Rzeczpospolita 10.09.07 Nr 211

podatnik - sÄ…d

WAŻNE WYROKI W SPRAWACH PODATKOWYCH Koszty podwyższenia kapitału, odliczenia i zwroty nadwyżki VAT

Podatnik może odliczyć VAT z faktur od niezarejestrowanego kontrahenta

Sam fakt niezarejestrowania wystawcy faktur jako czynnego podatnika VAT nie może być podstawą do pozbawienia jego kontrahenta prawa do odliczenia VAT. Konieczne jest, aby podatnik wiedział lub przy zachowaniu minimum należytej staranności mógł wiedzieć o nadużyciu podatkowym. Tak orzekł WSA w Gdańsku 7 sierpnia br. (I SA/Gd 532/07)

Organy podatkowe zakwestionowały faktury dokumentujące zakup paliwa, na podstawie których podatnik odliczył VAT. Wskazały, że faktury zostały wystawione przez podmiot niezarejestrowany i, zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 1 lit. a ustawy o VAT z 2004 r., nie mogą być podstawą do obniżenia podatku należnego o naliczony z nich wynikający. Podatnik miał obowiązek sprawdzenia wybranego kontrahenta.

Podatnik dowodził natomiast, że faktycznie zakupił paliwo udokumentowane zakwestionowanymi fakturami, zakup ten pozostawał w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, a także został prawidłowo rozliczony. Działając w dobrej wierze, sprawdził dokumenty kontrahenta, a zatem nie powinien ponosić negatywnych konsekwencji jego niezgodnego z prawem działania.

Sąd uchylił zaskarżoną decyzję. Wskazał, że przepisy unijne gwarantują podatnikowi prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, przewidując jednocześnie możliwość nakładania krajowych ograniczeń. Mogą one jednak naruszać zasadę naturalności VAT wyłącznie w celu zapobieżenia uzyskiwaniu nieuprawnionych korzyści majątkowych. Organy podatkowe powinny zatem zbadać, czy skarżący wiedział bądź też, przy zachowaniu minimum należytej staranności, mógł wiedzieć o nadużyciu. Sam fakt, że wystawca faktur nie był czynnym podatnikiem VAT, nie pozbawia skarżącego prawa do odliczenia podatku.

Katarzyna Nowak, Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

W kolejnym odcinku naszego cotygodniowego cyklu przedstawiamy ciekawe wyroki w sprawach podatkowych, jakie wydały niedawno wojewódzkie sądy administracyjne. Wybór orzecznictwa przygotował Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte.

Monika Wachowiec

Monika Wachowiec, starszy konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Poznaniu) Przedstawiony wyrok jest kolejnym w ostatnim okresie pozytywnym dla podatników rozstrzygnięciem wydanym przez polskie sądy administracyjne w kwestii prawa do odliczenia VAT z faktur wystawionych przez podmioty do tego nieuprawnione (które nie dopełniły administracyjnego obowiązku rejestracji VAT). Podobne stanowisko zajęły m.in. WSA w Gdańsku 12 czerwca br. (I SA/Gd 887/06 i I SA/Gd 888/06) oraz WSA w Warszawie 29 maja br. (III SA/Wa 159/07). Wspomniane wyroki wyraźnie wskazują na konieczność interpretacji prawa krajowego z uwzględnieniem przepisów prawa wspólnotowego oraz orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Sądy podkreślały, że wymóg rejestracji na VAT osoby wystawiającej fakturę po to, aby nabywca uzyskał prawo do odliczenia VAT naliczonego, nie ma oparcia w przepisach prawa wspólnotowego. Stąd ewentualne pozbawienie podatnika prawa do odliczenia VAT wyłącznie z tego powodu, że jego kontrahent działając faktycznie w charakterze podatnika VAT, formalnie się nie zarejestrował dla celów VAT, jest nieuzasadnione. WSA w Gdańsku wskazał jednocześnie, że stosowanie regulacji odmawiających prawa do odliczenia VAT naliczonego z faktury wystawionej przez podmiot nieuprawniony może być dopuszczalne jako instrument ochrony fiskalnego interesu państwa. Niemniej organ podatkowy musi wykazać, że z ogółu obiektywnych okoliczności sprawy wynika, iż podatnik dokonujący odliczenia VAT mógł przewidywać, że transakcja jest nadużyciem i ma na celu uzyskanie korzyści podatkowej. Pozostaje więc nadzieja, że pod wpływem orzecznictwa organy podatkowe przestaną kierować się literalnym brzmieniem art. 88 ust. 3a pkt 1 lit. a) ustawy o VAT i zaczną uwzględniać przywołane tu argumenty.

---