Cezary Matyśkiewicz
IV rok socjologii zaocznej
Społeczny obraz polskiej szkoły
Wstęp
1. Cele badań
Celem badania jest przedstawienie sytuacji polskiej szkoły, po zmianie systemu szkolnictwa w 1999r.
2. Problemy i hipotezy
Badanie ma ujawnić pozytywne i negatywne skutki wprowadzenia gimnazjów i nowych matur.
3. Opis próby
Płeć
|
Częstość |
Procent |
Procent ważnych |
Procent skumulowany |
|
Ważne |
Kobieta |
239 |
46,9 |
46,9 |
46,9 |
|
Mężczyzna |
271 |
53,1 |
53,1 |
100,0 |
|
Ogółem |
510 |
100,0 |
100,0 |
|
W badaniu wzięło udział 510 osób, w tym 239 kobiet i 271 mężczyzn
Wykształcenie
|
Częstość |
Procent |
Procent ważnych |
Procent skumulowany |
|
Ważne |
podstawowe |
11 |
2,2 |
2,2 |
2,2 |
|
gimnazjalne |
45 |
8,8 |
8,8 |
11,0 |
|
zawodowe |
102 |
20,0 |
20,0 |
31,0 |
|
średnie |
146 |
28,6 |
28,6 |
59,6 |
|
pomaturalne |
60 |
11,8 |
11,8 |
71,4 |
|
wyzsze zawodowe(studia inzynieskie ) ,licenciat |
69 |
13,5 |
13,5 |
84,9 |
|
wyzsze magisterskie |
77 |
15,1 |
15,1 |
100,0 |
|
Ogółem |
510 |
100,0 |
100,0 |
|
Wśród respondentów przeważało wykształcenie średnie, co stanowiło 28,6% natomiast najmniejsza liczba respondentów posiadała wykształcenie podstawowe 2,2%
Sytuacja finansowa rodziny
|
Częstość |
Procent |
Procent ważnych |
Procent skumulowany |
|
Ważne |
bardzo zła |
84 |
16,5 |
16,5 |
16,5 |
|
zła |
107 |
21,0 |
21,0 |
37,5 |
|
przeciętna |
159 |
31,2 |
31,2 |
68,6 |
|
dobra |
119 |
23,3 |
23,3 |
92,0 |
|
bardzo dobra |
41 |
8,0 |
8,0 |
100,0 |
|
Ogółem |
510 |
100,0 |
100,0 |
|
Sytuacja finansowa badanych, była najczęściej zaznaczana jako przeciętna, najmniejsza liczba badanych określiła swoją sytuację finansową jako bardzo dobrą, co stanowiła 8,0%
Miejsce zamieszkania
|
Częstość |
Procent |
Procent ważnych |
Procent skumulowany |
|
Ważne |
Wieś |
106 |
20,8 |
20,8 |
20,8 |
|
Miasto do 20 tys. mieszkańców |
128 |
25,1 |
25,1 |
45,9 |
|
Miast powyzej 20 do 50 tys. mieszkańców |
127 |
24,9 |
24,9 |
70,8 |
|
Miasto powyżej 50 do 100 tys. mieszkańców |
81 |
15,9 |
15,9 |
86,7 |
|
Miasto powyżej 100 tys . mieszkańców |
68 |
13,3 |
13,3 |
100,0 |
|
Ogółem |
510 |
100,0 |
100,0 |
|
Przeważająca liczba respondentów była mieszkańcami małych i średnich miast, w sumie te dwie kategorie stanowiły 50% badanych
wiek- przedziały
|
Częstość |
Procent |
Procent ważnych |
Procent skumulowany |
|
Ważne |
b.młodzi |
194 |
38,0 |
38,0 |
38,0 |
|
młodzi |
146 |
28,6 |
28,6 |
66,7 |
|
średni |
84 |
16,5 |
16,5 |
83,1 |
|
starsi |
86 |
16,9 |
16,9 |
100,0 |
|
Ogółem |
510 |
100,0 |
100,0 |
|
Ze względu na wiek, największą liczbę głosów oddali respondenci młodzi i bardzo młodzi
4. Opinie badanych o polskiej szkole
4.1. Opinie o systemie edukacji
Ocena Systemu Szkolnictwa
|
Częstość |
Procent |
Procent ważnych |
Procent skumulowany |
|
Ważne |
Zdecydowanie dobry |
36 |
7,1 |
7,1 |
7,1 |
|
Raczej dobry |
173 |
33,9 |
33,9 |
41,0 |
|
Ani dobry , ani zły |
147 |
28,8 |
28,8 |
69,8 |
|
Raczej zły |
108 |
21,2 |
21,2 |
91,0 |
|
Zdecydowanie zły |
46 |
9,0 |
9,0 |
100,0 |
|
Ogółem |
510 |
100,0 |
100,0 |
|
Nowy system szkolnictwa jako dobry i bardzo dobry oceniło ponad 40% badanych, natomiast jako zły i zdecydowanie zły, ponad 30% badanych
4.2. Opinie o kompetencjach absolwentów szkół średnich
Ocena przygotowania absolwentów do kontynuowania nauki na studiach
|
Częstość |
Procent |
Procent ważnych |
Procent skumulowany |
|
Ważne |
Zdecydowanie tak |
76 |
14,9 |
14,9 |
14,9 |
|
Raczej Tak |
164 |
32,2 |
32,2 |
47,1 |
|
Ani tak, ani nie |
108 |
21,2 |
21,2 |
68,2 |
|
raczej nie |
100 |
19,6 |
19,6 |
87,8 |
|
Zdecydowanie nie |
62 |
12,2 |
12,2 |
100,0 |
|
Ogółem |
510 |
100,0 |
100,0 |
|
Wśród respondentów przeważa opinia, że absolwenci szkół średnich są dobrze przygotowani do kontynuowania nauki na studiach.
Ocena przygotowania absolwentów do obsługi komputera i wykorzystywania go w pracy
|
Częstość |
Procent |
Procent ważnych |
Procent skumulowany |
|
Ważne |
Zdecydowanie tak |
108 |
21,2 |
21,2 |
21,2 |
|
Raczej Tak |
141 |
27,6 |
27,6 |
48,8 |
|
Ani tak, ani nie |
51 |
10,0 |
10,0 |
58,8 |
|
raczej nie |
141 |
27,6 |
27,6 |
86,5 |
|
Zdecydowanie nie |
69 |
13,5 |
13,5 |
100,0 |
|
Ogółem |
510 |
100,0 |
100,0 |
|
Badani w równym stopniu udzielili odpowiedzi, że absolwenci raczej są i raczej nie są przygotowani do obsługi komputera, ale wyniki sałego badania wskazują, na pozytywne przygotowanie do obsługi komputera
Ocena przygotowania absolwentów do samokształcenia .podnoszenia kwalifikacji zawodowej
|
Częstość |
Procent |
Procent ważnych |
Procent skumulowany |
|
Ważne |
Zdecydowanie tak |
42 |
8,2 |
8,2 |
8,2 |
|
Raczej Tak |
81 |
15,9 |
15,9 |
24,1 |
|
Ani tak, ani nie |
167 |
32,7 |
32,7 |
56,9 |
|
raczej nie |
140 |
27,5 |
27,5 |
84,3 |
|
Zdecydowanie nie |
80 |
15,7 |
15,7 |
100,0 |
|
Ogółem |
510 |
100,0 |
100,0 |
|
To badanie pokazuje, ze absolwenci nie są zainteresowani samokształceniem i podnoszeniem kwalifikacji zawodowych
Ocena przygotowania absolwentów do uczestnictwa w kulturze
|
Częstość |
Procent |
Procent ważnych |
Procent skumulowany |
|
Ważne |
Zdecydowanie tak |
42 |
8,2 |
8,2 |
8,2 |
|
Raczej Tak |
97 |
19,0 |
19,0 |
27,3 |
|
Ani tak, ani nie |
59 |
11,6 |
11,6 |
38,8 |
|
raczej nie |
190 |
37,3 |
37,3 |
76,1 |
|
Zdecydowanie nie |
122 |
23,9 |
23,9 |
100,0 |
|
Ogółem |
510 |
100,0 |
100,0 |
|
Podobnie jak w poprzednim badaniu, ta tabelka pokazuje jednoznacznie, że absolwenci szkół średnich, nie są zainteresowani uczestnictwem w kulturze
Ocena przygotowania absolwentów do posługiwania się językiem obcym
|
Częstość |
Procent |
Procent ważnych |
Procent skumulowany |
|
Ważne |
Zdecydowanie tak |
267 |
52,4 |
52,4 |
52,4 |
|
Raczej Tak |
84 |
16,5 |
16,5 |
68,8 |
|
Ani tak, ani nie |
78 |
15,3 |
15,3 |
84,1 |
|
raczej nie |
55 |
10,8 |
10,8 |
94,9 |
|
Zdecydowanie nie |
26 |
5,1 |
5,1 |
100,0 |
|
Ogółem |
510 |
100,0 |
100,0 |
|
Bardzo duża liczba badanych stwierdziła, że absolwenci są bardzo dobrze przygotowani, do posługiwania się językiem obcym
Ocena przygotowania absolwentów do pracy zespołowej, współpracy z ludźmi
|
Częstość |
Procent |
Procent ważnych |
Procent skumulowany |
|
Ważne |
Zdecydowanie tak |
26 |
5,1 |
5,1 |
5,1 |
|
Raczej Tak |
79 |
15,5 |
15,5 |
20,6 |
|
Ani tak, ani nie |
149 |
29,2 |
29,2 |
49,8 |
|
raczej nie |
101 |
19,8 |
19,8 |
69,6 |
|
Zdecydowanie nie |
155 |
30,4 |
30,4 |
100,0 |
|
Ogółem |
510 |
100,0 |
100,0 |
|
Największa liczba osób odpowiedziała, że absolwenci nie są przygotowani do prac zespołowych, jedynie 5,1% określiło to przygotowanie, jako bardzo dobre
Ocena przygotowania absolwentów do życia rodzinnego
|
Częstość |
Procent |
Procent ważnych |
Procent skumulowany |
|
Ważne |
Zdecydowanie tak |
58 |
11,4 |
11,4 |
11,4 |
|
Raczej Tak |
53 |
10,4 |
10,4 |
21,8 |
|
Ani tak, ani nie |
156 |
30,6 |
30,6 |
52,4 |
|
raczej nie |
113 |
22,2 |
22,2 |
74,5 |
|
Zdecydowanie nie |
130 |
25,5 |
25,5 |
100,0 |
|
Ogółem |
510 |
100,0 |
100,0 |
|
Również to badanie potwierdza, że absolwenci nie są dostatecznie przygotowani do życia rodzinnego
Ocena przygotowania absolwentów do aktywnego życia lokalnego
|
Częstość |
Procent |
Procent ważnych |
Procent skumulowany |
|
Ważne |
Zdecydowanie tak |
65 |
12,7 |
12,7 |
12,7 |
|
Raczej Tak |
74 |
14,5 |
14,5 |
27,3 |
|
Ani tak, ani nie |
55 |
10,8 |
10,8 |
38,0 |
|
raczej nie |
161 |
31,6 |
31,6 |
69,6 |
|
Zdecydowanie nie |
155 |
30,4 |
30,4 |
100,0 |
|
Ogółem |
510 |
100,0 |
100,0 |
|
Uczestnictwo w aktywnym życiu społeczności lokalnej, jest również bardzo negatywnie ocenione
Ocena przygotowania absolwentów do aktywnego uczestnictwa w życiu społeczno- politycznym
|
Częstość |
Procent |
Procent ważnych |
Procent skumulowany |
|
Ważne |
Zdecydowanie tak |
46 |
9,0 |
9,0 |
9,0 |
|
Raczej Tak |
56 |
11,0 |
11,0 |
20,0 |
|
Ani tak, ani nie |
91 |
17,8 |
17,8 |
37,8 |
|
raczej nie |
165 |
32,4 |
32,4 |
70,2 |
|
Zdecydowanie nie |
152 |
29,8 |
29,8 |
100,0 |
|
Ogółem |
510 |
100,0 |
100,0 |
|
Uczestnictwo w życiu społeczno - politycznym, oceniona została na bardzo podobnym poziomie , jak udział w żuciu społeczności lokalnej, czyli zdecydowanie negatywnie.
Ocena przygotowania absolwentów do rozumienia przepisów prawnych
|
Częstość |
Procent |
Procent ważnych |
Procent skumulowany |
|
Ważne |
Zdecydowanie tak |
80 |
15,7 |
15,7 |
15,7 |
|
Raczej Tak |
91 |
17,8 |
17,8 |
33,5 |
|
Ani tak, ani nie |
128 |
25,1 |
25,1 |
58,6 |
|
raczej nie |
80 |
15,7 |
15,7 |
74,3 |
|
Zdecydowanie nie |
131 |
25,7 |
25,7 |
100,0 |
|
Ogółem |
510 |
100,0 |
100,0 |
|
Wg opinii respondentów, problemy ze zrozumieniem przepisów prawnych ma 25,7% absolwentów
Ocena przygotowania absolwentów do radzenia sobie na rynku pracy
|
Częstość |
Procent |
Procent ważnych |
Procent skumulowany |
|
Ważne |
Zdecydowanie tak |
93 |
18,2 |
18,2 |
18,2 |
|
Raczej Tak |
101 |
19,8 |
19,8 |
38,0 |
|
Ani tak, ani nie |
103 |
20,2 |
20,2 |
58,2 |
|
raczej nie |
123 |
24,1 |
24,1 |
82,4 |
|
Zdecydowanie nie |
90 |
17,6 |
17,6 |
100,0 |
|
Ogółem |
510 |
100,0 |
100,0 |
|
Jeżeli chodzi o radzenie sobie na rynku pracy, również większość odpowiedzi jest negatywna
Ocena przygotowania absolwentów do prowadzenia własnego biznesu
|
Częstość |
Procent |
Procent ważnych |
Procent skumulowany |
|
Ważne |
Zdecydowanie tak |
42 |
8,2 |
8,2 |
8,2 |
|
Raczej Tak |
57 |
11,2 |
11,2 |
19,4 |
|
Ani tak, ani nie |
167 |
32,7 |
32,7 |
52,2 |
|
raczej nie |
163 |
32,0 |
32,0 |
84,1 |
|
Zdecydowanie nie |
81 |
15,9 |
15,9 |
100,0 |
|
Ogółem |
510 |
100,0 |
100,0 |
|
Blisko połowa odpowiedzi respondentów świadczy , że przygotowanie absolwentów do prowadzenia własnego biznesu jest złe. Odpowiedzi pozytywne to niecałe 20%
4.3. Definiowanie elitarności w systemie edukacji
Opinia nr 1 o elitarności szkoły
|
Częstość |
Procent |
Procent ważnych |
Procent skumulowany |
|
Ważne |
Wysokie wyniki nauczania |
243 |
47,6 |
47,6 |
47,6 |
|
Zaostrzona dyscyplina |
22 |
4,3 |
4,3 |
52,0 |
|
Jednolity ubiór uczniów |
18 |
3,5 |
3,5 |
55,5 |
|
Wysoki odsetek uczniów dostających się do szkół wyższego szczebla |
42 |
8,2 |
8,2 |
63,7 |
|
Bogata oferta szkoły w zakresie zajęć pozalekcyjnych |
19 |
3,7 |
3,7 |
67,5 |
|
bardzo dobra kadra pedagogiczna |
75 |
14,7 |
14,7 |
82,2 |
|
Miejsce na liscie rankingowej podawanej w prasie |
16 |
3,1 |
3,1 |
85,3 |
|
separacja płuciowa |
7 |
1,4 |
1,4 |
86,7 |
|
Małoliczne klasy |
17 |
3,3 |
3,3 |
90,0 |
|
Wysoki status społ uczniów |
10 |
2,0 |
2,0 |
92,0 |
|
Wysokie wymagania stawiane kandydatom |
15 |
2,9 |
2,9 |
94,9 |
|
bardzo dobre wyposażenie szkoły w nowoczesne sroki |
8 |
1,6 |
1,6 |
96,5 |
|
Opłata za naukę |
18 |
3,5 |
3,5 |
100,0 |
|
Ogółem |
510 |
100,0 |
100,0 |
|
Oceniając elitarność szkoły, respondenci najczęściej stawiają na wysokie wyniki nauczania, a także uważają, że wpływ ma bardzo dobra kadra pedagogiczna, cechą najrzadziej zaznaczaną była separacja płciowa
5. Związek wybranych cech społeczno-demograficznych badanych z ich sadami o polskiej szkole
5.1. Społeczno-demograficzne cechy respondentów a ich ocena systemu edukacji
|
|
Płeć |
Ogółem |
|||||
|
|
Kobieta |
Mężczyzna |
|
||||
Ocena Systemu Szkolnictwa-rekodowana |
pozytywna |
Liczebność |
122 |
87 |
209 |
|||
|
|
% z Ogółem |
23,9% |
17,1% |
41,0% |
|||
|
neutralna |
Liczebność |
67 |
80 |
147 |
|||
|
|
% z Ogółem |
13,1% |
15,7% |
28,8% |
|||
|
negatywna |
Liczebność |
50 |
104 |
154 |
|||
|
|
% z Ogółem |
9,8% |
20,4% |
30,2% |
|||
Ogółem |
Liczebność |
239 |
271 |
510 |
||||
|
% z Ogółem |
46,9% |
53,1% |
100,0% |
||||
Chi-kwadrat = 24,033(a) |
d f = 2 |
S i g n = 68,89 |
a = ,000 |
|||||
Raport jest diagnostyczny, zależność wykazuje istotność statystyczną.
Na podstawie tego badania możemy powiedzieć, że kobiety mają bardziej przychylny stosunek do edukacji, niż mężczyźni.
|
|
Miejsce zamieszkania-r2 |
Ogółem |
||||||
|
|
wieś |
miasto do 50tyś |
miasto powyżej50tyś. |
|
||||
Ocena Systemu Szkolnictwa-rekodowana |
pozytywna |
Liczebność |
38 |
113 |
58 |
209 |
|||
|
|
% z Ogółem |
7,5% |
22,2% |
11,4% |
41,0% |
|||
|
neutralna |
Liczebność |
30 |
71 |
46 |
147 |
|||
|
|
% z Ogółem |
5,9% |
13,9% |
9,0% |
28,8% |
|||
|
negatywna |
Liczebność |
38 |
71 |
45 |
154 |
|||
|
|
% z Ogółem |
7,5% |
13,9% |
8,8% |
30,2% |
|||
Ogółem |
Liczebność |
106 |
255 |
149 |
510 |
||||
|
% z Ogółem |
20,8% |
50,0% |
29,2% |
100,0% |
||||
Chi-kwadrat = 3,427(a) |
d f = 4 |
S i g n = 30,55 |
a = ,489 |
||||||
Raport jest diagnostyczny, zależność wykazuje istotność statystyczną. Pozytywna opinia o systemie edukacji najczęściej pojawia się wśród mieszkańców miejscowości do 50 tyś.
|
|
Wykształcenie_rek |
Ogółem |
||||||
|
|
max zaw |
średnie |
wyższe |
|
||||
Ocena Systemu Szkolnictwa-rekodowana |
pozytywna |
Liczebność |
61 |
79 |
69 |
209 |
|||
|
|
% z Ogółem |
12,0% |
15,5% |
13,5% |
41,0% |
|||
|
neutralna |
Liczebność |
50 |
57 |
40 |
147 |
|||
|
|
% z Ogółem |
9,8% |
11,2% |
7,8% |
28,8% |
|||
|
negatywna |
Liczebność |
47 |
70 |
37 |
154 |
|||
|
|
% z Ogółem |
9,2% |
13,7% |
7,3% |
30,2% |
|||
Ogółem |
Liczebność |
158 |
206 |
146 |
510 |
||||
|
% z Ogółem |
31,0% |
40,4% |
28,6% |
100,0% |
||||
Chi-kwadrat = 4,731(a) |
d f = 4 |
S i g n = 42,08 |
a = ,316 |
||||||
Raport jest diagnostyczny, zależność wykazuje istotność statystyczną. Najwięcej pozytywnych opinii o jakości szkolnictwa, jest wśród osób z wykształceniem średnim, natomiast najwięcej odpowiedzi negatywnych, zaznaczyły osoby z wykształceniem wyższym.
5.2. Społeczno-demograficzne cechy respondentów a ich sady o nowej maturze
|
|
Miejsce zamieszkania-r2 |
Ogółem |
||||||
|
|
wieś |
miasto do 50tyś |
miasto powyżej50tyś. |
|
||||
Ocena wprowadzenia nowych matrur |
Korzysne |
Liczebność |
49 |
112 |
70 |
231 |
|||
|
|
% z Ogółem |
9,6% |
22,0% |
13,7% |
45,3% |
|||
|
Bez Znaczenia |
Liczebność |
33 |
89 |
53 |
175 |
|||
|
|
% z Ogółem |
6,5% |
17,5% |
10,4% |
34,3% |
|||
|
Niekorzysne |
Liczebność |
24 |
54 |
26 |
104 |
|||
|
|
% z Ogółem |
4,7% |
10,6% |
5,1% |
20,4% |
|||
Ogółem |
Liczebność |
106 |
255 |
149 |
510 |
||||
|
% z Ogółem |
20,8% |
50,0% |
29,2% |
100,0% |
||||
Chi-kwadrat = 1,599(a) |
d f = 4 |
S i g n = 21,62 |
a = ,809 |
||||||
Raport jest diagnostyczny, ale zależność nie wykazuje istotności statystycznej.
5.3. Społeczno-demograficzne cechy respondentów a ich sądy o wprowadzeniu gimnazjów
|
|
Miejsce zamieszkania-r2 |
Ogółem |
||||||
|
|
wieś |
miasto do 50tyś |
miasto powyżej50tyś. |
|
||||
Ocena wprowadzenia reformy gimnazjów |
Korzystne |
Liczebność |
22 |
88 |
52 |
162 |
|||
|
|
% z Ogółem |
4,3% |
17,3% |
10,2% |
31,8% |
|||
|
Bez Znaczenia |
Liczebność |
29 |
72 |
53 |
154 |
|||
|
|
% z Ogółem |
5,7% |
14,1% |
10,4% |
30,2% |
|||
|
Niekorzystne |
Liczebność |
55 |
95 |
44 |
194 |
|||
|
|
% z Ogółem |
10,8% |
18,6% |
8,6% |
38,0% |
|||
Ogółem |
Liczebność |
106 |
255 |
149 |
510 |
||||
|
% z Ogółem |
20,8% |
50,0% |
29,2% |
100,0% |
||||
Chi-kwadrat =15,364(a) |
d f =4 |
S i g n =32,01 |
a = ,004 |
||||||
Raport jest diagnostyczny, zależność wykazuje istotność statystyczną. Mieszkańcy miast do 50 tyś, w podobnych proporcjach wystawili pozytywne i negatywne oceny wprowadzenia gimnazjów
5.4. Społeczno-demograficzne cechy respondentów a ich stosunek do szkół elitarnych
|
|
Płeć |
Ogółem |
|||||
|
|
Kobieta |
Mężczyzna |
|
||||
Ocena na temat istnienia szkół eliatrnych |
0 |
Liczebność |
3 |
14 |
17 |
|||
|
|
% z Ogółem |
,7% |
3,1% |
3,8% |
|||
|
istnienie szkół eliatrnych jest korzysne |
Liczebność |
92 |
171 |
263 |
|||
|
|
% z Ogółem |
20,4% |
38,0% |
58,4% |
|||
|
szkoły powinny reprezentowac wyrównany poziom |
Liczebność |
123 |
47 |
170 |
|||
|
|
% z Ogółem |
27,3% |
10,4% |
37,8% |
|||
Ogółem |
Liczebność |
218 |
232 |
450 |
||||
|
% z Ogółem |
48,4% |
51,6% |
100,0% |
||||
Chi-kwadrat = 64,451(a) |
d f = 2 |
S i g n = 8,24 |
a = ,000 |
|||||
Raport nie jest diagnostyczny, mimo że wykazuje istotność statystyczną.
6. Podsumowanie wyników badań
Reforma systemu szkolnictwa jest raczej pozytywnie odbierana przez społeczeństwo, aczkolwiek należy zaznaczyć, że odpowiedzi pozytywnych, udzielają z reguły ludzie młodzi, ze średnim wykształceniem i mieszkańcy miejscowości do 50 tyś mieszkańców, dużo więcej pozytywnych odpowiedzi, zaznaczają również kobiety.
Jeżeli chcielibyśmy opisać obraz absolwenta szkoły średniej, na podstawie ankiety, to należy stwierdzić, że absolwenci niechętnie uczestniczą w życiu społeczności lokalnej, wykazują brak zainteresowania życiem polityczno - społecznym, a także znikomą znajomością przepisów prawa, nie są też odpowiednio przygotowani doprowadzenia własnej działalności. Natomiast na pochwałę zasługuje, znajomość języków obcych i obsługa komputera.
11