Średniowiecze

9.03.

Malarstwo włoskie XIII-XIV w.

XIV w.- malarze wychodzą z roli Ars Mechanica, stają się odrębni od cechów i zyskują wyższą pozycję społeczną

Malarstwo włoskie z tego okresu pod wpływem Bizancjum szczególnie w Sycylii i Wenecji

Powiązania ze sztuką bizantyjską- złote, odrealniające tło

Maniera greca- przez cały XIII w.

Ołtarz św. Klary, ok. 1280

Nastawa z Marią karmiącą Jezusa w towarzystwie świętych, Florencja, ok. 1260

Palla- płaszcz zarzucony na głowę, wywodzący się z tradycji rzymskiej, Maria zawsze była w nim przedstawiana (ikonografia bizantyjska)

Cimabue, mMaestra ok. 1290, kościół Franciszkanów w Pizie

Modelowana w sposób typowy dla sztuki bizantyjskiej

Cimabue- przydomek, pracował w Asyżu przy dekoracji malarskiej kościoła, był także autorem obrazów tablicowych, mieszczących się w tradycji malarstwa bizantynizującego, ale troszeczkę jednak nie

Cimabue, Matka Boska z Dzieciątkiem, Św. Trójcy w Malombrosa

Odejście od linearnego modelunku, wiele półtonów- w szatach i modelunku twarzy

Bazylika św. Franciszka w Asyżu

Miejsce, gdzie dokonały się ważne zmiany w kierunku odejścia od Bizancjum

Powstały tam dwa wielkie zespoły malowideł ściennych- w kościele głównym. Ujawniły się w nich zupełnie nowe tendencje.

1226- śmierć Franciszka, kanonizowany 2 lata po śmierci

Kościół dwukondygnacyjny, kościół dolny z wejściem po stronie północnej w nawie bocznej, nie jest kryptą, ale wnętrzem o tym samym planie co plan kościoła górnego; kościół jednonawowy z transeptem

W obu kościołach znajdują się wielkie zespoły dekoracji malarskiej od lat 70. XIII w., 1272- wzmianka o Cimabue jako „malarzu z Florencji”

Matka Boska tronująca, obok niej św. Franciszek- malowidło Cimabue- odwołanie do Bizancjum w np. tronie Matki boskiej, ale zupełnie odrębny modelunek postaci

Malowidła zniszczone przez pogodę; kościół z cegły, ściany szybko nasiąkały wodą- zmiany kolorystyczne w wyniku reakcji z wodą

Izaak na łożu- łoże w pomieszczeniu, które zostało przekazane jako prostopadłościan w poprawnym skrócie optycznym, z jedną ścianą równoległą z płaszczyzną obrazu (80. XIII w.)

*Santa Maria in Castenele w Rzymie

Mozaiki ok. 1290

Narodziny Marii- podobieństwa kompozycji z Izaakiem na łożu, ale skrót optyczny nie jest tak sprawny, właściwie nie ma przestrzeni- architektura z zasłoną jest elementem dekoracji, nie tworzącym realnego wnętrza

Ofiarowanie Jezusa w świątyni- ołtarz w świątyni, ale architektura zasugerowana przez dwie niezależne od reszty otoczenia budowle

Dalej Asyż: dalej historia Izaaka

Wnętrze być może za małe na ilość osób, ale nadal jest to prostopadłościan

Mistrz Izaaka nieznany- czasem przypisywane Giotto; badania konserwatorskie dają wskazówkę ku Cavalliniemu, działającemu w Rzymie, ale cechy stylistyczne są bardziej zaawansowane

Drugi zespół dekoracji w Asyżu:

Wielki cykl życia św. Franciszka w dolnej kondygnacji malowideł w kościele górnym

Zespół przedstawień oparty na jednej z wersji żywota św. Franciszka

Budowle ukazane z jednej strony, w sprawnym skrócie optycznym, konsekwentnie

Dokładne odwzorowanie detali architektonicznych

Artysta, nieznany, miał problem z kształtowaniem przestrzeni otwartej

Zawsze w tych obrazach postaci za duże w stosunku do pomieszczenia- grupa jest najważniejsza

---