METODY DIAGNOSTYKI SKÓRY

Diagnostyka skóry obejmuje:

1. wywiad z klientką.

2. wyczuwanie skóry przez dotyk,

3. oglądanie skóry pod lampą bezcieniową z lupą,

1. Wywiad kosmetyczny

• Jednym z najistotniejszych elementów zabiegu kosmetycznego jest prawidłowe i wnikliwe przeprowadzenie wywiadu kosmetycznego.

• Czas na jego przeprowadzenie, około 20 minut, należy uwzględnić przy ustalaniu terminu wizyty, tak aby mógł być przeprowadzony bez pośpiechu i rzetelnie.

• Podstawowym celem wywiadu jest ustalenie wskazań i przeciwwskazań do zabiegu oraz oczekiwań klienta w stosunku do pielęgnacji profesjonalnej.

• Wszystkie informacje zebrane w wywiadzie należy umieścić w karcie klienta, która powinna być na bieżąco uzupełniana przy każdej wizycie.

• Przy pierwszej wizycie klienta w karcie umieszczamy:

• imię, nazwisko,

• datę urodzenia,

• adres,

• numer telefonu lub/i adres e-mail.

• Dane kontaktowe pomagają w działaniach marketingowych gabinetu, rozsyłaniu informacji o nowościach, promocjach czy rabatach przygotowanych dla klientów.

• Nie można zapomnieć o uzyskaniu zgody klienta na przechowywanie i wykorzystanie jego danych przez gabinet kosmetyczny.

• Obowiązek ten narzuca na zbierającego i przechowującego dane Ustawa o ochronie danych osobowych z 29 sierpnia 1997 roku. W myśl tej ustawy przetwarzanie danych jest możliwe tylko wtedy, gdy osoba wyrazi na to zgodę.

• Po zebraniu danych osobowych należy klienta zapytać o :

• obecne i przebyte choroby ogólnoustrojowe i dermatologiczne,

• zaburzenia hormonalne,

• stosowane doraźnie i przewlekle leki, zarówno doustne, jak i zewnętrznie stosowane na skórę,

• przyjmowane witaminy i suplementy diety.

• W wywiadzie uwzględnić należy również pytania dotyczące:

• rodzaju wykonywanej pracy zawodowej,

• diety (sposobu odżywiania) oraz kłopotów trawiennych, przemiany materii i alergii pokarmowych,

• stylu życia (rodzaj aktywności fizycznej, ilość wolnego czasu, preferowane metody wypoczynku).

Tę część wywiadu kosmetycznego można przeprowadzić w formie ankiety wypełnianej przez klienta samodzielnie, ponieważ dla części osób niektóre pytania mogą być kłopotliwe lub krępujące.

• Kolejna część wywiadu dotyczyć powinna przeszłości kosmetycznej klienta, czyli :

• dotychczasowej pielęgnacji profesjonalnej i codziennej,

• w szczególności jakim zabiegom profesjonalnym poddawał się w ciągu ostatniego roku,

• czy były to zabiegi pojedyncze czy przeprowadzane w seriach, z jaką częstotliwością,

• jakie według ankietowanego przyniosły rezultaty.

• Wywiad dotyczący pielęgnacji codziennej powinien informować o nawykach klienta w zakresie pielęgnacji skóry twarzy i ciała, stosowanych najczęściej kosmetykach.

• Pytać należy o:

• sposób oczyszczania skóry (mycie, peelingi, maseczki oczyszczające),

• pielęgnację dzienną i nocną (kremy, serum, koncentraty),

• pielęgnację specjalną (maseczki, złuszczające kuracje domowe itp.).

Istotnymi informacjami będzie też reakcja skóry klienta na składniki kosmetyków, podrażnienia, nadwrażliwość, alergie na kosmetyki.

Wrażliwość skóry

• Wrażliwość skóry bada się głównie na drodze wywiadu.

• Kosmetyczka, zanim przeprowadzi jakikolwiek zabieg pielęgnacyjny, powinna dowiedzieć się:

jak skóra reaguje na działanie wody, kosmetyków, innych środków chemicznych,

czy wcześniej występowały na jej powierzchni reakcje alergiczne,

czy jest skłonna do zaczerwienień i podrażnień, czy przeciwnie - jest stosunkowo odporna na działanie czynników zewnętrznych.

• Przy podejrzeniu występowania zwiększonej wrażliwości skóry można dodatkowo wykonać badanie służące ocenie dermografizmu.

• Plastikową szpatułkę przyciska się do skóry i przesuwa po jej powierzchni.

• W miejscu potarcia, na skutek rozszerzenia naczyń krwionośnych, pojawia się zaczerwienienie, które po pewnym czasie znika.

• Jest to naturalna reakcja fizjologiczna.

• Długo utrzymujące się silne zaczerwienienie świadczy o zwiększonej wrażliwości skóry.

• Zjawisko zaczerwienienia skóry pod wpływem potarcia nazywa się dermografizmem czerwonym.

• Bywa, że po potarciu skóry zaczerwienienie się nie pojawia, a zamiast niego powstaje wyniosłe blade wybrzuszenie z czerwoną obwódką.

• Wówczas mamy do czynienia z reakcją paradoksalną naczyń, które zamiast ulegać rozszerzeniu, kurczą się.

• To zjawisko nazywamy dermografizmem białym, który spotykany jest na przykład u chorych na atopowe zapalenie skóry (AZS).

2. Palpacyjne badanie skóry

Dotykiem możemy zbadać:

gładkość skóry, napięcie, grubość tkanki tłuszczowej, elastyczność.

• Badanie elastyczności wykonuje się poprzez chwycenie fałdu skóry, lekkie ściśnięcie i puszczenie skóry.

• Tą czynność powinno wykonać się w kilku miejscach oraz w zależności od czasu, w którym skóry powraca do normalnego położenia, określić jej sprężystość.

• Jeżeli skóra natychmiast się odpręża to znak, że elastyczność jest bardzo dobra.

• Gdy odpręża się ok.. 10 sekund - średnia, jeżeli natomiast trwa to dłużej to oznaka bardzo słabej elastyczności.

• Możemy też ocenić stopień natłuszczenia skóry (np. przykładając chusteczką na twarz - w strefach przetłuszczających się chusteczka się zatłuści)

• Grubość skóry określa się tzw. metodą wałeczkową.

• Polega ona na uchwyceniu fałdki skóry, najczęściej na skroni, i przesuwaniu jej - „wałkowaniu" w górę i w dół.

• Doświadczenie pozwoli z łatwością odróżnić skórę grubą od cienkiej.

3. Badanie wzrokiem

• Diagnoza skóry klienta ma na celu rozpoznanie jej rodzaju, stanu oraz ewentualnych zmian chorobowych.

• Pierwsze oględziny skóry powinny się odbyć bez zmywania makijażu czy też wstępnego oczyszczania skóry.

• Oglądając i dotykając skórę można wtedy sprawdzić stopień natłuszczenia skóry, ilość sebum, co jest najczęściej praktykowane w gabinecie kosmetycznym.

• Następnie należy oczyścić skórę z makijażu i dokonać oględzin jej:

• ukrwienia,

• kolorytu (karnacji),

• rzeźby,

• zaburzeń rogowacenia i pigmentacji,

• ilości i jakości zmarszczek,

• chorobowych zmian skórnych.

• Oglądając skórę pod lampą, najlepiej wyposażoną w szkło powiększające 3-5 x, szczególną uwagę należy zwrócić na:

• ukrwienie skóry,

• rozszerzone/pęknięte naczynka krwionośne (teleangiektazje),

• rozszerzone ujścia gruczołów łojowych,

• zaskórniki otwarte/zamknięte, prosaki,

• inne zmiany na skórze (blizny, zmiany chorobowe itp.),

• ogólny koloryt skóry, w tym ilość pigmentu oraz równomierność jego rozłożenia,

• ślady po zmianach, np. przebarwienia pozapalne i blizny,

• rzeźbę naskórka i jego szorstkość,

• napięcie skóry, szczególnie w miejscach takich, jak skóra pod oczami i na powiekach (ujmując fałd skóry między dwa palce i puszczając, obserwować szybkość jego rozprężania się),

• głębokość zmarszczek i w pozycji siedzącej klienta jędrność owalu twarzy.

• W wypadku stwierdzenia niedoskonałości skóry należy uzyskać informacje od kiedy istnieją i w jakich warunkach powstały.

• Dokładne oględziny skóry klienta wraz ze szczegółowym wywiadem zastąpić mogą częściowo badanie aparaturowe i dla celów kosmetologicznych pod kątem planowania zabiegu wydają się być wystarczające.

• Tak szczegółową diagnostykę przeprowadzać należy zawsze przy pierwszej wizycie klienta w gabinecie oraz gdy przerwa w zabiegach wynosiła więcej niż pół roku lub nastąpiły znaczące zmiany w życiu klienta (np. ciąża, choroba, zmiana stylu życia, diety itp.).

Wywiad wraz z diagnozą skóry są podstawowymi narzędziami służącymi do ustalenia optymalnej pielęgnacji profesjonalnej i codziennej skóry twarzy i ciała klienta gabinetu kosmetycznego.

Bez tego elementu nawet najsprawniej wykonany zabieg oraz najnowocześniejszy sprzęt kosmetyczny nie przyniosą oczekiwanych rezultatów.

W przypadku stwierdzenia chorób skóry wymagających dalszego leczenia dermatologicznego lub ogólnego na tym etapie należy zakończyć zabieg kosmetyczny.

Klient musi być odesłany do lekarza specjalisty, a jego ponowna wizyta jest możliwa dopiero po wyleczeniu lub w trakcie leczenia, jeśli lekarz prowadzący nie dostrzeże żadnych przeciwwskazań.

Ocenę skóry należy przeprowadzać przed każdym zabiegiem kosmetycznym w celu ustalenia skuteczności i postępów prowadzonej kuracji kosmetycznej, a ewentualne spostrzeżenia notować w karcie klienta.

Przeciwwskazaniami bezwzględnymi do zabiegu kosmetycznego są:

• choroby zakaźne i zapalne skóry,

• alergie,

• ostre podrażnienia, w tym posłoneczne,

• stany zapalne skóry powiek oraz oczu,

• zmiany skórne, których kosmetolog nie jest w stanie zdiagnozować lub budzą jego obawy,

• choroby ogólne przebiegające z gorączką,

• stany po ekstrakcji zęba (7 dni),

• stany zapalne okołozębowe,

• angina i inne stany ropne migdałków,

• powiększone węzły chłonne w okolicach żuchwy i szyi,

• nowotwory (do 5 lat po wyleczeniu).

W innych przypadkach zaburzeń skóry i chorób ogólnoustrojowych możliwe jest modyfikowanie schematu podstawowego zabiegu kosmetycznego w celu dopasowania go do konkretnego przypadku i klienta.

Na tym etapie możliwe jest dopiero zaplanowanie zabiegu kosmetycznego wraz z jego wszystkimi elementami, ponieważ kosmetolog ma pełną wiedzę dotycząca klienta.

APARATURA STOSOWANA DO DIAGNOSTYKI SKÓRY

• Dermatoskop jest przyrządem przeznaczonym do dokładnej analizy zmian skórnych (wykorzystywany głównie w dermatologii).

• Urządzenie jest zbudowane z lupy dającej powiększenie 10 - 20x oraz ze źródła światła dającego oświetlenie boczne.

• Dzięki dermatoskopowi powstaje trójwymiarowy obraz, który ułatwia postawienie diagnozy.

• Lampa Wooda jest aparaturą niezwykle często stosowaną do diagnozowania skóry.

• Jest to przenośna lampa kwarcowa z wbudowanym filtrem, emitująca długofalowe promieniowanie UV.

• Lampa ta składa się czterech żarówek, które eksponują promienie nadfioletowe przez szklany filtr, zawierający tlenek potasu i niklu.

• Emitowane promieniowanie UV powoduje fluorescencję skóry.

• Lampa ta służy do diagnozowania schorzeń skóry, głównie grzybic.

• Na podstawie barwny emitowanego światła zdiagnozować można również zaburzenia skóry - łojotok, nadmierną suchość czy rogowacenie.

• Lampa Wooda rozgrzewana jest przed użyciem około 3 minut.

• Badanie za pomocą lampy Wooda:

• odbywać się musi w ciemnym pomieszczeniu,

• ubiór osoby wykonującej badanie nie może odbijać promieniowania UV,

• odległość od badanej skóry powinna wynosić 10-20 cm,

• skóra nie powinna być bezpośrednio przed zabiegiem myta ani smarowana żadnym kosmetykiem.

• SEBUMETR (ebumetr) - aparat służący do pomiaru natłuszczenia skóry oraz włosów.

• Sebumetr ma formę kasety, w której jest umieszczona pergaminowa taśma.

• Fragment taśmy wysunięty z kasety przykłada się do skóry.

• Zgromadzony na jej powierzchni tłuszcz wsiąka w pergamin, a następnie urządzenie mierzy jego ilość. Stopień zatłuszczenie papieru wskazuje na stopień natłuszczenia powierzchni skóry.

• Im większy stopień natłuszczenia papieru tym większy stopień natłuszczenia skóry.

• EWAPORIMETR (tewametr)- aparat służący do pomiaru transepidermalnej utraty wody (TEWL - transepidermal water loss).

• Przyrząd jest zbudowany z sondy, dzięki której dokonuje się pomiaru (mierzy się parowanie wody bezpośrednio na powierzchni skóry).
  Zawiera ona specjalną komorę, w której znajdują się mikroczujniki do pomiaru wilgotności i temperatury. Sonda połączona jest do specjalnej aparatury z której odczytuje się wynik pomiaru.

• Na podstawie pomiaru parowania skóry można ocenić szczelność bariery rogowej.

• Dzięki urządzeniu możemy też ocenić skuteczność kosmetyku nawilżającego (stosuje się pomiar TEWL przed aplikacją oraz po aplikacji preparatu).

• Korneometr służy do pomiaru stopnia nawilżenia stratum corneum.

• Pomiar następuje w wyniku badania przewodnictwa elektrycznego.

• Im więcej wody w tkance, tym mniejszy opór elektryczny i lepsze przewodzenie prąciu, a zatem większy opór elektryczny świadczy o gorszym nawilżeniu skóry.

• Wykonując to badanie, należy pamiętać o dokładnym oczyszczeniu skóry przed dokonaniem pomiaru.

• Resztki kosmetyków mogą bowiem zafałszować pomiar.

• Za pomocą korneometru możemy zbadać: zawartość wody w warstwie rogowej, moc nawilżenia preparatu kosmetycznego, działanie wysuszające różnych środków powierzchniowo czynnych.

• Badanie nawilżenia skóry musi być prowadzone w ściśle określonych warunkach:

• w temperaturze 18-22°C,

• stałej wilgotności 40-50%,

• aklimatyzacji osoby badanej minimum 15 minut przed pomiarem.

OCENA STOPNIA ELASTYCZNOŚCI SKÓRY

Wśród aparatury służącej do pomiaru elastyczności skóry wyróżnia się

• kutometr,

• ekstensjometr,

• twistometr.

• Są to urządzenia działające na podobnej zasadzie - powodują odkształcenie fragmentu skóry, mierząc jednocześnie:

• stopień zdeformowania,

• łatwość, z jaką skóra się odkształca,

• czas, w którym wraca do pierwotnego położenia.

Kutometr - aparat służący do pomiaru elastyczności skóry - jest wyposażony w głowicę, która pod ciśnieniem zasysa fragment skóry, a następnie mierzy, ile skóry zostało zassane i po jakim czasie wraca ona do położenia sprzed badania.

Sonda zassie więcej skóry wiotkiej, a mniej skóry jędrnej.

Ekstensjometr - aparat do oceny elastyczności skóry - złożony jest z dwóch płytek, które odsuwając się od siebie na powierzchni skóry, powodują jej rozciągnięcie.

Stopień rozciągnięcia skóry (wyrażonego w %) oraz siła wykorzystana do odsunięcia płytek pozwalają określić stan sieci kolagenowo-elastycznej.

Twistometr - służy do pomiaru elastyczności i rozciągliwości skóry.

Twistometr - wprowadza fragment skóry w ruch obrotowy i bada stopień jej odkształcenia, łatwość odkształcenia oraz czas powrotu skóry do pierwotnego położenia.

• PEHAMETR - aparat służący do pomiaru odczynu pH naskórka.

• Prawidłowy odczyn skóry waha się w granicach 4,7 do 6,2 pH (średnio 5,5) czyli jest lekko kwaśny.

• Receptury preparatów kosmetycznych powinny być tak opracowane, aby nie zaburzały naturalnego pH skóry.

• Pehametr jest wykorzystywany przez producentów.

• PROFILOMETRIA - metoda diagnostyczna służąca ocenie gładkości skóry i głębokości zmarszczek.

• Wyróżniamy profilometrię pośrednią oraz bezpośrednią.

• W profilometrii pośredniej wykonuje się odcisk silikonowy powierzchni skóry, a następnie przy użyciu mikroskopu elektronowego ocenia się rzeźbę jej powierzchni.

• W profilometrii bezpośredniej natomiast do powierzchni naskórka przykłada się głowicę podłączoną do komputera i obraz skóry ogląda na monitorze.

• MEKSAMETR (KOLORYMETR) - służy do pomiaru zabarwienia skóry

• Po przyłożeniu głowicy aparatu do powierzchni skóry zostaje wyemitowane światło o określonej długości fali.

• Im większa zawartość barwnika w skórze, tym więcej światła zostaje pochłonięte.

• Reszta światła, której pigment nie zaabsorbował, ulega odbiciu i jest wychwytywana przez znajdujący się w głowicy aparatu odbiornik, który następnie mierzy jego ilość.

str. 4

---