PODSTAWY FLORYSTYKI

- ROK SZKOLNY 2011/2012

KONSPEKT ZAJĘĆ

NAUCZYCIEL

JADWIGA ŁUCZAK

TEMAT:

FORMY PRZESTRZENNE - BRYŁA, WNĘTRZE BRYŁY PROPORCJE W KOMPOZYCJACH KWIATOWYCH - ZŁOTY PODZIAŁ. CIĄG FIBONACCIEGO. ŚWIATŁO I CIEŃ

Cel główny

- utrwalenie i usystematyzowanie wiedzy z zakresu form przestrzennych: bryła, proporcje

złoty podział , światło i cień, głębia.

Cele szczegółowe:

• aktywne uczestnictwo w poznawaniu pojęć;

       wzbogacenie języka dotyczącego terminologii florystycznej ;

         umiejętność selekcji i analizy informacji, wyciągania wniosków;

        umiejętność przezwyciężania trudności;

        podejmowanie działań w nowych sytuacjach;

• kształcenie umiejętności komunikowania się, współpracy w grupie, odpowiedzialności za rezultaty wspólnej pracy.

Cele operacyjne:

Słuchacz po zajęciach:

- zna określenia: bryła, forma przestrzenna;

- wie, co to jest proporcja oraz złoty podział;

- odczytuje związek złotej liczby z liczbami Fibonacciego;

Słuchacz potrafi :
- zastosować złoty podział w kompozycjach kwiatowych;

- narysować złoty podział pionowy i poziomy kompozycji w naczyniu;
- rozwiązywać  problemy  drogą  selekcji informacji;

- korzystać z podanych przez nauczyciela źródeł informacji.

Słuchacz  ma  poczucie :
- odpowiedzialności  za  pracę  własną ;
- samodzielności  i  kreatywności.

METODY:

- konsultacja zbiorowa inspirująca słuchaczy do dalszego samokształcenia;

- aktywizująca;

- mini wykład;

- praktycznego działania.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

- opracowane materiały;

- książka A. Nizińskiej , Bukieciarstwo i dekoracje roślinne;

- karty pracy.

MATERIAŁY POTRZEBNE SŁUCHACZOWI:

− kartka bloku A4,

− linijka,

− ołówek,

− kredki.

FORMY:

- praca w grupie;

- praca parami;

- indywidualna.

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

1. Czynności wstępne. Powitanie i wprowadzenie. Podanie i zapisanie tematu

zajęć lekcyjnych.

2. Wyjaśnienie pojęcia bryła - notatka.

Przedmioty, czyli ciała materialne, które nas otaczają bądź to w pokoju, bądź na ulicach miasta, odznaczają się najróżnorodniejszymi cechami, wszystkie one mają jednak jedną cechę wspólną - zwaną rozciągłością - mianowicie, każde z nich zajmuje pewną część przestrzeni. Tę właśnie część przestrzeni, którą zajmuje przedmiot, nazywamy bryłą geometryczną. Rozróżniamy trzy wymiary bryły: długość, szerokość i wysokość. Widzimy je bez trudu w pokoju, łatwo spostrzegamy wymiary pudełka, skrzyni itp. Wysokość nazywamy niekiedy głębokością, np. głębokość studni; zamiast o szerokości mówimy o grubości muru.

2. Bryła jest oddzielona od innej bryły lub od otaczającej je przestrzeni powierzchniami. Sala, w której się znajdujemy, jest oddzielona od pozostałej części gmachu czterema ścianami, posadzką i sufitem. Budynek szkolny jest oddzielony, tj. ograniczony od otaczającej go przestrzeni, powierzchniami ścian zewnętrznych, powierzchnią ziemi oraz dachu.

3. Powierzchnia ma dwa wymiary: długość i szerokość.

4. Linia ma tylko jeden wymiar - długość.

5. Bryły, powierzchnie, linie i punkty, nazywane są figurami geometrycznymi.

Punkt poruszający się w przestrzeni kreśli linię, np. obserwując niebo w pogodną noc sierpniową, widzimy często srebrnoświetlne linie powstałe przez spadające gwiazdy.

Linia, kiedy porusza się w przestrzeni, zakreśla powierzchnię, np. koło szybko biegnącego wozu robi wrażenie pokrytego powierzchnią, powstałą przez ruch szprych kołowych.

Wreszcie przez ciągły ruch powierzchni możemy otrzymać ciało geometryczne, czyli bryłę. Rozżarzona do czerwoności blacha żelazna, spadając w ciemności z góry na dół, daje wyobrażenie ciała geometrycznego w postaci czerwonego słupa.

Można więc powiedzieć, że istnieje jeden zasadniczy twór geometryczny, mianowicie punkt (bezwymiarowy), przez ruch którego powstaje twór jednowymiarowy - zwany linią, przez ruch linii powstaje twór dwuwymiarowy - powierzchnia, wreszcie przez ruch powierzchni twór trójwymiarowy zwany bryłą. (...)

Jakkolwiek powierzchni nie możemy w rzeczywistości oderwać od bryły, linii od powierzchni, a punktu od linii, to jednak dla dokładniejszego zbadania ich własności można potraktować je w geometrii niezależnie od podstawowej figury geometrycznej, do której należą

Bryła - jest to przestrzenna figura. Zawiera ona w swojej budowie trzy płaszczyzny: szerokość, wysokość i głębię.

BRYŁA - bryła jest obiektem trójwymiarowym;

rodzaje brył:

• reliefy - kompozycja rzeźbiarska wydobyta z płaszczyzny kamiennej, drewnianej lub metalowej przeznaczona do oglądania wyłącznie od frontu;

• całości monolityczne - wśród całości monolitycznych rozróżnia się bryły wieloczłonowe, przenikające się, wolnostojące, niekiedy przystosowane do określonego otoczenia; są to całości zwarte a więc bryły zamknięte, samodzielnie pełne;

• formy przestrzenne - są to obiekty, które nie są w pełni rzeźbami, tworzą przestrzenne formy; twórcą ich może być człowiek; w świecie organicznym do form przestrzennych należą konary drzew, kielichy kwiatów.

3. Wyjaśnienie pojęć proporcja, złoty podział.

Proporcja rozumiana jest jako współgranie poszczególnych części w całości. Jest to jedno z głównych zagadnień teorii sztuki. Już w starożytności był poruszany ten problem. Wówczas powstała teoria pitagorejsko-platońska. Pitagorejczycy mówili o współbrzmieniu dwóch strun - efekcie, osiągniętym, gdy wysokości dźwięków generowanych przez te dwie struny są od siebie oddalone w stosunku 1:2, 2:3, 3:4. Natomiast Platon twierdził, że ta harmonia zachodzi wtedy, gdy występuje trzeci składnik w postaci proporcji. Wszystko co dobre jest piękne, a skoro jest piękne, to jest to efekt proporcji.

W twórczości plastycznej przez proporcje rozumiemy zespół ujętych liczbowo stosunków miedzy częściami a całością dzieła sztuki; prawidłowo wyważone dają pożądane wrażenie harmonii i ładu. W kompozycji kwiatowej także musza być zachowane właściwe relacje wielkości między jej elementami a całością.

Złoty podział (łac. sectio aurea), podział harmoniczny, złota proporcja, boska proporcja (łac. divina proportio) - podział odcinka na dwie części tak, by stosunek długości dłuższej z nich do krótszej był taki sam, jak całego odcinka do części dłuższej. Innymi słowy: długość dłuższej części ma być średnią geometryczną długości krótszej części i całego odcinka. Stosunek, o którym mowa w definicji, nazywa się złotą liczbą i oznacza grecką literą φ (czyt. "fi").

Złoty podział wykorzystuje się często w estetycznych, proporcjonalnych kompozycjach architektonicznych, malarskich, fotograficznych, itp. Znany był już w starożytności i przypisywano mu wyjątkowe walory estetyczne. Stosowano go np. w planach budowli na Akropolu.

Związek złotej liczby z liczbami Fibonacciego

Kolejne przybliżenia liczby złotej można otrzymać obliczając ilorazy sąsiednich liczb Fibonacciego:

co daje kolejno:

Już ostatni z wypisanych tu ułamków daje przybliżenie złotej liczby z dokładnością do 0,001.

Definicja rekurencyjna powyższego ciągu ma postać:

W haśle Liczby Fibonacciego można znaleźć dowód, że

Ciąg Fibonacciego - ciąg liczb naturalnych określony rekurencyjnie w sposób następujący:

Pierwszy wyraz jest równy 0, drugi jest równy 1, każdy następny jest sumą dwóch poprzednich.

Formalnie:

Kolejne wyrazy tego ciągu nazywamy liczbami Fibonacciego. Kwestia, czy zaliczać zero do ciągu Fibonacciego, jest dyskusyjna. Część autorów rozpoczyna ciąg od
^[1].

Wyrazy
ciągu Fibonacciego to:
0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144, 233, 377, 610, 987, 1597, 2584, 4181.

Ciąg został podany w 1202 roku przez Leonarda z Pizy zwanego Fibonaccim w swoim dziele Liber abaci jako rozwiązanie zadania o rozmnażaniu się królików.

4. Ćwiczenie praktyczne - karta pracy nr 1- praca indywidualna.

5. Światło i cień - mini wykład. Sporządzenie notatki przez słuchacza

z podanych materiałów- karta pracy nr2 - praca w grupie.

Światło i cień- odgrywają decydującą role przy tworzeniu kompozycji roślinnych. Światło powoduje złudzenia optyczne - pozornie zbliża lub oddala elementy zależnie od sposobu oświetlenia. Rośliny czy budowle usytuowane w pełnym oświetleniu, wybijają się na pierwszy plan, skracają pozornie przestrzeń dzielącą obserwatora od tych przedmiotów. Elementy, na które padają cienie, wydają się bardziej oddalone, potęgują wrażenie dzielącej nas przestrzeni. Trzeba starannie wybierać miejsca dla roślin, biorąc pod uwagę ich wysokość, usytuowanie względem słońca oraz kierunek i rodzaj rzucanego cienia.

drzew lub latarni, w perspektywie ukośnej - prostopadłościan z podziałami rytmicznymi,

potrafi właściwie zastosować natężenie waloru w tle w celu uzyskania efektu przestrzennego, odpowiednio dobrać kolorystykę obiektów, wykorzystując zasadę perspektywy barwnej,

potrafi rozpoznać rodzaj perspektywy w dziele malarskim.

6. Podsumowanie zajęć- prezentacja i ocena prac słuchaczy.

7. Cześć końcowa zajęć.

Polecenie domowe - karta pracy nr 3 - omówienie wykonania kompozycji kwiatowej

z zastosowaniem złotego podziału oraz określeniem wpływu barwy i światła na efekty wizualne.

6

---