Polityka prorodzinna w Polsce.

Polityka prorodzinna jest aktualnie jedną z najważniejszych kwestii polityki społeczno-ekonomicznej Polski. Definiując to pojęcie przytoczę fragment dokumentu „Polityka prorodzinna państwa” przyjętego przez Radę Ministrów 3 listopada 2003 roku, według którego; „Polityka prorodzinna ma na celu zapewnienie trwania i rozwoju rodziny oraz poszanowanie należnych jej praw, w tym prawa do samodzielności ekonomicznej oraz decydowania o wychowaniu dzieci. Dlatego też polityka prorodzinna i skuteczna polityka socjalna powinny się rozwijać w stosunku do rodzin dysfunkcyjnych i znajdujących się w trudnej sytuacji powinna mieć charakter interwencyjny i uzupełniający”

Przesłanki polityki prorodzinnej tkwią w założeniach uznających rodzinę za podstawową komórkę społeczeństwa, która to pełni najważniejszą rolę w wychowywaniu dzieci i młodzieży, zgodnie z narodowymi wartościami i tradycjami. Głównym podmiotem kształtowania tej polityki jest państwo, gdyż to właśnie na nim spoczywa odpowiedzialność i obowiązek tworzenia rodzinie m.in. odpowiednich warunków ekonomicznych. Państwo realizuje swoje zadanie za pomocą odpowiednich norm prawnych, świadczeń pieniężnych w postaci zasiłków i zapomóg oraz świadczeń w formie usług udzielanych przez różne instytucje np. przedszkola, żłobki, świetlice szkolne. Innymi podmiotami mającymi wpływ na kształtowanie się polityki prorodzinnej są organizacje pozarządowe, Kościół Rzymskokatolicki, inne kościoły, związki zawodowe oraz związki pracodawców.

W Polsce jest kładziony duży nacisk na prowadzenie polityki prorodzinnej, gdyż w ostatnich latach zauważono narastanie demograficznego kryzysu, co oznacza, że następuje spadek liczby urodzeń w stosunku do prawie nieistotnych zmian w liczbie zgonów. Przekłada się to bezpośrednio na to, iż każdy pracujący będzie miał coraz więcej osób niepracujących na utrzymaniu. Ruch naturalny ludności możemy zaobserwować na poniższym wykresie.

Wykres 1. Ruch naturalny ludności w latach 1990-2007

Źródło: dane Głównego Urzędu Statystycznego.

Realizując politykę prorodzinną przy spadku liczby ludności podjęto działania z zakresu polityki pronatalistycznej, która wyraża się w tworzeniu przez państwo różnego rodzaju zachęt moralnych i materialnych do powiększenia w rodzinach liczby dzieci, a także w przypadku rodzin wielodzietnych zapewnienia im szczególnej opieki. Zmierza ona do zachowania lub podniesienia istniejącego poziomu dzietności, a w konsekwencji do odmłodzenia struktury wiekowej społeczeństwa oraz zwiększenia liczby urodzeń. Państwo zachęcając rodziców do posiadania więcej niż dwojga dzieci musi tworzyć organizacyjne, fiskalne i instytucjonalno-prawne rozwiązania systemowe.

Głównymi celami polityki prorodzinnej są pomoc rodzinom w uzyskaniu samodzielności finansowej, poprawa warunków mieszkaniowych ludności, przygotowanie dzieci i młodzieży do pełnienia funkcji rodzinnych i społecznych a także ma ona na celu zahamowanie istniejących negatywnych trendów w rozwoju ludności.

W Polsce jednym z rozwiązań polityki prorodzinnej jest tzw. „becikowe”, czyli dodatek z tytułu urodzenia dziecka. Jak stanowi art. 9 ustawy o świadczeniach rodzinnych, wyżej wymieniony dodatek przysługuje matce lub ojcu albo opiekunowi prawnemu dziecka. Dodatek ten jest świadczeniem jednorazowym.

Źródła:

1. Winiarski B., Polityka gospodarcza, PWN, Warszawa 2006, s. 79-81

2. Wrona J., Rek J., Podstawy geografii ekonomicznej, PWE, Warszawa 2001, s. 85-88

3. www.stat.gov.pl

4. www.sejm.gov.pl

5. www.ratujemypolskieszpitale.com

Fragment dokumentu „Polityka prorodzinna państwa” przyjętego prze Radę Ministrów 3 listopada 2003r., http://ratujemypolskieszpitale.com/archiwum/7810_7977.htm

Tekst ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych http://isap.sejm.gov.pl/Download?id=WDU20032282255&type=3

---