Układy sieci

3.1. Klasyfikacja typów sieci niskiego napięcia według normy PN-IEC 60364-3:2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych-Ustalenie ogólnych charakterystyk.

Ze względu na zastosowany system uziemień, sieci i instalacje niskiego napięcia dzieli się na:

- sieci typu TN : TN-C, TN-S, TN-C-S,

- sieci typu TT,

- sieci typu IT

 

Użyte w oznaczeniu typu sieci litery mają następujące znaczenia:

 

1) Pierwsza litera oznacza związek między układem sieci a ziemią;

    T - bezpośrednie połączenie jednego punktu układu sieci z ziemią,

    I  - wszystkie części czynne izolowane od ziemi lub jeden punkt układu sieci połączony z ziemią 

         poprzez impedancję

 

2) Druga litera określa związek między częściami przewodzącymi dostepnymi instalacji a ziemią;:

    N - oznacza bezpośrednie połączenie elektryczne części przewodzących dostępnych

         z uziemionym punktem układu sieci (uziemionym punktem układu sieci jest zazwyczaj punkt

         neutralny, albo przewód fazowy jeżeli punkt neutralny nie jest dostępny).

    T - oznacza bezpośrednie połączenie elektryczne części przewodzących dostępnych z ziemią,

         niezależnie od uziemienia  jednego z punktów układu sieci.

 

3) Trzecia i czwarta litera (jeżeli występują) określają związek przewodu neutralnego z

    przewodem ochronnym. :

    C - oznacza, że funkcje przewodu neutralnego N  i przewodu ochronnego PE pełni jeden wspólny

         przewód (przewód PEN);

    S - oznacza, że funkcje przewodu ochronnego pełni przewód PE oddzielony od przewodu

         neutralnego N, albo uziemionego przewodu roboczego (lub uziemionego przewodu fazowego

         w układzie sieci prądu przemiennego).   

  

3.2. Schematy układów sieciowych

      Układ sieci TN ma jeden punkt bezpośrednio uziemiony, a części przewodzące dostępne instalacji są przyłączone do tego punktu za pomocą przewodów ochronnych. Rozróżnia się następujące układy sieci:

 

a) Układ TN-C: w całym układzie sieci funkcję przewodu neutralnego i przewodu ochronnego pełni

    jeden wspólny przewód;

 

 

b) Układ TN-S: w całym układzie sieci jest stosowany oddzielny przewód ochronny;

 

 

 

c) Układ TN-C-S: w części układu sieci (do miejsca rozdziału), funkcję przewodu neutralnego

    i przewodu ochronnego pełni jeden wspólny przewód;

 

 

 

d) Układ TT: ma jeden punkt bezpośrednio uziemiony, a części przewodzące dostępne instalacji

    są przyłączone do uziomu niezależnego elektrycznie od uziomu układu sieci;

 

 

 

e) Układ sieci IT: ma wszystkie części czynne odizolowane od ziemi albo jeden punkt przyłączony

    do ziemi poprzez impedancję, a części przewodzące dostępne instalacji elektrycznej są uziemione

    indywidualnie, grupowo lub zbiorowo.

 

f)

 

Rys. 2. Przykłady układów sieci i instalacji niskiego napięcia typu:

a) TN-C,  b) TN-S,  c) TN-C-S, d) TT, e) IT z izolowanym punktem neutralnym bez przewodu N, 

f) IT z uziemionym punktem neutralnym przez impedancję  Z i z przewodem N

 

      Zaleca się, aby nowe i modernizowane instalacje elektryczne budynków były wykonywane w  układzie  TN-S, czyli z oddzielnymi przewodami neutralnym i ochronnym.

      W  instalacjach elektrycznych obiektów budowlanych może być stosowany także układ TT

z przewodem neutralnym. Ze względu na trudności w uzyskaniu odpowiednio małej rezystancji uziemienia odbiorników (rys.3.2d), układ ten jest stosowany rzadziej.

      Układ sieci IT jest stosowany w przypadku występowania dużych wymagań dotyczących zarówno pewności zasilania jak i niezawodnej ochrony przeciwporażeniowej.

---