zło
ż
enie odwzorowa
ń
Je
ż
eli
: , :
to
:
zdefiniowane
wzorem
nazywamy
zło
ż
eniem odwzorowa
ń
odwzorowanie odwrotne do zło
ż
enia
Niech
: , :
-bijekcje,
Dowód:
odwzorowanie odwrotne do danego
Niech
:
– bijekcja (warunek istnienia)
Odwzorowanie
:
takie,
ż
e
naz. odwrotnym do danego
moduł iloczynu dwóch liczb zespolonych
,
, |
| |
|
|
·
| |
·
|
!
·
zespolon
ą
w postaci wykładniczej
|| · e
- posta
ć
wykładnicza funkcji zespolonej
||
– moduł liczby z,
e
- liczba Eulera,
- jednostka urojona
#
– argument ,
|
| · e
భ
· |
| · e
మ
|
| · |
| · e
భమ
cosinus i sinus zale
ż
no
ś
ci od fnc wykładniczej.
cos#
eകeషക
,
sin#
eക eషക
) e
cos# sin# ·
e
cos*# sin*# ·
+
Kiedy wektory e
1
,...e
n
nazywamy liniowo niezale
ż
nymi
gdy
,
, … , ,
. ∑ ,
e0
0 2 ,
. . . ,
0
α
1,2 α
4, *1 α
*2,3 0,0, α
, α
, α
9
baza przestrzeni wektorowej Co ł
ą
czy dwie bazy
Baza przestrzeni wektorowej jest to zbiór wektorów
e0
, … , e0
liniowo niezale
ż
nych, które generuj
ą
dan
ą
przestrze
ń
. Dwie bazy tej samej przestrzeni maj
ą
t
ą
sam
ą
ilo
ść
elementów.
reprezentacj
ę
macierzow
ą
odwzorowania liniowego
Niech
:, ;
- przestrzenie wektorowe nad
<
,
e0
, … , e0
-
baza w
:
,
E>
, … , E>
- baza w
;
?: : ;
- odwzorowanie liniowe.
@ A1, … , BC ?e0
∑
E>
- Reprezentacja
macierzowa odwzorowania
?
w danych bazach:
D
.
.
E
iloczyn macierzy.
:, ;, F
- przestrzenie wektorowe,
e0
, … , e0
- baza w
:
,
E>
, … , E>
- baza w
;
,
ε0
, …, ε0
- baza w
F
?: : ;, H: ; F, H ?: : F
– odwz. liniowe,
– rep. odwzorowania
?
,
– rep. odwzorowania
H
H ?I H?I
, Niech
rep. mac. odwz.
H ?
@ A1, … , BC ?e0
∑
E>
A1, … , C HE>
∑
ε0
H ?e0
H J?e0
K H∑
E>
∑
HE>
∑
∑
ε0
∑ ∑
ε0
∑
ε0
∑
transpozycj
ę
iloczynu macierzy
-macierz
B L ,
-macierz
L M ·
·
Dowód:
· ,
∑
∑
∑
∑
wyznacznik iloczynu macierzy
Niech
,
- macierze
B L B
,
det · det · det
rozwini
ę
cie Laplace’a wyznacznika macierzy
Niech
- macierz
B L B
,
det ∑
gdzie
1, 2, … , B
,
*1
· P
- dopełnienie algebraiczne
elementu
,
P
– minor macierzy
macierz nieosobliwa
Macierz
ą
nieosobliw
ą
nazywamy macierz kwadratow
ą
,
której wyznacznik jest ró
ż
ny od zera. Aby sprawdzi
ć
czy
macierz jest nieosobliwa nale
ż
y policzy
ć
wyznacznik.
wzory Cramera
ೣ
ೖ
M 1, 2, … , B
,
B
- liczba niewiadomych
–
M
-ta niewiadoma ,
Q
– wyznacznik główny macierzy
kwadratowej, nieosobliwej ,
Q
ೖ
- Wyznacznik
otrzymany z wyznacznika głównego przez zast
ą
pienie w
nim
M
-tej kolumny kolumn
ą
wolnych wyrazów
elementy macierzy odwrotnej
Niech
- nieosobliwa macierz
B L B
,
ೕ
||
, @ 1, 2, … , B
gdzie
- element macierzy
rz
ę
dem macierzy, zwi
ą
zek z jej wymiarem
Rz
ę
dem macierzy
nazywamy wymiar najwi
ę
kszej
nieosobliwej podmacierzy kwadratowej
. Rz
ą
d to rz
ą
d
odwzorowania liniowego zwi
ą
zanego z t
ą
macierz
ą
.
wyznaczy
ć
rz
ą
d macierzy
- macierz
L B
(niezerowa, je
ś
li zerowa to
R 0
).
Liczymy podwyznaczniki macierzy
stopnia
M
dla
M minA, BC , … , 1
do momentu otrzymania warto
ś
ci
niezerowej. Za rz
ą
d przyjmujemy wymiar najwi
ę
kszej mac.
nieosobliwej b
ę
d
ą
cej podmacierz
ą
kwadratow
ą
.
twierdzenie Sylvestera
R · T min AU, RC
Kroneckera – Capelliego.
V
·
W
·
X
·
W
·
+ I 0
Powy
ż
szy układ ma co najmniej jedno rozwi
ą
zanie
R RY
Dowód:
R RY
kolumna
0
jest lin. zale
ż
na od
pozostałych
Z,
, … , ,
∑ ,
,
@ 1, … ,
∑ ,
@ 1, …,
- układ równa
ń
R [ RY
kolumna
0
jest liniowo niezale
ż
na od
pozostałych
0
nie jest kombinacj
ą
liniow
ą
∑ ,
zadany układ równa
ń
nie ma rozwi
ą
zania
układ równa
ń
algebraicznych liniowych b
ę
dzie miał jedno
rozwi
ą
zanie dla ka
ż
dej kolumny wyrazów wolnych
V
·
W
·
X
·
W
·
+ I 0
Powy
ż
szy układ posiada rozwi
ą
zania
0 ; R
Dowód:
R RY
- macierz
L B, Y
- macierz
L B 1
R T RY T minA, B 1C T R RY
R \ Z0
dla którego
RY ] R
nie ma rozw.
zwi
ą
zek mi
ę
dzy wyz. mac. a wyz. mac. odwrotnej
det · ^_`
1
·
Ι
wobec tego
det ·
detΙ 1
Z twierdzenia Cauchy’ego
det · det
1
det
transpozycj
ę
macierzy odwrotnej
·
Ι
·
Ι
Ι
Na transpozycj
ę
iloczynu:
·
Ι
forma dwuliniowa Co nazywamy jej repr. macierzow
ą
:, ;
- przestrzenie wektorowe nad ciałem
<
: : L ; <
nazywamy form
ą
dwuliniow
ą
gdy:
1° 0 ; c · , 0 c : <
jest form
ą
liniow
ą
2° I : c I, · c ; <
jest form
ą
liniow
ą
Reprezentacja macierzowa:
c : L : <,
e0
, … , e0
- baza w
:
,
I, 0 ∑
e0
, ∑
e0
∑ ∑
e0
, e0
∑ ∑
form
ę
dwuliniow
ą
nazywamy symetryczn
ą
(anty)
Form
ę
dwuliniow
ą
: : L : <
nazywamy form
ą
symetryczn
ą
je
ś
li
I, 0 : I,0 0, I
,
antysymetryczn
ą
je
ś
li
I, 0 : I, 0 *0, I
twierdzenie o rozkładzie macierzy na cz
ęść
sym/anty
gdzie
- macierz sym.,
- macierz anty.
Dowód:
,
*
*
iloczynu skalarnego
0 0 |0| · d >d · cos0, 0
dla
0, 0 [ 0
0 0
Własno
ś
ci iloczynu skalarnego:
1° 0, 0, I 0 0 I 0 I 0 I
2° 0, 0
, 9
,0 0 ,0 0 0 ,0
3° 0, 0 0 0 0 0
4° 0 0 0 |0|
e 0
5° 0 0 0 0 0 0
6° 0, 0 0 0 0 0 0 h 0 0 h 0 i 0
iloczynu wektorowego
Mówimy,
ż
e iloczyn wektorowy wektorów niezerowych
0
i
0
jest równy
I
, je
ż
eli
1°
Kierunek wektora
I
, jest taki,
ż
e
I i 0
i
I i 0
2° |I| |0| · d >d · sin 0, 0
3°
Zwrot wektora
I
, jest tak dobrany, by trójka
0, 0, I
tworzył układ o orientacji zgodnej z układem
współrz
ę
dnych,
I 0 L 0
Je
ż
eli
0 00 h 0 00
to
I 00
Własno
ś
ci:
1° 0, 0, I 0 0 L I 0 L I 0 L I
2° 0, 0
, 9
,0 L 0 ,0 L 0 0 L ,0
3° 0, 0 0 L 0 *0 L 0
4° 0 0 L 0 00
5° 0 L 0 0 0 0 h 0 0 h 0 j 0
iloczynu mieszanego
0 L 0 I k
k
Własno
ś
ci:
1° 0 L 0 I *0 L I 0 I L 0 0 0 L I 0
*0 L 0 I *I L 0 0
2° d0 L 0 Id l
(obj
ę
to
ść
równoległo
ś
cianu o
kraw
ę
dziach
0, 0, I
)
odległo
ść
punktu od płaszczyzny
^
|భభమమయయబ|
||
odległo
ść
punktu
mn
, n
, n
od płaszczyzny
o
danej
równaniem
B
B
B
B
0
k
ą
t miedzy wektorami
Niech wektor
0
,
,
!
oraz
0
,
,
!
cos0, 0
ೣ"ೣ""
#ೣమమమ#"ೣమ"మ"మ
k
ą
t miedzy płaszczyznami
Niech
o
c
p
0
,
o
c
p
0
cos#
q
q
elipsoidy
మ
మ
మ
"మ
!మ
$మ
1
hiperboloidy jednopowłokowej
మ
మ
మ
"మ
*
!మ
$మ
1
hiperboloidy dwupowłokowej
మ
మ
మ
"మ
*
!మ
$మ
*1
paraboloidy eliptycznej
మ
మ
మ
"మ
paraboloidy hiperbolicznej
మ
మ
*
మ
"మ
walca eliptycznego
మ
మ
మ
"మ
1
walca hiperbolicznego
మ
మ
*
మ
"మ
1
walca parabolicznego
2n
twierdzenie o rozkładzie na czynniki pierwsze
B r Z! n
, … , n
, n
pierwsze
Z! ,
, … , ,
%
&'(
takie,
ż
e
n
\ n
\ W \ n
oraz
B n
&భ
, … , n
&ೝ
Liczb
ę
B
nazywamy pierwsz
ą
je
ż
eli ma tylko dwa dzielniki
relacji podzielno
ś
ci
1° | t |
2° | | |
3° | | | u
4° | | , t
twierdzenie o algorytmie Euklidesa
Algorytm Euklidesa zawsze daje w wyniku
vQp,
twierdzenie o przedstawieniu
vQp,
Niech
, r ZY, w t vQp, Y w
funkcj
ą
Eulera, Ile dla liczby pierwszej
Funkcja Eulera
#: r r
dla dowolnej liczby
B r
jest
okre
ś
lona wzorem:
#B A A0, … , B * 1C c vQp, B 1C
Dla liczby pierwszej
n c #n n * 1, #n
&
n
&
J1 *
K
własno
ś
ci relacji kongruencji.
1° , x mod
2° , , x mod x mod
3° , , , x mod, x mod x mod
4°
x mod
i
x ^mod u x u ^mod
5°
Je
ż
eli
x mod
i
^| x mod^
pełnym zbiorem reszt modulo m
Zbiór zawieraj
ą
cy
klas reszt nazywamy pełnym zbiorem
reszt modulo
i oznaczamy jako
yz A t c x modC
t
/
Ayz, tC
Pełny zbiór reszt modulo 4: (co wy
ż
ej, podstawi
ć
4 za m)
element odwrotny do elementu ciała sko
ń
czonego
Liczb
ę
t
nazywamy odwrotn
ą
do
t
modulo
i
piszemy
mod
. Je
ż
eli
· x 1mod
. Je
ż
eli
vQp, 1
, to istnieje
mod
Małe Twierdzenie Fermata?
Niech
n
- liczba pierwsza
1° t
x modn
2° t c n {
x 1modn
twierdzenie o równo
ś
ci pot
ę
g
x
modn
Je
ż
eli
n
– liczba pierwsza,
n {
oraz
B x modn * 1
to
x
modn
własno
ś
ci funkcji Eulera?
1°
Je
ż
eli
n
jest liczb
ą
pierwsz
ą
, to
#n n * 1
2°
dla
, ] 1 #n
&
n
&
J1 *
K
3°
Je
ż
eli
vQp, B 1
to
#B # · #B
chi
ń
skie twierdzenie o resztach.
Dany jest układ kongruencji:
|
x
mod
X
x
mod
+
Je
ż
eli liczby całkowite dodatnie
, … ,
s
ą
parami
wzgl
ę
dnie pierwsze, a liczby
, … ,
s
ą
dowolnymi
liczbami całkowitymi to istniej
ą
rozwi
ą
zania
,
,
,
,
, …
tego układu kongruencji przy czym
· P
, gdzie
P
· … ·
Czemu jest równe
modB
Je
ż
eli
vQp, B 1
to
x 1modB