1

25/02/01

FISZKA INFORMACYJNA

UNIA CELNA

Budowa WTC Wspólnot Europejskich

Wspólna Taryfa Celna (WTC)

Wspólna taryfa celna Wspólnot Europejskich (tj. jednolite cła w imporcie z krajów spoza

ugrupowania) jest oparta na Zharmonizowanym Systemie Opisu i Kodowania Towarów (ang.

Harmonized Commodity Description and Coding System). Sześciocyfrowa Nomenklatura

Zharmonizowana (HS) uzupełniona jest o ośmiocyfrowe podpozycje Nomenklatury Scalonej (ang.

Combined Nomenclature - CN) i w takiej formie jest stosowana we wspólnotowej taryfie celnej od

1988 r. W klasyfikacji tej istnieje 21 sekcji, 97 działów, ponad 1200 pozycji towarowych oraz

kilkanaście tysięcy bardziej szczegółowych podpozycji. Taki system klasyfikacji towarów w handlu

zagranicznym stosuje obecnie większość krajów świata. Do poziomu ośmiocyfrowych podpozycji

system jest identyczny dla krajów, które go przyjęły. Poczynając od podpozycji dziewiątej,

poszczególne państwa i unie celne (w tym WE) mogą wprowadzać własne, bardziej szczegółowe

nazewnictwo towarów i odpowiadające im stawki celne.

W 1988 r. Wspólnota wprowadziła też Zintegrowaną Taryfę Celną Wspólnot Europejskich (ang.

Integrated Tariff of the European Communities, franc. Tarif Intégré des Communautés, tzw. TARIC) rozbudowującą Nomenklaturę Scaloną do 11 pozycji CN. Zawiera ona około 35 tysięcy podpozycji

towarowych. Każdej z nich przypisana jest nie tylko obowiązująca stawka celna, ale także wszystkie

inne środki taryfowe i parataryfowe, w tym kwoty taryfowe, zawieszenia autonomicznych stawek

celnych, cła antydumpingowe i wyrównawcze, a także preferencyjne stawki na import towarów z

państw rozwijających się, zasady odnoszące się do wymiany handlowej z krajami stowarzyszonymi.

Cła Wspólnej Taryfy Celnej są to tzw. cła konwencyjne, tj. stawki celne wynikające z porozumień

wielostronnych (na forum GATT/WTO) i stosowane wobec wszystkich krajów które korzystają na

rynku Wspólnot z klauzuli największego uprzywilejowania (członkowie WTO oraz państwa, z którymi

Wspólnota zawarła dwustronne umowy w tej sprawie, np. Rosja).

Poziom stawek celnych jest podany w trojaki sposób:

1.

jako procentowa części wartości towaru - tzw. cła ad valorem, zwane też cłami od wartości;

2.

cła obliczane od wagi, ilości, sztuki lub zawartości procentowej składnika (np. od każdego

procenta gęstości soku) - tzw. cła specyficzne;

3.

stawki celne mieszane (zwane też kombinowanymi), tj. liczone jako suma stawki cła ad

valorem oraz cła specyficznego.

Dostosowywanie Polski do zasad funkcjonowania wspólnej taryfy celnej WE

W latach 1991-1993 polska taryfa celna była oparta na Scalonej Nomenklaturze, a od 1994 r.

obowiązuje Polska Scalona Nomenklatura Towarowa Handlu Zagranicznego (PCN). Ta ostatnia

zachowuje pełną zgodność z CN do poziomu ośmiocyfrowych podpozycji (jest to zgodność zarówno z

klasyfikacją celną Unii Europejskiej, jak i innych państw stosujących ten system), natomiast poziom

dziewiąty różni się nieco od wspólnotowego.

W Polsce obowiązuje obecnie 4-kolumnowa taryfa celna, obejmujące następujące kolumny stawek

celnych:

1.

stawki konwencyjne: stosowane są wobec towarów pochodzących z krajów-członków WTO

Centrum Informacji Europejskiej

Departament Komunikacji Społecznej i Informacji Europejskiej, Urząd Komitetu Integracji Europejskiej

ul. Krucza 38/42, 00-512 Warszawa, tel. (0....22) 455 54 54, fax. (0....22) 455 54 53

www.cie.gov.pl, www.ukie.gov.pl, e-mail:[e-mail]

2

oraz tych, którym Polska przyznała Klauzulę Największego uprzywilejowania w dwustronnych

umowach handlowych lub jednostronnie z uwagi na fakt, iż kraje te stosują wobec polskich

towarów stawki na poziomie KNU1,

2.

stawki autonomiczne: obowiązują wobec towarów pochodzących z krajów, które nie mają

przyznanej KNU lub jeżeli stawka celne konwencyjna jest wyższa od określonej dla tego towaru

stawki celnej autonomicznej lub też gdy stawka celna nie została określona,

3.

stawki preferencyjne: odnoszą się do krajów objętych w Polsce systemem powszechnych

preferencji celnych; w ramach tych preferencji istnieją dwie grupy beneficjentów obniżonych

stawek celnych:

−

kraje rozwijające się (DEV) – są to rozwijające się pozaeuropejskie kraje, w których wartość

PKB na jedngo mieszkańca jest mniejsza od tego wskaźnika w Polsce; stawka preferencyjna w

imporcie z tych krajów wynosi 80% stawki konwencyjnej;

−

kraje najmniej rozwiniętych (LCD) – wykaz tych państw ustalany jest corocznie przez ONZ. Dla

towarów pochodzących z tych krajów stosowane są zerowe stawki celna, zaś zakres towarowy

jest taki sam, jak dla krajów DEV.

4.

obniżone stawki celne: stosowane są do niektórych towarów pochodzących z państw Unii

Europejskiej (na podstawie Układu Europejskiego), państw członkowskich Europejskiego

Stowarzyszenia Wolnego Handlu (na podstawie Umowy między Polską a państwami EFTA),

państw CEFTA (na podstawie właściwych umów o utworzeniu i akcesji do CEFTA) oraz z

krajów, z którymi zostały zawarte preferencyjne umowy dwustronne (ze względu na zawieranie

umów wzajemnie preferencyjnych z kolejnymi krajami, w taryfie celnej stale dodawane są

kolejne kolumny zawierające odpowiednie obniżane stawki preferencyjne dla poszczególnych

beneficjentów).

W momencie członkostwa Polski w Unii Europejskiej nasz kraj będzie zobowiązany do

bezwarunkowego stosowania wspólnotowej taryfy celnej. Będzie to oznaczało między innymi

konieczność przyjęcia całej unijnej klasyfikacji towarów (pełny jej zakres zawiera TARIC). Nic się

nie zmieni do ośmiocyfrowego poziomu klasyfikacji towarów. Zmiany będą na poziomie

dziewięciocyfrowym. Dojdzie też bardziej rozbudowana klasyfikacja na poziomach dalszych.

Dostosowaniom do nowej klasyfikacji celnej będą odpowiadały zmiany poziomu stawek celnych

(wzrostu lub spadek), niekiedy sposobu ich ustalenia (stawkę od wartości towaru zastąpi

obowiązująca w Unii na dany towar stawka specyficzna lub odwrotnie), zakres krajów objętych

preferencjami celnymi, marża preferencji celnych itp.

weryfikacja: PECSA

1 Klauzula największego uprzywilejowania oznacza zobowiązanie się danego kraju do traktowania partnera lub partnerów handlowych nie gorzej niż jakiegokolwiek najbardziej uprzywilejowanego kraju. Nie oznacza ona zobowiązania do traktowania uprzywilejowanego w sensie absolutnym, lecz w sensie względnym, tj. w porównaniu z traktowaniem kraju najbardziej uprzywilejowanego w danej dziedzinie. Głównym celem stosowania KNU jest zabezpieczenie przed

dyskryminacją w porównaniu z krajami trzecimi.

Centrum Informacji Europejskiej

Departament Komunikacji Społecznej i Informacji Europejskiej, Urząd Komitetu Integracji Europejskiej

ul. Krucza 38/42, 00-512 Warszawa, tel. (0....22) 455 54 54, fax. (0....22) 455 54 53

www.cie.gov.pl, www.ukie.gov.pl, e-mail:[e-mail]