Istota i klasyfikacja kosztów
W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej powstają koszty.
KOSZTY - to celowe zużycie elementów majątku i usług obcych wyrażonych w mierniku pieniężnym. Ponoszone przez jednostkę koszty mogą być opatrywane z różnych punktów widzenia, które stanowią podstawę klasyfikacyjną kosztów. Umożliwia to ujęcie kosztów w przekrojach przydatnych do analizy.
W RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT WYRÓŻNIAMY TRZY GRUPY KOSZTÓW:
koszty działalności operacyjnej (koszty układu rodzajowego + wartość sprzedanych towarów i materiałów),
pozostałe koszty operacyjne,
koszty finansowe.
Aby ustalić wyniki i planować działalność trzeba dokładnie mierzyć koszty. POMIAREM KOSZTÓW ZAJMUJE SIĘ RACHUNEK KOSZTÓW. OBEJMUJE ON:
ewidencję kosztów,
rozliczenie kosztów,
kalkulację (obliczenie kosztów jednostkowych),
sprawozdawczość z zakresu kosztów.
RACHUNEK KOSZTÓW MOŻE MIEĆ DWA WARIANTY:
uproszczony
k. wg. rodzaju → księgowanie na kontach → przenosimy na WF
rozwinięty
k. wg. rodzaju → wg. miesiąca powstania → w czasie → przeprow. Kalkulacji
(układ funkcjonalny) (k. zakupu
wytworzenia
sprzedaży)
Koszty i dochody to konta niebilansowe, które tworzą rachunek zysków i strat.
PODZIAŁ KOSZTÓW:
wg. rodzaju:
amortyzacja
usługi obce
wynagrodzenia
świadczenia na rzecz pracowników
zużycie materiałów
niedobory w granicach norm i limitu
podatki i opłaty
wartość nabycia sprzedanych towarów i materiałów
pozostałe koszty
wg. struktury wewnętrznej
koszty proste - koszty jednostkowe (amortyzacja, wynagrodzenia)
koszty złożone - składają się z kilku kosztów połączonych ze sobą (koszty transportu, składowania, sprzedaży)
wg. miejsca powstania (układ funkcjonalny)
przemysł: działalność podstawowa (produkcja, usługi)
działalność pomocnicza (usługi dla działalności podstawowej i zarządu)
koszty zarządu (związane z organizacją, kierownictwem i obsługą całej
działalności gospodarczej)
handel: koszt jednostkowy handlu detalicznego
koszt zarządu
wg. sfer działalności (celu poniesienia)
zakupu
produkcji
sprzedaży
wg. stopnia zależności od wielkości produkcji
koszty stałe - nie wpływa na nie wielkość produkcji (amortyzacja, koszt dzierżawy)
koszty zmienne - zmieniają się wraz z zmianami wielkości produkcji (zużycie materiałów)
wg. sposobu ich odnoszenia na wytworzone produkty
koszty pośrednie - dotyczą wszystkich lub kilku wyrobów razem np. koszty transportu, magazynu, zarządu
koszty bezpośrednie - wliczone bezpośrednio w cenę wyrobu np. koszty zużycia materiałów, płace bezpośrednie, narzuty na płacę
jawne i ukryte
KOSZTY DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ - obejmuje kilka pozycji kosztów wg rodzaju oraz wartości sprzedanych towarów i materiałów wg cen ich nabycia. Porównanie kosztów działalności operacyjnej z przychodami ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów umożliwia ustalenie zysku lub straty na tej sprzedaży.
POZOSTAŁE KOSZTY OPERACYJNE zalicza się do nich:
koszty spowodowane sprzedażą, likwidacją lub nieplanowanymi odpisami amortyzacyjnymi
koszty odpisanych inwestycji, które nie dały zamierzonego celu inwestycyjnego
koszty likwidacji wartości niematerialnych i prawnych,
utworzenie rezerwy na spodziewane straty
odpisy aktualizacyjne wartości zapasów składników ?
zapłacone odszkodowania, kary i grzywny
przekazanie darowizny
KOSZTY FINANSOWE są to poniesione koszty z operacji finansowych:
sprzedaż papierów wartościowych ze stratą
ujemne różnice kursu walut
odsetki od kredytów bankowych, pożyczek
opłaty za prowadzenie rachunku bankowego
wartość nabycia sprzedanych obligacji i akcji
dyskonto od sprzedanych weksli
Koszty te kształtują nasz WF w głównej mierze i mamy na nie wpływ.