Wrzodziejące zapalenie jelita grubego

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego to przewlekłe, nieswoiste zapalenie błony śluzowej i podśluzowej części jelita grubego.
Zarówno nasilenie, jak i przebieg choroby jest zróżnicowany - następują po sobie okresy remisji i zaostrzeń.

Występowanie
Występuje w każdym wieku, najczęściej pomiędzy 20 i 30 rokiem życia.

Patomechanizm
Przyczyny nie są do końca poznane. Bierze się pod uwagę czynniki zapalno-toksyczne, alergiczne, autoagresję, czynniki neurogenne i psychogenne.
Choroba obejmuje powierzchowne warstwy całego jelita grubego, może jednak obejmować tylko końcowy odcinek jelita (odbytnicę).

Objawy i rozpoznanie
O rozwoju choroby mogą świadczyć luźne stolce z domieszką krwi i śluzu, niedokrwistość, spadek masy ciała, niekiedy gorączka. Objawom ze strony przewodu pokarmowego mogą też towarzyszyć zmiany w innych narządach - zapalenia stawów, zapalenia naczyniówki oka, zmiany dermatologiczne (owrzodzenia śluzówki, rumień guzowaty, stłuszczenie wątroby, opóźnienie wzrostu u dzieci)

Chorobę rozpoznajemy na podstawie wywiadu (elementy opisywane wyżej), badanie endoskopowego jelita (rektoskopia, sigmoidoskopia, kolonoskopia - umożliwiające pobranie wycinków do badanie histopatologicznego, wlew doodbytniczy). Pomocne w postawieniu rozpoznania mogą być badania laboratoryjne. Obserwujemy leukocytozę, obniżenie poziomu hemoglobiny, białka całkowitego oraz zaburzenia elektrolitowe

Przebieg i rokowanie
U większości chorych (ok. 80%) występują nawroty choroby (mogące być wywołane przez czynniki fizyczne i psychiczne). Pozostała populacja chorych może mieć jedynie pojedynczy atak choroby i przez wiele lat nie ma więcej żadnych dolegliwości. Istnieje niestety też taka grupa chorych, którzy mają dolegliwości bez przerwy, o różnym natężeniu. W około 5% przypadków przebieg choroby jest piorunujący, zagrażający życiu.

Rokowanie zależy m.in. od obszaru jelita zajętego chorobą. Jeżeli zajęta jest tylko odbytnica i esica (końcowe odcinki jelita grubego) rokowanie jest dobre. Gorsze rokowanie jest u pacjentów z zajętym całym jelitem grubym (u nich istnieje większe ryzyko rozwoju choroby nowotworowej po 10 - 15 latach trwania choroby). Zawsze należy obawiać się krwotoków z jelita, toksycznego rozdęcia okrężnicy, skrobiawicy, uszkodzeń innych narządów.

Leczenie
Choroba jest nieuleczalna, jednak można zmniejszyć ilość i siłę nawrotów.
Siłę leczenia uzależniamy od ciężkości objawów i stopnia zaawansowania choroby. Stosujemy dietę bezmleczną, z ograniczeniem owoców i warzyw, leki przeciwzapalne, a w ostrym rzucie choroby sterydy, uzupełnianie krwi, albumina, aminokwasów, elektrolitów, dieta zerowa.
W niektórych wypadkach konieczne jest wykonanie zabiegu operacyjnego polegające na wycięciu okrężnicy - może być to zabieg w trybie planowym (jeżeli przyczyną są częste nawroty choroby, rak w obrębie jelita, zwężenie , przetoki) lub trybie pilnym (w razie ostrego rzutu choroby przebiegającego z masywnym krwotokiem, przedziurawieniem jelita lub jego porażeniem).

Profilaktyka
Możemy jedynie mówić o profilaktyce u osób chorych na Colitis ulcerosa. Nawrotom choroby zapobiega odpowiednia dieta, leki, unikanie stresów i przeciążeń fizycznych. Jak na razie nie można przewidzieć u kogo choroba się rozwinie, ani jak można jej zapobiec.