 | Pobierz cały dokument asnyk.wybor.poezji.polonistyka.pozytywizm.i.doc Rozmiar 52 KB |
Adam Asnyk
Wybór poezji
(wydanie Ossolineum z 1955 roku)
współcześni mu krytycy nazywali go „poetą znużenia”
charakterystyczny mu pesymizm (przede wszystkim przez klęskę 1863)
skupia w swojej liryce ogrom nieszczęścia narodowego
Asnyk głęboko rozczarował się ludzmi we Lwowie i Krakowie (ugodowe koła progalicyjskie)
w 1867 A. powraca po tułaczce europejskiej do kraju i osiedla się we Lwowie
jest początkującym poetą (nadsyłane wiersze drukował „Dziennik Literacki”), doktorem filozofii (uniwersytet w Heidelbergu, studia humanistyczne i nauk społecznych), wcześniej uczył się w kraju, studia na jakiś czas przerwało powstanie
ur. 11 września 1838 w patriotycznej rodzinie (ojciec powstaniec, potem kupiec i sprawny przedsiębiorca)
matka wychowała go na wielkiej literaturze romantyzmu
przed 1863 działa w org. młodzieżowej „Czarnego Bractwa”, potem jest w Kapitule (organ spiskowy w Królestwie Polskim) - aresztowany na 5 tygodni - ucieka do Paryża, studiuje w Heidelbergu i podróżuje po Europie
w czasie powstania styczniowego wrócił do kraju, brał udział w formowaniu się krótkotrwałych rządów
uciekł do Włoch (wiersz „Podróżni” i „Pijąc falerno” o tęsknocie za krajem) - kontynuuje studia
1867 osiada w Galicji - tutaj silne tendencje lojalistyczne wobec Cesarstwa Austro-Węgierskiego - swoje wpływy poszerza bogata szlachta (tzw. stańczycy) - 1869 - „Teka Stańczyka” - krytyka przeszłości Polski, chcą zakonserwować wygodny dla bogatych i szlachetnie urodzonych podział społeczny - oportunizm i pokora wobec władzy
„Prośba” 1869 to wyznanie człowieka, który był świadkiem klęski swojego świata - proste, ludzkie cierpienie, osobisty ból z powodu upadku powstania (też „Piosnka pijaka”)
A. idzie pod prąd, ucieka do przeszłości, by być sumieniem współczesnych mu ludzi, nie godzi się na panującą w latach 70 w Galicji znieczulicę narodową, ucieka do wątków narodowowyzwoleńczych, do historii, sporo w jego poezji szyderstwa i ironii
„Epilog” do „Snu grobów” (napisany już w Polsce) to sprzeciw wobec uległości otaczających A. ludzi - nie chce uczestniczyć w tej narodowej zdradzie, woli wrócić do „grobu splamionego” (czyli do historii powstania, trwa w przeszłości)
głosi wierność poległym i powstaniowej tradycji, sprzeciwia się tchórzostwu Galicji - płomienna i buntownicza „Apostrofa” (1868-1869), zjadliwe wiersze dwugłosu „Publiczność i poeci” (1869), symboliczna „Wierzba na pustkowiu” (1869)
 | Pobierz cały dokument asnyk.wybor.poezji.polonistyka.pozytywizm.i.doc rozmiar 52 KB |