MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA II 1. Zdający otrzymuje punkty tylko za całkowicie prawidłową odpowiedź.

2. Gdy do jednego polecenia są dwie odpowiedzi (jedna prawidłowa, druga nieprawidłowa), to zdający nie otrzymuje punktów.

3. Jeżeli polecenie brzmi: Napisz równanie reakcji ... , to w odpowiedzi zdający powinien napisać równanie reakcji chemicznej, a nie jej schemat.

4. Brak jednostek w rozwiązaniach zadań rachunkowych obniża punktację o 1 punkt.

5. Całkowicie poprawne rozwiązania zadań rachunkowych, uwzględniające inny tok rozumowania niż w podanym opisie, należy ocenić pełną liczbą punktów.

Punktacja

Przewidywany model odpowiedzi za

Suma-

Numer

zadania

czynność

ryczna

I sposób:

Za poprawną metodę obliczenia – 1 pkt.

Za poprawne wykonanie obliczeń kolejnych mas izotopu, który uległ rozpadowi w kolejnych (trzech) okresach pięciu lat –1

pkt.:

masa izotopu, która uległa rozpadowi w ciągu 1

pierwszych pięciu lat:

g

40 ⋅

=

g

20 (1 pkt.)

2

masa izotopu, która uległa rozpadowi w ciągu kolejnych 1

pięciu lat:

g

20 ⋅

=

g

10 (1 pkt.)

2

masa izotopu, która uległa rozpadowi w ciągu ostatnich 1

pięciu lat:

g

10 ⋅

= g

5 (1 pkt.)

2

31 Za zsumowanie obliczonych trzech mas – 1 pkt.: 3 × 1

3

m =

g

20 =

g

10 = g

5 =

g

35

II sposób:

Za poprawną metodę obliczenia masy, która pozostała (nie uległa rozpadowi) – 1 pkt.:

obliczenie pozostałej masy:

t

 1

3

1

 1

m =

=

  =

0 

T

m

2 , stąd m

g

40

g

5

 2 

 2 

Za poprawny wynik liczbowy obliczenia masy, która pozostała

– 1 pkt.:

5 gramów

Za poprawne obliczenie masy, która uległa rozpadowi– 1 pkt.:

∆m = m − m =

g

40 − g

5 =

g

35

0

Lub za każdy inny poprawny sposób rozwiązania zdania –

łącznie 3 pkt.

1

Za poprawne wskazanie pierwiastka: 32

1 1

Pierwiastek X

Za poprawne wskazanie obu pierwiastków po 1 pkt.: 33

Pierwiastki X i Y

2 × 1

2

1)

Za poprawny zapis wyrażenia na stałą równowagi – 1 pkt.:

[NO]2

K = [

N ⋅

2 ] [O2 ]

2 × 1

Za poprawne podstawienie danych i obliczenie wartości stałej równowagi – 1 pkt.:

[ ]2

02

,

0

3

K

−

=

34

[

=

⋅

64

,

0

]⋅[ 16

,

0

]

9

,

3

10

4

2)

Za poprawne obliczenie ubytku stężenia N2 – 1 pkt.:

∆[

1

1

mol

mol

N =

= ⋅

=

2 ]

[ ]

NO

02

,

0

01

,

0

3

3

2

2

dm

dm

2 × 1

Za poprawne obliczenie początkowego stężenia N2 – 1 pkt.:

[

mol

mol

mol

N

=

+

=

2 ]

64

,

0

01

,

0

65

,

0

.

pocz

3

3

3

dm

dm

dm

1)

Za poprawne określenie wpływu wzrostu temperatury na 1

równowagę reakcji:

Równowaga reakcji przesuwa się w prawo.

35

2

2)

Za poprawne określenie wpływu wzrostu temperatury na 1

wartość stałej równowagi reakcji: Stała równowagi reakcji zwiększa się.

Za poprawne określenie rzędowości reakcji: 1

4

Za poprawne ułożenie równania na szybkość reakcji po zmianie stężeń substratów:

1

`

[A]

36

v = k

⋅ ( [

2 ]

B )3 = k

2 [A]⋅ [ ]3

B

3

4

Za poprawne określenie zmiany szybkości reakcji: v`

k

2 [A]⋅ [ ]3

=

B

szybkość wzrośnie dwukrotnie

1

v

k[A]

2

⋅ [ ] = ⇒

B 3

Za podanie właściwego przykładu soli, np: 1

KCl (KBr, KI) – może być podany wzór lub nazwa soli Za poprawny zapis równań obu reakcji elektrodowych – po 1

pkt., np.:

37

Katoda (–): 2H2O + 2e → 2OH– + H2

3

Anoda (+): 2Cl– → Cl2 + 2e

2 × 1

Uwaga: Jeżeli uczeń nie poda lub poda niepoprawne nazwy lub znaki potencjałów elektrod , również uzyskuje 2 punkty za równania reakcji elektrodowych.

38 Za poprawne wskazanie metalu: 1

2

Cynk (Zn)

2

Za poprawne uzasadnienie:

Cynk ma potencjał niższy niż żelazo i to on będzie ulegał

1

utlenieniu.

Za poprawne obliczenie masy KOH w roztworze końcowym: c m

p

%

20 ⋅

g

200

1

m

r

=

=

=

g

40

KOH

%

100

%

100

Za poprawne przeliczenie stężenia molowego roztworu na stężenie procentowe:

mol

g

10

56

c M

1

dm3

m

mol

c =

%

100

=

%

100

=

%

40

p

d

3

g

4

,

1 ⋅10

39

dm3

4

Za poprawne obliczenie masy jednego z roztworów, np.: m

=

+

m = m +

KOH

m KOH

1

m KOH

2

i

m ⇒

r

r1

r2

m

%

100 − c m

1

KOH

p2

r

g

40 ⋅

%

100 −

%

40 ⋅

g

200

m =

=

=

g

3

,

133

r1

c − c

%

10 −

%

40

1

p

p2

Za poprawne obliczenie masy drugiego roztworu, np.: m

= m − m =

g

200 −

g

3

,

133

=

g

7

,

66

r2

r

r1

1

Za każde inne poprawne rozwiązanie zadania uczeń otrzymuje 4 punkty.

Za każde poprawnie zapisane równanie reakcji lub stwierdzenie, że reakcja nie zachodzi – po 1 pkt.: 40

1) Na2HPO4 + NaOH → Na3PO4 + H2O

3 × 1

3

2) 2K + 2H2O → 2KOH + H2

3) BaSO4 + HCl → reakcja nie zachodzi Za poprawne podanie każdego substratu – po 1 pkt.: A. Cl

41

2

B. mocna zasada, np. NaOH

3 × 1

3

C. NaOH

Za poprawny wybór związku:

1

ZnO

Za poprawnie napisane każde równanie – po 1 pkt.: 42

ZnO + 2HCl → ZnCl2 + H2O

3

ZnO + 2KOH + H2O → K2[Zn(OH)4]

lub ZnO + 2KOH → K

2 × 1

2ZnO2 + H2O

Mocny kwas i mocna zasada mogą być inne, niż przykładowe w powyższych równaniach.

Za poprawny opis obserwacji każdego doświadczenia – po 1

pkt.:

Doświadczenie I: Wydziela się bezbarwny gaz o 43

charakterystycznym zapachu.

2 × 1

2

Doświadczenie II: Wytrąca się żółty osad.

Podkreślono niezbędne elementy opisu obserwacji.

Za poprawny jonowy zapis każdego równania (tylko w formie skróconej) – po 1 pkt.:

44

Równanie I: NH +

2 × 1

2

4 + OH– → NH3 + H2O

Równanie II: Pb2+ + 2I– → PbI2

45 Za poprawne określenie odczynu roztworu: 1

3

zasadowy

3

Za poprawnie napisane równanie hydrolizy: NO - + H O

HNO + OH-

1

2

2

2

Za poprawne określenie roli wody: 1

Woda pełni rolę kwasu Brönsteda.

Za poprawne obliczenie stopnia dysocjacji: K

2 ⋅10−4

α =

=

=

1

2 ⋅10−2 (= %

2 )

c

5

,

0

0

Za poprawne obliczenie stężenia jonów H+: 46

3

+

−2

mol

−2 mol

H = c

α

= ⋅

⋅

=

0

2 10

5

,

0

10

1

3

3

dm

dm

(Można zastosować wzór uproszczony, bo α=2%) Za poprawne obliczenie pH roztworu: 1

pH = −

[

log H+ ]= −

[

log10 2

− ]= 2

Za poprawne określenie typu każdej reakcji – po 1 pkt.: 1) addycja (przyłączanie)

47

2) eliminacja

3 × 1

3

3) polimeryzacja

Za poprawne podanie wzorów reagentów – 1 pkt.

Za poprawnie dobrane współczynniki w równaniu reakcji – 1

pkt.:

CHO

COONa

CH

2 × 1

2OH

48

3

2

+ NaOH

+

Za poprawne podanie nazwy węglowodoru: 1

Metylobenzen (lub toluen)

Za poprawny wzór estru:

H

O

H

C

H

1

H

C

O

C

H

H

C

H

H

49 Za poprawną nazwę estru:

4

Mrówczan 2-propylu (lub mrówczan izopropylu lub metanian 2-1

propylu)

Za poprawne uzasadnienie wyboru kwasu i alkoholu – po 1

pkt.:

2-propanol – ten alkohol zawiera w cząsteczce 3 atomy C i jest drugorzędowy (utlenia się do ketonu).

2 × 1

Kwas mrówkowy – tylko ten kwas daje pozytywny wynik próby Tollensa lub: jest kwasem zawierającym 1 atom C

w cząsteczce.

4

Za poprawny zapis wzorów drugiego substratu (woda) i produktów reakcji – 1 pkt.

Za poprawne uzupełnienie współczynników w równaniu reakcji hydrolizy – 1 pkt.:

O

O

H C

3

CH C

N

CH2 C

N

CH

COOH + 2H2O

2 × 1

NH2

H

H

CH3

O

O

2 H C

3

CH C OH + H2N

CH2 C OH

NH2

Za poprawnie wskazany związek optycznie czynny: 50

4

Alanina (kwas 2-aminopropanowy lub kwas 2--

aminopropionowy) lub podanie wzoru lub zakreślenie wzoru alaniny w produktach równania reakcji O

1

H C

3

CH C OH

NH2

Za poprawnie napisane wzory stereochemiczne obu enancjomerów:

H

H

1

H2N

COOH i HOOC

NH2

H3C

CH3

Za podaną poprawnie jedną parę – 0 pkt.

0

Za podane poprawnie dwie lub trzy pary – 1 pkt.

1

Za podane poprawnie cztery pary – 2 pkt.: 51

Wzór

związku Nazwa

tworzywa

2

1. H2N–(CH2)5–COOH poliamid

2

2. HCHO

poliformaldehyd

3. CF2=CF2

teflon

4. CH2=CHCl polichlorek

winylu

Za poprawne wskazanie cechy cząsteczek etylenu: 52 W cząsteczkach etylenu występują podwójne wiązania między 1 1

atomami C.

5