Wykład VI

Wymiary struktury organizacyjnej

Wymiary struktury organizacyjnej wg Szkoły Astońskiej STRUKTURA

ORGANIZACYJNA

Uporządkowanie

Wzorce zachowań

elementów

jednostek i grup

organizacji

organizacji

Strukturalizacja

Strukturalizacja

elementów

działań

SPECJALIZACJA

KONFIGURACJA

STANDARYZACJA

CENTRALIZACJA

FORMALIZACJA

KONFIGURACJA- stopień zróżnicowania w pionie i w poziomie ról organizacyjnych oraz zależności hierarchiczne

CENTRALIZACJA

1.

Podział władzy- stopień skoncentrowania na i- tym poziomie hierarchicznym uprawnień do podejmowania decyzji 2.

Autonomia organizacji- stopień ograniczenia ( przez ośrodki władzy zlokalizowane poza organizacją ) możliwości podejmowania decyzji przez jej uczestników

SPECJALIZACJA- stopień ograniczenia dowolności w wyborze zadań i obowiązków organizacyjnych

STANDARYZACJA- stopień ograniczenia przez niepisane zasady, zwyczaje oraz ujednolicone sposoby postępowania dowolności prowadzenia działań organizacyjnych FORMALIZACJA- stopień ograniczenia przez dokumenty formalne dowolność działań podejmowanych przez uczestników

Stopień obciążenia kierownika w zależności od nasilenia czynników potencjalnej rozpiętości kierowania

Czynnik

potencjalnej

Stopień obciążenia kierownika: rozpiętości

Minimum

Sporadyczny

Stały ograniczony

Stały umiarkowany

Częsty periodyczny

Niezbędny zakres

wskazówek i kontroli

nadzór

nadzór

nadzór

ścisły nadzór

instruktażu i

kontroli

3

6

9

12

15

Bardzo

Wyjątkowo

Proste powtarzalne

zrutynizowane

Skomplikowane

Złożoność i

skomplikowane

skomplikowane

trudność zadań

2

4

6

8

10

identyczne

Wybitnie podobne

podobne

Istotnie różne

Całkowicie różne

Podobieństwo

funkcji

2

4

6

8

10

Stopień

Znacznie

Bardzo duży

duży

ograniczony

Bardzo ograniczony

samodzielności

ograniczony

kierownika i

2

4

6

3

10

podwładnych

Stałe kontakty w

Rozległe

Kontakty

Więcej kontaktów

Minimum kontaktów

poważnych

niepowtarzalne

Koordynacja-

ograniczone

koordynacja łatwa

problemach

kontakty

zakres i formy

1

2

3

4

5

W różnych

Rozmieszczenie

Wszyscy w jednym

budynkach na

Rozrzuceni po

Wszyscy razem

Rozrzuceni po kraju

(bliskość)

budynku

terenie

mieście

bezpośrednich

przedsiębiorstwa

podwładnych

1

2

3

4

5

1/2/3

2/4/6

3/6/9

4/8/12

5/10/15

Pozytywne skutki decentralizacji

- rozdzielenie ciężaru zarządzania

- uproszczenie procesu zarządzania

- sprzyjanie rozwojowi twórczej i samodzielnej kadry kierowniczej

- podnoszenie poczucia własnej wartości kadry kierowniczej niższych szczebli Negatywne skutki decentralizacji

- tendencje do dublowania komórek sztabowych

- tendencje do preferowania celów i wyników krótkookresowych

- rozproszenie środków działania i dublowanie zapasów

- preferowanie odcinkowej racjonalności działania

Mierniki formalizacji

1. Ilość dokumentów formalizujących 2. Szczegółowość dokumentów formalizujących 3. Rygorystyczność

Dokumenty formalizujące 1. Statut organizacji

2. Regulamin organizacyjny

3. Schemat struktury organizacyjnej 4. Stanowiskowe karty pracy

5. Taryfikator płac

6. Zarządzenia zarządu/ prezesa

Optimum formalizacji

Poziom

sprawności

organizacji

S max

Of

Stopień

sformalizowania

organizacji

Skutki niedoformalizowania organizacji 1. Występowanie obszarów „ niczyich ”

2. Paraliż decyzyjny

3. Dowolność interpretacji przepisów 4. Rozmycie odpowiedzialności

5. Tworzenie się precedensów

Skutki przeformalizowania organizacji 1. Nakładanie się kompetencji

2. Konflikty kompetencyjne

3. Ograniczenie inwencji pracowników 4. Kształtowanie postaw konformistycznych 5. Wzrost kosztów funkcjonowania organizacji

Czynniki kształtujące stopień formalizacji inwestycji 1. Cele działania

2. Liczba pracowników

3. Stopień szczegółowości podziału zadań 4. Liczba szczebli hierarchicznych 5. Stopień scentralizowania

6. Kwalifikacje pracowników

7. Stopień instrumentalizacji działań 8. Rzadkość zasobów

Elementy składowe organizacji całkowitej Organizacja całkowita

Potencjalny

Organizacja poddająca się

poziom

formalizacji

Organizacja

formalizacji

nie poddająca

si

Po

ę formalizacji

żądany

Organizacja

Organizacja nie

poziom

formalizowana

formalizowana

formalizacji

n

O

O

ie

r

f

r

g

o

g

f

Rzeczywisty

o

a

r

a

m

( organizacja

r

n

n

m

Organizacja

i

a

i

poziom

z

z

a

l

pozaformalna )

a

n

a

ln

c

a

c

niesformalizowana

formalizacji

a

j

j

a

a

Schemat organizacyjny Zakładów Energetycznych w Słupsku przed procesem restrukturyzacji DN

Dyrektor

Naczelny

Dyrektor ds.

Dyrektor ds.

DT

Technicznych

DE Ekonomicznych

Wydział ds.

Wydział Zakład.

Pion Głównego

Wydział

Wydział Handlowy

TD

NG

NM

Majątku i

EE

EOH

Dyspoz. Ruchu

Księgowego

Ekonomiczny

Obsługi Odbiorców

Uwłaszczenia

Wydział

Wydział

Wydział

Wydział

TE

NI

NP

Radca prawny

Eksploatacji

Informatyki

EM

Gospodarki

EOT

Techniczny

Materiałowej

Obsługi Odbiorców

Wydział

Wydział BHP P.

Specjalista ds..

Wydział

Wydział

TP

Programowania

NB

NO

EA

ES

Po

Obronnych

Administracji

Socjalny

Rozwoju

ż. I szkolenia

Wydział Inwestycji

Wydział

Rewident

Ośrodek

TI

NK

NR

i Remontów

Organizacji i Kadr

Zakładowy

EOS

Szkolenia

Zawodowego

Rejon Elektrowni

Wydział

RE

REJONY ENERGETYCZNE

REW

NT

Wodnych

Transportu

Oddział

Posterunki

Oddział

O

Wydział

Oddział Techn.

Oddział Handlowej

OA

PE

OE

OR

Oddział RDR

OT

OH

Administracyjny

Energetyczne

Eksploatacji

W

Wykonawstwa

Obsługi Odbiorców

Obsługi Odbiorców

Komórki organizacyjne objęte prywatyzacją w I- ej fazie restrukturyzacji Komórki organizacyjne objęte prywatyzacją w II- ej fazie restrukturyzacji Komórki organizacyjne, które powinny ulec restrukturyzacji w III- ej fazie

WIĘZI ORGANIZACYJNE

• Hierarchiczne

• Funkcjonalne

• Informacyjne

• Technologiczne

KRYTERIA ŁĄCZENIA STANOWISK PRACY

1. Kryterium podobieństwa rodzajowego działań ( kryterium funkcjonalne lub technologiczne ) 2. Kryterium podobieństwa rodzajowego celów ( kryterium przedmiotowe lub produktowe )

3. Kryterium grupowania według rozmieszczenia terytorialnego jednostek organizacyjnych

4. Kryterium grupowania stanowisk i komórek organizacyjnych według klientów

5. Kryterium zbieżności czasu realizacji zadań 6. Kryterium podobieństwa cech psychofizycznych i predyspozycji

Kryteria łączenia stanowisk pracy S

CIĘCIE

SZLIFOWANIE

MONTAś

T

K

R

Ł

A

A

N

D

S

O

P

WIERCENIE

MALOWANIE

W

O

A

R

TOCZENIE

N

T

IE

SPAWANIE

KONTROLA

Kryterium funkcjonalne ( technologiczne ) S

T

K

R

Ł

A

A

N

D

S

cięcie wiercenie szlifowanie montaż kontrola O

P

W

O

A

R

N

T

IE

cięcie spawanie szlifowanie malowanie kontrola Kryterium przedmiotowe ( produktowe )