Temat: Służba wojskowa dawniej i dziś.
Służbę wojskową w ramach powszechnego obowiązku obrony obywatele polscy byli obowiązani do spełniania służby wojskowej, służby w obronie cywilnej, odbywania przysposobienia obronnego, uczestniczenia w samoobronie ludności, pełnienia służby w jednostkach zmilitaryzowanych, odbywania służby zastępczej oraz do wykonywania świadczeń na rzecz obrony na zasadach i w zakresie określonym w ustawie zgodnie z artykułem 4.2 ustawy z dnia 21 listopada 1967r. Tak było kiedyś. W obecnych czasach pobór wyglada nastepująco: Każdy mężczyzna jest zobowiązany stawić się na ewidencję wojskową, na której przeprowadzane są badania lekarskie dla orzeczenia kategorii zdolności do czynnej służby wojskowej. Wyróznia się cztery kategorie: kategoria A - oznacza zdolność do czynnej służby wojskowej w czasie pokoju i wojny; kategoria B - czasowo niezdolny do czynnej służby wojskowej na czas określony przez komisję; kategoria D - niezdolny do czynnej służby wojskowej w czasie pokoju; kategoria E - oznacza trwałą i całkowitą niezdolność do czynnej służby wojskowej zarówno w czasie pokoju, jak i w czasie mobilizacji oraz w czasie wojny. Dalej to w zależności czy chcemy iśc do wojska czy nie mamy wybór. Możemy nie iść, ale jeśli ktoś sobie życzy albo chce to może iść. Ostatni pobór odbył się Dnia 3 sierpnia 2008 roku podczas którego na uroczystej przysiędze wojskowej w Krakowie Minister Obrony Narodowej Bogdan Klich, wraz z premierem Donaldem Tuskiem, ogłosili oficjalnie zaprzestanie przymusowego poboru do wojska.
Służbę wojskową spełniać można w różnych formach w zależności od wieku, wykształcenia i stanu zdrowia. Może ona polegać na odbywaniu zasadniczej służby wojskowej absolwentów szkół wyższych, zajęć wojskowych oraz przeszkolenia wojskowego przez studentów, ćwiczeń wojskowych oraz okresowej służby wojskowej przez żołnierzy rezerwy, a także pełnieniu czynnej służby wojskowej w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny przez poborowych i żołnierzy rezerwy. W ramach obowiązku służby wojskowej poborowi zamiast do zasadniczej służby wojskowej - mogą być przeznaczeni do odbywania zasadniczej służby lub szkolenia poborowych w obronie cywilnej. Równoznaczne ze spełnieniem obowiązku zasadniczej służby wojskowej jest pełnienie przez poborowych służby w formacjach uzbrojonych nie wchodzących w skład Sił Zbrojnych RP.
Zasadnicza służba wojskowa jest najbardziej znaną i powszechną formą odbywania służby wojskowej. Ustawowy okres jej trwania obecnie wynosi 12 miesięcy. Służbę tę odbywa się w zasadzie w jednym nie przerwanym okresie, jednakże w określonych sytuacjach może być ona odbywana także w kilku okresach w ciągu 10 lat. W tym celu powołuje się poborowych i ochotników. Poborowi powoływani są do końca roku kalendarzowego, w którym kończą 24 lata lub 28 lat jeśli z różnych przyczyn nie byli odraczenia lub powoływani. Do zasadniczej służby wojskowej można zgłosić się również ochotniczo. W celu dostania się do wojska w tym trybie trzeba mieć ukończone 17 lat oraz kategorię zdrowia "A", która oznacza zdolność do służby wojskowej. Ochotnicy podlegają powołaniu do służby w terminie uzgodnionym z wojskowym komendantem uzupełnień. Mają oni prawo wyboru miejsca pełnienia służby i rodzaju wojska, jeżeli tylko spełniają warunki wymagane do odbywania służby w wybranej przez siebie jednostce wojskowej.
Służba wojskowa studentów i absolwentów szkół wyższych. Absolwenci szkół wyższych są zobowiązani do odbycia przeszkolenia wojskowego. Absolwenci szkół wyższych będący żołnierzami rezerwy mogą odbyć przeszkolenie wojskowe na własną prośbę. W drodze rozporządzenia Rada Ministrów może nałożyć obowiązek odbycia przeszkolenia wojskowego również na absolwentki szkół wyższych posiadające kwalifikacje przydatne do czynnej służby wojskowej. Przeszkolenie wojskowe absolwentów szkól wyższych odbywa się w jednostkach wojskowych, w których funkcjonują szkoły podchorążych rezerwy w wymiarze do 6 miesięcy. Poborowych powołuje się do odbycia przeszkolenia wojskowego nie później niż w ciągu 18, licząc od dnia, w którym stali się absolwentami szkół wyższych. Należy w tym miejscu podkreślić, że wojskowy komendant uzupełnień odracza absolwentowi szkoły wyższej przeszkolenie wojskowe wtedy, gdy bezpośrednio po ukończeniu studiów podjął on naukę na studiach doktoranckich prowadzonych w systemie studiów dziennych. W tym przypadku poborowego powołuje się na przeszkolenie wojskowe nie później niż w ciągu 4 lat od dnia rozpoczęcia tych studiów.
Nadterminowa zasadnicza służba wojskowa. Stanowi swoistą formę służby sprzyjającą uzawodowieniu armii. Służba ta wywodzi się z zasadniczej służby wojskowej, to stosunek służbowy żołnierza nadterminowego nie jest już oparty na obowiązku, a na dobrowolnym zgłoszeniu się żołnierza do tej służby, zgodzie dowódcy jednostki na jej pełnienie. W ten sposób przyjęcie do służby nadterminowej opiera się na swego rodzaju umowie zawartej między dowódcą jednostki i żołnierzem. Trwa on od roku do 4 lat. Zgłaszać się mogą tylko żołnierze odbywający zasadniczą służbę wojskową, którzy uzyskują pozytywne wyniki w szkoleniu, są zdyscyplinowani, w dniu rozpoczęcia tej służby nie przekroczą 25 roku życia i posiadają wykształcenie co najmniej na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej, a także nie byli karani w sądzie.
Dawid Małecki