BANKOWOŚĆ wykłady 10-10-2008

Prawo bankowe - zespół norm prawnych regulujących powstanie, funkcjonowanie oraz zasady likwidowania instytucji bankowych, a także zasady funkcjonowania nadzoru bankowego

Podział prawa bankowego:

• publiczne - nie jest ustalane przez bank, reguluje bezwzględnie obowiązujące zasady funkcjonowania instytucji bankowych (formy prawne funkcjonowania banków
  np. Bank S.A)

• prywatne - ustalane przez poszczególne banki, indywidualnie między bankami, prawo umów bankowych regulujące zasady zawierania i wykonywania umów zawieranych przez klientów z bankami

Źródła polskiego prawa bankowego

1. Konstytucja (art. 227 - Centralnym bankiem państwa jest Narodowy Bank Polski. Przysługuje mu wyłączne prawo emisji pieniądza oraz ustalania i realizowania polityki pieniężnej. Narodowy Bank Polski odpowiada za wartość polskiego pieniądza)

2. Ustawy - znajdujące zastosowanie wyłącznie do stosunków bankowych

• ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym

• ustawa o Narodowym Banku Polskim

• ustawa o Prawo Bankowe (instytucje typowo bankowe)

• ustawy mające zastosowanie w działalności bankowej jak i do innego rodzaju stosunków prawnych

• ustawa kodeks cywilny (np. rachunkowa)

• ustawa prawo czekowe

• ustawa prawo dewizowe

• ustawa prawo społeczne

• ustawa o obligacjach

3. rozporządzenia (przepisy)

• prezes NBP

• Rada Polityki Pieniężnej

• Komisja Nadzoru Finansowego

4. Instrukcje i regulaminy bankowe (indywidualne dla każdego i przez Bank)

Źródła zewnętrzne (nie ma możliwości ingerowania w przepisy Banku)

• ustawa o rachunkowości

• kodeks cywilny

• kodeks handlowy

• ustawa o NBP

• prawo czekowe, dewizowe, bankowe

Źródła wewnętrzne

• regulaminy

• uchwały zarządu

• instrukcje służbowe ustalone bezpośrednio przez bank dla ich potrzeb

Globalne relacje bankowości

• Konkordat Bazylejski 1975

• I umowa kapitałowa Basel I 1988 (wypłacalność, współczynnik wypłacalności banków - jakie?)

• I umowa kapitałowa Basel II 2004

Cechy systemu bankowego do 1989 r

„jeden Bank, rachunek, kredytodawca”

• system bankowy realizował zadania państwowe

• wszystkie banki były bankami państwowymi

• bankowość - klient przypisany do konkretnego banku

• brak instytucji nadzoru bankowego

• brak konkurencji (mała ilość banków)

• brak przepisów i norm ostrożności bankowej (brak zdolności kredytowej)

• NBP kredytował gospodarkę i banki (nie pełnił typowej funkcji banku centralnego)

• nie występował proce upadłości

• banki oferowały takie same procedury i na takich samych zasadach

• brak oceny realności zwrotu kredytów

Struktura polskiej bankowości

• NBP

• Bank Rolny - np. BGŻ

• Bank Handlowy S.A. np. ?

• PKO (ludzie)

• PeKaO S.A (dewizy)

• 1982 - zmiana prawa bankowego i statutu NBP

• 1988 - wyodrębnienie PKO i NBP program umocnienia pieniądza

• 1989 - dwuszczeblowy system

• nowe prawo bankowe

• ustawa o NBP

Przekształcenie w 1989

1. nowe przepisy prawne

2. przekształcenie NBP w nowoczesny bank centralny

3. doprowadzenie do powstania banków komercyjnych, kap. przym. i zagraniczny

4. prywatyzacja banków komercyjnych (9 konkretnych banków z BNP od 1.02.1989)

---