Pierwiastki klasycystyczne i romantyczne

ODA - utwór wierszowany o charakterze pochwalno-panegirycznym o patetycznym stylu; opiewa wybitną osobistość, wydarzenie, instytucje lub idee; szczególnie eksponowane miejsce zajmowała oda w literaturze klasycystycznej; oda klasycystyczna to utwory okolicznościowe, opiewały doniosłe wydarzenia i czyny wybitnych osobistości, charakterystyczne dla ody klasycystycznej są : motywy mitologiczne, patos i dążność do hiperbolizacji; starożytna tradycja ody to grecka liryka chóralna - Kapullus, Kwindor, Horacy, a oświeceniowa to Voltaire, Boilleau, Trembecki, Naruszewicz, Koźmian; romantyczne ody pisali V. Hugo, G.G. Byron, A. Puszkin, A. Mickiewicz, J. Słowacki; w romantyzmie oda stała się rozbudowanym utworem poetyckim o charakterze patetycznego manifestu światopoglądowego;

Pierwiastki klasycystyczne

- klasycystyczny gatunek - oda;

- ideały - wolność, równość, braterstwo;

- służba jednostki dla dobra społeczeństwa;

- ideały utylitarne i jakobińskie;

- motywy mitologiczne : Herkules, nić Ariadny, Syzyf, ambrozja i nektar;

- poetyka klasycystyczna wg Boilleau: a/ nierówny wiersz dla oddania falujących uczuć b/ przemyślana kompozycja ( 2 wątki - młodość i starość) c/ styl retoryczny splata się ze stylem emocjonalnym

Pierwiastki romantyczne:

- nowy pogląd na świat - sięganie, gdzie wzrok nie sięga, łamanie, czego rozum nie złamie

- nowe obrazowanie poetyki - używanie obrazów przeczących zasadzie klasycznego, dobrego smaku - "płaz w skorupie" , "wody trupie" oraz nowe, szersze znaczenie słowa "duch"

- romantyczny motyw lotu - nawiązanie do orła

- miłość największą siłą i mocą motywującą człowieka do działania

- heroizm i ideały wolnościowe

- egocentryzm i samotnictwo

- profetyzm - "musimy patrzeć oczyma duszy"

- kontrasty - dobro-zło, młodość-starość

- wywyższanie młodości

- nowe pojęcie romantyczne - "mierz siły na zamiary"

- słownictwo nacechowane emocjonalnie i subiektywizm w widzeniu świata

- bunt przeciw światu i żądza dopełnień