Wydział Nauk Humanistycznych SGGW

Rok akademicki 2011/2012

Kierunek: Socjologia

Specjalność: wszystkie

Forma zajęć: ćwiczenia

Rok: I Studia niestacjonarne

Tytuł przedmiotu: Wstęp do socjologii (Introduction to Sociology)

Liczba godzin: 30

Termin i miejsce zajęć:

Dyżury:

Liczba punktów kredytowych (ECTS): 7

Osoba prowadząca przedmiot: dr Tomasz Herudziński

adres mailowy: [e-mail]

Forma zaliczenia: Kolokwium. Warunkiem zaliczenia jest kolokwium pisemne weryfikujące znajomość omawianych teorii, koncepcji, pojęć i terminów. Do egzaminu obowiązuje cały materiał przerabiany na konwersatorium (tj. literatura obowiązkowa + omówienia i interpretacje z zajęć).

Wymagania: Obecność na zajęciach i aktywne uczestnictwo. Możliwe dwie nieobecność, większa ilość jest dyskwalifikująca. Kolokwium pisemne weryfikujące znajomość siatki pojęciowej oraz ustne z zakresu rozumienia i interpretacji poszczególnych zagadnień. Referat i aktywność może być podstawa do weryfikacji oceny końcowej w granicach do 20%.

Grupa treści kształcenia: podstawowe

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Cele przedmiotu	Przedstawienie socjologii jako dyscypliny naukowej, jej specyfiki i umiejscowienia w przestrzeni innych nauk społecznych. Zaprezentowanie podstawowej siatki pojęciowej oraz zapoznanie studentów z socjologiczną problematyką badawczą. Poznanie i rozumienie podstawowych pojęć socjologicznych i zaznajomienie studentów z ich funkcjonowaniem w praktyce badawczej socjologii.
Zamierzone efekty kształcenia:	WIEDZA: o usytuowaniu dyscypliny wśród innych nauk społecznych, strukturach i instytucjach społecznych i ich wzajemnych relacjach, w wymiarze regionu, kraju i w skali globalnej, o procesach zmian struktur i instytucji społecznych oraz ich elementów, o przyczynach, przebiegu, skali i konsekwencjach tych zmian dla funkcjonowania współczesnych społeczeństw, zróżnicowaniu kulturowym, rodzajach więzi społecznej i jej przemianach UMIEJĘTNOŚCI: wykorzystanie podstawowej wiedzy teoretycznej (pojęć socjologicznych) do opisu i analizowania konkretnych procesów i zjawisk społecznych, analiza przyczyn przebiegu konkretnych procesów i zjawisk społecznych, umiejętność samodzielnego studiowania literatury socjologicznej i wyników badań empirycznych KOMPETENCJE: samodzielne studiowanie literatury przedmiotu, posługiwanie się podstawowymi pojęciami dyscypliny, zdolność do doskonalenia nabytej wiedzy i umiejętności.
Metody dydaktyczne	konwersatorium, praca nad tekstem - dyskusja i interpretacja, praca w grupach.

	Treści kształcenia	Liczba godzin
1.	Zajęcia organizacyjne Rozmowy o dotychczasowych doświadczeniach, motywacjach do podjęcia studiów socjologicznych itp. Studenci przedstawiają zainteresowaniach własne i szukają związków z przedmiotem badań socjologicznych, prezentując różne jej subdyscypliny.	2 godz.
2.	Poznawanie społeczeństwa. Główne perspektywy i orientacje teoretyczne w socjologii Literatura obowiązkowa: -Barbara Szacka, Wprowadzenie do socjologii, Warszawa 2003, Rozdział 1. Charakter socjologii i historyczne warunki jej powstania s. 17-53 -Anthony Giddens, Socjologia, Warszawa 2004, PWN, Rozdział 1 Co to jest socjologia, s. 26-43 -P.L. Berger, Zaproszenie do socjologii, Warszawa 1988, PWN, Rozdział 1 i 2 Socjologia jako rozrywka indywidualna oraz Socjologia jako forma świadomości s. 9-61 Literatura uzupełniająca/ Referat: -F. Znaniecki, Metoda socjologii, Warszawa 2008, PWN, Rozdział 3 Dane socjologii s. 121-132	2 godz.
3.	Przedmiot zainteresowania socjologii: życie społeczne Literatura obowiązkowa: -Piotr Sztompka, Socjologia, Rozdział 1 Socjologia i społeczeństwo, s. 29-42 -Darin Barney, Społeczeństwo sieci, Warszawa 2008, Wyd. Sic!, Rozdział 1 Społeczeństwo sieci s. 8-46 Literatura uzupełniająca/ Referat: -Alan Aldridge, Konsumpcja, Warszawa 2006, Wyd. Sic!, Rozdział 3 Społeczeństwo konsumpcyjne: utopia czy dystonia, s. 69-103
4.	Stawanie się społeczeństwa: zachowania, działania, interakcje, stosunki społeczne, krystalizacja struktur społecznych Literatura obowiązkowa: -Peter Berger i Thomas Luckmann, Społeczne tworzenie rzeczywistości, Warszawa 1983, PIW, Rozdział 1 Podstawy wiedzy życia codziennego s.62-84 -Erving Goffman, Człowiek w teatrze życia codziennego, Warszawa 2000, wyd. KR, Rozdział 1 Występy s. 47-80 -Marek Kamiński, Gry więzienne, Warszawa 2006, Oficyna Naukowa, Rozdział 1 Życie w więzieniu, s. 35-53 Literatura uzupełniająca/ Referat: -Erving Goffman, Rytuał interakcyjny, Warszawa 2006, PWN, Twarz: analiza rytualnych aspektów interakcji społecznej s. 5-46,
5.	Kultura jako wymiar życia społecznego i wyróżnik człowieka Literatura obowiązkowa: -Stanisław Ossowski, Konflikty niewspółmiernych skal wartości, w: S. Ossowski, Dzieła t. III, s. 71-101 -Aleksandra Jasińska-Kania, Orientacje aksjologiczne Polaków na tle europejskim, w: I. Krzemiński, J. Raciborski (wybór), Oswajanie wielkiej zmiany, Warszawa 2007, IFiS PAN Literatura uzupełniająca/ Referat: -Stefan Nowak, System wartości społeczeństwa polskiego, w: S. Nowak, O Polsce i Polakach, Warszawa 2009, WUW
6.	Socjalizacja i kształtowanie społecznej natury człowieka Literatura obowiązkowa: -Peter Berger i Thomas Luckmann, Społeczne tworzenie rzeczywistości, Warszawa 1983, PIW, Rozdział 3 Społeczeństwo jako rzeczywistość subiektywna, s. 202-263 -Marek Kamiński, Gry więzienne, Warszawa 2006, Oficyna Naukowa, Rozdział 3 Inicjacja, s. 60-85
7.	Role społeczne i tożsamość jednostki Literatura obowiązkowa: -Ralf Dahrendorf, Homo sociologicus. O historii, znaczeniu i granicach kategorii roli społecznej s. 305-316 w: Piotr Sztompka, Marek Kucia (red), Socjologia. Lektury, Kraków 2005, Znak, s. 305-316 -Robert K. Merton, Zestawy ról, zestawy statusów społecznych i sekwencje statusów społecznych w czasie w: Piotr Sztompka, Marek Kucia (red) Socjologia. Lektury, Kraków 2005, Znak, s. 142-153
	Kolokwium
8.	Kontrola społeczna Literatura obowiązkowa: -Kazimierz Frieske, Strukturalne mistyfikacje: współcześni ludzie luźni, w: Oswajanie wielkiej zmiany, s. 250-258 -George Simmel, Obcy, w: G. Simmel, Socjologia, Warszawa 2005, PWN, s. 300-305 -Howard S. Becker Rodzaje dewiacji. Model sekwencyjny, w: P. Sztompka, M. Kucia (red) Socjologia. Lektury, Kraków 2005, Znak, s. 596-608
9.	Nowoczesne organizacje Literatura obowiązkowa: -Peter Blau Teoria i rozwój biurokracji w: Piotr Sztompka, Marek Kucia (red), Socjologia. Lektury, Kraków 2005, Znak, s.162-170 -Erving Goffman, Charakterystyka instytucji totalnych, w: Elementy teorii socjologicznych.
10.	Wielkie zbiorowości: naród, ruchy społeczne Literatura obowiązkowa: -Antonina Kłoskowska, Kultury narodowe i narodowa identyfikacja: dwoistość funkcji w: Oswajanie wielkiej zmiany, s. 427-442 -Michael Billig, Codzienne powiewanie flagą ojczyzny, w: Piotr Sztompka, Małgorzata Bogunia-Borowska, Socjologia codzienności, Kraków 2008, Wyd. Znak, s. 430-464
	Wielkie zbiorowości: naród, ruchy społeczne Literatura obowiązkowa: -Maryjane Osa, Sieci opozycji w PRL, w: K. Gorlach, P.H. Money (red.), Dynamika życia społecznego. Współczesne koncepcje ruchów społecznych, Warszawa 2008, Wyd. Naukowe Scholar, s. 215-238 -Referat na przykładzie wybranego ruchu społecznego (dowolny) (2 wystąpienia)
11.	Stratyfikacja i nierówności społeczne Literatura obowiązkowa: -R. Dahrendorf O pojęciu szans życiowych, w: Piotr Sztompka, Marek Kucia (red) Socjologia. Lektury, Kraków 2005, Znak, s. s. 427-436 -M. Weber, Gospodarka i społeczeństwo, Warszawa 2002, PWN, Stany i klasy, s. 228-233 -K. Marks, Burżua a proletariusze, w: Piotr Sztompka, Marek Kucia (red), Socjologia. Lektury, Kraków 2005, Znak, s.417-423
12	Inne wymiary społecznych zróżnicowań Literatura obowiązkowa: -Bogusława Budrowska, Znikoma reprezentacja kobiet w elitach - próby wyjaśnień w: Piotr Sztompka, Marek Kucia (red) Socjologia. Lektury, Kraków 2005, Znak, s.453-469 -Referat - Starzenie się społeczeństwa (2 wystąpienia)
13.	Instytucje społeczne: sfera pracy Literatura obowiązkowa: -Wiesława Kozek, Praca, hasło w: Encyklopedia Socjologii, t. III, Oficyna Naukowa, Warszawa 2000 -Richard Sennett, Wypaczanie charakteru. Wpływ pracy zarobkowej na prywatne życie ludzi w nowym kapitalizmie, w: Piotr Sztompka, Małgorzata -Bogunia-Borowska, Socjologia codzienności, Kraków 2008, Wyd. Znak, s. 472-486 - Referat - Fragmenty raportu Polska 2030 lub Młodzi 2011 - Referat - Serwis statystyczny o rynku pracy w Polsce
14.	Kolokwium

---