Pacjenta możemy ułożyć w trzech zasadniczych pozycjach: na plecach, na boku i na brzuchu (ryc. 9.48).

Ryc. 9.48. Ułożenia: A - pozycja w ułożeniu na plecach pokazuje podpórki pod krętarz, osłonę pięty i poduszkę pod okolicę lędźwiową, B - zwijanie rolki pod krętarz, C - ułożenie na boku, D - podpórka pod stopy, E,F - ułożenia na brzuchu (wg Dison).

Do ułożenia pacjenta na plecach można wykorzystać jedną lub kilka podu­szek, wypełniających przestrzeń między szóstym kręgiem szyjnym i pierwszym piersiowym. Zmniejsza się tym samym napięcie mięśni szyi, barków i zgięcie szyi. Założenie poduszki pod okolice lędźwiową zmniejsza napięcie mięśni i zapobiega bólowi. Poduszki, niezależnie od sposobu ułożenia, powinny tworzyć równię po­chyłą, dającą podparcie głowie, barkom, plecom i lędźwiom. Założenie wałka wzdłuż uda lub aparatu stabilizującego stopę zabezpiecza przed rotacją na zewnątrz. Ucisk na piętę można zlikwidować przez założenie wałka między łydkę a piętę (unosi podudzie). Na okolicę łokcia można stosować ochraniacze. Specjalne pod­pórki zapobiegają opadaniu stopy. W schorzeniach kręgosłupa układa się pacjenta płasko, na twardym podłożu z zastosowaniem udogodnień. Stopy opiera się na pod­pórce lub w aparacie stabilizującym, pod głowę i krzywiznę lędźwiową zakłada się małą poduszkę, pod pięty - ochraniacze, powyżej zgięć kolanowych - wałki.

Przy ułożeniu pacjenta na boku należy pamiętać, żeby plecy były tak wypro­stowane jak u człowieka w pozycji stojącej. Głowę układa się na poduszce, pod którą podłożona jest ręka z wyprostowanymi palcami. Drugą rękę układa się na cie­le wzdłuż tułowia, także z wyprostowanymi palcami. Noga dalsza od materaca jest zgięta w stawie biodrowym i kolanowym, ułożona na poduszce. Przeciwdziałać opadnięciu stopy można przez zastosowanie udogodnień.

Ułożenie na brzuchu można zastosować przy braku przeciwwskazań oraz za akceptacją chorego. Stopy chorego należy ułożyć za materacem z podparciem. Pod brzuch zakłada się poduszkę, która umożliwia fizjologiczne wygięcie kręgosłupa i zabezpiecza piersi przed uciskiem. Głowę zwraca się na bok i zabezpiecza przed uciskiem. Ramiona odwiedzione i zrotowane na zewnątrz umożliwiają całkowite rozprężenie klatki piersiowej. Dłonie z palcami wyprostowanymi lub z włożonymi w nie małymi wałeczkami.

---