Podział preparatów o działaniu przeciwdrobnoustrojowym

INTERAKCJE

Antybiotyki

Chemioterapeuty

ki

ANTYBIOTYKÓW

Naturalne

Półsyntetyczne

Syntetyczne

Syntetyczne

Metabolity

Pochodne

Syntetyczne

Nie posiadają

drobnoustrojów

produktów

odtworzenie

naturalnego

naturalnych

struktury

wzorca

Małgorzata Berezińska

naturalnej

Penicylina

Makrolidy,

Aztreonam.

Chinolony,

Zakład Farmakologii

benzylowa,

ketolidy,

chloramfenikol

sulfonamidy,

Uniwersytet Medyczny w Łodzi

glikopeptydy,

cefalosporyny,

trimetoprim

aminoglikozydy penicyliny

półsyntetyczne

makrolidy

2

Miejsce docelowego działania antybiotyków w Mechanizmy działania antybiotyków i komórce bakteryjnej

chemioterapeutyków na drobnoustroje Element komórki

Działające

bakteryjnej

antybiotyki

Blokowanie

Uszkodzenia błony

Blokowanie

Blokowanie

Ściana komórkowa

β-laktamy,

biosyntezy

cytoplazmatycznej

biosyntezy

biosyntezy

glikopeptydy

ściany

białka

DNA

Podjednostka 30S Aminoglikozydy,

komórkowej

R

tetracykliny

yb

β-laktamy,

Polimyksyny, leki Chloramfenikol, Kotrimoksazol, os Podjednostka 50S Linkozamidy,

o

glikopeptydy,

przeciwgrzybicze

aminoglikozydy,

chinolony,

m

streptograminy,

y

fosfomycyna,

tetracykliny,

nitrofurany

makrolidy,

chloramfenikol

bacytracyna

makrolidy, kwas

metronidazol,

fusydowy

rifampicyna,

mRNA

Rifampicyna

leki

DNA

Chinolony,

przeciwwiruso

metronidazol,

nitrofurany,

we

kotrimoksazol

3

4

Podział ze względu na sposób działania Interakcje leków

antybiotyku

Bakteriobójcze

Bakteriostatyczne

Interakcje – wzajemne oddziaływanie leków w

β-laktamy

Makrolidy

żywym

Aminoglikozydy

Linkozamidy

organizmie, to znaczy wpływ jednego leku na

Chinolony

Ketolidy

końcowy wynik działania innego, równocześnie

Kotrimoksazol

Tetracykliny

stosowanego leku.

Glikopeptydy

Chloramfenikol

Interakcje:

MBC – minimal bacteriocidal

Trimetoprim

activity

Farmaceutyczne

Sulfonamidy

MIC – Minimal inhibitory

Farmakokinetyczne

concentration

Farmakodynamiczne

Antybiotyk bakteriobójczy: MBC:MIC ≤ 4

5

6

1

Terapia skojarzona antybiotykami Zasady leczenia skojarzonego

Wskazania :

Antybiotyk bakteriostatyczny+ bakteriostatyczny – możliwy

Empiryczne leczenie ciężkich zakażeń u pacjentów w ciężkim synergizm hiperaddycyjny → możliwość działania stanie ogólnym.

bakteriobójczego

Terapia zakażeń mieszaną florą bakteryjną.

Antybiotyk bakteriobójczy+ bakteriobójczy

Zapobieganie powstawaniu oporności drobnoustrojów w leczeniu zakażeń przewlekłych.

Zmniejszenie dawek stosowanych leków.

Uzyskanie synergizmu hiperaddycyjnego.

Zmniejszenie działań niepożądanych.

7

8

Potencjalne niebezpieczeństwa powodowane Racjonalna chemioterapia

terapią skojarzoną

Możliwość nasilenia działań niepożądanych

Skuteczność

Zwiększenie ryzyka uczulenia dotyczące stosowanych

Bezpieczeństwo

składowych terapii skojarzonej

Możliwie niski koszt leczenia

Możliwość powstania oporności na wiele składników leczenia skojarzonego

Możliwie wygodne stosowanie leku

Niebezpieczeństwo działania antagonistycznego

Jak najmniejsze szerzenie oporności

Utrudnienie rozpoznania bakteriologicznego

Wzrost podatności na nadkażenia 9

10

Najczęstsze błędy popełniane przez

Błędy antybiotykoterapii

pacjentów

Rozpoczęcie antybiotykoterapii mimo braku

Rezygnacja z kupna antybiotyku

wskazań

Rezygnacja z rozpoczęcia leczenia

Niewłaściwy wybór antybiotyku

Opóźnienie rozpoczęcia leczenia

Niewłaściwe dawkowanie

Opuszczanie pojedynczych dawek antybiotyku

Niewłaściwy czas leczenia

Zmiana ilości dawek antybiotyku i odstępów

Niewłaściwa droga podania

czasowych między dawkami

Przedwczesne zakończenie kuracji

11

12

2

Czynniki zwiększające prawdopodobieństwo przestrzegania

Podział chinolonów

zaleceń lekarza

Chinolony

Fluorochinolony Polifluorochinolo Naftyrydynochinol ny

ony

Odpowiednie poinstruowanie pacjenta I generacja

II generacja

III generacja

IV generacja

Niska cena antybiotyku

Kwas

Norfloksacyna

Fleroksacyna

Moksifloksacyna

nalidyksowy

Ofloksacyna

Gemifloksacyna

Krótkotrwała terapia

Kwas

Pefloksacyna

Klinafloksacyna

Niewielka ilość dawek leku w ciągu doby pipemidowy

Ciprofloksacyna

Lomefloksacyna

Cinoksacyna

Odpowiednia postać leku i łatwe w użyciu Enoksacyna

Gatifloksacyna

opakowanie

Lewofloksacyna

Brak objawów niepożądanych

13

14

Chinolony - wskazania

Chinolony – reakcje niepożądane

I generacja – zakażenia układu moczowego

„Nowe” chinolony

Nudności, wymioty, biegunka

Zakażenia dróg moczowych i gruczołu krokowego

Bóle głowy, zaburzenia snu, podniecenie, drgawki

Zakażenia gruczołu krokowego

Zakażenia dróg oddechowych i ucha środkowego o etiologii

Reakcje alergiczne – wysypka, świąd, pokrzywka, P. aeruginosa

nadwrażliwość na światło, gorączka

Atypowe zapalenia płuc

Śródmiąższowe zapalenie nerek (>50 r.ż.)

Zakażenia przewodu pokarmowego (profilaktyka „biegunki podróżnych”)

Bóle stawów i mięśni, zapalenie ścięgna Achillesa

Rzeżączka

Zaburzenia wzrostu chrząstek stawowych (?)

Gruźlica

Zaburzenia czynności wątroby i szpiku kostnego

Zakażenia kości i szpiku

Posocznica

15

16

3