klimaty na kuli ziemskiej


A T M O S F E R A

Budowa i skład chemiczny

Pojęcia:

Krążenie powietrza

atmosfera,

troposfera,

stratosfera,

ciśnienie,

wiatr,

mgła,

chmura,

pogoda,

klimat,

mapy pogody,

wyż,

niż,

bruzda wysokiego ciśnienia,

klin niskiego ciśnienia

rodzaje wiatrów

i rozkład na ziemi,

rodzaje chmur, rozkład klimatu masy powietrza,

Przebieg i rozmieszczenie ciśnienia atmosferycznego

Wiatr

Wilgotność i opady

Chmury

Mgły i zamglenia

Pogoda a klimat

Klimaty na kuli ziemskiej

Służba meteorologiczna, mapy pogody i klimatu

Wpływ pogody i klimatu na życie człowieka

Klimaty na kuli ziemskiej

0x01 graphic

Klimat - to charakterystyczny dla danego obszaru zespół zjawisk i procesów atmosferycznych kształtujących się pod wpływem właściwości fizycznych i geograficznych tego obszaru, określony na podstawie wieloletnich obserwacji.

Strefy klimatyczne i ich charakterystyka

Okołorównikowa

śr. roczna temp. 20°C, pory roku wyznacza rozkład opadów

równikowy

ponad 20°C przez cały rok, opady = 2000 mm, najwyższe przy zenitalnych położeniach Słońca

podrównikowy wilgotny

ponad 20°C przez cały rok, opady = 1000-2000 mm

podrównikowy suchy

znaczne wahania temp., opady = 1000 mm

Zwrotnikowa

śr. roczna temp. powyżej 20°C,
temp. najzimniejszego miesiąca = 10°C - 20°C,
opady głownie latem

zwrotnikowy suchy

duże wahania temp., brak opadów, występują gwałtowne ulewy

zwrotnikowy morski

małe wahania temp., dużo opadów

monsunowy gorący

małe wahania temp., duże opady w czasie monsunu letniego

Podzwrotnikowa

śr. temp. roczna
= 10°C - 20°C,

śr. temp. najchłodniejszego mies. = 0°C - 10°C,

opady w chłodnej porze roku

śródziemnomorski

gorące lata, opady wyst. zimą

podzwrotnikowy monsunowy

gorące lata, duże opady podczas monsunu letniego

podzwrotnikowy suchy

duże wahania temp., mało opadów

Umiarkowana

śr. temp. 0°C - 10°C

umiarkowany ciepły

morski, lądowy, przejściowy, monsunowy

umiarkowany chłodny

morski, lądowy

Okołobiegunowa

śr. temp. poniżej 0°C

subpolarny

najcieplejszy miesiąc = powyżej 0 °C, opady z przewagą śniegu

polarny

mrozy przez cały rok, opady śniegu

Klimat strefy równikowej

Do tej strefy dopływa przez cały rok duża i wyrównana ilość promieniowania słonecznego. Tu występuje równikowa bruzda niskiego ciśnienia - linia zbieżności pasatów. Z przyczyn termicznych i dynamicznych konwekcja jest najbardziej rozwinięta. Przy intensywnym parowaniu na miejscu i dzięki dopływowi powietrza "pasatowego" transportującego znaczne ilości pary wodnej (jeżeli pochodzi znad morza), powietrze okolic przyrównikowych jest bardzo wilgotne, co zwiększa potencjalnie jego chwiejność i sprzyja konwekcji. Ta ostatnia osiąga w tej strefie najwyższy pionowy zasięg. Z kolei doprowadza to do obfitej kondensacji, do bujnego rozwoju chmur kłębiastych i burzowych w dzień (nad lądami) i do opadów. Dlatego nie notuje się tu najwyższych temperatur (przy powierzchni Ziemi). Wilgotne i ciepłe powietrze zapobiega większym stratom energii przez nocne wypromieniowanie, które przyczynia się jednak miejscami do częstego powstawania mgły. Roczne amplitudy temperatur są na nizinach minimalne (do 2°C) i małe w ciągu doby. Suma opadów jest duża, przeważnie ponad 1500-2000 mm rocznie. Blisko równika, na nizinach (dorzecza Konga i Amazonki, Indonezja) brak w zasadzie pory suchej przy 1-2 okresach maksimum opadów (przy zenitalnym położeniu Słońca i zależnie od regionalnej cyrkulacji). W miarę wzrostu odległości od równika amplitudy temperatur wzrastają, sumy opadów maleją, zaznaczają się wyraźniej pory suche, najpierw dwie, potem jedna - długa, o najwyższych temperaturach pod koniec jej trwania. Pory suche pojawiają się w czasie, gdy linia konwergencji pasatów oddali się wraz ze Słońcem w kierunku zwrotnika w tej samej, a przede wszystkim drugiej półkuli.

Klimat strefy zwrotnikowej

Większa część obszarów należących do tej strefy na obu półkulach to stepy i pustynie. Tylko tam, gdzie wieją stale (często) lub okresowo wiatry od morza (pasaty, monsuny) klimat może być wilgotny (Floryda). Panującymi układami barycznymi są antycyklony. Są one najbardziej ustalone nad oceanami. Inwersje związane z wyżami hamują rozwój konwekcji, większego zachmurzenia i opadów. Inwersje pasatowe wzmacniane są przez wpływ chłodnych prądów morskich występujących u zachodnich wybrzeży lądów. Tu pojawiają się częste mgły. Nad lądami rozwija się intensywna konwekcja przy pogodnym niebie (burze pyłowe). Tylko w rzadkich przypadkach może ona przebić warstwę inwersyjną i przekroczyć poziom kondensacji. Wówczas dochodzi do gwałtownych burz i ulew. Przy przeważającej pogodzie bezchmurnej dochodzi do bardzo silnego nagrzania dziennego i ochłodzenia w nocy. Amplitudy temperatur zwłaszcza dobowe są dużo większe niż w poprzedniej strefie. Notowano tu na pograniczu z następną strefą najwyższe temperatury powietrza, przekraczające 55° C (Kalifornia, Libia).

Klimat strefy podzwrotnikowej

Pogoda i klimat kształtują się tu w porze letniej, podobnie jak w strefie zwrotnikowej, w warunkach pogody wyżowej pod wpływem przeważających zwrotnikowych mas powietrznych. W chłodnym półroczu natomiast występuje w tej strefie intensywna działalność cyklonalna właściwa klimatom strefy umiarkowanej przy przewadze cyrkulacji zachodniej i przy przewadze polarnych mas powietrznych. W związku z tym najmniej opadów jest w lecie, najwięcej w okresie od jesieni do wiosny.

Lato o zdecydowanej przewadze pogodnych dni jest ciepłe lub upalne, zima na ogół chmurna i łagodna o temperaturach średnich rzędu 10-12°C. Tylko w odmianach kontynentalnych obniża się ona bardziej. O porach roku decyduje tu w równym stopniu roczny przebieg temperatur i roczny przebieg opadów.

Klimat strefy umiarkowanej

Klimaty tej strefy kształtują się pod wpływem częstych zmian pogody związanych z działalnością cyklonalną przy ogólnej przewadze cyrkulacji zachodniej. Tylko w obszarach o cechach wybitnie kontynentalnych działalność cyklonalna jest słabsza. Tu w chłodnej porze roku panują często antycyklony, przynajmniej częściowo uwarunkowane przyczynami termicznymi. Najbardziej stały z nich jest zimowy wyż azjatycki zrastający się z wyżami zwrotnikowymi w jeden pas wysokiego ciśnienia półkuli północnej. Przyczynia się on do rozwoju monsunów zimowych w południowej i wschodniej Azji. W letnim półroczu miejsce tego wyżu zajmuje niż z ośrodkiem przesuniętym bardziej na południe.

Latem, przy dniu znacznie dłuższym od nocy sumy dobowe promieniowania dopływającego do powierzchni Ziemi są duże. W związku z tym średnie temperatury miesięcy letnich mogą być wysokie, w klimatach kontynentalnych niewiele niższe od występujących w strefie poprzedniej. Temperatury zimowe mogą być natomiast bardzo niskie. W obszarach, do których częsty i łatwy dostęp mają morskie masy powietrzne zarówno zimowe spadki temperatur, jak i letnie ich wzrosty są silnie złagodzone. W klimatach wybitnie morskich mogą one utrzymywać się w zimie nawet powyżej zera stopni.

Amplitudy temperatur wzrastają wraz ze wzrostem kontynentalizmu od ok. 10-15 stopni do 45 stopni Celcjusza i więcej. Podobnie zróżnicowane są sumy opadów od 1000 i więcej milimetrów w odmianach wybitnie morskich do 300 i mniej - w kontynentalnych, suchych. W obszarach nadmorskich przeważają obfite opady jesienno-zimowe, w kontynentalnych - letnie, którym sprzyja intensywna konwekcja dzienna, uwarunkowana termicznie. Jest ona tym silniejsza, im suchsze jest podłoże, a więc przede wszystkim w klimatach suchych tej strefy, w obszarach śródlądowych. Na tych obszarach pojawiają się też suche wiatry i burze pyłowe. Omawianą strefę cechuje duża różnorodność klimatów: od wybitnie wilgotnych - nadmorskich do pustynnych - śródlądowych; od łagodnych do skrajnych, jeżeli chodzi o stosunki termiczne. Te ostatnie decydują głównie o porach roku

Klimat obszarów okołorównikowych

Klimaty obszarów okołobiegunowych kształtują się pod wpływem zasadniczych różnic warunków solarnych i oświetleniowych: bardzo długiego letniego dnia polarnego oraz długiej zimowej nocy polarnej. Znaczna ilość energii, uzyskiwanej z promieniowania słonecznego w lecie i z adwekcji cieplejszych mas powietrznych, zużywana jest w półroczu letnim na stapianie śniegów i lodów, w mniejszym stopniu na parowanie. Dlatego temperatura najcieplejszego miesiąca nie przekracza tu +10 stopni Celcjusza, o ile nie znajdują się w pobliżu dodatkowe źródła ciepła, jak np. ciepłe prądy morskie. Woda z powierzchni morza, gdzie są takie prądy paruje intensywnie. Jej wysoka stosunkowo temperatura przyczynia się stale, a zwłaszcza zimą, do wzrostu chwiejności równowagi powietrza tym wiekszej, im jest ono chłodniejsze. Stąd nad cieplejszymi oceanami w pobliżu lądów, wysp i pól lodowych rozwija się wyjątkowo intensywna cyklogeneza i działalność cyklonalna w zimie (niże - aleucki i islandzki oraz obszary subantarktyczne). Silne wiatry i sztormy są tu zjawiskiem prawie codziennym od początku jesieni do początku wiosny. Przy dużej względnej wilgotności powietrza łatwo dochodzi do kondensacji pary wodnej w powietrzu. Z wyjątkiem obszarów o cechach kontynentalnych panuje na ogół pogoda chłodna, mglista, chmurna bądź pochmurna.

W klimatach wybitnie kontynentalnych amplitudy roczne temperatur są znaczne. Nie osiągają one jednak tych wielkości, jakie spotykane są w strefie poprzedniej, gdyż letnie temperatury są tu niskie.

0x01 graphic

0x01 graphic

klimatów Ziemi

0x01 graphic

0x01 graphic

Należy przeprowadzić znacznie więcej badań w celu ułatwienia naukowcom prognozowanie nadchodzących zmian klimatu. Według Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu ( IPCC ), aby ulepszyć możliwości prognozowania , musimy lepiej zrozumieć różne procesy klimatyczne, szczególnie te związane z chmurami, oceanami i obiegiem węgla. Powinniśmy także udoskonalać systematyczne obserwacje elementów meteorologicznych w skali globalnej, kontynuować badania zmian klimatu w przyszłości, rozwijać prace nad modelami ziemskiego systemu klimatycznego, zwiększać poparcie dla krajowych i międzynarodowych działań naukowych na rzecz klimatu - szczególnie w krajach rozwijających się, jak również ułatwić międzynarodową wymianę danych klimatycznych.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Geogr strefy klimatyczne na kuli ziemskiej, Referaty
Strefowość klimatyczna na Kuli Ziemskiej
Krainy roślinne i zwierzęce na kuli ziemskiej
Glebą nazywamy luźną powierzchniowo warstwę lądu na kuli ziemskiej (2)
Wiatry na kuli ziemskiej
Woda jako najpopularniejszy tlenek na kuli ziemskiej Omów jej właściwości, rodzaje i sposoby ochron
ROZMIESZCZENIE LĄDÓW I OCEANÓW NA KULI ZIEMSKIEJ, Konspekty lekcji
Zróżnicowanie języków na kuli ziemskiej, Filologia polska, Językoznawstwo
praca z filozofii „Każdy człowiek na kuli ziemskiej ma skarb, który gdzieś na niego czeka ”
Formacje roślinne na kuli ziemskiej
Zróżnicowanie świata zwierzęcego na kuli ziemskiej
46 Klimaty kuli ziemskiej
Klimaty kuli ziemskiejx
astro, Nawigacja - 5-12 - Współrzędne geograficzne rzutu cn na powierzchnię kuli ziemskiej; AKP, alp
W 3 Strefy klimatyczne kuli ziemskiej
Scenariusz lekcji Klimaty kuli ziemskiej 1 gim
Rodzaje klimatów na świecie
Animacja kuli ziemskiej id 6491 Nieznany (2)
Zróżnicowanie klimatów na Ziemi

więcej podobnych podstron