Bhp przy użyciu materiałów wybuchowych - nowe przepisy
Z dniem 15 marca 2011 r. zaczynają obowiązywać nowe przypisy regulujące:
• sposób prowadzenia pracy z użyciem materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku
cywilnego,
• prowadzenie pracy podczas oczyszczania terenów w związku z wykonywaniem działalności
gospodarczej innej niż poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin, wydobywanie kopalin ze złóż,
bezzbiornikowe magazynowanie substancji oraz składowanie odpadów w górotworze, w tym w
podziemnych wyrobiskach górniczych, a także
• wymagania techniczne i organizacyjne dotyczące prowadzenia prac, o których mowa powyżej.
Chodzi tutaj o rozporządzenie Ministra Gospodarki z 18 lutego 2011 r. w sprawie sposobu prowadzenia prac
z użyciem materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego oraz podczas oczyszczania
terenów (Dz.U. nr 42 poz. 216), którego przepisy odnoszą się w szczególności do prowadzenia prac
związanych z:
• wykorzystaniem energii wytwarzanej przy wybuchu lub spalaniu się materiału wybuchowego,
• przetwarzaniem materiałów wybuchowych rozumianych, jako substancje i wyroby, które w toku
procedury klasyfikacyjne, zostały zaliczone do klasy 1 materiałów niebezpiecznych oraz materiały
wybuchowe w stanie niewybuchowym ujęte w klasie 4.1 materiałów niebezpiecznych, wymienione
w załączniku A, jeżeli przez wysuszenie lub przemycie mogą być im przywrócone właściwości
wybuchowe - na produkty niebędące materiałami wybuchowymi,
• wytwarzaniem przedmiotów ratowniczych, ujętych w klasie 9 materiałów niebezpiecznych, jeżeli
zawierają materiały i przedmioty wybuchowe zaliczone do klasy materiałów niebezpiecznych,
• niszczeniem lub unieszkodliwianiem materiałów wybuchowych znalezionych podczas oczyszczania
terenów.
Natomiast przepisy rozporządzenia nie mają zastosowania do prowadzenia prac związanych z użyciem
materiałów wybuchowych podczas rozbiórek obiektów budowlanych.
Dokumentacja techniczno-organizacyjna
Zgodnie z nowym rozporządzeniem podstawą prowadzenia prac z użyciem materiałów wybuchowych jest
dokumentacja techniczno - organizacyjna. Dokumentacja ta powinna zawierać w szczególności następujące
elementy:
• oznaczenie wykonawcy prac i jego siedziby,
• wskazanie daty rozpoczęcia i planowanego czasu trwania prac z użyciem materiałów wybuchowych.
• opis środków technicznych i organizacji prowadzenia prac z użyciem materiałów wybuchowych,
zapewniających bezpieczeństwo życia i zdrowia ludzi, mienia i środowiska,
• imię i nazwisko osoby nadzorującej realizację prac z użyciem materiałów wybuchowych,
• wykazy: prac i stanowisk pracy wymagających nadzoru, osób mających dostęp do materiałów
wybuchowych, wraz z określeniem zakresu ich obowiązków, oraz wykaz obiektów, pomieszczeń i
terenów wymagających oznakowania informującego o występujących zagrożeniach związanych z
prowadzeniem prac z użyciem materiałów wybuchowych,
• sposób postępowania w przypadku wystąpienia zagrożeń i sytuacji awaryjnych.
Dokumentacja powinna zawierać również imię i nazwisko oraz podpisy osoby opracowującej dokumentację
techniczno-organizacyjną.
Instrukcja bhp z użyciem materiałów wybuchowych
Do takiej dokumentacji konieczne jest załączenie różnego rodzaju dokumentów, do których należy m.in.
instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy. W instrukcji tej należ wskazać stosowane rozwiązania techniczne
i organizacyjne prowadzenia prac z użycie materiałów wybuchowych, mające na celu ograniczenie zasięgu;
oddziaływania fali uderzeniowej na otoczenie miejsca ich prowadzenia, drgań gruntu, strefy toksycznej i
termicznego oddziaływania produktów wybuchu, a także zminimalizowania rozrzutu odłamków w
otoczeniu miejsca ich prowadzenia, ilości emitowanych do otoczenia toksycznych lub szkodliwych
produktów wybuchu.
Opracowując wskazaną powyżej dokumentację należy mieć na uwadze rodzaj prac przewidywanych do
wykonania, właściwości materiałów wybuchowych, jakie będą stosowane, skutki wybuchu i spalania
materiałów wybuchowych lub niszczenia lub unieszkodliwiania materiałów wybuchowych znalezionych
podczas oczyszczania terenów. Środki techniczne i organizacyjne niezbędne do prowadzenia prac powinny
zostać ustalone w oparciu o ocenę stopnia ryzyka związanego z prowadzeniem prac przy użyciu materiałów
wybuchowych oraz zagrożeń falą uderzeniową, drganiami gruntów, rozrzutem odłamków, oddziaływaniem
toksycznym i termicznym oraz emisją pyłów.
Należy również wskazać, iż przedstawione powyżej wymogi dotyczące dokumentacji są rozszerzone, jeśli
chodzi o prowadzenie prac z użyciem materiałów wybuchowych będących publicznym pokazem
pirotechnicznym o charakterze imprezy masowej.
W każdym jednak przypadku dokumentacja ta powinna być na bieżąco aktualizowana.
Zasady bhp przy pracach z materiałem wybuchowym
Za podstawowe zasady bhp prowadzenia prac z użyciem materiałów wybuchowych rozporządzeniu uznaje:
• zapewnienie, aby były prowadzone przez osoby posiadające zaświadczenie o ukończeniu
stosownego szkolenia i zdaniu odpowiedniego egzaminu, w zakresie uprawniającym do zajmowania
stanowisk związanych z dostępem do materiałów wybuchowych innych niż samodzielne stanowiska,
w tym stanowiska nadzoru,
• zapewnienie bezpośredniego nadzoru nad prowadzeniem prac przez osoby, który ukończyły
szkolenie i zdały egzamin,
• prowadzenie dokumentacji dotyczącej oceny stopnia ryzyka związanego z prowadzeniem pracy przy
użyciu materiałów wybuchowych, oraz dokonywanie jej aktualizacji,
• zapewnienie:
a) bezpośredniej ochrony fizycznej lub zabezpieczenia technicznego obiektów i innych miejsc prowadzenia
prac z użyciem materiałów wybuchowych przed dostępem osób nieuprawnionych i kradzieżą tych
materiałów,
b) oznakowanie obiektów, pomieszczeń i miejsc prowadzenia prac z używaniem materiałów wybuchowych
czytelnymi tablicami informacyjnymi o występujących w tych miejscach zagrożeniach lub spaleniem
materiałów wybuchowych,
c) w bezpieczny sposób przechowywanie materiałów wybuchowych.
Przepisy rozporządzenia określają również minimalne odległości usytuowania publiczności w stosunku do
odpalanych ładunków pirotechnicznych na terenie pokazu, a także wzory tablicy ostrzegawczej i oznaczenia
pomieszczeń.