Geneza i tło historyczne " Pana Tadeusza"
Pomysł napisania "Pana Tadeusza" zrodził się w myślach Mickiewicza podczas jego pobytu w Wielkopolsce, w dworku Śmiełów. Jedną z najważniejszych przyczyn było rozczarowanie Mickiewicza do Wielkiej Emigracji. Pierwszy Zamiar był skromny. Miał to być poemat sielankowy w rodzaju "Hermana i Doroty" Goethego, ale w ciągu kilkunastu miesięcy pracy poety ( od listopada 1832 r. do czerwca 1834 r.) utwór rozrósł się do rozmiarów epopei. Tworząc na Emigracji w Paryżu, Mickiewicz stykał się z "polskim piekłem", czyli ugrupowaniami politycznymi, które miały różne poglądy wydobycia ojczyzny z niewoli. Wciąż toczyły się spory:
Dlaczego upadło powstanie listopadowe ?
Jak dalej walczyć o niepodległość ?
Jaka powinna być przyszła niepodległa Polska ?
Na wszystkie te pytania poeta usiłował odpowiedzieć w swoim dziele. Ma więc ono charakter polityczny i na pierwszy plan wysuwane są sprawy narodowe. Tematyka utworu jest różnorodna:
zabawy i spory graniczne szlachty,
miłosne perypetie bohaterów.
Tłem tego wszystkiego są wydarzenia epoki napoleońskiej.
Utwór posiada dwa tytuły i podtytuł.
"Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie" "Historia szlachecka z r. 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem."
Akcja utworu toczy się na Litwie w Soplicowie i okolicy. Trwa 5 dni w lecie 1811 r. i 2 dni wiosną 1812 r.
Drukiem utwór ukazał się w Paryżu w kwietniu 1834 r.