Pytanie 2. Przedstaw podstawowe założenia teorii ról. Omów komplementarność
i konflikt ról.
Rola - to oczekiwane wzory zachowania wobec jednostki, która zajmuje określone miejsce
w danym systemie, strukturze.
Założenia teorii ról:
- każda rola którą pełnimy posiada tzw. układ odniesienia tej roli tzn. pełniąc rolę jesteśmy powiązani z innymi ludźmi i ten układ odniesienia informuje nas, że każdy człowiek musi pełnić rolę, nie tak jakby chciał, ale tak jak wymaga od niego układ odniesienia;
- wszyscy członkowie układu odniesienia roli są uzależnieni od sposobu jak dana osoba się zachowuje, wpływają na wykonywanie roli poprzez nakazy, zakazy (presja), oczekiwania pełnienia roli - nakazy, zakazy.
Postrzeganie roli - to co dany człowiek pełniący rolę wyobraża sobie jak on powinien pełnić tą rolę.
Komplementarność ról - jest to zgodność między oczekiwaniem, a postrzeganiem roli.
Kiedy role nie są komplementarne:
- kiedy występuje niezgoda na poziomie roli postrzeganej
- niezgoda na poziomie roli oczekiwanej
- niezgoda na pełnienie danej roli
- niezgoda w pełnieniu, które wynikają z wartości kulturowych
- niezgoda na sposób pełnienia roli, albo jej aspektów z powodów braku możliwości pełnienia roli.
Konflikt ról - to pojawienie się co najmniej dwóch sposobów widzenia roli tak, że zastosowanie się do jednego sposobu wyklucza lub utrudnia zastosowanie się do drugiego.
Rodzaje konfliktu ról:
1.Konflikt ,,wewnątrz nadawcy roli”- są to niespójne oczekiwania wobec danej osoby ze strony członków układu odniesienia roli.
2. Konflikt ,,miedzy nadawcami roli”- to niezgodność oczekiwań dwu lub więcej osób co do tej samej roli, ale w większym układzie odniesienia.
3. Konflikt ,,między rolami” - ta sytuacja pojawia się gdy musimy równoznacznie wykonać dwie role, co uniemożliwia wykonanie jednej z nich np. dom, szkoła, dzieci, praca.
4. Konflikt ,,roli i osobowości” - to sytuacja, że oczekiwania związane z daną rolą, które osoba musi pełnić - jest sprzeczna z jego możliwościami, osobowością, cechy temperamentu.