CHRONOBIOLOGIA - TEST

1. Co warunkuje powstawanie rytmów biologicznych?

1. Ruchy Ziemi dookoła własnej osi

2. Ruchy Ziemi dookoła Słońca

3. Ruchy księżycowe względem Ziemi

4. Powyższe trzy czynniki

5. Inne zmiany geograficzne

2. Jakie w przybliżeniu okresy mają poszczególne rytmy:

• Okołodobowy (cirkadialny) - ok.24h

• Ultraradialny - mniej niż 24h

• Infradialny - więcej niż 24h

3. Jakie czynniki mogą być dawcą czasu?

1. Żadne

2. Czynniki endogenne

3. Rytmiczne czynniki egzogenne

4. Jedne i drugie

4. Jaką rolę pełni światło (sekwencja LD) w regulacji rytmu?

1. Desynchronizacja rytmu

2. Jest obojętne

3. Maskuje rytm

4. Jest głównym dawcą czasu (synchronizatorem) rytmu

5. Kiedy organizm wykazuje rytm endogenny (swobodnie biegnący)?

1. W warunkach stałego oświetlenia: LL lub DD

2. W warunkach przemiennego dnia i nocy (LD)

3. W zależności od długości geograficznej

4. Nie ma rytmów endogennych

6. W jakim okresie rytmu okołodobowego może nastąpić pod wpływem błysku światła przesunięcie fazy tego rytmu?

1. Na początku i końcu subiektywnej nocy

2. W środku subiektywnej nocy

3. W środku subiektywnego dnia

6'. W jakim okresie rytmu swobodnie biegnącego w warunkach DD można pulsami światła opóźnić lub przyspieszyć jego fazę:

1. W okresie subiektywnego dnia u zwierząt nocnych

2. W okresie subiektywnej nocy u zwierząt dziennych

3. Puls światła nie przesuwa fazy rytmu

4. We wczesnym i późnym okresie fazy aktywnej

7. Gdzie jest zlokalizowany tzw. zegar biologiczny ssaków?

1. W jądrach nadskrzyżowaniowych podwzgórza (SCN)

2. W korze mózgowej

3. W układzie limbicznym

4. W gruczołach dokrewnych

8. Za czym przemawia zjawisko desynchronizacji wewnętrznej?

1. Za obecnością dwóch lub większej ilości oscylatorów

2. Za obecnością tylko jednego oscylatora endogennego

3. Za brakiem oscylatora endogennego

4. Nie występuje

9. Efekt maskujący rytmu („masking effect”) to:

1. Wpływ długotrwałej poprzedniej synchronizacji

2. Efekt występujący samorzutnie co pewien okres

3. Trwały efekt bodźca na zegar biologiczny

4. Efekt bodźca zmieniającego rytm bez wpływu na pracę zegara biologicznego

9'. Co to jest efekt maskujący?

1. Zmiana zegara endogennego

2. Zmiana przebiegu badanego rytmu

3. Zmiana jednego i drugiego

10. Co reprezentuje Krzywa Odpowiedzi Fazowej (PRC)?

1. Przebieg rytmu aktywności lokomotorycznej w warunkach LD

2. Przebieg rytmu aktywności w warunkach DD

3. Wrażliwość zegara biologicznego

4. Przebieg rytmu aktywności w warunkach LL

10'. Co to jest Krzywa Odpowiedzi Fazowej?

• PRC reprezentuje zmiany wrażliwości zegara biologicznego na dawców czasu.

11. Które z rytmów utrzymują się po zniszczeniu jąder nadskrzyżowaniowych?

1. Lokomotoryki

2. Snu wolnofalowego

3. Picia

4. Głębokiej temperatury ciała

11'. Jakie rytmy zachowują się po zniszczeniu jąder nadskrzyżowaniowych?

• U gryzoni rytm pokarmowy

• Głęboka temperatura ciała u naczelnych

• Poziom K⁺ w moczu

• Poziom kortyzolu w osoczu

• Faza REM

12. Kiedy następuje wewnętrzna, spontaniczna desynchronizacja (zwłaszcza u ludzi)?

1. Przy braku dawcy czasu w warunkach długotrwałego i silnego LL

2. Przy silnym dawcy czasu

3. Przy zmianie dawcy czasu

4. Przy braku dawcy czasu w warunkach DD

13. Jeżeli dawca rytmu jest poza zakresem synchronizacji to:

1. Rytm zanika

2. Przechodzi w rytm swobodnie biegnący

3. Rytm ulega wewnętrznej desynchronizacji

4. Rytm wydłuża się

14. Rodzaje desynchronizacji

• Przejściowa wewnętrzna

• Wymuszona wewnętrzna

• Spontaniczna wewnętrzna

15. W jakich warunkach dochodzi do rozproszenia rytmów:

• Silne światło

• Lezja SCN

• Uszkodzenia mózgu - NIE

• Zmiany poziomu hormonów

• Więcej niż 1 oscylator

• Słaby oscylator II-rzędowy

16. Kiedy następuje rozszczepienie fazy rytmu, zwłaszcza u chomika?

1. Pod wpływem niespodziewanych pobudzeń

2. W długotrwałych warunkach LD

3. W długotrwałych warunkach LL

4. W długotrwałych warunkach DD

17. Jaki jest mechanizm synchronizacji między neuronami SCN?

1. Tylko synaptyczny

2. Tylko niesynaptyczny

3. Nie ma synchronizacji między neuronami SCN

4. Synaptyczny i niesynaptyczny

18. Kiedy występuje szczyt wydzielania kortykosteronu?

1. W fazie ciemnej

2. W fazie jasnej

3. Na końcu aktywności

4. Przed początkiem aktywności, niezależnie od fazy oświetlenia

19. Kiedy stres najbardziej podnosi poziom kortykosteronu?

1. W okresie jego najwyższego poziomu

2. Stres nie zmienia poziomu kortykosteronu

3. Zmienia zawsze jednakowo

4. W okresie najniższego poziomu

20. Komórki jądra sinawego są odpowiedzialne za regulację:

1. Fazy czuwania

2. Fazy snu non - REM

3. Fazy snu REM

4. Wszystkich faz snu

21. Jaka struktura jest zaangażowana w przenoszenie do SCN pobudzeń niefotycznych?

1. Jądra grzbietowe szwu

2. Jądra przyśrodkowe szwu

3. Listek ciał kolankowatych bocznych

4. Droga RHT

22. Główne drogi do SCN, przewodzące pobudzenia fotyczne i niefotyczne.

• GHT - droga kolankowato - podwzgórzowa - od listka ciał kolankowatych bocznych do SCN

• RHT - droga siatkówkowo - podwzgórzowa - od siatkówki do SCN

• OT - droga serotoninergiczna - od siatkówki do listka ciał kolankowatych bocznych

23. Przy szczycie jakiego hormonu SCN daje sygnał do wyrzutu LH?

1. Kortyzolu

2. Estradiolu

3. Progesteronu

4. Testosteronu

24. Kiedy występuje szczyt wydzielania melatoniny?

1. W czasie snu w dzień

2. W zależności od poziomu hormonów

3. W zależności, kiedy idziemy spać

4. W nocy, niezależnie od aktywności

25. Jaki czynnik jest najważniejszym dawcą czasu o osób niewidomych?

1. Kontrast między L i D

2. Nie ma synchronizatorów

3. Długość fazy aktywnej

4. Czynniki socjalne

26. Przyjmuje się, że jądra szwu uczestniczą w regulacji fazy snu:

1. REM

2. Nie biorą udziału w regulacji faz snu

3. Non - REM

4. Regulują obie fazy

27. W wielooscylatorowej teorii regulacji rytmów najważniejszym oscylatorem są:

1. Jądra brzuszno - przyśrodkowe podwzgórza (VMH)

2. Jądra nadskrzyżowaniowe podwgórza (SCN)

3. Listek ciał kolankowatych bocznych (IGL)

4. Jądra szwu (Raphe)

28. Czy neurony GnRH u szczura mają receptory estrogenowe Eα?

1. Tak, wszystkie

2. Tylko niektóre, bardzo nieliczne

3. Nie posiadają

29. Czy obszary mózgu zawierające komórki GnRH mają wzajemne połączenia z SCN?

1. Tak

2. Nie

30. Które jądra szwu mają wzajemne połączenia z SCN?

1. Oba (DRN i MRN)

2. Grzbietowe (DRN)

3. Pośrodkowe (MRN)

31. Co wpływa na siłę sprzężenia rytmu z dawcą czasu w warunkach LD?

1. Zmiany stosunku długości L do D w zakresie synchronizacji

2. W każdych warunkach siła sprzężenia jest taka sama

3. Kontrast intensywności między L i D

4. Nie ma czynników wpływających na siłę sprzężenia

32. Kiedy występuje względna koordynacja rytmu?

1. Gdy dawca czasu jest daleko poza zakresem synchronizacji

2. W stałych warunkach środowiska

3. Przy słabym dawcy czasu (słabo sprzęga się z nowym zegarem)

4. Przy bardzo silnym dawcy czasu

33. Aftereffect - efekt następczy jest wynikiem:

1. Wpływu nowego środowiska

2. Wpływu przypadkowego pobudzenia

3. Wpływu długotrwałej poprzedniej synchronizacji (efekt pozostałości poprzedniego środowiska)

34. Czy z wydłużaniem się fazy jasnej, szerokość i amplituda szczytu aktywności elektrycznej neuronów SCN zmienia się?

1. Nie ma żadnych zmian

2. Amplituda wzrasta, a szczyt skraca

3. Z wydłużeniem się fazy jasnej amplituda obniża się, a szczyt aktywności wydłuża

4. Amplituda i szerokość szczytu są bez zmian

35. W jakim okresie doby ma miejsce szczyt aktywności neuronów SCN?

1. Aktywność jest arytmiczna

2. W okresie subiektywnego dnia

3. W okresie subiektywnej nocy

4. I w okresie subiektywnego dnia, i w okresie subiektywnej nocy

36. Czy ekspresja genu mPer1 neuronów SCN wykazuje okołodobową rytmikę?

1. SCN nie wykazuje ekspresji mPer1

2. Tak, ze szczytem w subiektywnym dniu

3. Tak, ze szczytem w subiektywnej nocy

4. Nie wykazuje rytmiki dobowej

37. W aktywności lokomotorycznej gryzoni estrus charakteryzuje

1. Zmniejszenie aktywności

2. Opóźnienie fazy aktywnej

3. Przyspieszenie fazy aktywnej i podniesienie aktywności

4. Nie zmienia aktywności

38. Która z populacji komórek SCN wykazuje najszerszy szczyt aktywności elektrycznej?

1. Mała populacja komórek SCN, znajdująca się tuż przy elektrodzie

2. Średnia

3. Duża

4. Wszystkie populacje komórek wykazują jednakowy szczyt

39. Co się stanie, gdy wytnie się ośrodek odpowiedzialny za sen i czuwanie?

• Sen i czuwanie zaburzone

40. Za co odpowiedzialne są oscylatory X i Y u człowieka?

Oscylator X	Oscylator Y
Głęboka temperatura ciała Rytm snu REM Wydzielanie kortyzolu Wydzielanie K^+ z moczem	Temperatura skóry Rytm snu non - REM Wydzielanie hormonu wzrostu Wydzielanie Ca^2+z moczem

Wymień trzy reguły Aschoffa. Której z nich nie stosuje się do wszystkich zwierząt?

1. Intensywne światło wydłuża okres rytmu swobodnie biegnącego u zwierząt aktywnych nocą, odwrotnie u zwierząt dziennych (skraca)

2. W intensywnym świetle u zwierząt nocnych obniża się stosunek czasu aktywności do czasu spoczynku ( u dziennych rośnie)

3. Okres rytmu swobodnie biegnącego w stałej ciemności skraca się u zwierząt nocnych i jest krótszy niż 24h. (sprawdza się u gryzoni nocnych, u dziennych raczej się nie sprawdza)

---