TEORIA PLANOWANIA W NAUCE EKONOMI - geneza i istota planów zagospodarowania przestrzennego.

Specyfika i ułomności (niesprawności) mechanizmów rynkowych w zakresie alokacji, zasobów gruntu (ziemi) - planowanie przestrzenne jako narzędzie korygowania wad i ułomności mechanizmów rynkowych.

Specyfika i ułomności (wady) mechanizmów rynkowych w gospodarce przestrzennej- powody planowego zagospodarowania przestrzennego:

1. Przestrzeń jest dobrem ograniczonym:

• Przestrzeń, grunt, ziemia jest dobrem rzadkim- ograniczoność fizyczna zasobów gruntu/ziemi powoduje, iż w marginalnym zakresie ilość gruntu/ziemi (jest podaż) może być powiększona przez produkcję.

• Każda decyzja o ukształtowaniu określonego zagospodarowania przestrzennego ma wieloletnie konsekwencje które trzeba brać pod uwagę- nieodwracalność procesów zabudowy.

2. Brak rynkowej wyceny dóbr wolnych i publicznych oraz brak czytelnie określonych praw własności (w odniesieniu do przestrzeni publicznej i obszaru otwartego/wolnego dostępu:

• Nieoptymalna alokacja zasobów gruntu. Brak mikroekonomicznych mechanizmów do stymulowania racjonalnego użytkowania przestrzeni jako dobra wspólnego: wolnego (wytwarzane przez naturę- nie poniesiono kosztów wytworzenia); względnie publicznego (zagospodarowanego przez człowieka- poniesiono koszty).

• Nieracjonalna alokacja zasobów ziemi/gruntu jest również skutkiem braku czytelnie określonych praw własności w odniesieniu do przestrzeni jako dobra użytkowania wspólnie (dobro wolne lub dobro publiczne)

• „Krótkookresowy” charakter korzyści wynikających z alokacyjnej funkcji rynku- brak mechanizmów zapewniających trwały charakter użytkowania zasobów przestrzeni (przyrodniczych, ekonomicznych)

• Skoro rynek błędnie wycenia pewne dobra (przestrzeń) co prowadzi do nieoptymalnej alokacji- potrzebne są inne mechanizmy gospodarowania/zarządzania- interwencja w postaci planowego zagospodarowania przestrzeni (ochrona środowiska przyrodniczego, dóbr kultury i innych):

• Zastosowanie nie-rynkowych metod wyceny walorów przestrzeni/środowiska przyrodniczego

• Określenie praw własności

3. Efekty zewnętrzne - źródło konfliktów społecznych- sprzeczność funkcji w ograniczonej przestrzeni (związane z gospodarowaniem przestrzenią):

• Powstawanie negatywnych technologicznych efektów zewnętrznych, np. w wyniku zawłaszczenia przestrzeni i elementów zagospodarowania przestrzennego jako dóbr wspólne użytkowanych (wolnych lub publicznych) co powoduje powiększenie dobrobytu jednych podmiotów mikroekonomicznych. Kosztem pomniejszenia dobrobytu innych (efekty zewnętrzne→koszty zewnętrzne)

• W wyniku działalności w przestrzeni powstają efekty zewnętrzne, które są źródłem konfliktów społecznych o charakterze „przestrzennym”, w sensie fizycznym źródłem konfliktów są sprzeczności funkcji w zagospodarowaniu przestrzennym.

• W przestrzeni działa podmiotów o różnym interesie; ich główną funkcją celu jest maksymalizacja dochodów (korzyści/użyteczności) z użytkowania gruntów→co generuje efekty zewnętrzne

• Konfliktami społecznymi należy minimalizować, albo najlepiej im zapobiegać- łagodzić funkcje planowania przestrzennego.

• Konfliktami już istniejącymi trzeba zarządzać, łagodzić, eliminować i nie doprowadzić do powstawania następnych- to jest funkcja planowania przestrzennego.

• Planując zagospodarowanie przestrzenne należy zapobiec powstawaniu nowych konfliktów efektów zewnętrznych.

4. Konieczność dostarczenia dóbr publicznych i potrzeba ochrony interesów publicznych.

• Konieczna jest ochrona/zabezpieczenie interesów publicznych (społeczności lokalnych, regionalnych, narodów ponadnarodowych) przez niekorzystnymi efektami funkcjonowania rynku (efekty zewnętrzne)

• Specyficzną kategorią efektów zewnętrznych są dobra publiczne

• Publiczne określenia ekonomicznie optymalnej (i społecznie pożądanej) wielkości podaży- takich dób (infrastruktura techniczna i społeczna)

• Problem tzw. „jeźdźca na gapę”- w gospodarowaniu ziemią/gruntami/przestrzenią, infrastrukturą publiczną (techniczną i społeczną) jako dobrem publicznym.

5. Kontrola, koordynacja rozwoju miast jako złożonych systemów osadniczych.

• Wolny nie poddany regulacji rynek jest ułomnym- mało skutecznym narzędziem koordynacji rozwoju złożonych układów/systemów przestrzennych

• Potrzebny jest mechanizm wspomagający prawa rynkowe (sterujący rozwojem miast i innych zwłaszcza wielko-przestrzennych układów osadniczych-planowanie przestrzenne.

6. Kształtowanie systemu wartości społecznych.

• Wielość podmiotów gospodarowania przestrzennego (podmioty publiczne, prywatne, społeczności lokalnej, regionalne itp.) narzuca konieczność uzgadniania interesów na zasadzie konsensusu lub kompromisu.

• Partycypacja (społeczna) w planowaniu

• Partnerstwo publiczno-prywatne

• Konsolidacja społeczności

Planowanie przestrzenne jest:

• Narzędziem zapobiegawczym powstania negatywnych technologicznych efektów zewnętrznych lub ich internalizacji

• Narzędziem dostarczania dóbr publicznych

• Instrumentem zapewniania długotrwałego użytkowania przestrzeni, tak antropogenicznej, jak i przyrodniczej.

Planowanie jest formą interweniowania w … programy rynkowe, tam gdzie mamy do czynienia z jakimiś szczególnymi uwarunkowania funkcjonowania konkretnego rynku, np.

• w przestrzeni gruntu- nieelastyczność podaży (planowanie przestrzenne)

• w przestrzeni energetyki- monopolizacja rynku (planowanie energetyczne)

• w przestrzeni zasobów przyrody- nieokreślone prawa własności i trudna do określania wartość, negatywne efekty zewnętrzne (planowanie środowiskowe)

Planowanie jest wiec teorią wyjaśniającą powody/przesłanki interwencji w rynek, cele, metody, procedury, miejsce w procesie sterowania rozwojem przez państwo.

Planowanie jest etapem procesu zarządzania.

PLANOWANIE PRZESTRZENNE NA TLE INNYCH NAUK (podstawowe pojęcia)

Ekonomiczne funkcje państwa:

• tworzenie ładu instytutu prawnego

• funkcja alokacyjna

• funkcja redystrybucyjna- zbiera podatki i funduje z nich dobra publiczne

• funkcja stabilizacyjna

Ułomność państwa- omawia je głównie tzw. teoria wyboru publicznego/ekonomiczna teoria polityki/nowa ekonomia polityczna:

• państwo nie działa w interesie społecznym, nie jest instytucją z definicji odzwierciedlającą interesy całego społeczeństwa

• państwo nie jest podmiotem nie pozbawionym własnej niedoskonałości

• nie można idealizować instytucji państwa- podmioty preferują własny interes

• cel instytucji publicznych- wygrana w wyborach

• koncepcja politycznego cyklu Koniunkturalnego i teoria cyklu politycznego (ważne jest zwycięstwo w wyborach, a nie długookresowe wymogi rozwoju gospodarczego)

• teoria rynku politycznego- w wyborach powszechnych stosuje się zasadę prostej większości głosów- demokracja doskonała nie istnieje

• teoria asymetrii- małe grupy mają większą sprawność organizowania się dzięki relatywnej łatwości w forsowaniu swych interesów kosztem rozproszonych podatników; politycy są skłonni spełniać żądania grupowe (rząd, samorząd liczą się z głosem, protestami małych, dobrze skonsolidowanych grup społecznych- lekarze, policjanci).

Państwo powinno interweniować jedynie wtedy, gdy podjęte przez niego formy oddziaływania będą mniej kosztowne od oddziaływania mechanizmu rynkowego.

• Geografia ekonomiczna, gospodarka przestrzenna, polityka przestrzenna, planowanie przestrzenne

Gospodarka przestrzenna- całokształt działania człowieka w zakresie przestrzennego zagospodarowania i użytkowania gruntów. Składają się na nią działalności:

• Koordynacyjno-regulacyjna

• Inwestycyjna

• Kontrolna

Gospodarka przestrzenna jest spokrewniona z dyscyplinami geograficzną, ekonomiczną i planowaniem przestrzennym.

Gospodarka ekonomiczna- nauka podstawowa, daje opis i wyjaśnienie pewnych zjawisk:

• przestrzennych i środowiskowych zachowań systemu społeczno-gospodarczego

• procesów społeczno-gospodarczych

• struktur przestrzenno-gospodarczych

Gospodarka przestrzenna ustala zasady racjonalnego wyboru:

• lokalizacji

• przestrzennych powiązań

• przestrzennej organizacji

• dróg rozwoju układów lokalizacyjnych, interakcyjnych i organizacyjnych (ustalenia gospodarki przestrzennej wykorzystywane są w formułach polityki przestrzennej)

Planowanie przestrzenne - dąży do ulepszenia istniejącego środowiska życia człowieka i jego komponentów przyrodniczych, technologicznych i społeczno-gospodarczych.

Aby osiągać swe cele, podmioty gospodarcze potrzebują terenów. W wyniku zajmowania poszczególnych działań przez podmioty i użytkowanie ich zgodnie z potrzebami, tworzy się określona struktura użytkowania terenu. Powinna być ona przedmiotem oceny z punktu widzenia ogółu społeczeństwa.

Należy pamiętać, że działalność poszczególnych podmiotów może niekorzystnie wpłynąć na interesy innych użytkowników.

W warunkach gospodarki rynkowej działalność podmiotów gospodarczych, nastawionych na zysk i osiąganie własnych celów, nie gwarantuje zachowania ładu przestrzennego i racjonalnego wykorzystania przestrzeni zgodnego z interesem społeczności zamieszkującej dany obszar. Za organizacją przestrzeni odpowiedzialne są władze administracyjne odpowiedniego szczebla. W tym celu władze prowadzą politykę przestrzenną.

GOSPODARKA - ogól procesów w systemie gospodarczym

(produkcja, podział, wymiana, konsumpcja)

GOSPODARKA PRZESTRZENNA

POLITYKA PRZESTRZENNA

PLANOWANIE PRZESTRZENNE - podstawowy instrument polityki przestrzennej

Gospodarka przestrzenna - ogół procesów prowadzących do/oddziałujących na zagospodarowanie fizycznej przestrzeni (podmioty: publiczne,, prywatne, społeczne)

Polityka przestrzenna - celowe, świadome koszty zagospodarowania przestrzeni fizycznej przez podmiot publiczny przy pomocy instrumentów.

Obszar rzeczywistości/Gospodarka→Nauka, która go bada/ekonomia

Gospodarka→Regionalistyka

Przestrzenna→Geograficzna społeczno-ekonomiczna, fizyczna

NAUKI O GOSPODARCE PRZESTRZENNEJ

→regionalistyka

→geografia społeczno-ekonomiczna, fizyczna

→ekonomia: przestrzenna, regionalna, miejska

→nauki o zarządzaniu (w zakresie zarządzania publicznego)

→socjologia

→ekologia, sozologia

Polityka przestrzenna→Jak wyżej + politologia

→Planowanie zagospodarowania przestrzennego→Teoria planowania (w ramach ekonomii) →Urbanistyka

→Nauki o zarządzaniu

Planowanie przestrzenne - podstawowy instrument polityki przestrzennej

Polityka przestrzenna - [SZEROKIE UJĘCIE] jej przedmiotem jest przestrzenny aspekt wszelkiej działalności ludzkiej, wszystkich procesów społeczno-gospodarczych.

Podmioty polityki przestrzennej:

• administracja publiczna rządowa i samorządowa

• podmioty gospodarcze i grupy interesu

• społeczeństwo obywatelskie działające przez swych reprezentantów

Zadania polityki przestrzennej:

• polegająca na łączeniu różnych zamierzeń pod względem czasu, miejsca i uzyskiwanych zamierzeń

• dokonuje się ona przez inspirację do lepszego wykorzystania istniejącego zainwestowania i wprowadzenia zachęt do działania w pożądanych kierunkach

• koordynacja przestrzennej działalności publicznej (i prywatnej):

• stymulacja wszechstronnego rozwoju

• tworzenie platformy porozumienia między różnymi podmiotami polityki przestrzennej, co polega na godzeniu celów partykularnych i ogólnospołecznych

Planowanie przestrzenne - [WĄSKIE UJĘCIE] działania mające na celu rozmieszczenie ludzkości i funkcji oraz zagospodarowania i użytkowania terenu, czyli w praktyce lokalizowanie funkcji inwestycji.

Administracja rządowa i samorządowa jest odpowiedzialna za ład przestrzenny na zarządzanym przez siebie terenie, co jest zadaniem trudnym w warunkach gospodarki rynkowej. Władze muszą w taki sposób oddziaływać na podmioty aby one osiągając swe cele nie naruszały interesów całego społeczeństwa.

Planowanie przestrzenne - [WG. CHMIELEWSKI] dziadzina interdyscyplinarna

Zadaniem planowania przestrzennego jest racjonalne przekształcanie i zagospodarowywanie struktur przestrzennych.

W polityce planowanie przestrzenne występują w różnych formach i rodzajach planów, studiów planistycznych i koncepcji przestrzennych, które mają charakter wielo-tematyczny lub mono-tematyczny.

Planowanie przestrzenne oparte jest na zasadach prawnych.

Planowanie przestrzenne - [WG. SŁODCZYK] jest umiejętnością, wiedzą a zarazem procesem decyzyjnym, w którym obowiązkiem odpowiednim jest zbiór zasad i metod postępowania regulacyjnych relacje zachodzą pomiędzy podmiotem a przedmiotem zagospodarowania przestrzennego.

Rodzaje planowanie przestrzennego:

• strategiczna- obejmuje wszystkie aspekty działalności człowieka, w długim okresie czasu

• fizyczna- dotyczy całokształtu zainwestowanie terenu, czyli tworzenia środowiska zurbanizowanego

• użytkowanie terenów- określające przestrzenie terenów do określonych funkcji

Podsystem planowania:

prognoza:

• ekstrapolacyjna

• porównawcza

plan (ogólny):

• cele

• uwarunkowania

• kierunki realizacji

program (bardziej szczegółowy zapis konkretnych działań):

• przestrzeń

• czas

W podsystemie planowania trafność prognozy rozwojowej programu rozwoju oraz planu rozwoju decydują o skuteczności polityki przestrzennej.

Planowanie przestrzenne - zorganizowana działalność ludzka, która będzie zmierzać do planowego zagospodarowania przestrzeni

Pojęcie to obejmuje:

• oceny zagospodarowania przestrzennego terenu (diagnozy)

• prowadzenie studiów przedplonowych

• sporządzanie projektów i planów

• ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenów

• monitoring realizacji zagospodarowania przestrzennego

Planowanie przestrzenne składa się z 2 aspektów:

• aspekt czynnościowy- procedury, przepisy planowania, zasady planowania i warsztaty planowania

• aspekt rzeczowy- dokumenty planistyczne

Prakseologia - teoria sprawnego działania

Planowanie jest procesem prakseologicznej działalności człowieka, jest działaniem ciągłym. Efektem procesu planowania są określone dokumenty planistyczne.

Planowanie przestrzenne - proces planistyczny ma usprawniać funkcjonowanie gospodarki przestrzennej, w wyniku zatwierdzenia odpowiednich dokumentów.

Planowanie tworzy pewien system usprawniający funkcjonowanie rynku.

Planowanie przestrzenne ingeruje tam, gdzie nie ma sprawnego mechanizmu przestrzennej alokacji ludzkiej działalności.

Planowanie przestrzenne dotyczy wspólnego dobra jakim jest przestrzeń antropogeniczna i przyrodnicza.

Planowanie przestrzenne - jest narzędziem władzy publicznej służącym korekcie ułomności mechanizmu rynkowego w zakresie alokacji zasobów gruntu (ziemi) w sposób zgodny z celami społecznie formułowanymi w oparciu o paradygmaty trwałego i zrównoważonego rozwoju.

Planowanie przestrzenne - celowe, interwencyjne oddziaływanie państwa nastawione na korygowanie ułomności mechanizmu rynkowego w zakresie gospodarki gruntami, nieruchomościami. Interwencja sektora publicznego w mechanizmy rynkowe rządzące zagospodarowaniem przestrzeni odbywa się według pewnych reguł (zasad planowanie przestrzennego) oraz wykorzystaniu określonych instrumentów: planistycznych, ekonomicznych, prawa administracyjnego, informacyjnych i innych.

Planowanie przestrzenne:

• jest instrumentem polityki przestrzennej

• narzędzie procesu zarządzania/sterowania rozwojem np. miasta

• pełni funkcje regulacyjne (zbiór przepisów prawnych)

Planowanie w sektorze publicznym może mieć charakter:

• gospodarczy- dotyczy zadań, środków i instytucji

• społeczny- dotyczy realizacji polityki socjalnej państwa lub samorządów terytorialnych

• przestrzenny (fizyczny)- dotyczy rozwoju wybranych obszarów

• środowiskowy (przyrodniczy)- dotyczy ochrony terenów biologicznie czynnych, krajobrazów, elementów abiotycznych oraz rozwiązywania problemów degradacji środowiska przyrodniczego.

Najlepszą formą planowania jest planowanie zintegrowane, tzn. obejmujące charakterystyczne dla niego dziedziny.

Uspołecznienie programu planowania:

Likwidacja lub złagodzenie dyrektywnego charakterem planów. Plan musi być wyrazem woli lokalnej społeczności, a nie narzuconą przez władze formę zarządzenia.

Istota planowania w jednostkach terytorialnych (JT):

• planowanie rozwoju społeczno-gospodarczego JT

• planowanie przestrzenne JT

Wymienione typy planowania:

• pełnią rolę wiodącą

• zawierają elementy planów sektorowych

• stanowią „warunki” brzegowe dla planów sektorowych

Zintegrowane plany rozwoju JT:

• planowanie rozwoju społeczno-gospodarczego

• planowanie przestrzenne

• plany i programy sektora JT np. opieka zdrowotna, kultura, oświata, ochrona środowiska, infrastruktura

Formalne plany JT:

• plany zagospodarowania przestrzennego (ustawa O Planach i Zagospodarowaniu Przestrzennym)

• programy ochrony środowiska i plany gospodarki odpadami gminy/powiatu/województwa (ustawa Prawo Ochrony Środowiska)

• plany energetyczne gminy (ustawa Prawo Energetyczne):

• założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe gminy

• plan zaopatrzenia w ciepło

• studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy

• miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego

• plan zagospodarowania przestrzennego województwa

• koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju

Inne obszary problemowe planowania w sektorze publicznym wchodzące w interakcje z planowania w JT:

• planowanie w ochronie przyrody (plany ochrony dla PN, PK, rezerwatów, obszary Natura 2000)

• planowanie w gospodarce leśnej (np. Regionalna Dyrekcja LP, Państwowe Gospodarstwo Leśne LP)

• planowanie w gospodarce wodnej (na obszarach zlewni i dorzeczy- Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej)

Zarządzenie rozwojem miast [MARKOWSKI- rozdział Planowanie w sektorze publicznym]

• przeczytać

• planowanie urbanistyczne

Miejsce planowania w procesach zarządzania rozwojem JT:

Wybory o charakterze politycznym:

• określenie myśli władzy publicznej JT

• sformułowanie wizji rozwoju JT

• wybór celów, ich hierarchizacja, wskazanie priorytetów

• sformułowanie zasad rozwoju (zrównoważonego)

Wybory o charakterze strategicznym i prace planistyczne:

• wybór strategii rozwoju

• określenie narzędzi i instrumentów:

• plany zagospodarowania przestrzennego

• programy operacyjne rozwoju, projekty

• instrumenty gospodarowania gruntami i inne

Działania operacyjne:

• bieżące zarządzanie/sterowanie rozwojem (stosowanie narzędzi i instrumentów)

Cele polityki:

• cel nadrzędny→poprawa jakości życia

• cele główne→tożsamy dla odpowiedniej polityki

• cele uboczne→w warunkach innych polityk

• cele strategiczne→poprawa stanu zagospodarowania przestrzennego

• cele podporządkowane

• zadanie realizacyjne

Strategia - świadomie obrany sposób prowadzenia określonych działań uwzględniający przyszłościową wizję, postawione cele, przyjęte zasady działania oraz biorący pod uwagę zewnętrzne i wewnętrzne uwarunkowania funkcjonowania danej organizacji, np. jednostki terytorialnej.

Strategia rozwoju Jednostki Samorządu Terytorialnego (JST) - jest to określenie długookresowych celów i zamierzeń, których realizacja doprowadzi do urzeczywistnienia przyjętych wizji (jest to pewien sposób działania).

Zasady strategii działania - koncentracja siły i środków na priorytetach.

Analiza SWOT/TOWS - jednościowa analiza strategiczna

Polega na ocenie wszystkich elementów stanu istniejącego, które zostały rozpoznane pod szczególnym kątem:

• czy stanowią one silną czy słabą stronę gminy?

• jakie szanse i zagrożenia dla gminy płyną z jej konfliktów z bliższym czy dalszym otoczeniem?

• jaka gmina odnosi sukcesy lub korzyści rywalizując (lub współpracując) z innymi jednostkami terytorialnymi

• jakie zewnętrzne okoliczności utrudniają jej pożądany rozwój

Analiza SWOT- analiza silnych i słabych stron:

Wewnętrzne:

S- silne strony

W- słabe strony

Zewnętrzne:

O- szanse

T- zagrożenia

Prowadzi ona do wybrania odpowiedniej strategii:

• agresywnej

• konserwatywnej

• konkurencyjnej

• defensywnej

Strategia agresywna - stawia na mocne strony własnej gospodarki i wykorzystuje wszelkie nadarzające się okazje, szanse. [CHINY]

Strategia konserwatywna - wobec wyraźnych zagrożeń zewnętrznych … wszystkim używać silnych stron własnej gospodarki. [ROSJA]

Strategia konkurencyjna - wobec przewagi słabych stron własnej gospodarki liczyć głównie na zewnętrzne wspomaganie i szanse. [POLSKA]

Strategia defensywna - wobec słabości własnej gospodarki i zagrożeniem zewnętrznym głównie uwagę poświęcić sposobom przetrwania. [KUBA]

Analizę SWOT możemy podzielić na 3 części:

• identyfikację oraz analizę stanu i zagrożeń

• identyfikację oraz analizę silnych i słabych stron gminy

• określenie sytuacji strategicznych gmin

Polityka i jej wdrażanie jest to pewien ciąg działań obejmujący:

• sformułowanie wizji, celów i zasad oraz określenie instrumentów realizacji polityki, będących przesłanką do … strategii rozwoju, stanowi podstawę do sporządzania ogólniejszych planów oraz bardziej szczegółowych programów operacyjnych, służących do bieżącego zarządzania rozwojem.

Ważne są:

• instrumenty realizacji programu

• monitorowanie

• aktualizacja całego procesu

Polityka składa się z 3 faz:

• strategicznej

• programowej (planistycznej)

• wdrążenia

PLAN:

1. Zamiar, zamysł, pomysł, projekt

2. Program zadań i prac z dziedziny gospodarczej, kultur, itp. które mogą być wykonane w określonym czasie; porządek, rozkład zajęć lub czynności przewidzianych do wykonywania:

• plan perspektywiczny (stopniowa realizacja jakiegoś zamierzenia)

• plan strategiczny, taktyczny, operacyjny

3. Rysunek będący odwzorowaniem małego obszaru na płaszczyźnie poziomej(skala1:10000)

PROGRAM:

1. Wykład pewnych założeń i wytycznych działań mającego to założenie realizować:

• program społeczny, polityczny, gospodarczy, urbanistyczny, itd.

2. Plan, układ zamierzonych czynności, prac.

3. Program informacyjny

Program- najbardziej szczegółowy typ planu.

Funkcje planowania przestrzennego i planów zagospodarowania przestrzennego:

• regulacyjno-podstawowa (regulowanie zachowań użytkowników przestrzeni)

• koncepcyjna i kreacyjna

• „narzędziowa” (sterowanie i zarządzanie rozwojem przestrzennym)

• w tym kontrolna

• informacyjna i koordynacyjna (w stosunku do planów miejsca)

• marketingowa

Zróżnicowany jest udział/rola poszczególnych funkcji na różnych szczeblach planowania.

Zasadnicze (pożądane) cechy planowanie przestrzennego:

• holistyczne (kompleksowe, całościowe)

• zintegrowane - procedury holistyczne zintegrowane między sobą (różne programy powinny być ze sobą zintegrowane)

• systemowe (plany na różnych poziomach organizacji- kraju, województwa)

• pro-rynkowe (zorientowane na rynek)- planowanie uzupełnia, usprawnia rynek (państwo poprzez)

• uspołecznione (partycypacyjne)- w celu integracji społeczeństwa

• ciągłe, perspektywiczne, antycypacyjne (należy monitorować zachodzące zmiany, diagnozować plan)

antycypacja - przewidywanie przyszłości i dostosowanie planu do zachodzących zmian.

Zasady planowanie przestrzennego:

• zrównoważonego rozwoju

• ochrony innych wartości wysoko cenionych

• ochrona interesu prawnego podmiotów dotkniętych ustaleniami planistycznymi

• samodzielności planistycznej gminy

• własności administracji rządowej w kształtowaniu polityki przestrzennej państwa

• spójności systemów planowania przestrzennego (każdy szczebel planowania ma określone funkcje i zadania, w mniejszym lub większym zakresie przy udziale społecznym)

• uspołecznienia procesu planowania

Wartości wysoko cenione:

• ład przestrzenny

• walory architektoniczne i krajobrazowe

• środowisko przyrodnicze

• zdrowie

• dziedzictwo kulturowe i dobra kultury

• walory ekonomiczne przestrzeni

• prawa własności

• zaspokojenie potrzeb w zakresie obronności i bezpieczeństwa państwa- są to wartości o zasadniczym znaczeniu dla racjonalnego zagospodarowania przestrzeni.

Ład przestrzenny - stan zagospodarowanie przestrzennego odpowiadający wszystkim kryteriom: funkcjonalnym, estetycznym, społecznym, gospodarczym, technicznym i przyrodniczym. Uważany jest ogólnie za cel nadrzędny, do jakiego winny dążyć gospodarka przestrzenna zarówno w skali lokalnej, jak też regionalnej i krajowej.

[WG. PODOLAK] Określony w czasie i miejscu stan zagospodarowania przestrzennego.

Zasady planowania przestrzennego (Perysek wprowadził dodatkowe 4):

• zasady zgodności decyzji planistycznych z politycznymi

• zasady respektowania ustaleń planistycznych z politycznymi

• zasady wewnętrznej zgodności opracowań planistycznych

• zasady założeń progresywnych- plan nie powinien być prostą diagnozą, tylko mówić jak zmienić, ulepszyć zagospodarowanie danej przestrzeni

zasada pomocniczości - jednostki samorządowe podlegają jednostkom wyższego rzędu.

Pryncypia zagospodarowania przestrzennego - zasady zagospodarowania przestrzennego:

• ład przestrzenny

• ekorozwój

• wymagania oraz zasady urbanistyki i architektury

• potrzeby bezpieczeństwa i obronności państwa

• prawo własności i stosunki własnościowe

• tzw. „paradygmat decyzji przestrzennych”

• walory architektoniczne i krajobrazowe oraz ochrona dziedzictwa kulturowego, itp.

Paradygmat - zbiór wydzielanych czynników, które oddziałują w konkretny sposób, na obcym terenie, wymuszając przyjmowanie określonych rozwiązań strukturalnych w praktyce planowania przestrzennego.

Czynniki paradygmatu:

1. Aktywność - zasada ekorozwoju- są to różne formy użytkowania terenu oraz prowadzona na tych terenach działalność gospodarcza (aktywność) wywołująca wzajemny wpływ na stałość.

2. Chłonność- zdolność przyjęcia na dany teren określonych kategorii aktywności.

3. Predyspozycje - które są określone przez właściwości terenu, przesądzając o jego przydatności dla danej działalności gospodarczej (użytkowanie terenu), czyli aktywności.

4. Kontakty - zbiór relacji warunkujących funkcjonowanie na danym terenie danej aktywności gospodarczej (przepływ energii, materii i informacji).

5. Konflikty czyli zbiór potencjalnych kolizji i zagrożeń funkcjonowania danych aktywności.

6. Równowaga - określona przez zbiór warunków, jaki spełnić muszą odpowiednio sumowane wartości odnoszące się głównie do kontaktów i konfliktów.

7. Preferencje przestrzenne użytkowników terenu, czyli ludności i podmiotów gospodarczych (także instytucji), różnicujące zagospodarowanie i zabudowanie konkretnego obszaru, często uzależnione od predyspozycji (terenu).

8. Styl, czyli kulturowo uwarunkowane schematy rozwiązań przestrzennych, którym przypisuje się niekiedy autonomiczne wartości; w pewnych sytuacjach określa styl … przez utrwalone w świadomości zbiory mieszkańców wyobraźnia o pożądanych cechach przyjmowanych rozwiązań.

9. Inercja- zespół cech aktywności istniejących na danym terenie (ewentualnie postulowanych) w różny sposób określa czas oraz warunki potrzebne do dokonania zmian form aktywności (zagospodarowanie przestrzenne).

Czynniki paradygmatu - są zestawem wymagań, jakie należy spełnić i uwarunkowań, jakie należy brać pod uwagę, przystąpić do opracowywania koncepcji zagospodarowania przestrzeni konkretnego obszaru.

Zasady→ PARADYGMAT → Zagospodarowanie przestrzenne

Pryncypia

Kreowanie zagospodarowania przestrzennego.

Elementy planu i procentowanie planowania zagospodarowania przestrzennego:

• Diagnoza istniejącej sytuacji przestrzennej, problemów i trendów

• Uwarunkowania (istotne dla rozwoju przestrzennego czynników)-aktualne i antycypowane (antycypacja- przewidywania przyszłych zmian)

• Wizja przyszłego zagospodarowania przestrzennego (pożądany stan)

• Cele rozwoju przestrzennego/polityki przestrzennej

• Zasady i/lub standardy rozwoju przestrzennego

• Kierunki rozwoju przestrzennego- konkretyzacja celów:

• ogólna- określenie funkcji, struktury przestrzennej, stref o różnych formach zagospodarowania (w planach strategicznych)

• szczegółowe treści (standardy i parametry zabudowy) o charakterze regulacji prawnej (w planach zabudowy)

• Instrumentarium planu- instrumenty z zakresu gospodarowania gruntami- ustawa O Gospodarowaniu Nieruchomościami

• Kryteria, wskaźniki służące ocenie w procesie monitorowania, efektów wdrażania planu.

Instrumenty prawno-administracyjne oraz ekonomiczne - przy pomocy których gmina dostosowuje realne strony przestrzenne do wymogów planu.

Typowe elementy planu i procesu planowania zagospodarowania przestrzennego w kontekście funkcji: [SCHEMAT]

Elementy operacyjne planu - … … jego przełożenia na rzeczywistość:

• Programy inwestycyjnej (realizacyjnej) procedury budowlanej

• Standardy zabudowy i zagospodarowania terenu

• Konieczne decyzje lokalizacyjne co do elementów zabudowy i infrastruktury

Typy planów zagospodarowania przestrzennego:

• Plan struktury - typowe cechy:

• ogólne

• sferowe

• akt polityki przestrzennej

• Plan zabudowy - typowe cechy (charakter aktów prawa miejscowego):

• szczegółowe

• narzędziowe- służy do podejmowania fizycznych działań, przekształceń przestrzeni (materialnego kształtu przestrzeni)

PLAN STRUKTURY:

• studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego

• plan zagospodarowania przestrzennego województwa

• plan zagospodarowania przestrzennego obszaru metro politycznego

• koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju

PLAN ZABUDOWY:

• miejscowy plan zabudowy ZGP

Planowanie przestrzenne stanowi część szerszego procesu związanego z zagospodarowaniem przestrzeni. Na proces ten składają się:

• planowanie przestrzenne

• gospodarka gruntami

• proces inwestycyjno-budowlany

lub

• proces ochrony (konsekwencji) określonych walorów przyrodniczych, kulturalnych, krajobrazach przestrzeni

Etapy procesu zagospodarowania przestrzeni:

1. Planowanie przestrzenne (koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju, POP województwa, PZP, metro politycznego, uwarunkowań i kierunków ZP, miejscowy PZP)

2. Gospodarka gruntami (scalenie, podziały gruntów, wywłaszczanie nieruchomości, podatki od gruntów, itp.)

3. Proces inwestycyjno- budowlany (pozwolenie na budowę; ustanowienie obszarowych i indywidualnych form ochrony przyrody)

4. Proces ochronny (ustanawianie obszarów i obiektów ochrony dóbr kultury materialnej)

Ustawa z dn. 27. 03. 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717)

Ustawa określa (art. 1 ust.1):

• zasady kształtowania polityki przestrzennej przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej

• zakres i sposób postępowania w sprawach przeznaczonych terenów na określone cele oraz ustalenia zasad ich zagospodarowania i zabudowy

Ustala charakter:

• kompetencyjny

• proceduralny

• jest istotnie ograniczone w kwestiach merytorycznych

W planowaniu przestrzennym uwzględnia się w szczególności (art. 1 ust. 2):

• ładu przestrzennego, w tym urbanistyki i architektury

• walory architektoniczne i krajobrazowe

• wymagania ochrony środowiska

• wymagania ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej

• wymagania ochrony zdrowia oraz bezpieczeństwa ludzi i ich mienia

• walory ekonomiczne przestrzeni

• prawo własności

• potrzeby obronności, itp

Szczeble planowania przestrzennego w Polsce:

• lokalny (miejscowe plany przestrzenne)

• regionalny

• krajowy

Ponadnarodowe szczeble planowania przestrzennego:

• Wizje i strategie wokół Bałtyku

• „VASAB 2010 plus”. Region Bałtycki. Programowanie rozwoju przestrzennego- program współpracy w zakresie planowania przestrzennego

• Kształtujące się założenia polityki przestrzennej i planowania ponadnarodowego- na szczeblu

• W roku 1999 UE przyjęła dokument EPPP- Europejska Perspektywa Planowania Przestrzennego

• 2008r.- Agenda Terytorialna UE

Lokalne plany przestrzenne (art. 4 i 5):

• Gminy wiejskie i miejskie (kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie uchwalenia studium oraz miejsc należących do zadań własnych gmin)

• Powiaty

• Prowadzenie, w granicach…

Organy lokalnej władzy samorządów uczestniczących w procesie planowania przestrzennego:

• władza wykonawcza (wójtowie, burmistrzowie lub prezydenci)

• rada gminy jako władza uchwałodawcza

• gminna komisja urbanistyczno-architektoniczna- organ doradczy w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego

• przy starostach powiatów mogą być powoływane powiatowe komisje urbanistyczno-architektoniczne jako organy obradcze starostów powiatów oraz na postawie stosownych porozumień, wójtów, burmistrzów gmin albo prezydentów miast wchodzących w skład tych powiatów

Rodzaje lokalnych opracowań planistycznych (formalne):

• studium uwarunkowanego i ukierunkowanego zagospodarowanie przestrzennego gminy- … obligatoryjne

• miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy- … …

Typy miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego:

• „plan struktury przestrzennej”- np. studium

• „plan zabudowy”- np. plan miejscowy

Studium uwarunkowań:

• określa politykę przestrzenną gminy, w tym w szczególności:

• lokalne zasady zagospodarowania przestrzennego

• jest oparte na strategii rozwoju gminy, która jest dokumentem koncentrowania się na zagadnieniach społecznych, ekonomicznych i środowiskowych rozwoju

Główne funkcje:

• kształtowanie i wykładanie polityki rozwoju przestrzennego gminy

• funkcja podstawowa

• koordynacja ustaleń planów miejscowych

• promocja gminy na zewnątrz- prezentacja filozofii rozwoju przestrzenno-gospodarczego na przyszłość

Główne funkcje:

• urbanizacyjna i koordynacyjna

• regulacyjna (o charakterze wewnętrznym)

• marketingowa

• zarządzająca

Studium:

• sporządzanie obligatoryjne (grunty muszą go mieć)

• nie ma charakteru prawa lokalnego (akt polityki przestrzennej)

• akt kierownictwa wewnętrznego gminy- nie może stanowić podstawy do wydawania decyzji administracyjnych

• jest planem struktury

• ustalenia nie mają charakteru norm prawnych powszechnie obowiązujących

• jego zapisy powinny być wiążące dla władz gminy/miasta

• dokument indykatywny- wskaźnikowy

• wiąże tylko w … rada gminy- organy są podporządkowane

Studium zawiera:

• część testową i graficzną

uwzględnia:

• zasady określane w koncepcji PZ kraju

• ustalenia strategii rozwoju i planu ZP województwa

• strategię rozwoju gmin

Stadium uwarunkowań:

• sporządza się dla obszarów w granicach administracyjnych gminy

• charakter obligatoryjny

• ustalenia studium są wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych

• nie jest aktem prawa miejscowego

Studium- fazy sporządzania:

• rozpoznanie uwarunkowań rozwoju gminy

• określenie kierunków zagospodarowania (w jakim kierunku gmina ma się rozwijać)

• sformułowanie polityki przestrzennej

z Uchwały art. 10 ust. 1- ukierunkowania

ust. 2- kierunki

art. 10 ust. 2a

OZE- odnawialne źródła energii

OZE o mocy> 100 kW, to studium musi wskazać ich rozmieszczenie

Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego:

• podstawowy dokument planistyczny w gminie

• akt prawa miejscowego- stanowi przepisy powszechnie obowiązujące (wiążące)

• ustawa tego planu, zgodnie z założeniami ustawy, mówiącymi o likwidacji barier inwestycyjnych, powinny być na tyle precyzyjne i szczegółowe, aby mogły stanowić podstawę do wydania pozwolenia na budowę

• ustala przeznaczenie terenów, w tym dla inwestycji celu publicznego

• określa sposoby zagospodarowania i zabudowy terenów

• rysunek planu sporządza się w skali 1:1000. Dopuszcza się stosowanie map (w uzasadnionych przypadkach) w skali 1:500 lub 1:2000 oraz 1:5000 (grunty przeznaczone do zalesieniu lub odwodnienia)

• sporządzanie ma charakter generalnie fakultatywny, obligatoryjny tylko w wyjaśnionych przypadkach, jeżeli wymagają tego przepisy odrębne

• jest aktem prawna miejscowego, tj. ma charakter powszechnie obowiązujący i wiążący

Składa się z:

• tekstu planu- treść uchwały

• część graficzna (rysunek planu) oraz wymagane rozstrzygnięcia

Funkcje:

• prawna- przepisy gminy

• merytoryczne

• zabezpieczenie interesu publicznego

• godzenie sprzecznych interesów

• funkcje ożywcze rynku, kreowanie cen nieruchomości

• źródło dochodów dla budżetu państwa

• tworzenie wizerunku gminy na zewnątrz- przyciąganie inwestorów

• informacje o sąsiedztwie

Art. 15 ust. 2

W planie określa się obowiązkowo:

Art. 15 ust 3

Określa się w zależności od potrzeb:

Opracowania pomocnicze do planu miejscowego:

• przed przystąpieniem do sporządzania projektu planu- opracowanie ekofizjograficzne

• na etapie sporządzania projektu planu- prognoza … ustaleń planu zagospodarowania przestrzennego na środowisko przyrodnicze - wymaga procedury SOOŚ

• do projektu obowiązkowo- prognoza skutków finansowych uchwalenia planu z uwzględnieniem jego skutków prawnych w zakresie odszkodowań, działek zamiennych, itp.

• obligatoryjny wymóg dołączania do uchwały rady gminy o przyjęciu planu miejscowego ustaleń co do urządzeń infrastruktury technicznej planowanych do wykonania na tym terenie, terminu ich budowy oraz sposobu finansowania zgodnie z przepisami o finansach publicznych

Jeżeli ustalenia planów miejscowych wpłyną istotnie na sposób korzystania oraz wartość nieruchomości znajdujących na obszarze objętym planem, to właściciel (użytkownik) … nieruchomości może żądać od gminy:

• odszkodowanie za poniesioną rzeczywistą szkodę

• wykupienie nieruchomości lub jej części.

Jeżeli właściciel sprzedaje nieruchomość, wójt pobiera jednorazową opłatę ustaloną w planie, określoną w stosunku procentowym do wzrostu wartości nieruchomości. Wysokość opłaty nie może być wyższa niż 30% wzrostu wartości nieruchomości. Opłata jest dochodem własnym gminy.

Skutki finansowe planu miejscowego:

WYDATKI Z BUDŻETU GMINY:

• wykupienie gruntów

• wykonanie uzbrajania terenów

• inne

WPŁYWY DO BUDŻETU:

• stawka procentowa:

wartość terenu przed- 100 zł, a po 60zł

stawka procentowa czynności 0-30% od różnicy

wartość=20zł

Plan miejscowy - funkcje:

• regulacyjna, bo jest przepisem prawa

instrumenty:

• proceduralne

• planistyczne

• ekonomiczne

• informacyjne

• informacyjna

• kreacyjna

Polityka wyższego szczebla TO Polityka władz lokalnych, KTÓRA DZIWLI SIĘ NA

Polityki problemowe, TAKI JAK: gospodarcza, społeczna, środowiskowa, przestrzenna

TO DAJE obszar zrównoważania i integracji polityk, A Z TEGO WYNIKA

Polityka trwałego i zrównoważonego rozwoju

Lokalizacja inwestycji:

• celu publicznego- budowa szkoły

• innych inwestycji nie mających charakteru publicznego- budowa domu

Inwestycje celu publicznego- ogólnospołeczne czynności i istotne znaczenie dla przebiegu procesów rozwoju.

Są to działania o znaczeniu lokalnym (gminnym) i ponadlokalnym (powiatowym, wojewódzkim, krajowym), stanowiące realizację celów o których mowa w art. 6 ust.2 z dn. 21. 08. 1997r. o Gospodarowaniu nieruchomościami

… celem publicznym jest lokalizacja na postawi:

• planowania miejscowego

• w przypadku jego braku- w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji ochrony publicznej

• na terenie zamkniętym- na podstawie decyzji o ustawie lokalizacji tej inwestycji, wydanej na podstawie przepisów odrębnych

Ustalenie lokalizacji inwestycji, celu publicznego następuje na wniosek inwestora:

Sektor publiczny, rzadziej prywatny.

Decyzje wydaje - wójt, burmistrz, prezydent w uzgodnieniu z marszałkiem województwa (o znaczeniu krajowym i powiatowym).

Wniosek o ustalenie lokalizacji inwestycji, celu publicznego powinien zawierać z uchwały:

• charakterystykę granic terenu objętego wnioskiem

• charakterystykę inwestycji (art. 52)

Właściwy organ w postępowaniu związanym z wydaniem decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego dokonuje analizy:

• warunków i zasad zagospodarowania terenu oraz jego zabudowy wynikających z przepisów odrębnych (np. ustawa o ochronie przyrody)

• stan faktycznego i prawnego terenu, na którym przewiduje się realizację inwestycji

Wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycyjnej w celu publicznym wymaga uzgodnienia treści z:

• ministrem właściwym do spraw zdrowia

• wojewódzkim konserwatorem zabytków

• dyrektorem właściwego urzędu morskiego

• właściwym organem nadzoru górniczego

• dyrektorem PN

• wojewódzkim konserwatorem przyrody

• właściwym zarządcą drogi

• organami właściwymi w sprawie ochrony gruntów rolnych i leśnych oraz melioracji wodnych

Decyzje określające następujące kwestie:

• rodzaj inwestycji

• warunki i szczegółowe zasady zagospodarowania terenu oraz jego zabudowy wynikające z przepisów odrębnych, a w szczególności w zakresie:

• art. 54

W przypadku inwestycji nie mających charakteru publicznego, zmiana zagospodarowania terenu w przypadku braku planu miejscowego, polegająca na budowie [BRAK FRAGMENTU]

Decyzje o warunkach zabudowy wydaje:

• wójt

• burmistrz

• prezydent miasta

po uzgodnieniu jego treści z organami wymienionymi wcześniej oraz wymaganiami uzgodnień lub decyzji wymaganych odrębnymi przepisami

„Zasada dobrego sąsiedztwa”- należy lokalizować zabudowę tam, gdzie ona już istnieje, nie należy rozpraszać zabudowy (tam gdzie nie ma planu miejscowego)

Wymagania dotyczące nowej zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku planu miejscowego ustala się w treści decyzji:

• linie zabudowy

• wielkość powierzchni zabudowy w stosunku do powierzchni działki albo terenu

• szerokość elewacji frontowej

• wysokość górnej krawędzi elewacji frontowej, jej gzymsu lub attyki

• geometrię dachu

Planowanie przestrzenne na szczeblu regionalnym:

• kształtowanie i prowadzenie polityki w województwie

• należy do zadań samorządu województwa

• kompetencje organów samorządu wojewódzkiego obejmują:

• sporządzanie i uchwalanie planu zagospodarowania przestrzennego województwa

• prowadzenie analiz i studiów oraz opracowywanie koncepcji i programów, odnoszących się do obszarów i problemów zagospodarowania przestrzennego odpowiednio do potrzeb i celów podejmowanych w tym zakresie procedur

Podmioty:

• administracja samorządowa:

• marszałek województwa

• sejmik województwa

• wojewódzka Komisja Urbanistyczno- Architektoniczna

• administracja rządowa:

• wojewoda

Plan zagospodarowania przestrzennego województwa:

• sporządzany obligatoryjnie

• nie jest aktem prawnym powszechnie obowiązującym, lecz dokumentem o charakterze planu wskaźnikowego

• uwzględnia się ustalenia strategii rozwoju województwa

• plan zagospodarowania przestrzennego województwa określa w szczególności (art. 39)

• podstawowe elementy sieci osadniczej województwa

• system obiektów chronionych

• normalne inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym

Plan zagospodarowania przestrzennego obszaru metropolitycznego:

• samorząd województwa zobowiązany jest uchwalić:

• część planu zagospodarowania przestrzennego województwa

• delimitacje obszaru … (wyznaczenie jego granic)

• specyfika zarządzania dużymi aglomeracjami miejskimi

Planowanie przestrzenne na szczeblu krajowym:

• kreowanie polityki przestrzennej państwa

• kształtowanie i prowadzenie praktyki przestrzennej państwa należy do zadań Rady Ministrów

• polityka przestrzenna państwa … jest w koncepcji polityki przestrzennej zagospodarowania kraju

Podmioty:

• Rada Ministrów

• Państwowa Raga Gospodarki Przestrzennej

• Główna Komisja Urbanistyczno- Architektoniczna

• Rządowe Centrum Studiów Strategicznych

KpzK:

• dokument o charakterze indywidualnym- nie jest aktem prawa miejscowego

• stanowi podstawę systemów aktów planowanych państwa

• za jej pośrednictwem państwo kształtuje politykę przestrzenną

Koncepcja określa uwarunkowania, cele i kierunki zrównoważonego rozwoju kraju (art. 47)

PYTANIA:

1. Wymień plany zagospodarowania przestrzennego tworzące obecnie obowiązujący w Polsce System Planowania Przestrzennego?

1. jakie 2 decyzje administracyjne znajdują się poza tym systemem?

2. który z planów jest aktem prawa miejscowego i dlaczego?

3. które plany mają charakter strategiczny? [wszystkie oprócz miejscowego PZG]

2. Z jakich etapów składa się proces planowania przestrzennego? [3 etapy]

1. Wymień ważniejsze informacje lub opracowanie dotyczące stanu istniejącego

• Istniejące użytkowanie terenu

• Struktura własności terenu

• Opracowanie ekofizjograficzne i opracowanie dotyczące środowiska kulturowego

3. Wymień podstawowe czynności procedury, które trzeba wykonać w trakcie opracowania miejscowego PZG przestrzennego.

4. Podaj układ tekstu uchwały w sprawie zagospodarowania przestrzennego

5. Jakie przeznaczenie terenów w miejscowym PZG przestrzennego oznaczają oznaczenia literowe:

mn (…); u (usługi); p (przemysł); Zp (zieleń urzędowa); r (rolnictwo); k (komunikacja)

ALE TO CHYBA PYTANIA Z ĆWICZEŃ, A NIE WYKŁADÓW.

1

---