Gospodarka folwarczno- pańszczyźniana w Polsce
Do połowy XV w. procesy agrarne przebiegały w tej części Europy podobnie jak w zachodniej Europie. Od końca XV w. tendencje te zostały zahamowane i nastąpiło uzależnienie chłopów tzw. Wtórne poddaństwo oraz umocnienie renty odrobkowej (pańszczyzny) jako dominującej w ustroju społecznym wsi. Szlachta, która stała się wiodącą siłą polityczną w Polsce podporządkowała sobie chłopów. Proces ten nosi nazwę refeudalizacji a model gospodarki oparty na tych procesach - gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej (jest ona odmianą feudalizmu). Tworzenie folwarków, czyli gospodarstw pańskich nastawionych na towarową produkcję zboża, w mniejszej mierze produktów hodowlanych , a pozostających pod osobistym zarządem właściciela , wiąże się z rosnącym popytem na zboże na zachodzie Europy po wielkich odkryciach geograficznych. Była to szansa wzbogacenia się dla szlachty. Folwarki powstawały na miejscu dawnych, własnych gospodarstw feudałów, zagospodarowano też pustki, skupowano sołectwa, przenoszono chłopów na inne gorsze lub bardziej oddalone grunty. Na ziemiach polskich dominował model folwarków związany z rynkiem zewnętrznym, przede wszystkim zachodnim, za pośrednictwem portów bałtyckich. Polska była zapleczem surowcowym Europy eksportując: zboże, bydło rzeźne, skóry, futra, towary pochodzenia leśnego, a sprowadzając z zagranicy produkty luksusowe i inne wyroby.