W przypadku pytań lub wątpliwości skontaktuj

Maszyny do robót ziemnych

się z najbliższym specjalistą BHP lub wejdź na:

www.skanska.pl/bhp,

one.skanska/bhp

14.1

Standard pracy

Standard ten:

Standard ten zawiera minimum wymagań, jakie należy spełnić dla zapewnienia bezpieczeństwa w związku z eksploatacją i obsługą maszyn do robót ziemnych.

• zawiera

wymagania

wynikające z prawa

i norm polskich

Roboty ziemne związane są zazwyczaj z poruszaniem się w niewielkiej i często oraz wewnętrznych

uregulowań Skanska S.A.

ograniczonej przestrzeni dużej ilości jednostek transportowo-sprzętowych. Stanowi to duże zagrożenie dla pracujących w ich sąsiedztwie ludzi, niosąc ryzyko najechania, potrącenia,

•

jest obligatoryjny dla

uderzenia przez naczynie robocze lub przewracającą się maszynę. Ponadto, ryzyko wzrasta, wszystkich jednostek

Skanska S.A.

gdy prace ziemne są realizowane w bezpośrednim sąsiedztwie linii energetycznych oraz czynnych linii kolejowych, tramwajowych i drogowych. W takim wypadku roboty te

• pomaga

zapewnić

bezpieczne i skuteczne

zaliczamy do grupy prac szczególnie niebezpiecznych.

praktyki podczas prac.

Aby prace realizowane z wykorzystaniem maszyn do robót ziemnych przebiegły bezpiecznie, niezbędne jest zastosowanie minimalnych wymagań określonych w niniejszym standardzie.

A. Wymagania ogólne konserwowane i naprawiane zgodnie z ich instrukcją oraz obsługiwane 1. Maszyny do robót ziemnych powinny być przez przeszkolone osoby, posiadające utrzymywane w stanie zapewniającym ich odpowiednie uprawnienia.

sprawność techniczną – eksploatowane, 2. W miejscu eksploatacji maszyn do robót Jednostka

Klasa określona w świadectwie Nazwa maszyny lub

charakteryzująca maszynę kwalifi kacyjnym urządzenia

lub urządzenie

III

II

I

Koparki jednonaczyniowe

Pojemność naczynia w m3

Do 0,8

Do 1,5

Wszystkie typy

Koparko-ładowarki

-

Wszystkie typy -

-

Koparko-spycharki

-

Wszystkie typy -

-

Koparki wielonaczyniowe

Wydajność w m3/h

Do 100

Do 500

Wszystkie typy

Koparki drenarskie

Moc silnika w kW

Do 175

Wszystkie typy -

Koparki wielonaczyniowe

-

Wszystkie typy -

-

łańcuchowe

Spycharki

Moc silnika w kW

Do 110

Do 220

Wszystkie typy

Równiarki

Moc silnika w kW

Do 110

Do 220

Wszystkie typy

Zgarniarki

Pojemność skrzyni w m3

Do 10

Do 15

Wszystkie typy

Ładowarki jednonaczyniowe

Pojemność naczynia w m3

Do 2,5

Do 5,0

Wszystkie typy

Palownice

Średnica pala w mm

Do 600

Wszystkie typy -

Kafary

Typ maszyny

Bez klasy

Urządzenia wibracyjne do

-

Wszystkie typy -

-

pogrążania i wyrywania

Wiertnice do kotew

Typ maszyny

Bez klasy

Wiertnice poziome z zasilaczem Średnica rury w mm Do 600

Wszystkie typy -

hydraulicznym

Świdroustawiacze słupów

-

Wszystkie typy -

-

Maszyny do czyszczenia

-

Wszystkie typy -

-

i renowacji rowów melioracyjnych Walce

Masa walca w tonach

Do 18

Wszystkie typy

Zagęszczarki i ubijaki wibracyjne -

Wszystkie typy -

-

Wozidła

-

Prawo jazdy kategorii „C”

Wersja 1.0

Rys. 1 Uprawnienia i ich klasy niezbędne do obsługi maszyn do robót ziemnych Standard 14.1

1

ziemnych powinny być zawsze gotowe 5. Operator maszyny powinien dokładnie do okazania osobom kontrolującym zapoznać się z dokumentacją techniczno-dokumenty, takie jak:

ruchową bądź instrukcją obsługi danej

• dokumentacja techniczno-ruchowa lub maszyny.

instrukcja obsługi

6. Wszystkie maszyny powinny być

• deklaracja zgodności WE lub sprawdzone pod względem sprawności potwierdzenie dostosowania

technicznej i bezpieczeństwa użytkowania maszyny do minimalnych wymagań każdorazowo przed rozpoczęciem Rys. 2 Strefa zagrożenia

pracy ładowarki

bezpieczeństwa

pracy oraz w przypadku zmiany osoby

• dokument upoważniający operatora do obsługującej.

obsługi danego typu maszyn.

7. W przypadku stwierdzenia usterek, 3. Potwierdzenie dostosowania maszyn do które mogłyby uniemożliwić właściwą minimalnych wymagań bezpieczeństwa, obsługę maszyny, operator ma obowiązek o których mowa wyżej, dotyczy maszyn odmówić jej uruchomienia i zgłosić ten fakt wyprodukowanych przed 1 stycznia 2003

bezpośredniemu przełożonemu.

roku.

8. Wokół miejsca pracy maszyny do robót Rys. 3 Strefa zagrożenia

4. Deklaracja zgodności WE, o której mowa ziemnych należy wyznaczyć strefę pracy spycharki

wyżej, dotyczy maszyn wyprodukowanych niebezpieczną i odpowiednio ją oznakować.

po 1 stycznia 2003 roku i potwierdza Strefa ta nie powinna być mniejsza niż spełnienie przez daną maszynę

zasięg roboczy maszyny (Rys. 2, 3, 4, 5, 6, 7).

zasadniczych wymagań w zakresie 9. W zwartej zabudowie miejskiej lub bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.

w innych warunkach uniemożliwiających 5. W Tabeli 1 określono uprawnienia i ich klasy wyznaczenie pełnej strefy niebezpiecznej, niezbędne do obsługi maszyn do robót strefa niebezpieczna może być

Rys. 4 Strefa zagrożenia

ziemnych (Rys. 1).

zmniejszona, pod warunkiem zastosowania pracy równiarki

6. Maszyny do robót ziemnych wymienione innych rozwiązań technicznych lub w Tabeli 1 mogą być obsługiwane wyłącznie organizacyjnych, zapewniających przez osoby, które ukończyły szkolenie odpowiedni poziom bezpieczeństwa.

i uzyskały pozytywny wynik sprawdzianu 10. W przypadku zidentyfi kowania w miejscu przeprowadzanego przed komisją planowanych prac występowania instalacji powoływaną przez Instytut Mechanizacji wodociągowych, kanalizacyjnych, Budownictwa i Górnictwa Skalnego.

elektrycznych, gazowych lub

7. Maszyny do robót ziemnych powinny centralnego ogrzewania, kierownik być wyposażone w znaki ostrzegawcze budowy w porozumieniu z jednostkami i oznakowanie niezbędne do zapewnienia zarządzającymi tymi instalacjami ustala Rys. 5 Strefa zagrożenia

bezpieczeństwa pracownikom.

odległości bezpiecznego użytkowania pracy walca

8. Znaki ostrzegawcze i oznakowanie, maszyn na danym terenie.

o którym mowa wyżej, należy utrzymywać w czystości, co ułatwia identyfi kację.

C. Działania w trakcie realizacji robót 9. Każde urządzenie do robót ziemnych powinno posiadać „Dziennik konserwacji”

1. W przypadku stwierdzenia w trakcie pracy prowadzony na bieżąco przez operatora, uszkodzenia obsługiwanej maszyny należy który odnotowuje w nim wszystkie ją bez zwłoki unieruchomić i powiadomić wykonywane czynności.

o tym przełożonego.

10. Wszystkie maszyny do robót ziemnych 2. W warunkach ograniczonej widoczności powinny być dodatkowo wyposażone miejsca pracy maszyn należy oświetlić (Rys. 8).

Rys. 6 Strefa zagrożenia

pracy wozidła

w apteczkę, gaśnicę, trójkąt ostrzegawczy 3. W czasie przerwy w pracy należy i pojemnik z absorbentem.

zabezpieczyć maszyny przed dostępem osób trzecich i przypadkowym uruchomieniem B. Działania przed rozpoczęciem robót (Rys. 9).

4. Czynności związane z regulowaniem 1. Podstawą do rozpoczęcia prac i zdejmowaniem naczynia roboczego z wykorzystaniem maszyn do robót maszyny muszą być wykonywane w zespole ziemnych jest dokonanie Oceny Ryzyka co najmniej dwuosobowym.

Rys. 7 Strefa zagrożenia

dla Zadania oraz opracowanie Instrukcji 5. W przypadku pracy maszyn w pobliżu pracy stabilizatora

Bezpiecznego Wykonywania Robót (IBWR) napowietrznych linii elektroenergetycznych dla konkretnego zadania.

należy zachować minimalne odległości 2. Wszyscy pracownicy uczestniczący oraz postępować zgodnie z wymaganiami w realizacji prac z wykorzystaniem maszyn określonymi w standardzie szczegółowym do robót ziemnych powinni zostać za

„4.4 Praca w sąsiedztwie linii pisemnym potwierdzeniem zapoznani elektroenergetycznych” (Rys. 10).

z zatwierdzoną przez kierownika budowy 6. W przypadku wykorzystywania maszyn IBWR oraz Oceną Ryzyka dla Zadania.

do robót ziemnych na czynnym pasie 3. Operatorzy maszyn powinni posiadać drogowym lub w jego bezpośrednim Rys. 8 Oświetlenie światłem

odpowiednie predyspozycje zdrowotne, sąsiedztwie należy kierować się również sztucznym miejsca pracy

potwierdzone orzeczeniem lekarza wytycznymi zawartymi w standardzie maszyny

medycyny pracy.

szczegółowym „5.4 Oznakowanie 4. Należy sprawdzić zgodność uprawnień i prowadzenie robót pod ruchem” .

operatora z klasą i typem maszyny, na której 7. W przypadku wykorzystywania maszyn będzie pracował.

do robót ziemnych na torach kolejowych 2

lub torowiskach albo w ich bezpośrednim maszyny należy wyposażyć w środki sąsiedztwie, należy dostosować się również ochrony indywidualnej, zabezpieczające do wytycznych zawartych w standardzie przed utonięciem, a jego stanowisko szczegółowym „13.3 Roboty kolejowe i na pracy powinno być wyposażone w sprzęt torowiskach” .

ochronny, zgodnie ze standardem 8. W przypadku naruszenia którejkolwiek szczegółowym „13.5 Roboty na wodzie, z instalacji wymienionych w punkcie B10

z wody oraz w kesonach” .

lub w razie przypadkowego odkrycia 20. Pojemniki do transportu urobku powinny niezidentyfi kowanej instalacji, należy być załadowywane poniżej ich górnej niezwłocznie przerwać pracę i ustalić krawędzi.

z odpowiednią jednostką zarządzającą daną 21. Składowanie urobku, materiałów i wyrobów instalacją dalszy sposób prowadzenia robót.

jest dopuszczalne:

Rys. 9 Zabezpieczenie

9. W przypadku natrafi enia na przedmioty

• poza strefą klina naturalnego odłamu elementów sterowniczych

trudne do identyfi kacji, należy niezwłocznie gruntu, jeżeli ściany nie są obudowane maszyny

przerwać pracę i powiadomić osobę

• w odległości większej niż 0,6 m od nadzorującą prace na tym terenie.

krawędzi wykopu, jeżeli ściany wykopu 10. Wszystkie prace wykonywane są obudowane i obciążenie gruntu było z wykorzystaniem maszyn i urządzeń do przewidziane przy doborze obudów.

robót ziemnych, a w szczególności te na 22. Każdorazowe opuszczenie kabiny pojazdu pochyłościach lub stokach, realizuje się przez kierowcę wiąże się z obowiązkiem zgodnie z zasadami określonymi w ich stosowania hełmu ochronnego, kamizelki dokumentacjach techniczno-ruchowych lub ostrzegawczej oraz bezpiecznego obuwia.

instrukcjach obsługi.

23. Wszystkie maszyny i pojazdy 11. Maszynę do robót ziemnych można wykorzystywane przy robotach ziemnych wykorzystywać do prac związanych powinny być wyposażone w błyskowe z podnoszeniem ładunków tylko, gdy: sygnały świetlne barwy żółtej oraz

• takie wykorzystanie maszyny jest dźwiękowe sygnały cofania.

przewidziane w jej dokumentacji techniczno-ruchowej lub instrukcji D. Wykorzystanie drobnego sprzętu do robót obsługi

ziemnych

• posiada ona fabrycznie zainstalowany Rys. 10 Minimalne odległości

atestowany hak

1. Ręczne narzędzia udarowe nie mogą pracy maszyn w sąsiedztwie

• jest wyposażona w układ zapobiegający posiadać rękojeści krótszej niż 0,15 m czynnych linii energetycznych

mimowolnemu opadnięciu wysięgnika oraz ostrych krawędzi, pęknięć lub zadr i ramienia.

w miejscu chwytania, a operator podczas 12. Podczas podnoszenia ładunków maszyna ich stosowania powinien używać rękawic musi być używana w sposób, który antywibracyjnych.

zapewni stateczność we wszystkich 2. Podczas zagęszczania gruntu ubijakami przewidzianych warunkach, ze szczególnym mechanicznymi zabrania się wykonywania uwzględnieniem rodzaju podłoża.

jakichkolwiek innych prac oraz przebywania 13. Wykorzystując maszyny do robót ziemnych w pobliżu osób postronnych.

do podnoszenia ładunków należy 3. Miejsca pracy, w których wykorzystywany zapoznać się z rozdziałem D standardu jest drobny sprzęt do robót ziemnych szczegółowego „11.3 Żurawie, żurawiki, powinny być oznakowane przenośnymi dźwigi, windy i suwnice” .

zaporami.

14. W czasie prowadzenia robót ziemnych 4. Podczas wykorzystywania drobnego miejsca niebezpieczne należy ogrodzić sprzętu do robót ziemnych należy ściśle i oznakować napisami ostrzegawczymi.

przestrzegać warunków bezpieczeństwa 15. Ruch maszyn przy wykopach powinien i higieny pracy, określonych w dokumentacji Rys. 11 Minimalne odległości

odbywać się poza granicą klina naturalnego techniczno-ruchowej lub instrukcji obsługi, pracy maszyn w sąsiedztwie

wykopów

odłamu gruntu.

szczególnie tych dotyczących czynników 16. Podczas pracy w pobliżu wykopów maszyny szkodliwych.

powinny być ustawione nie bliżej niż 0,6 m 5. Pracownicy pracujący przy obsłudze od granicy klina naturalnego odłamu ubijaków mechanicznych powinni zmieniać (Rys. 11, 12).

się nie rzadziej niż co 0,5 godziny.

17. Wyładowywanie materiału z naczynia roboczego maszyny nad dnem skrzyni E. Działania po zakończeniu robót ładunkowej pojazdu może nastąpić na wysokości:

1. Maszyny należy zaparkować w miejscu

• 0,5 m przy załadunku materiałów przeznaczonym na postój. Miejsce to sypkich

powinno posiadać twardą i poziomą

• 0,25 m przy załadunku materiałów powierzchnię, pozbawioną przeszkód kamiennych lub zbrylonych.

i być ulokowane z dala od ruchu pieszych Rys. 12 Minimalne odległości

pracy maszyn w sąsiedztwie

18. W trakcie robót ziemnych realizowanych i pojazdów.

wykopów

na terenie bagnistym, podmokłym lub 2. W przypadku konieczności pozostawienia w wodzie, maszynę umieszcza się na maszyn do robót ziemnych na jezdni, stabilnych podkładach, trwale ze sobą miejsce to należy oznakowywać zaporami połączonych.

drogowymi wyposażonymi w elementy 19. Podczas realizacji prac na terenie bagnistym, odblaskowe i lampy ostrzegawcze, podmokłym lub w wodzie, operatora ustawionymi prostopadle do osi jezdni.

Wersja 1.0

Standard 14.1

3

Za nimi powinny być ustawione osłony 6. Przebywania jakichkolwiek osób pomiędzy energochłonne lub usypane pryzmy maszyną a ścianą wykopu, nawet w czasie z piasku.

przerwy.

3. Po zaparkowaniu maszyny operator 7. Przebywania jakichkolwiek osób w zasięgu powinien wyłączyć główny wyłącznik działania naczynia roboczego maszyny.

w kabinie oraz zabezpieczyć urządzenie 8. Zaczepiania zawiesi i transportowania przed samoczynną jazdą i dostępem osób materiałów zahaczonych o zęby naczynia postronnych.

roboczego.

9. Dokonywania napraw i konserwacji maszyn F. Zabrania się:

będących w ruchu.

10. Dokonywania zmian konstrukcyjnych 1. Operowania maszynami przez osoby w maszynach.

nieposiadające stosownych kwalifi kacji.

11. Używania maszyn na gruntach gliniastych 2. Eksploatacji maszyn na niestabilnym w czasie ulewnego deszczu.

podłożu.

12. Wysuwania lemiesza maszyny roboczej 3. Eksploatacji maszyn niesprawnych poza krawędź klina odłamu.

technicznie.

13. Pozostawiania maszyn na terenie pochyłym, 4. Użytkowania maszyn bez urządzeń bez wcześniejszego zabezpieczenia na zabezpieczających lub sygnalizacyjnych.

wypadek samoczynnej zmiany położenia.

5. Przebywania osób postronnych w strefi e 14. Odtłuszczania i czyszczenia powierzchni zagrożenia, spowodowanej pracą maszyn maszyn benzyną etylizowaną lub innymi do robót ziemnych.

rozpuszczalnikami.

4