Systemy informatyczne w obiektach gospodarczych

System informacyjny:

Układ odpowiednich elementów, którego zadaniem jest przetwarzanie danych.

System informatyczny:

Wyodrębniona część systemu informacyjnego, w którym do przetwarzania danych zastosowano środki i metody informatyczne, a zwłaszcza sprzęt i oprogramowanie komputerów.

Zasoby systemu informacyjnego:

• Ludzkie - potencjał wiedzy ukierunkowany na rozwiązywanie problemów systemu (użytkownicy pełniący role nadawców i odbiorców, adresaci technologii informacyjnej);

• Informacyjne - zbiory danych przeznaczone do przetwarzania (bazy danych, metod, modeli, wiedzy);

• Proceduralne - algorytmy, procedury, oprogramowanie;

• Techniczne - sprzęt komputerowy, sieci telekomunikacyjne, nośniki danych.

Funkcje systemu informacyjnego:

• gromadzenie informacji,

• przetwarzanie informacji,

• przechowywanie informacji,

• prezentacja informacji,

• przesyłanie informacji,

Klasy systemów informacyjnych:

• Systemy transakcyjne (dziedzinowe) ST - gromadzą, przetwarzają, umożliwiają dostęp do informacji,

• Systemy informacyjne zarządzania, Systemy zarządzania relacjami z klientem (ang. CRM - Customer Relationship Management),

• Systemy wspomagania decyzji SWD (ang. DSS - Decisions Suport Systems),

• Systemy eksperckie SE (ang. Expert Systems),

• Elektroniczna wymiana informacji (ang. Electronic Data Interchange - EDI),

• Hurtownie danych.

Systemy transakcyjne - ST:

• Zajmują się codzienną działalnością organizacji,

• Gromadzą i przetwarzają dane wewnętrzne,

• Dane mają charakter zrutynizowany, powtarzalny, masowy,

• Duża detalizacja danych,

• Najczęściej są skomputeryzowane

Systemy informacyjne zarządzania:

• ukierunkowane na potrzeby naczelnej, średniej lub operacyjnej kadry kierowniczej,

• wykorzystują dane zebrane w systemach transakcyjnych,

• przydatne głównie w planowaniu i kontroli,

• wspierają procesy decyzyjne organizacji.

Systemy wspomagania decyzji:

• pomagają w podejmowaniu decyzji w sprawach nowych i nietypowych,

• integrują dane zewnętrzne i wewnętrzne,

• umożliwiają modelowanie i analizę danych,

• umożliwiają symulowanie problemów za pomocą modeli matematycznych,

• posiadają bezpośredni dostęp do baz danych,

• realizowane na komputerach.

Systemy ekspertowe:

• związane z pojęciem sztucznej inteligencji,

• oparte na wiedzy ekspertów z danej dziedziny,

• przeznaczone do rozwiązywania skomplikowanych problemów dających się opisać za pomocą reguł wnioskowania,

• wspomagają wiedzę użytkownika przy podejmowaniu złożonych problemów decyzyjnych.

Elektroniczna wymiana informacji (EDI):

• automatycznie generowanie i przesyłanie informacji dotyczących realizacji zamówień i dostaw,

• komunikacja typu komputer - komputer,

• przyspiesza wymianę informacji pomiędzy firmami oraz zmniejsza koszt tej wymiany,

• podnosi wydajność pracy (mniejsza ilość błędów),

• redukcja zapasów i kosztów ich magazynowania,

• zwiększa więzi z klientami,

• krótszy czas realizacji płatności,

• umożliwia szybszy dostęp do informacji.

Hurtownie danych:

• hurtownia to po prostu duża baza danych, gromadząca informacje z różnych systemów,

• pozwala usystematyzować i zgromadzić w jednym miejscu wszelkie informacje zarządcze,

• zaawansowany technologicznie system informatyczny (sprzęt i oprogramowanie),

• niezawodne źródło informacji z możliwością szybkiego dostępu do danych.

Klasy dziedzinowe aplikacji użytkowych wspomagających pracę firmy:

• finanse i księgowość,

• kadry i płace,

• gospodarka magazynowa,

• środki trwałe,

• sprzedaż wyrobów gotowych,

• planowanie i przygotowanie do produkcji,

• rejestracja czasu pracy,

• kosztorysowanie,

• analizy ekonomiczne.

Zasięg zintegrowanego systemu zarządzania

Przykładowe oprogramowanie dostępne na rynku:

Systemy zintegrowane realizujące standard MRP:

Skala funkcjonowania systemów:

• Systemy mikroekonomiczne (obiektowe) - związane z funkcjonowaniem wyodrębnionych jednostek gospodarczych

• Systemy makroekonomiczne (międzyobiektowe) - wyróżnia je nie tylko skala funkcjonowania (obejmują obszar całego kraju lub regiony), ale także konieczność uwzględnienia niejednorodności obsługiwanych obiektów.

Systemy informatyczne w sektorze publicznym:

• PESEL - system ewidencji ludności wraz z podsystemami:

• ewidencji i wydawania paszportów,

• ewidencji skazanych i tymczasowo aresztowanych,

• ewidencji praw jazdy,

• REGON - rejestr podmiotów gospodarczych,

• POLTAX - system ewidencji pojazdów,

• rejestr terytorialny przedstawiający podział administracyjny kraju,

• rejestr geodezyjny (system ewidencji gruntów i nieruchomości),

• KSI ZUS - Kompleksowy system informatyczny ZUS,

• SEKiF - System Ewidencji Kont i Funduszy,

• POMOST - system wspomagający pomoc społeczną,

• PULS - system powstały w ramach projektu ALSO wspomagając działanie Urzędów Pracy,

• GUC - system informatyczny dla administracji celnej,

• CEPiK - System Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców.

Kryteria doboru oprogramowania:

• Realizacja potrzeb użytkownika

• Wymagania sprzętowe

• Koszt zakupu i wdrożenia

• Spełnianie norm prawnych

• łatwość obsługi

• przejrzysta szata graficzna

• zabezpieczenie przed przypadkowymi błędami użytkownika

• logiczny i przystępny system poleceń

• Serwis i gwarancja

• Referencje.

Cykl życia systemu informatycznego

Bezpieczeństwo wdrożenia systemu:

• wiarygodność firmy dostarczającej oprogramowanie lub usługę wdrożeniową,

• dokładne określenie, kto, za co odpowiada i jakie ponosi konsekwencje przypadku nie wywiązania się z podjętych zadań,

• płatność uzależniona od pozytywnych testów oprogramowania,

• gwarancja na oprogramowanie i serwis pogwarancyjny,

• harmonogram wdrożenia i jego całościowy budżet

Przeszkody w efektywnym funkcjonowaniu systemów wspomagających zarządzanie:

1. Brak jasno określonych celów.

2. Czynny i bierny opór pracowników, dla których zmiana to niepewność, być może konieczność edukacji, a na pewno „więcej pracy za te same…”.

3. Tradycja, rutyna i ludzkie nawyki.

Ochrona danych w systemie:

• kontrola dokumentów źródłowych;

• kontrola poprawności danych w procesie wprowadzania ich do systemu;

• kopiowanie i archiwizowanie danych;

• stosowanie programów diagnostyki danych;

• stosowanie programów antywirusowych.

Czynniki negatywnie wpływające na pracę zestawu komputerowego:

• nagłe skoki temperatur, bezpośrednie działanie promieni słonecznych,

• bliskość odbiorników radiowych może powodować zakłócenia działania

• podłączenie kilku urządzeń elektrycznych do tego samego gniazda zasilającego może wywoływać zakłócenia spowodowane spadkiem napięcia,

• brak uziemienia wywołuje gromadzenie ładunków elektrostatycznych mogących uszkodzić wewnętrzne elementy komputera,

• częste włączanie i wyłączanie,

• urządzenia wewnętrzne funkcjonujące w obudowie komputera są wrażliwe na kurz oraz dym tytoniowy.

Technologie i produkty mające znaczący wpływ na rozwój zastosowań informatyki:

• Komputer osobisty PC - wzrasta moc obliczeniowa, lecz wygląd i architektura pozostaje bez zmian.

• Internet - WWW, poczta elektroniczna, a w perspektywie handel elektroniczny mają szanse upowszechnić wykorzystanie komputerów.

• Druk atramentowy i laserowy - zwłaszcza drukarki atramentowe opanowały rynek.

• Graficzny interfejs - tchnął życie w monochromatyczne, znakowe ekrany, znacznie ułatwił pracę z komputerem

• Outsourcing - zlecanie zarządzania firmą firmie zewnętrznej,

• C++ - język programowania posiadający bogate standardowe biblioteki procedur, przenośność kodu.

• Multimedia - napędy CD-ROM, DVD, karty graficzne i dźwiękowe, techniki MPEG, MP3 wzbogaciły komputery o nowe zastosowania.

Przewidywany rozwój technologii informacyjnych:

• Komputery naręczne - urządzenia, które będą mogły się komunikować bezprzewodowo korzystając z różnego rodzaju serwisów internetowych. Umożliwi to praktyczną realizację idei informacji „dostępnej natychmiast, natychmiast dowolnego miejsca i o dowolnej porze”.

• Interfejs głosowy - kolejna próba ułatwienia komunikacji człowieka z maszyną.

• Wyświetlacze LCD - małe rozmiary i doskonały obraz - to powody, dla których wyświetlacze ciekłokrystaliczne wyprą z rynku tradycyjne monitory.

• Połączenie transmisji głosu i danych - przesyłanie głosu siecią komputerową.

• Dostęp szerokopasmowy - tani, szybki dostęp do sieci korporacyjnych i Internetu przy użyciu miedzianego okablowania lub poprzez łącze telewizji kablowej.

• Przetwarzanie rozproszone - łączenie wielu komputerów w jedną silną maszynę.

• Sztuczna inteligencja - sieci neuronowe są ogromną nadzieją następnego dziesięciolecia.

7

Sprzedaż

Logistyka

Zarządzanie produkcją

Finanse i księgowość

Decyzje zarządu

Analizy finansowe

Informacyjny system zarządzania

Budowa systemu

Eksploatacja systemu

Czy doskonalić?

Likwidacja systemu

Doskonalenie systemu

Nie

Tak

---