P R O J E K T Y

N O T A T N I K P R A K T Y K A

Płytki drukowane w domu, część 1

Program za “grosik”

W s p Û ³ c z e ú n i

W†bardzo juø historycznych

elektronicy coraz

czasach (EP11/94)

rzadziej stosuj¹ do

przedstawiliúmy sposÛb

projektowania ob-

wykonywania p³ytek

wodÛw drukowa-

drukowanych w†warunkach

nych technik nie-

domowych. Poniewaø wiedza

gdyú standardo-

na ten temat cieszy siÍ

wych, tzn. ømud-

ogromnym powodzeniem wúrÛd

n e g o k r e ú l e n i a

CzytelnikÛw (rezerwy EP11/94

wzoru úcieøek na

rastrowanej kalce

juø siÍ praktycznie wyczerpa³y)

technicznej lub ich

postanowiliúmy do tematu

rÍcznego wykleja-

wrÛciÊ, prezentuj¹c inne,

nia bezpoúrednio

bardziej nowoczesne metody

na miedzi. Znacz-

domowego produkowania p³ytek

nie ³atwiej, szyb-

o†dobrej jakoúci.

ciej i†taniej moøna

Zaczynamy od prezentacji

zaprojektowaÊ p³yt-

tanich programÛw do

kÍ przy pomocy Rys. 2.

rysowania schematÛw

specjalizowanego

i†tworzenia projektÛw obwodÛw

programu CAD, ktÛre coraz ³atwiej

wolnych komputerach PC z†pamiÍci¹

legalnie zdobyÊ w†naszym kraju.

o†rozmiarze 1MB, do poprawnej nie

drukowanych.

Problemem na jaki natykaj¹ siÍ

jest niezbÍdny twardy dysk, wystar-

zazwyczaj projektanci, zw³aszcza

czy dowolna karta graficzna EGA lub

amatorzy, jest cena takiego oprogra-

VGA oraz tania drukarka ig³owa.

mowania. Jak jednak wykaøemy

Program moøna uruchamiaÊ bezpo-

w†dalszej czÍúci artyku³u, jeøeli siÍ

úrednio ìpod opiek¹î systemu ope-

dobrze poszuka moøna znaleüÊ ca³-

racyjnego DOS lub w†sesji DOS

kiem niez³e oprogramowanie prawie

Windows 3.xx lub 95.

za darmo!

Pomimo minimalnych wymagaÒ

EasyTrax oferuje uøytkownikowi na-

Duøe moøliwoúci, ma³e

prawdÍ duøe moøliwoúci. Przy jego

wymagania

pomocy moøna wykonaÊ p³ytki je-

N a j p r o s t s z y m

i†przy tym najtaÒ-

szym programem

do projektowania

obwodÛw drukowa-

nych jest dobrze

znany Czytelnikom

EP EasyTrax. Wer-

sja freewareíowa te-

go programu jest

dostÍpna na p³ycie

CD-EP1. Ogromn¹

Rys. 1.

zalet¹ EasyTraxa s¹

jego ma³e wymaga-

nia w†stosunku do

komputera na ktÛ-

r y m

p r a c u j e .

W†praktyce moøli-

we jest tworzenie

projektÛw na do- Rys. 3.

Elektronika Praktyczna 5/98

23

P R O J E K T Y

N O T A T N I K P R A K T Y K A

na drukarce laserowej. Uøytkowni-

zaÊ siÍ informacja, øe wersja pakietu

cy programÛw graficznych akceptu-

WinBoard/Draft ograniczona do 100

j¹cych zapis grafiki w†formacie

pinÛw dostÍpna jest w†Internecie

postscript (np. CorelDraw) mog¹

(adres na koÒcu artyku³u), znajdzie

swoje projekty wydrukowaÊ bezpo-

siÍ ona takøe na p³ycie CD-EP4.

úrednio na kliszy naúwietlarki.

Na rys. 2 przedstawiono okno

NajwiÍksz¹ wad¹ EasyTraxa jest

edytora schematÛw z†rozpoczÍtym

brak moøliwoúci wspÛ³pracy z†edy-

projektem prostego filtru. W†prawej

torem schematÛw, co jest w†chwili

czÍúci okna widaÊ konfigurowany

obecnej jednym z†podstawowych

przez uøytkownika pasek narzÍdzio-

wymogÛw w†stosunku do progra-

wy z†najczÍúciej wykorzystywanymi

mÛw projektowych. Tak wiÍc Ea-

elementami. Jego zastosowanie znacz-

syTrax jest doskona³ym narzÍdziem

nie upraszcza i†przyspiesza rysowa-

dla wszystkich elektronikÛw, ktÛ-

nie schematu.

rzy potrafi¹ sa-

Rys. 4.

modzielnie pro-

jektowaÊ druki

dno lub wielowarstwowe (okno pra-

i†ktÛrym nie jest

cuj¹cego programu do edycji obwo-

niezbÍdna weryfi-

dÛw drukowanych przedstawiono na

kacja listy po³¹-

rys. 1) z†wykorzystaniem bogatej czeÒ.

biblioteki elementÛw. Elementy zna-

Opis EasyTraxa

jduj¹ce siÍ w†bibliotece moøna mo-

ograniczyliúmy do

dyfikowaÊ, dodawaÊ nowe, moøliwe

minimum, ponie-

jest takøe usuwanie elementÛw zbÍd-

waø by³ on juø

nych lub rzadko wykorzystywanych.

opisywany w†EP

Po ìzakamarkachî EasyTraxa pro-

i†EdW.

wadzi przejrzyste, rozwijane menu,

przy pomocy ktÛrego moøliwy jest

Tania

dostÍp do wszystkich opcji zwi¹za-

nowoczesnoúÊ

nych z†projektowaniem p³ytki, kon-

Znacznie bar-

figuracji programu, biblioteki ele-

dziej nowoczesny

mentÛw itp. Ruchem kursora na

jest pakiet progra-

ekranie moøna sterowaÊ przy pomo-

mÛw dla Windows, Rys. 6.

cy klawiatury lub standardowej my-

nosz¹cych nazwy

szy.

WinDraft i†WinBoard, ktÛre s¹ ofe-

Na rys. 3 pokazane zosta³o okno

Wykonane projekty moøna wy-

rowane w†naszym kraju przez firmÍ

edytora schematÛw po uruchomieniu

drukowaÊ na drukarce ig³owej lub

Elfa. WystÍpuje on w†dwÛch podsta-

programu pomocniczego nadaj¹cego

po konwersji do formatu AutoTraxa

wowych wersjach, rÛøni¹cych siÍ

automatycznie numeracjÍ elementom

miÍdzy sob¹ na-

zastosowanym w†projekcie. Przy po-

rzuconym przez

mocy programu WinDraft moøna tak-

producenta ogra-

niczeniami mak-

symalnych roz-

miarÛw projektu -

do 200 i†do 600

w y p r o w a d z e Ò .

Cena wersji do

200 pinÛw (kom-

plet ok. 360 z³

netto) jest moøli-

wa do zaakcepto-

wania przez dla

amatorÛw, a†jej

moøliwoúci s¹ du-

øe. Dla amatorÛw

programÛw ìza

g r o s i k î b a r d z o

cenna moøe oka-

Rys. 7.

Rys. 5.

24

Elektronika Praktyczna 5/98

P R O J E K T Y

N O T A T N I K P R A K T Y K A

øe wygenerowaÊ wykaz elementÛw,

Kolejnym etapem realizacji pro-

wykonaÊ diagnostykÍ elektryczn¹

jektu jest wykonanie dokumentacji

projektu (tabela konfiguracyjna zo-

produkcyjnej (plik Gerber na foto-

sta³a przedstawiona na rys. 4) i†pros-ploter, plik z†opisem wierceÒ dla

te wyliczenia statystyczne. Standar-

wiertarki numerycznej) lub wydru-

dowo WinDraft jest wyposaøony kon-

ku. WinBoard jest wyposaøony

werter umoøliwiaj¹cy wspÛ³pracÍ

w†wiele interfejsÛw CAM (ang. Com-

Rys. 8.

z†OrCADem.

puter Aided Manufacturing), ktÛre

Po narysowaniu schematu i†wy-

pozwalaj¹ zakwalifikowaÊ ten pro-

konaniu jego diagnostyki moøna

gram do gatunku profesjonalnych.

ramowania, opowiemy w†czerwco-

wygenerowaÊ listÍ po³¹czeÒ elekt-

ElastycznoúÊ prezentowanego pa-

wym numerze EP.

rycznych, ktÛra bÍdzie stanowiÊ

kietu podnosi fakt, øe uøytkownik

materia³ wejúciowy dla programu

kaødej z†jego wersji moøe samodzielnie

Oprogramowanie WinDraft oraz

WinBoard, ktÛry spe³nia rolÍ edy-

tworzyÊ elementy biblioteczne (zarÛ-

WinBoard prezentowane w†artykule

tora do projektowania obwodÛw

wno symbole graficzne dla edytora

udostÍpni³a redakcji firma Elfa.

drukowanych. Po wgraniu listy po-

schematÛw, oraz rozmieszczenie wy-

Wersja pakietu WinDraft/Board

³¹czeÒ (wykonanej dla schematu

prowadzeÒ i†kszta³t obudowy - rys. 7).

z†ograniczeniem do 100 pinÛw oraz

filtru, ktÛrego schemat znajduje siÍ

Wad¹ najtaÒszej 100-pinowej wer-

dokumentacja do obydwu progra-

na rys. 2) na planszy programu

sji programu jest zg³aszaj¹cy siÍ

mÛw jest dostÍpna w†Interencie,

WinBoard widoczne s¹ wszystkie

czasami komunikat (rys. 8), ktÛry pod adresem: www.ivex.com. BÍdzie

elementy, ktÛre program rozmieúci³

zmusza uøytkownika nabieraj¹cego

ona, wraz z†kilkoma programami

w†optymalny (jego zdaniem) sposÛb

apetytu na zwiÍkszenie rozmiaru

pomocniczymi, dostÍpna takøe na

- rys. 5.

tworzonego projektu do przemyúle-

p³ycie CD-EP4.

Po wgraniu listy po³¹czeÒ moøna

nia swoich zamiarÛw...

Na p³ycie CD-EP4 znajduj¹ siÍ

rozpocz¹Ê trasowanie úcieøek (rys.

Piotr Zbysiński, AVT

takøe wzory p³ytek do wiÍkszoúci 6), w†czym bardzo pomoce s¹ do-kitÛw serii AVT-xxx, wraz z†progra-

datkowe linie wyúwietlane przez

O†tym, w†jaki sposÛb wykonaÊ

mem umoøliwiaj¹cym ich drukowa-

program, ktÛre wskazuj¹ po³¹czenia

p³ytki drukowane zaprojektowane

nie na dowolnej drukarce (wymaga

do wykonania.

przy pomocy prezentowanego oprog-

Windows 95).

Elektronika Praktyczna 5/98

25