Wpływ czynników zewnętrznych

na strukturę organizacji

Aneta Janowska

Gr. A

1

Spis treści:

1. Wstęp
2. Struktura organizacyjna – definicja (3-5)
3. Podstawowe klasy wpływające na strukturę

organizacyjną (6)

4. Czynniki zewnętrzne (7-10)
5. Otoczenie jako czynnik zewnętrzny wpływający

na strukturę organizacyjną ( 11-14)

6. Analiza PEST ( 15)
7. Podsumowanie (16)
8. Bibliografia (17)

2

Przez strukturę organizacyjną (z łacińskiego
structura – budowa) rozumie się rozczłonkowanie i
rozmieszczenie elementów składowych całości oraz
powiązanie

ich

najprzeróżniejszymi

relacjami

(więziami)

zachodzącymi

między

nimi,

charakterystycznymi

dla

danej

organizacji

(instytucji).

J. Bieda, Organizowanie działalności przedsiębiorstwa. Struktura organizacyjna jako
instrument zarządzania przedsiębiorstwem, [w:] H. Bieniok (red.), Podstawy zarządzania
przedsiębiorstwem. Część I. Pojęcia, funkcje, zasady, zasoby, Katowice 1998, s. 186.

Struktura organizacyjna – zestaw elementów,
których można użyć do nadania kształtu organizacji.

R.W. Griffin, Podstawy zarządzania organizacjami, PWN, Warszawa 2004, s. 343.

3

Struktura organizacyjna jest
zbiorem reguł porządkujących
zachowania członków organizacji. Są
one, w jakimś stopniu, regułami
wprowadzanymi oficjalnie, tj. mają
formalny charakter.

M. Hopej, R. Kamiński, Struktury organizacyjne współczesnych organizacji, Oficyna
Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2010, s. 7.

4

Struktura

organizacyjna

wyraża

występujący

w

przedsiębiorstwie

podział pracy i układ decyzyjny. Może
ona zawierać mniej lub więcej szczebli
(poziomów) zarządzania i w zależności
od tego mówi się o bardziej lub mniej
rozbudowanej

strukturze.

Ponadto

struktura organizacyjna może być
projektowana

dla

przedsiębiorstwa,

które dopiero ma powstać, albo dla
przedsiębiorstwa już funkcjonującego.

5

Wyróżnia się trzy podstawowe klasy
czynników

determinujących

strukturę

organizacyjną

przedsiębiorstwa,

a

mianowicie:
1. czynniki zewnętrzne,
2. czynniki wewnętrzne, a w tym:
technologię,

tradycję

i

kulturę

organizacyjną, warunki ekonomiczno –
finansowe, poziom kwalifikacji pracowników,
władzę i poglądy kierownictwa, stopień
dywersyfikacji produkcji, itp.;
3. strategię.

6

Wpływ

tych

czynników

jest

zróżnicowany i może mieć charakter:
• pośredni

(określone

czynniki

wytyczają

obszar

zbioru

dopuszczalnych rozwiązań)

• bezpośredni

(jednoznaczna

zależność

pomiędzy

określonym

czynnikiem

a

wybranym

rozwiązaniem strukturalnym).

7

Do zewnętrznych czynników

zalicza się m.in.

• Skuteczność

przedsiębiorstw

konkurencyjnych- działanie sprawiające, że
przedsiębiorstwa dążą do ciągłego rozwoju
przez:

przywództwo

jakościowe,

wprowadzanie

nowych

ofert,

redukcję

kosztów, próby uzyskania statusu lidera na
rynku;

• Wielkość

rynku-

oszacowanie

wielkości

przedsiębiorstwa dokonuje się na podstawie
danych

finansowych

oraz

liczby

osób

zatrudnionych w przedsiębiorstwie;

8

• Rodzaj rynku- kryteria podziału

rynku stanowią:

Przedmiot wymiany,
Zasięg relacji,
Liczba dostawców,
Stan zaspokojenia potrzeb,
Stopień zorganizowania oraz stan

równowagi.

9

• Tworzenie strategii przedsiębiorstw-

odpowiednie planowanie działań,
których realizacja zapewni firmie
dominację na rynku bez względu na
sposób działania konkurencyjnych
spółek.

10

Otoczenie organizacji

Otoczen

ie

organiz

acji

zewnętr

zne

zadanio

we

ogólne

wewnętr

zne

11

Otoczenie wewnętrzne- warunki panujące i siły
działające wewnątrz organizacji.

Otoczenie zewnętrzne – wszystko poza granicami,
co może na nią oddziaływać.
 Otoczenie ogólne- zespół szerokich wymiarów i sił,

wśród których działa organizacja, a które tworzą
ogólny kontekst dla tych działań ( wymiar
ekonomiczny, techniczny, społeczno- kulturowy,
międzynarodowy, polityczno-prawny)

 Otoczenie zadaniowe- konkretne organizacje lub

grupy, które mogą wpływać na organizację
( konkurenci, klienci, dostawcy, strategiczni
sojusznicy, regulatorzy )

12

Wśród cech wpływających na strukturę organizacyjną,
zaliczanych
do cech otoczenia, wyróżnić można:

• potencjał otoczenia, który oznacza jego zdolność stwarzania organizacji
możliwości trwania i regularnego wzrostu; im większy jest potencjał, tym
presja otoczenia jest słabsza i przedsiębiorstwo ma większą swobodę
przystosowania się do innych determinant struktury, takich jak np.
technologia i kultura;
• złożoność otoczenia, czyli wielkość i zróżnicowanie elementów, z których
ono się składa; im otoczenie jest bardziej zróżnicowane, tym bardziej
różnorodne powinny się stawać formy specjalizacji i bardziej kompleksowe
metody koordynacji;
• niepewność otoczenia, wynikająca z jego dynamiki i niestabilności,

zmusza

organizację (przedsiębiorstwo) do tworzenia struktury mniej sformalizowanej
i bardziej elastycznej – zarówno w odniesieniu do podziału pracy, jak i
sposobów koordynacji.

13

Biorąc pod uwagę czynniki zewnętrzne, tkwiące w
otoczeniu, w pracach licznych badaczy struktur
organizacyjnych udowodniono następujące tezy:
• im bardziej dynamiczne otoczenie, tym bardziej

organiczna struktura organizacyjna,

• im bardziej złożone otoczenie, tym większy stopień

decentralizacji,

• im bardziej zdywersyfikowana organizacja, tym

wykazuje większą skłonność do strukturalizacji
uwzględniającej kryteria rynków bądź produktów
(tworzenia dywizji, obiektów),

• skrajnie niesprzyjające warunki otoczenia powodują

czasową centralizację władzy w organizacji,

• zróżnicowane otoczenie organizacji wpływa na

tworzenie struktury, w której władza jest selektywnie
decentralizowana.

14

Analiza PEST

Analiza PEST jest metodą służącą do badania
makrootoczenia - makroekonomicznego otoczenia
przedsiębiorstwa.

Określa

podstawowe

sfery

otoczenia, czyli obszary, które mają kluczowy wpływ
na funkcjonowanie organizacji. Wyznacza także
przyszła strategię działania organizacji poprzez
dogłębną analizę.

Punktem wyjścia jest zestawienie podstawowych
czynników zewnętrznych organizacji (stąd też
wywodzi się jej nazwa):

• Political - polityczne,
• Economic – ekonomiczne,
• Social – społeczno-kulturowe,
• Technological – technologiczne

.

15

Podsumowanie

Struktura organizacyjna wiąże się ściśle z pojęciem
organizowania, które jest jednym z podstawowych
elementów zarządzania organizacją. W nauce
organizacji i zarządzania struktura organizacyjna jest
podstawowym pojęciem, które wyznacza ramy
funkcjonowania

organizacji

(przedsiębiorstwa).

Struktura organizacyjna przedsiębiorstwa wyznacza
ramy funkcjonowania organizacji zarówno przez
określenie w niej miejsca każdego pracownika, jak i
przez wyznaczenie pożądanych sposobów jego
postępowania i zachowania. Jednocześnie oddziałuje
na nią wiele czynników i okoliczności, które wpływają
na jej formę i kształt. Są to czynniki zarówno
zewnętrzne (otoczenie przedsiębiorstwa), jak i
wewnętrzne

(zasoby

ludzkie,

władza,

kultura

organizacyjna,

technologia,

wielkość

przedsiębiorstwa).

Istotnym

czynnikiem

determinującym strukturę organizacyjną jest także
strategia firmy.

16

Bibliografia:

1. J.

Bieda,

Organizowanie

działalności

przedsiębiorstwa. Struktura organizacyjna jako
instrument zarządzania przedsiębiorstwem, [w:]
H. Bieniok

(red.),

Podstawy zarządzania

przedsiębiorstwem. Część I. Pojęcia, funkcje,
zasady, zasoby, Katowice 1998

2. R.W.

Griffin,

Podstawy

zarządzania

organizacjami, PWN, Warszawa 2004.

3. M. Hopej, R. Kamiński, Struktury organizacyjne

współczesnych organizacji, Oficyna Wydawnicza
Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2010

17