MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Zbigniew Lankiewicz

Sporządzanie mapy do celów prawnych 311[10].Z3.04

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy

Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:

mgr inż. Wanda Brześcińska

dr inż. Barbara Gąsowska

Opracowanie redakcyjne:

mgr inż. Barbara Kapruziak

Konsultacja:

mgr Małgorzata Sienna

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[10].Z3.04

Sporządzanie mapy do celów prawnych, zawartej w modułowym programie nauczania dla

zawodu technik geodeta.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Materiał nauczania

7

4.1. Prace geodezyjne wykonywane do celów prawnych

7

4.1.1. Materiał nauczania

7

4.1.2. Pytania sprawdzające

12

4.1.3. Ćwiczenia

13

4.1.4. Sprawdzian postępów

14

4.2. Mapy do celów prawnych

15

4.2.1. Materiał nauczania

15

4.2.2. Pytania sprawdzające

17

4.2.3. Ćwiczenia

17

4.2.4. Sprawdzian postępów

18

5. Sprawdzian osiągnięć

19

6. Literatura

24

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

1. WPROWADZENIE

Poradnik będzie Ci pomocny w kształtowaniu umiejętności wykonania mapy do celów

prawnych wraz z projektem podziału działki, a także pozwoli Ci zapoznać się

z podstawowymi rodzajami map.

W poradniku znajdziesz:

− wymagania wstępne, które określają umiejętności niezbędne do realizacji tej jednostki modułowej,

− cele kształcenia, które określą jaką wiedzą i jakimi umiejętnościami powinieneś

dysponować po realizacji jednostki,

− materiał nauczania, który składa się z następujących zagadnień:

− podziały nieruchomości,

− scalenia i podziały gruntów,

− instrukcje i wytyczne techniczne,

− gospodarka nieruchomościami,

− mapy do celów prawnych,

− pytania sprawdzające, które umożliwią Ci upewnienie się, że poziom Twoich wiadomości

jest wystarczający do realizacji ćwiczeń,

− ćwiczenia, które umożliwią Ci praktyczne wykorzystanie zdobytych wcześniej

wiadomości,

− sprawdzian postępów, czyli zestaw kilku pytań dający Ci możliwość sprawdzenia, czy orientujesz się w zagadnieniach dotyczących zrealizowanego materiału nauczania,

− sprawdzian osiągnięć, czyli przykładowy test sprawdzający wiadomości z zakresu całej

jednostki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

31

1[10].Z3

Obsługa geodezyjna

nier

uchomości

311[ 10]. Z3.01

Stosowanie przepisów prawnych w

g

eodezji

311[10]. Z3.02

Prowadzenie ewidencji gruntów

i budynków

311[ 10]. Z3.03

Wykonywanie prac geodezyjnych do

celó

w prawnych

311[

10]. Z3.04

Sporządzani e mapy do celów

prawnych

Schemat układu jednostek modułowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

− korzystać z różnych źródeł informacji,

− posługiwać się podstawowymi pojęciami z prawoznawstwa,

− stosować przepisy prawa cywilnego, prawa rzeczowego i prawa administracyjnego,

− stosować w pracach geodezyjnych i kartograficznych obowiązujące normy, standardy

techniczne oraz przepisy prawne,

− dobierać sprzęt do wykonywania czynności związanych z pracami geodezyjnymi,

− wykonywać czynności techniczno-prawne związane z podziałami nieruchomości a także

ze scaleniem i podziałem nieruchomości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

–

zaplanować i zorganizować wykonanie prac terenowych w zespołach pomiarowych,

–

zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony środowiska podczas

realizacji geodezyjnych ćwiczeń terenowych,

–

dobrać sprzęt do zaplanowanych pomiarów,

–

sporządzić wstępny projekt podziału działki,

–

zaprojektować nowe granice działek,

–

wykonać pomiar granic działki,

–

sporządzić operat podziału działki,

–

sporządzić mapę do celów prawnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

4.

MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1.

Prace geodezyjne wykonywane do celów prawnych

4.1.1. Materiał nauczania

Podziały nieruchomości

Materiał nauczania dotyczący ww. zagadnienia omówiony został w pakiecie

pt.: „Wykonywanie prac geodezyjnych do celów prawnych 311[10].Z3.03.” Zawarto w nim

wszystkie regulacje prawne dotyczące tematyki podziałów, poszczególne etapy wykonywania

podziałów, a także omówiono w nim całą dokumentację jaka powstaje podczas wykonywania

podziałów.

W materiale dotyczącym podziałów nieruchomości w pakiecie „Sporządzanie mapy do

celów prawnych” należy przypomnieć, co zawiera: mapa z projektem podziału i mapa

podziału, a także dla przypomnienia ogólnych zasad podziałów zostanie przedstawiony

schemat ideowy ich wykonywania.

W szczególności mapy z projektem podziału, a także mapa podziału zawierają:

1. nazwę jednostki ewidencyjnej, oznaczenie obrębu, numer arkusza mapy,

2. adres nieruchomości podlegającej podziałowi,

3. skalę mapy,

4. granice nieruchomości podlegającej podziałowi,

5. oznaczenie nieruchomości podlegającej podziałowi według danych z katastru, księgi

wieczystej lub innych dokumentów określających stan prawny nieruchomości,

6. oznaczenie nieruchomości sąsiednich według danych z katastru,

7. powierzchnie dzielonej działki oraz naniesione kolorem czerwonym powierzchnie

projektowanych do wydzielenia działek,

8. naniesione kolorem czerwonym granice projektowanych do wydzielenia działek gruntu,

9. przedstawione kolorem czerwonym oznaczenia nowoprojektowanych działek gruntu,

10. szkic orientacyjny w skali umożliwiający zlokalizowanie nieruchomości,

11. wykaz zmian gruntowych,

12. wykaz synchronizacyjny, w przypadku gdy w księdze wieczystej – lub w razie jej braku –

w innych dokumentach określających stan prawny nieruchomości, nieruchomość

podlegająca podziałowi posiada inne oznaczenia i inną powierzchnię niż w katastrze

nieruchomości,

13. niezbędne do projektu podziału nieruchomości elementy zagospodarowania terenu,

a w szczególności: ogrodzenia, budynki, obiekty małej architektury, studnie, szamba,

przyłącza, drzewa stanowiące pomniki przyrody, elementy sieci uzbrojenia terenu

przebiegające przez nieruchomość podlegającą podziałowi,

14. datę wykonania mapy oraz imię i nazwisko, numer uprawnień zawodowych i podpis

osoby, która wykonała mapę.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

Plan zagospodarowania przestrzennego lub decyzja

o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu

Podział:

Podział:

– na wniosek

– z urzędu

Wstępny projekt

podziału

Wójt

Postanowienie o zgodności podziału

z planem miejscowym

Zgłoszenie prac

Prace

geodezyjne

Projekt podziału

Przyjęcie operatu do

zasobu

Wójt

Decyzja o zatwierdzeniu projektu

podziału

Klauzule na mapie

Stabilizacja nowych granic

Wniesienie podziału przez Ośrodek

na mapę zasadniczą

Zmiany w ewidencji gruntów

i budynków

Rys. 1. Schemat ideowy podziału nieruchomości [2]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Scalenie i podział nieruchomości

Scalenie i podział nieruchomości reguluje „Ustawa o gospodarce nieruchomościami”.

Przepisy ww. ustawy stosuje się do nieruchomości położonych na obszarach

przeznaczonych w planach miejscowych na cele inne niż rolne i leśne, a także

do nieruchomości, które zostały objęte postępowaniem scaleniowym na podstawie ustawy

o scalaniu i wymianie gruntów.

Aby dokonać procedury scalenia i podziału nieruchomości, gmina musi przeanalizować

szczegółowe warunki scalenia i podziału, określone w planie miejscowym.

Scalenia i podziału nieruchomości można dokonać:

1. na wniosek właścicieli lub użytkowników wieczystych posiadających na obszarze

przewidzianym do scalenia ponad 50% powierzchni gruntów. Do. wniosku dołącza się:

− odpisy ksiąg wieczystych lub w przypadku ich braku, inne dokumenty

potwierdzające prawa do nieruchomości,

− wypisy i wyrysy z katastru nieruchomości.

2. z urzędu, jeżeli gmina jest właścicielem lub użytkownikiem wieczystym ponad 50%

powierzchni gruntów lub jeśli w planie miejscowym określono obszary wymagające

przeprowadzenia scaleń i podziałów.

Po złożeniu wniosku, wójt, w okresie do 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku,

przeprowadza analizę okoliczności uzasadniających dokonanie scalenia i podziału

nieruchomości. W wyniku przeprowadzonej analizy złożonego wniosku, wójt przedstawia

radzie gminy projekt uchwały:

− o przystąpieniu do scalenia i podziału nieruchomości w granicach określonych w tym projekcie albo,

− o odmowie przystąpienia do scalenia i podziału nieruchomości.

Po wejściu w życie uchwały o przystąpieniu do scalenia i podziału nieruchomości, wójt wyznacza termin zebrania informacyjnego i powiadamia o nim uczestników postępowania.

Na zebraniu

informacyjnym

uczestnicy

postępowania

zaznajamiani

są

z uchwałą

o przystąpieniu do scalenia i podziału nieruchomości oraz z wynikami przeprowadzonej

analizy, a także dokonuje się wyboru rady uczestników scalenia w liczbie do 10 osób.

Następnie przygotowywany jest projekt uchwały o scaleniu i podziale nieruchomości.

Projekt ww. uchwały jest przygotowany w oparciu o dokumentację geodezyjną projektu

scalenia i podziału nieruchomości, wykonaną przez geodetę posiadającego uprawnienia

z zakresu 2 („Rozgraniczanie i podziały nieruchomości (gruntów) oraz sporządzanie

dokumentacji do celów prawnych”). Na ww. dokumentację składają się:

− mapa z geodezyjnym projektem scalenia i podziału nieruchomości,

− rejestr nieruchomości, z wykazaniem stanu dotychczasowego oraz stanu nowego

po scaleniu i podziale.

Geodeta uprawniony wykonuje także dodatkowo czynności polegające na:

− geodezyjnym opracowaniu granic nieruchomości objętych scaleniem i podziałem

nieruchomości,

− wyznaczeniu i wskazaniu uczestnikom postępowania granic nowo wydzielonych działek

gruntu oraz utrwaleniu tych granic, zgodnie z przepisami o rozgraniczaniu

nieruchomości.

Przed podjęciem uchwały o scaleniu i podziale nieruchomości, dokumentacja geodezyjna

projektu scalenia i podziału nieruchomości wykonana przez geodetę uprawnionego, podlega przyjęciu do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

Mając tak przygotowany projekt uchwały o scaleniu i podziale nieruchomości, wójt

przedstawia go radzie gminy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Projekt uchwały powinien zawierać między innymi:

− geodezyjną dokumentację projektową scalenia i podziału nieruchomości,

− wnioski, uwagi i zastrzeżenia zgłoszone w okresie wyłożenia projektu do wglądu,

− protokoły z posiedzeń rady,

− propozycje rozstrzygnięć, ze wskazaniem praw do nowo wydzielonych działek gruntu.

W okresie, kiedy projekt uchwały wyłożony jest do wglądu, uczestnicy postępowania

mogą składać na piśmie wnioski, uwagi i zastrzeżenia do tego projektu. We wnioskach uczestnicy postępowania mogą wskazywać działki gruntu, które chcieliby otrzymać w zamian

za dotychczas posiadane nieruchomości. Złożone wnioski i uwagi podlegają zaopiniowaniu przez radę uczestników scalenia.

O sposobie załatwienia wniosków i uwag rozstrzyga rada gminy w uchwale o scaleniu

i podziale. O sposobie rozstrzygnięć zawiadamia się na piśmie uczestników postępowania, którzy złożyli uwagi, doręczając im wyciąg z uchwały.

Koszty, związane ze scaleniem i podziałem nieruchomości, ponoszą uczestnicy

postępowania, proporcjonalnie do powierzchni posiadanych przez nich nieruchomości

objętych scaleniem i podziałem.

W uchwale o przystąpieniu do scalenia i podziału nieruchomości, rada gminy określa

granice zewnętrzne gruntów, objętych scaleniem i podziałem.

Zabudowane części nieruchomości mogą być objęte uchwałą, za zgodą ich właścicieli lub

użytkowników wieczystych.

Wójt składa we właściwym sądzie wniosek o ujawnienie w księdze wieczystej

przystąpienia do scalenia i podziału nieruchomości, a gdy nieruchomość nie ma założonej księgi wieczystej, o złożenie do istniejącego zbioru dokumentów odpisu uchwały.

Rada gminy podejmuje uchwałę o scaleniu i podziale nieruchomości. Czynności

związane z przeprowadzeniem postępowania w sprawie scalenia i podziału wykonuje wójt, burmistrz albo prezydent miasta.

Uchwała rady gminy o scaleniu i podziale nieruchomości powinna zawierać:

− opracowane geodezyjnie granice gruntów objętych scaleniem i podziałem,

− wypis i wyrys z planu miejscowego,

− geodezyjny projekt scalenia i podziału nieruchomości;

− rejestr nieruchomości, z wykazaniem ich stanu dotychczasowego oraz stanu nowego

po scaleniu i podziale, w tym nieruchomości przyznanych uczestnikom postępowania

w zamian za nieruchomości będące ich własnością lub pozostające w użytkowaniu

wieczystym przed scaleniem i podziałem,

− rozstrzygnięcia w sprawach nieruchomości otrzymywanych w zamian za nieruchomości

objęte scaleniem i podziałem, a także pomniejszenia powierzchni niezbędnej do

wydzielenia działek gruntu pod nowe drogi lub pod poszerzenie dróg istniejących.

Pomniejszenie to następuje proporcjonalnie do powierzchni wszystkich nieruchomości

objętych scaleniem i podziałem oraz do ogólnej powierzchni działek gruntu

wydzielonych pod nowe drogi i pod poszerzenie dróg istniejących. Jeżeli nie ma

możliwości przydzielenia nieruchomości o powierzchni w pełni równoważnej, za różnicę

powierzchni dokonuje się odpowiednich dopłat w gotówce;

− ustalenia, co do rodzaju urządzeń infrastruktury technicznej planowanych

do wybudowania, terminy ich budowy oraz źródła finansowania,

− ustalenia, co do wysokości, terminu i sposobu zapłaty opłat adiacenckich (jest to opłata

ustalona w związku ze wzrostem wartości nieruchomości spowodowanym budową

urządzeń infrastruktury technicznej z udziałem środków Skarbu Państwa, jednostek

samorządu terytorialnego, środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

lub ze źródeł zagranicznych nie podlegających zwrotowi, albo opłatę ustaloną w związku ze scaleniem i podziałem nieruchomości, a także podziałem nieruchomości),

− rozstrzygnięcie o sposobie załatwienia wniosków, uwag i zastrzeżeń, złożonych

przez uczestników postępowania.

Uchwała o scaleniu i podziale nieruchomości, stanowi podstawę do:

− zamknięcia istniejących ksiąg wieczystych,

− założenia nowych ksiąg wieczystych i ujawnienia w nich praw do nieruchomości

powstałych w wyniku scalenia i podziału,

− ujawnienia nowego stanu prawnego nieruchomości w katastrze nieruchomości,

− wyznaczenia i utrwalenia na gruncie granic nieruchomości powstałych w wyniku scalenia

i podziału,

− wprowadzenia uczestników postępowania na nowe nieruchomości.

Wnioski o dokonanie czynności zamknięcia istniejących lub założenia nowych ksiąg

wieczystych oraz ujawnienia nowego stanu prawnego w katastrze nieruchomości, składa wójt,

burmistrz albo prezydent miasta.

Obciążenia na nieruchomościach objętych scaleniem i podziałem przenosi się do nowo

założonych ksiąg wieczystych.1

Plan miejscowy

Scalenie i podział:

- na wniosek

- z urzędu

Wójt - analiza

Projekt uchwały o odmowie

Projekt uchwały o przystąpieniu

do scalenia i podziału

Projekt granic zewnętrznych

Wypis z planu

Rys. 2. Kolejność wykonywania poszczególnych etapów prac scalania i podziału nieruchomości [2]

1 – Ustawa o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r.

– Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 maja 2005 r. w sprawie scalania i podziału nieruchomości

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Instrukcje techniczne obowiązujące w geodezji i kartografii

1. „O-1” Ogólne zasady wykonywania prac geodezyjnych

2. „O-2” Ogólne zasady opracowania map dla celów gospodarczych

3. „O-3” Zasady kompletowania dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej

4. „O-4” Zasady prowadzenia państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego

5. „G-1” Pozioma osnowa geodezyjna

6. „G-2” Wysokościowa osnowa geodezyjna

7. „G-3” Geodezyjna obsługa inwestycji

8. „G-4’ Pomiary sytuacyjne i wysokościowe

9. „G-5” Ewidencja gruntów i budynków

10. „G-7” Geodezyjna ewidencja sieci uzbrojenia terenu

11. „K-1” Mapa zasadnicza

12. „K-1” Podstawowa mapa kraju

13. „K-1” Mapa zasadnicza

14. „K-2” Mapy topograficzne do celów gospodarczych

15. „K-3” Mapy tematyczne.2

Gospodarka nieruchomościami

Gospodarka nieruchomościami to metody i warunki zarządzania przestrzenią i jej

obiektami,

wynikające

głównie

z

ustaleń

zawartych

w miejscowych

planach

zagospodarowania przestrzennego.

Gospodarka nieruchomościami jest procesem obejmującym szereg czynności

o charakterze prawnym i geodezyjno prawnym, mających na celu właściwe zarządzanie

nieruchomościami, w szczególności nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu

Państwa i Jednostek Samorządu Terytorialnego.

Najważniejszymi procesami gospodarki nieruchomościami są:

–

tworzenie zasobów nieruchomości,

–

sprzedaż nieruchomości i oddawanie w użytkowanie wieczyste,

–

oddawanie nieruchomości w trwały zarząd,

–

podział nieruchomości,

–

scalenia i podziały nieruchomości,

–

pierwokup nieruchomości,

–

wywłaszczanie nieruchomości i zwrot wywłaszczonych nieruchomości,

–

określanie udziału w kosztach budowy urządzeń infrastruktury technicznej,

–

wycena nieruchomości.

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakie są zasady wykonywania podziałów nieruchomości?

2. Jakie są zasady wykonywania scalania i podziałów gruntów?

3. Jaka jest tematyka podstawowych instrukcji stosowanych w geodezji i kartografii?

4. Jakie są najważniejsze procesy gospodarki nieruchomościami?

2 www.gugik.gov.pl

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj pomiar granic działki; oblicz współrzędne punktów granicznych i wykonaj

szkic polowy z pomiaru.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) odszukać w terenie punkty osnowy sytuacyjnej,

2) dokonać wywiadu terenowego, odszukać zastabilizowane punkty graniczne lub inne

elementy, które mogą określać granice działki,

3) pomierzyć położenie ww. punktów, a także innych elementów, jakie powinna zawierać mapa do celów prawnych,

4) sporządzić szkic polowy z wykonanego pomiaru,

5) obliczyć współrzędne pomierzonych punktów,

6) porównać obliczone współrzędne z wartościami podanymi w dokumentach geodezyjnych,

zawierających dane liczbowe niezbędne do ustalenia przebiegu granic.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− kopie dokumentów geodezyjnych, zawierających dane liczbowe niezbędne do ustalenia

przebiegu granic,

− szkicownik,

− teodolit,

− statyw,

− tyczki,

− ruletki,

− komputer z oprogramowaniem do obliczeń geodezyjnych,

− ołówki,

− długopisy.

Ćwiczenie 2

Wykonaj schemat ideowy procesu podziałów nieruchomości podlegających ustawie

o gospodarce nieruchomościami.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) odszukać właściwe przepisy prawne regulujące podziały nieruchomości,

2) dokonać analizy kolejności czynności wykonywanych w procesie podziałowym,

3) dokonać analizy wszystkich możliwości wykonania podziału nieruchomości,

4) narysować schemat ideowy podziału nieruchomości na podstawie dokonanej wcześniej

analizy,

5) przedstawić na forum grupy wyniki swojej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Wyposażenie stanowiska pracy:

− przepisy prawne regulujące podziały nieruchomości (Ustawa o gospodarce

nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia

7 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu i trybu dokonywania podziału nieruchomości),

− kartka papieru,

− długopis.

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić zasady wykonania podziałów nieruchomości?

2) określić zasady wykonania scalenia i podziałów nieruchomości?

3) wymienić podstawowe instrukcje stosowane w geodezji i kartografii?

4) wyjaśnić pojęcie: gospodarka nieruchomościami?

5) wykonać pomiar granic działki?

6) obliczyć współrzędne punktów granicznych?

7) wykonać szkic polowy z pomiaru?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

4.2.

Mapy do celów prawnych

4.2.1. Materiał nauczania

Rodzaje map do celów prawnych i ich przeznaczenie [2]

W zależności od charakteru działań prawnych wykonywane są następujące rodzaje map

prawnych:

1. mapy nieruchomości w istniejących granicach jako wyrysy i wypisy z ewidencji gruntów,

które służą (lub mogą służyć) do wszelkich działań prawnych, np. do:

− założenia ksiąg wieczystych,

− wykupu,

− wywłaszczenia,

− sprzedaży,

− przekazania,

− innych celów,

2. mapy podziału pojedynczych nieruchomości lub kilku nieruchomości, służące do:

− zniesienia współwłasności,

− kupna-sprzedaży,

− przekazania,

− innych celów,

3. mapy scalenia i podziału nieruchomości,

4. mapy podziału nieruchomości (gruntów) do wykupu lub wywłaszczenia:

− obiektów wydłużonych,

− innych terenów,

5. mapy do celów sądowych, służące na przykład do:

− stwierdzenia zasiedzenia,

− działu spadku,

− zniesienia współwłasności,

− ustalenia służebności,

6. mapy do celów opiniodawczych, jako kopie mapy zasadniczej, ewidencyjnej lub innej mapy, uzupełnione w miarę potrzeb odpowiednimi elementami graficznymi i opisowymi,

w zależności od celu, dla którego są wykonywane,

7. inne mapy, uwzględniające specyficzne warunki i potrzeby.3

Ogólne zasady sporządzania map do celów prawnych [2]

Mapy do celów prawnych opracowuje się:

–

w skalach z ciągu skalowego mapy zasadniczej,

–

w formatach będących wielokrotnością arkusza A-4,

–

w dwóch kolorach: czarnym dla treści istniejącej i czerwonym dla treści

projektowanej,

–

przy użyciu znaków umownych określonych w instrukcji technicznej „K-1”.

Na treść mapy do celów prawnych składają się:

–

granice nieruchomości istniejących,

–

granice nieruchomości projektowanych,

–

granice działek,

3 Grzechnik B., Marzec Z. “ Mapy do celów prawnych podziały i scalanie oraz rozgraniczanie nieruchomości”

Warszawa 1998 Agencja Geodezyjno-Prawna „Grunt”

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

–

numery według ewidencji gruntów i budynków,

–

nazwy i numery ksiąg wieczystych,

–

miary czołowe, gdy granice zostały ustalone według stanu prawnego

i zastabilizowane punkty graniczne,

–

nazwy ulic,

–

numery porządkowe nieruchomości,

–

numery ewidencyjne oraz oznaczenia i nazwy ksiąg wieczystych dla nieruchomości

sąsiednich,

–

budynki i ogrodzenia trwałe.

Na mapie do celów prawnych oprócz rysunku podstawowego należy umieścić:

1. szkic orientacyjny w skali umożliwiającej zlokalizowanie obiektu wraz z kierunkiem północy,

2. wykaz zmian gruntowych (przy mapach podziałowych), gdy powierzchnia z dokumentów

prawnych różni się od powierzchni uwidocznionej w ewidencji gruntów i budynków,

3. wykaz synchronizacyjny (przy mapach podziałowych), gdy oznaczenie nieruchomości

w dokumentach określających stan prawny jest różne od oznaczenia w ewidencji gruntów

i budynków,

4. opis mapy zawierający:

–

położenie nieruchomości,

–

skalę mapy,

–

cel sporządzenia mapy,

–

sposób ustalenia lub przyjęcia granic nieruchomości,

–

materiały źródłowe wykorzystane dla opracowania mapy,

–

dane dotyczące wykonawcy mapy, numer uprawnień zawodowych, podpis i datę

opracowania,

5. uwagi i objaśnienia niezbędne do korzystania z mapy, w szczególności dotyczące

rozbieżności:

–

powierzchni,

–

oznaczeń,

–

zapisów w księgach wieczystych,

6. numerację nowoprojektowanych nieruchomości według poniższych zasad:

− dla kilku obiektów wydzielonych z jednej działki stosuje się numerację w postaci

ułamka; w liczniku ułamka zapisuje się numer ewidencyjny działki pierwotnej,

a w mianowniku kolejny numer nowej działki,

− dla dużej ilości obiektów nadaje się im kolejne numery w obrębie ewidencyjnym.

7. rejestr nieruchomości (stosowany w przypadku wykupu lub wywłaszczenia), który

zawiera:

− informacje o właścicielach, użytkownikach wieczystych lub władających,

− oznaczenia i powierzchnie nieruchomości,

− powierzchnie użytków i klas,

− informacje o sposobie przekształcania struktury powierzchniowej nieruchomości,

− bilans powierzchni,

− wartość nieruchomości.4

4 Grzechnik B., Marzec Z. “ Mapy do celów prawnych podziały i scalanie oraz rozgraniczanie nieruchomości”

Warszawa 1998 Agencja Geodezyjno-Prawna „Grunt”

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakie są rodzaje map do celów prawnych?

2. Jaka jest treść map do celów prawnych?

3. Jakie dodatkowe informacje (oprócz rysunku podstawowego) umieszcza się na mapie do

celów prawnych?

4. Jakie są zasady numerowania nowoprojektowanych nieruchomości?

5. Jakie informacje zawiera rejestr nieruchomości?

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Opracuj mapę z projektem podziału nieruchomości.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zgromadzić dokumenty dotyczące dzielonej nieruchomości, a także nieruchomości

sąsiednich,

2) opracować szkic wyniesienia nowoprojektowanych punktów granicznych działki,

3) opracować mapę z projektem podziału oraz wykaz zmian gruntowych.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− dokumenty dotyczące dzielonej nieruchomości, a także nieruchomości sąsiednich,

− stanowisko komputerowe z geodezyjnym programem graficznym,

− instrukcja obsługi geodezyjnego programu graficznego.

Ćwiczenie 2

Skompletuj operat podziału działki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) sporządzić następujące dokumenty:

– protokół złożenia operatu do PODGiK,

– zgłoszenie pracy geodezyjnej,

– sprawozdanie techniczne,

– wypisy z rejestru gruntów,

– protokoły z badania ksiąg wieczystych,

– wstępny projekt podziału działki,

– zawiadomienia o czynnościach przyjęcia granic nieruchomości,

– szkice wyniesienia punktów granicznych,

– obliczenie współrzędnych punktów granicznych,

– protokół graniczny podziału działki,

– wykaz zmian gruntowych,

– szkic polowy z pomiaru granic na gruncie,

– mapa z projektem podziału nieruchomości wraz z wykazem zmian,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

– protokół z czynności utrwalenia nowych punktów granicznych;

2) skompletować operat podziału działki, porządkując dokumenty według ww. kolejności.

Wyposażenie stanowiska pracy:

− Ustawa Prawo Geodezyjne i Kartograficzne,

− niezbędne instrukcje i wytyczne techniczne,

− operaty podziału działek,

− druki i formularze niezbędnych dokumentów,

− teczka wiązana.

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wymienić rodzaje map do celów prawnych?

2) określić treść map do celów prawnych?

3) wyjaśnić zasady numerowania nowoprojektowanych nieruchomości?

4) wymienić elementy składowe rejestru nieruchomości?

5) sporządzić operat podziału działki?

6) sporządzić mapę do celów prawnych?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1. Przeczytaj uważnie instrukcję – masz na tę czynność 5 minut; jeżeli masz wątpliwości -

zapytaj nauczyciela.

2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi. Tylko

jedna jest prawidłowa.

5. Za każdą poprawną odpowiedź otrzymasz 1 punkt, za złą odpowiedź lub jej brak

otrzymasz 0 punktów.

6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi; zaznacz poprawną

odpowiedź stawiając w odpowiedniej rubryce znak X.

7. W przypadku pomyłki błędną odpowiedź zaznacz kółkiem, a następnie zaznacz

odpowiedź prawidłową.

8. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

9. Kiedy udzielenie odpowiedzi na kolejne zadanie będzie Ci sprawiało trudność, odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

10. Na rozwiązanie testu masz 60 minut.

11. Po zakończeniu testu podnieś rękę i zaczekaj, aż nauczyciel odbierze od Ciebie pracę.

Powodzenia !

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Zaewidencjonowane zgłoszenie pracy geodezyjnej upoważnia do

a) wstępu do budynku.

b) samowolnej wycinki drzew i krzewów, które uniemożliwiają wykonanie pomiaru.

c) wstępu na grunt.

d) pobrania zaliczki pieniężnej od zlecającego.

2. Mapa do celów prawnych nie zawiera następujących elementów

a) granic nieruchomości.

b) ogrodzeń trwałych.

c) budynków.

d) elementów uzbrojenia terenu.

3. Niezbędnym warunkiem jaki należy spełnić by podział nieruchomości był możliwy jest konieczność by

a) projektowane do wydzielenia działki mają nieregularne kształty.

b) projektowane do wydzielenia działki nie mają dostępu do drogi publicznej.

c) powierzchnia jednej z nowych działek wynosi mniej niż 500 m2.

d) projektowane do wydzielenia działki nie mają jednakowej powierzchni.

4. Decyzje zatwierdzające podziały nieruchomości wydaje

a) marszałek województwa.

b) wójt.

c) wojewoda.

d) premier.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

5. Protokół z czynności przyjęcia granic, wykonywany przy podziale nieruchomości nie zawiera

a) oznaczenia nieruchomości podlegającej podziałowi według danych z katastru.

b) oznaczenia nieruchomości podlegającej podziałowi według danych z ksiąg

wieczystych.

c) szkicu przebiegu granic dzielonej działki.

d) przedstawionych w kolorze czerwonym nowoprojektowanych granic nieruchomości.

6. Wstępny projekt podziału nieruchomości nie musi zawierać

a) dokumentu określającego tytuł prawny do nieruchomości.

b) zgody właścicieli nieruchomości sąsiednich na podział.

c) protokołu z przyjęcia granic nieruchomości.

d) wypisu i wyrysu z EGiB.

7. Zależnie od ustaleń planu miejscowego podział nieruchomości może nastąpić w celu

a) zniesienia współwłasności nieruchomości zabudowanej co najmniej dwoma

budynkami, wzniesionymi na podstawie pozwolenia na budowę, jeżeli podział ma

polegać na wydzieleniu dla poszczególnych współwłaścicieli, wskazanych we

wspólnym wniosku, budynków wraz z działkami gruntu niezbędnymi do

prawidłowego korzystania z tych budynków.

b) wydzielenia działki budowlanej, jeżeli budynek został wzniesiony na tej działce

przez samoistnego posiadacza w dobrej wierze.

c) wydzielenia

części

nieruchomości,

której

własność

lub

użytkowanie

wieczyste zostały nabyte z mocy prawa.

d) podziału działki budowlanej, gdy nieruchomość dzielona będzie przeznaczona pod

budowę osiedla domów jednorodzinnych.

8. Podziały nieruchomości może wykonywać geodeta, który posiada uprawnienia

a) z zakresu 1.

b) z zakresu 2.

c) z zakresu 3.

d) z zakresu 4.

9. Przepisy dotyczące scalenia i podziału nieruchomości, stosuje się do nieruchomości, położonych na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele

a) inne niż rolne i leśne.

b) rolne.

c) leśne.

d) rolne i leśne.

10. Scalenia i podziału nieruchomości można dokonać na wniosek właścicieli posiadających

na obszarze przewidzianym do scalenia ponad

a) 10% powierzchni gruntów.

b) 50% powierzchni gruntów.

c) 25% powierzchni gruntów.

d) 30% powierzchni gruntów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

11. Scalenia i podziału nieruchomości można dokonać z urzędu pod warunkiem, że gmina jest właścicielem

a) ponad 10% powierzchni gruntów.

b) ponad 25% powierzchni gruntów.

c) ponad 50% powierzchni gruntów.

d) ponad 30% powierzchni gruntów.

12. Uchwała o scaleniu i podziale nieruchomości nie stanowi podstawy do

a) zamknięcia istniejących ksiąg wieczystych.

b) założenia nowych ksiąg wieczystych i ujawnienia w nich praw do nieruchomości

powstałych w wyniku scalenia i podziału.

c) ujawnienia nowego stanu prawnego nieruchomości w katastrze nieruchomości.

d) rozpoczęcia negocjacji w sprawie nieruchomości zamiennych.

13. Na mapie do celów prawnych, oprócz rysunku podstawowego należy umieścić

a) elementy podziemne uzbrojenia terenu.

b) elementy naziemne uzbrojenia terenu.

c) nazwy i numery ksiąg wieczystych.

d) szkic orientacyjny wraz z kierunkiem północy.

14. Wykaz synchronizacyjny (przy mapach podziałowych) wykonuje się

a) zawsze.

b) gdy powierzchnia z dokumentów określających stan prawny jest różna

od powierzchni ujawnionej w ewidencji gruntów i budynków.

c) gdy oznaczenie nieruchomości w dokumentach określających stan prawny jest różne

od oznaczenia z ewidencji gruntów i budynków.

d) gdy wymaga tego zleceniodawca.

15. Mapą do celów prawnych nie jest mapa

a) scalenia i podziału nieruchomości.

b) zasadnicza.

c) podziału pojedynczej nieruchomości.

d) podziału nieruchomości (gruntów) do wykupu lub wywłaszczenia.

16. Mapy do celów prawnych opracowuje się w oparciu o znaki umowne określone w

a) instrukcji technicznej „K-1”.

b) instrukcji technicznej „G-1”.

c) instrukcji technicznej „O-4”.

d) instrukcji technicznej „G-2”.

17. Mapy do celów prawnych opracowuje się

a) w dwóch kolorach: czarnym dla treści istniejącej i czerwonym dla treści

projektowanej.

b) w dwóch kolorach: czerwonym dla treści istniejącej i czarnym dla treści

projektowanej.

c) w kolorze czarnym.

d) w kolorze czerwonym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

18. Rejestr nieruchomości (stosowany w przypadku wykupu lub wywłaszczenia) zawiera a) elementy naziemne uzbrojenia terenu.

b) wartość nieruchomości.

c) wysokościową osnowę geodezyjną.

d) elementy podziemne uzbrojenia terenu.

19. Szkic orientacyjny stosowany na mapach do celów prawnych stanowi element

a) służący tylko do określenia kierunku północy.

b) będący zmniejszoną mapą podziałową.

c) służący do wstępnego lokalizowania przedstawionej na mapie treści.

d) ozdobny.

20. Instrukcja techniczna „K-1” dotyczy

a) poziomej osnowy geodezyjnej.

b) wysokościowej osnowy geodezyjnej.

c) geodezyjnej obsługi inwestycji.

d) podstawowej mapy kraju.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko:..........................................................................................

Sporządzanie mapy do celów prawnych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

Odpowiedź

Punkty

zadania

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

6. LITERATURA

1. Bojar Z.: czasopismo „Geodeta”: artykuł „Procedura administracyjna”, Nr 8/2004,

sierpień 2004 r.

2. Grzechnik B., Marzec Z.: „Mapy do celów prawnych. Podziały i scalenia oraz

rozgraniczanie nieruchomości”. Agencja Geodezyjno-Prawna „GRUNT”, Warszawa

1998

3. Hycner R.: „Wybrane problemy geodezyjne i prawne”. Katowice 2002

4. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu i trybu dokonywania podziałów nieruchomości.

5. Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie scalania i podziału nieruchomości

6. Ustawa o gospodarce nieruchomościami

7. Ustawa Prawo Geodezyjne i Kartograficzne

8. www.gugik.gov.pl

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24