Temat: Indywidualizacja w procesie wychowania fizycznego. Indywidualizacja, a metody twórcze.

Indywidualizacja to podstawowa zasada pracy nauczyciela wychowania fizycznego z uczniem słabym, średnim, zdolnym i wybitnym polegająca na uwzględnieniu różnic w rozwoju psychofizycznym oraz dostosowaniu form i metod postępowania pedagogicznego do tych różnic. Różnice te dotyczą stanu zdrowia, sprawności fizycznej, zamiłowań i zainteresowań. O tym możemy mówić w 3 aspektach:

• biologiczno-zdrowotnym - nauczyciel powinien starać się potrzebę ruchu, a natężenie i tempo ćwiczeń powinien dostosowywać do aktualnych dyspozycji uczniów.

• dydaktycznym - dostosowywać formy i metody pracy do wieku i możliwości uczniów (rozwoju, stopnia psychofizycznego).

• wychowawczym - planować takie sytuacje, w których uczeń ma możliwość kształtowania osobowości poprzez autoedukację, samoocenę i samokontrolę.

Potrzebę indywidualizacji uzasadniają następujące czynniki:

• poziom wydolności funkcji ustrojowych, a w szczególności sprawność układu krążenia

• zróżnicowanie morfologiczne

• stan układu ruchowego (przebieg procesów kostnienia, stosunek masy mięśniowej)

• sprawność układu nerwowego i receptorów

• zróżnicowanie motoryczne (szybkość reakcji, koordynacja ruchów, zdolność do wysiłku, różnice w zwinności, wytrzymałości, w sile)

• sprawność ruchów w zakresie ćwiczonych uprzednio czynności (zróżnicowanie sprawnościowe)

• zainteresowania ruchowe uczniów

Indywidualizacja - sposoby:

• podział uczniów na zastępy sprawnościowe, grupy ćwiczebne

• zróżnicowanie zadań dla poszczególnych grup

• zwiększenie natężenia i tempa pracy w zastępach sprawnościowych

• zróżnicowanie pomocy i ochrony

• indywidualne poprawianie błędów

• zastąpienie różnej wysokości przyrządów, lżejszego lub cięższego sprzętu, dalszej lub bliższej odległości odskoczni od skrzyni

• prowadzenie zajęć na zawodach lekkoatletycznych według zainteresowań

• dobieranie odpowiednich form organizacji prowadzenia zajęć

• dostosowanie ćwiczeń i metod do możliwości rozwoju psychofizycznego poszczególnych uczniów

• stosowanie indywidualnych obciążeń wysiłkowych

• doraźne zabiegi mające na celu likwidację deformacji w budowie ciała

• stosowanie w nauczaniu metod twórczych

• indywidualizowanie zajęć w zależności od płci

• uwzględnienie postulatu indywidualizacji oceny

• stosowanie czynności informujących i motywujących do wysiłku

GRUPA METOD TWÓRCZYCH

1. Aktywizacji ruchowej dzieci Carla Orff'a

Możemy stosować w pracy z dziećmi przedszkolnymi i w młodszym wieku szkolnym w celu kształtowania poczucia rytmu i umuzykalnieniu ich. Ściśle powiązane są 3 elementy takie, jak słowo, muzyka i ruch, które w zajęciach ruchowych mogą wystąpić w dowolnej kolejności:

• słowo - powinno mieć elastyczną formę i być inspiracją dla ruchu i gestu

• muzyka - stanowi tło dekoracyjne dla ruchu, wykorzystywane są tu proste instrumenty perkusyjne

• ruch - jest naturalny w odzwierciedleniu tła muzycznego

2. Metoda Labana (improwizacji ruchowej, ruchowej ekspresji twórczej)

Może być stosowana w każdym wieku, zarówno do realizacji pojedynczych ćwiczeń, fragmentów lekcji lub całych jednostek lekcyjnych z użyciem lub bez sprzętu i przyborów. Celem jest kształtowanie wyobraźni i samodzielności w działaniu. Sposób wykonania ćwiczenia zależy od pomysłowości, itp. uczniów. Laban nie podał określonego toku lekcyjnego lecz zaleca stosowanie podstawowych zasad. Podczas realizacji całej jednostki lekcyjnej tą metodą rola nauczyciela sprowadza się do:

• przygotowania miejsca do ćwiczeń, sprzętu i przyborów

• bezpiecznego ich ułożenia i podzielenia klasy na zastępy, tak by na jeden przyrząd przypadało 2-3 uczniów

• regulowania zmian

• sprawowania ogólnego nadzoru nad przebiegiem zajęć

pomoc, asekuracja i ochrona są w zasadzie niemożliwe, chyba że współćwiczący powie, co będzie wykonywał.

3. Młodzieżowa metoda Kniesa

Stosowana jest w pracy z dziewczętami starszymi w celu kształtowania poczucia rytmu, umuzykalnienia, utanecznienia oraz koordynacji ruchowej, a także płynności, elegancji i estetyki ruchów. Ćwiczenia wykonywane są przy fortepianie z użyciem 2 nietypowych przyborów jednocześnie. Układ lekcji może być:

1. rozgrzewka przy muzyce o zmiennym rytmie (jednakowe ćwiczenia)

2. ćwiczenia jednakowe z przyborami, muzyka j.w.

3. kompozycje własne z przyborami

4. Metoda problemowa (uczenie się poprzez odkrywanie)

Stosowana w klasach starszych w celu kształtowania myślenia twórczego oraz w samodzielności w rozwiązywaniu problemów praktycznych, jak również kształtowaniu samokontroli i samooceny. Ponieważ metoda obniża intensywność lekcji, dlatego należy od 1 do 3 zadań problemowych, a w zależności od liczebności klasy - indywidualne lub zespołowe. Zadania problemowe powinny mieć charakter zadań otwartych (wiele rozwiązań), nie należy ich powtarzać. Stosowanie przyborów i przyrządów powinno zmuszać do myślenia na temat wielofunkcyjnego ich zastosowania. Zadania problemowe powinny być usytuowane w takich momentach lekcji, by nie zakłócały krzywej natężenia wysiłku. Struktura metody:

1. podanie zadania problemowego

2. określenie czasu niezbędnego do zastanowienia się nad rozwiązaniem

3. prezentacja pomysłów

4. ocena pomysłu własnego na tle innych (prowadzi to do samooceny)

---