,,Konsumpcja” Alan Aldridge
1.Czego dotyczy i czemu służy ,, konieczny utopizm”.
Ten konieczny utopizm - nawet jeżeli w swej istocie nienaukowy - odnosi się do fundamentalnych w gruncie rzeczy aspektów ludzkiego społeczeństwa: zbrodni i kary, eugeniki, eutanazji, płci i płci kulturowej, praw zwierząt i sprawiedliwości, a także produkcji i konsumpcji. Bez utopijnej wizji lepszego świata możemy nigdy nie znaleźć antidotum na rozpacz i brak nadziei.
2.Co znaczą i czemu służą pojęcia utopia i dystopia?
Pojęcie utopii - słowo to oznacza dosłownie ,, nigdzie „ - zostało ukute przez Tomasza Morusa w traktacie pod takim właśnie tytułem, opublikowanym w 1516 roku. Znaczenie tego terminu z czasem ulegało istotnym zmianom. Dzisiaj powszechnie stosuje się go dla określenia dobrego miejsca, być może wskutek przypisania mu greckiego przedrostka -eu oznaczającego dobrze lub prawidłowo. Słowo dystopia - oznaczające złe miejsce, powstało właśnie ze względu na tę zmianę znaczenia. Utopia służy wyrażaniu pragnień, a dystopia lęków.
3.Za co można, wg. Carriera uznać dyskurs rynku?
Jak uważa Carrier, dyskurs rynku można uznać za nowoczesną lingua franca, publiczny język obrany za środek komunikacji pomiędzy różnymi grupami w stratyfikacji społecznej. Język rynku stał się dominującym lingua franca rozumienia i dyskusji na temat porządku społecznego.
4.Co powoduje język rynku w relacjach społecznych?
Jako narzędzie ideologiczne nie tylko motywuje i legitymizuje kapitalistyczne instytucje, ale także definiuje otaczającą nas rzeczywistość. Relacje społeczne nie upodabniają się wcale do relacji rynkowych - one są relacjami rynkowymi.
5.Jakie elementy składają się na rynek?(3)
Opis, czym są rzeczy, abstrakcyjny model analityczny, wykreowany przez teorię ekonomiczną oraz zalecenia, w jaki sposób ludzkie sprawy powinny być rozwiązywane.
6.Wymień i krótko opisz kluczowe właściwości rynku.(7)
Instrumentalna racjonalność, konsumenci nie są uzależnieni od decyzji swoich ,,społecznych przełożonych”. Samoświadomi, obdarzeni silną samokontrolą i dojrzali - konsumenci są suwerennymi podmiotami poszukującymi najefektywniejszych środków osiągania celów.
Wydajność, alokacja zasobów w gospodarce wolnorynkowej w całości zdeterminowana jest przez zwrotną relację podaży i popytu wyrażaną w systemie cenowym.
Wolność, rynek wychowuje suwerenne, przedsiębiorcze i polegające na sobie jednostki.
Wybór, ludzie są ,,negatywnie” wolni od ograniczeń, ale też ,,pozytywnie” wolni w zakresie wyboru z szerokiego spektrum towarów i usług.
Dobrobyt, zwiększające się bogactwo jest efektem wydajności rynku. Społeczeństwa rynkowe, np. Stany Zjednoczone, żyją w dobrobycie.
Dynamika, rynek uwalnia potok technologicznych i organizacyjnych innowacji, które niszczą poprzednie społeczne i kulturowe formy.
Konsumpcja, społeczeństwo rynkowe jest z natury społeczeństwem konsumpcyjnym. Potrzeby konsumentów zaspokajane są wtedy gdy przedsiębiorcy rywalizują ze sobą o nawyki na wolnym rynku.
7.Jakie problemy decydują o zawodności wolnego rynku?(4)
Monopol, kiedy jeden producent albo dostawca usług zapanuje nad całym rynkiem (monopol) albo gdy kilku z nich uda się ograniczyć konkurencję (oligopol), podaż będzie zbyt mała, a ceny za wysokie.
Brak informacji, jeżeli konsumenci nie posiadają wystarczającej ilości informacji, na których mogliby oprzeć swój wybór dóbr albo usług, to gorsze towary i usługi zaczną wypierać te lepsze.
Koszty zewnętrzne, idealny rynek wymaga, aby producenci ponosili wszystkie koszty produkcji towarów, a ich konsumenci odnosili wszystkie korzyści z konsumpcji. Zewnętrzny efekt negatywny pojawia się gdy producenci są w stanie uciec przed ponoszeniem kosztów.
Dobra publiczne, mają dwie właściwości: są niewyłączne lub niekonkurencyjne, co oznacza, iż nie mogą one być dostarczane przez prywatne przedsiębiorstwa ani być przedmiotem regularnego obrotu rynkowego.
8.Co to jest ,,rynkowy populizm:?
Termin ten mówi, że rynek nie jest medium wymiany, ale konsensusu czy też społecznej zgody. Rynkom nadaje się w ten sposób ostateczną legitymizację, cokolwiek by się nie działo, to rynek zawsze najlepiej odzwierciedla wole ludzi.
9.Jakim rodzajem utopii wg. Kumara może być rynek?(4)
Kraina obfitości, przestrzeń bogactwa, radości i przyjemności.
Raj, złoty wiek, w którym ludzie żyją skromnie, prosto i w harmonii z naturą.
Millenium, nadzieja na nowy porządek świata pod rządami Boga.
Idealne miasto, dobre społeczeństwo zaprojektowane zgodnie z racjonalnym planem.
10.Do której z wyżej wymienionych utopii podobny jest rynek? Dlaczego?
Rynek w tym układzie najbliższy jest bogatej w dobra materialne i hedonistycznej krainie obfitości. Zasadnicza różnica jest taka, że w rzeczywistości rynkowej, inaczej niż w krainie obfitości , zmuszeni jesteśmy pracować, aby cieszyć się bogactwem.
11.Czym różni się rynek jako mit od rynku?
Rynek stanowi dynamiczne połączenie opisu, zaleceń i analizy. Rynek jako mit uwalnia się od elementu opisowego, a więc także od społecznej rzeczywistości rynków. Miesza także analizę z zaleceniami.
12.Co charakteryzowało pierwsze pokolenie klasy próżniaczej?
Pierwsze pokolenie klasy próżniaczej charakteryzowała konsumpcja na pokaz, mająca na celu pokazanie pozycji społecznej.
13.Jakie były taktyki w konsumpcji na pokaz? (5)
Potlacz, eleganckie kolacje, ekstrawaganckie rozrywki i wyjątkowo droga biżuteria były odpowiednikami ,,prymitywnego” potlaczu.
Okazałe posiadłości ze służbą, był to element symbolicznej rekonstrukcji struktury klasowej.
Media informacyjne, ważną przyjemnością klasy próżniaczej jest sława.
Małżeństwo, rynek skojarzył spadkobierców wielkich amerykańskich fortun ze zubożałymi córkami europejskiej arystokracji.
Hazard, w duchu potlaczu w kasynach chodziło nie o wygrywanie pieniędzy, ale o ich tracenie.
14. Co symbolizują tzw. ,,samotne kręgle”?
Samotne kręgle są symbolem załamania się wspólnoty, zmierzchu społeczeństwa obywatelskiego oraz wyczerpywania się demokracji. Sygnalizują utratę ,,kapitału społecznego”. Jak pisze Putnam ,,kapitał społeczny odnosi się do cech społecznego zorganizowania takich jak sieci, normy i społeczne zaufanie, ułatwiających ku obopólnej korzyści współpracę i koordynację”.
15.Do czego prowadzi konsumeryzm?
Konsumeryzm prowadzi do indywidualizmu , upadku wspólnoty oraz zmierzchu społeczeństwa obywatelskiego.
16.Jakie typy charakteru określił Riesman?(3)
Charakter sterowany tradycją. Opiera się on na wzorze konwencjonalnego konformizmu. W społeczeństwach tradycyjnych ludzie poddają się utrwalonym normom społecznym na podstawie członkostwa w danej grupie statusowej.
Charakter wewnątrzsterowany. W procesie socjalizacji jednostce wpajane są głęboko zakorzenione normy i wartości. To one nadal rządzą myśleniem i działaniem w dorosłości.
Charakter wewnątrzsterowany. Zachowaniem ludzi rządzi ,,system radarowy” monitorujący zachowanie innych ludzi i dostosowujący jednostkę
17.Jakie są przyczyny narcyzmu kulturowego?
Panowanie środków masowego przekazu oznacza poświęcenie prawdy na rzecz prawdopodobieństwa: reklama promuje konsumeryzm jako sposób na życie, stymulując rozwój pragnień, które czynią nas wiecznie niespełnionymi. Zanik rodziny zaburza przekazywanie kultury z pokolenia na pokolenie, a tradycja staje się bezużyteczna.
18.Na czym polega narcystyczne przywiązanie do dóbr?
Narcystyczna miłość tłumaczy siłę przyciągania nowych, nieskazitelnych dóbr konsumenckich. Patologiczne poszukiwanie przyjemności poprzez konsumpcję dóbr znacząco oddala nas od rzeczywistości. Stanowi niezgodę na zaakceptowanie porażki.
19.Czym różni się narcyzm od świadomego indywidualizmu?
Nie można mylić narcyzmu ze świadomym indywidualizmem. Nie jest on silny, ale impulsywny i niespokojny. Bierze się z niechęci do samego siebie.
20. Co powoduje fetyszyzm towarowy?
Fetyszyzm towarowy powoduje alienację: tworzymy przedmioty materialne, które zyskują swoje własne życie, uciekając spod naszej kontroli i kształtując nasze życie. Rzeczywiste ludzkie relacje ukryte są pod relacjami pomiędzy przedmiotami. Społeczeństwo, które fetyszyzuje towary, przyczynia się do niszczenia socjalizacji człowieka.
21. Jakie ideologiczne konsekwencje fetyszyzmu towarowego wyróżnił Eagleton?(3)
Fetyszystyczna koncentracja na towarach zamazuje społeczne relacje produkcji, które doprowadziły do ich powstania.
Społeczeństwo staję się coraz bardziej sfragmentaryzowane. Zbiorowe doświadczenie pracy przemienia się w relacje pomiędzy abstrakcyjnymi przedmiotami materialnymi.
Dominująca rola towarów oznacza, iż ludzka kultura jako pewien wytwór społeczny, jawi się jako naturalna, nieunikniona i niezmienna. Adorno „Kultura konsumencka promuje fałszywe poczucie, iż przedmiot i podmiot, jednostka i dobro, widownia i kultura, pasują do siebie doskonale i we współczesnych warunkach społecznych następuje ich zjednoczenie”.
22.Wymień cechy rynku i społeczeństwa masowego.(16)
Rynek:
Indywidualizm
Instrumentalna racjonalność
Wydajność
Wolność
Wybór
Dobrobyt
Dynamika
Konsumpcja
Społeczeństwo masowe:
1.Atomizacja
Dehumanizacja
Wyzyskiwanie
Kontrola społeczna
Pseudo-indywidualizacja
Fetyszyzm towarowy
Diachroniczna standaryzacja
Konsumeryzm
23.Opisz cechy społeczeństwa masowego. (8)
Atomizacja - zatomizowanie społeczeństwa daje początek pozytywistycznym naukom społecznym; nadmiernie rozwinięty technicznie, intelektualnie słabym i zdolnym jedynie do przeprowadzenia banalnych badań społecznych. .Zatomizowane społeczeństwa jest nie tylko przyczyną lamentu intelektualistów za utraconym światem- na tym gruncie wzrasta siła fetyszyzmu.
Dehumanizacja - fetyszyzm towarowy opiera się na refikacji. Ludzie, instytucje społeczne i wytwory kultury zamieniane są na rzeczy.
Wyzyskiwanie - kulturowe panowanie wartości wymiennej jest kluczowym mechanizmem zamaskowywania samego wyzysku.
Kontrola społeczna - masowe społeczeństwo, w rzeczywistości oddalone od realnej rzeczywistości, powoduje kulturowy konformizm i uśpienie kreatywności.
Pseudo - indywidualizacja - rynek daje nam rzekomo szeroki wybór, podczas gdy w rzeczywistości oferuje on co najwyżej sztucznie wytworzone różnice pomiędzy zestandaryzowanymi produktami. Zarządzanie tymi różnicami jest właśnie przykładem pseudo - indywidualizacji.
Fetyszyzm towarowy - wartość jakiegokolwiek dobra albo aktywności potwierdzana jest przez wysoka cenę.
Diachroniczna standaryzacja - rynek wytwarza wrażenie niezwykłej dynamiki lecz jego rzeczywistość jest statyczna.
Konsumeryzm - jest to sposób życia. Konsumeryzm jest aktywna ideologia mówiącą, że życie opiera się na kupowaniu rzeczy i przeżywaniu dostarczanych w pakietach doświadczeń
.