WYKŁAD 5

Odpad mo e być substytutem surowca pierwotnego.

-powstawanie koncernów energetycznych

-powi zanie kopalń w gla, które przygotowuj w giel dla elektrowni. Elektrownia produkuje pr d i przy okazji odpady, a kopalnie potrzebuj odpady do wypełniania zu ytych wyrobisk.

Jest to tzn. wykorzystanie odpadów „tu i teraz”.

Przykład

Elektrownia „Skawina” nie jest w s siedztwie kopalni. Współpracuje za to z przemysłem spo ywczym, który potrzebuje energii by produkować. W zamian za to z przemysłu spo ywczego kopalnie czerpie odpady z produkcji „juki” (?), a elektrownia pokrywa tymi odpadami składowisko, zapobiegaj c dzi ki temu pyleniu.

„Zielone parki przedsi biorczości” dbaj o środowisko wedle zasady „Jednego jest teren, drugiego odpady, trzeciego praca”.  podział obowi zków.

Przykład

Zakłady produkuj ce meble współpracuj z zakładami produkuj cymi szkło. W meblarskich odpadem jest drzewo, a szklarskie potrzebuj go by ogrzać budynki, do produkcji opakowań (np. wióry), a po brykietowaniu jako paliwo.

„Bank informacji o odpadach” jest tworzony, aby wiedzieć kto, co, ile i gdzie produkuje odpadów.

Eksploatacja w gla kamiennego w Polsce prowadzona jest metod odkrywkow . Cz sto towarzysz mu inne surowce np. iły. Dawniej pozbywano si ich, teraz wiadomo e s cenne.

Mo na eksploatować to zło e selektywnie, a iły sprzedawać, np. do ceramiki, a nie wyrzucać i składować.

iły biało wypalaj ce- do produkcji porcelitu (miski ust powe, umywalki, garnki).

PLANOWANIE PRZESTRZENNE

Czyli ustalenie do czego które tereny b d przeznaczone, a przede wszystkim, gdzie b dzie eksploatacji surowców.

żOSPODAROWANIE ODPADAMI POCHODZ CYMI Z RÓ NYCH ŹRÓDEŁ

żórnictwo.

żórnictwo to najbardziej odpadotwórczy przemysł (ustawa o odpadach wydobywczych 2008r.) Teraz jest projekt jej modernizacji.

Przy eksploatacji powstaj odpady:

-wydobywcze

-poeksploatacyjne.

Takie odpady trzeba:

-transportować

-przeróbka/wzbogacanie (odpady tego te )

-ponownie transportować do nabywcy

-wykorzystanie

odpady powstaj ce w górnictwie

-z eksploatowania

-z przeróbki

-z przetwórstwa

Odpady z przetwórstwa to ju nie s odpady wydobywcze, one kończ si na wzbogacaniu.

w giel kamienny[odpady z eksploatacji]przeróbka(wzbogacanie)[odpady ze

wzbogacania]do elektrownii odpady z tego ju nie s górnicze tylko elektrownicze.

Rudy cynku i ołowiueksploatacja[odpady]wzbogacanie[odpady]huta czyli

przetwórstwo, czyli u lei to ju nie s odpady górnicze.

To, jak metod si eksploatuje zale y na jakiej gł bokości le pokłady.

Szyb-otwór w gł b zło a dla pracowników oraz aby surowiec wyci gać

chodniki-drogi dojścia

ODPADY WYDOBYWCZE ZWI ZANE Z W żLEM

a) to, co powstaje podczas wiercenia to odpady z robót przygotowawczych (jeśli chodzi o w giel, s one ubogie w w giel). S to pierwsze rodzaje odpadów zwi zane z eksploatacj .

b) kolejna grupa, to odpady powstałe przy wzbogacaniu (przeróbce), czyli wybieraniu tych najczystszych ziaren w gla, oddzielenie od kamieni.

Oba rodzaje odpadów (a i b) s to odpady wydobywcze, ale ró ni si : a)  s to odpady grubo i średnio uziarnione

b) grubo uziarnione, ziarna > 200 mm;

średnio uziarnione, ziarna < 200 mm;

drobno uziarnione, ziarna od 10 mm do 1 mm;

bardzo drobno uziarnione, ziarna < 0,6 mm.

W a) zakłada si materiał wybuchowy i odstrzeliwuje;

w b) poddaje si procesowi rozdrabniania (kruszenia).

Wielkość uziarnienia zale y od rozdrabniaczy. Ka dy rodzaj uziarnienia ma inne własności (im drobniejsze, tym ubo sze w w giel). S w nich ró ne składniki, bo powstały z ró nych rodzajów roślinności.

MINERAŁY TOWRZYSZ CE W. KAMIENNEMU

Piryty- (FeS ) minerał elaza z gromady siarczków, wyst puje we wszystkich rodzajach skał.

2

Niekorzystny podczas spalania w gla, bo uwalnia si w postaci siarczków, siarka dostaje si do środowiska, tak wi c konieczne jest odsiarczanie chemiczne. Wydzielony piryt jest odpadem niebezpiecznym, wchodzi w reakcj z wod tworz c kwaśn wod . Zwi zki elaza wykorzystywane s w budownictwie do produkcji cementu.

Bentonity- skała ilasta o właściwościach sorpcyjnych, pochłaniaj wilgoć, u ywane do uszczelniania. Charakteryzuje si du zdolności do chłoni cia wody i p cznienia, dlatego materiały na bazie bentonitu znajduj du e zastosowanie w ochronie środowiska przy tworzeniu barier, w płuczkach wiertniczych, przechwytywaniu zanieczyszczeń itp.

Boksyty- ilasta skała osadowa składaj ca si głównie z wodorotlenków glinu. W

najwi kszych ilościach powstaje na miejscu wietrzenia skał glinokrzemianowych w klimacie gor cym. Wykorzystywane do produkcji aluminium.

Łupki ogniotrwałe- łupki krystaliczne pochodzenia metamorficznego, surowce które zawieraj du o substancji ilastej. W wysokich temperaturach zachowuj swoje własności. Ta odporność na temperatur jest ró na w zale ności od ilości substancji ilastej. Słu do produkcji materiałów ogniotrwałych (np. piece kaflowe wyło one cegł szamotow  do 1000*C.

ogniotrwałość- podanie w jakiej temp. materiał si topi.