blizejprzedszkola.pl

C

zęsto to matki jako pierwsze sygnalizują niepokój

związany z zaburzonymi zachowaniami czy reakcja-

mi dziecka i ta bardzo cenna i rzadko bezpodstawna

intuicja matek jest wystarczającym powodem, aby poszukać

specjalisty mogącego zdiagnozować dziecko. Niekiedy jednak

rodzice wypierają sygnały o nieprawidłowościach i negatyw-

nie reagują na informacje przekazywane przez nauczycieli.

Zwykle argumentują to twierdzeniem, że w domu dziecko

nie wykazuje aż tylu niepożądanych zachowań. W dużym

uogólnieniu taki wniosek jest możliwy do sformułowania, je-

śli uwzględni się fakt, że wiele dysfunkcji ujawnia się podczas

współbycia w grupie, a w domu dziecko wymusza dostar-

czanie mu aktywności o typie autostymulującym lub fiksa-

cyjnym, np. oglądanie telewizji, korzystanie z Internetu, gry

komputerowe, aktywności ruchowe itp. Niepokojące zacho-

wania muszą zostać poddane diagnozie. Postawa zachowaw-

cza, zakładająca czekanie na samoistną poprawę, nie może

obowiązywać w żadnej placówce edukacyjnej.
Dziecko z zespołem Aspergera potrzebuje terapii uwzględnia-

jącej dysfunkcje w obszarze językowym, społecznym i emo-

cjonalnym. Wszystkie one ściśle wiążą się ze sobą z oczywistą

nadrzędną rolą języka, jako narzędzia kształtującego zacho-

wania społeczne i emocjonalne. O terapii w zakresie budowa-

nia systemu językowego nie wolno zapominać nawet wtedy,

kiedy dziecko posługuje się, charakterystycznym dla zespołu

Aspergera, wyrafinowanym, skomplikowanym językiem,

pamięta trudne słowa, recytuje długie wiersze. Najczęściej

jednak posiada równocześnie deficyty w nazywaniu pro-

stych zjawisk codziennych, np. najbliższych osób, kolorów,

nazw posiłków lub ubrań. Potrafi wymienić stolice więk-

szości państw świata, ale nie potrafi przypomnieć sobie, co

jadło na śniadanie. Deficyty obserwujemy przede wszystkim

w słownictwie nazywającym relacje (przestrzenne, czasowe,

gradualne, przyczynowo-skutkowe) – dziecko nie potrafi po-

wiedzieć, kto jest wyższy, kto jest starszy, nie rozumie, co to

znaczy za dwa dni, nie potrafi powiązać zdarzeń według re-

lacji przyczyna – skutek. Wypracowanie umiejętności posłu-

giwania się tymi określeniami oznacza wyposażenie dziecka

w narzędzie do prawidłowego oglądu świata i zauważania

obowiązujących w nim zależności. Bez tego świat ten jawi się

jako zbiór niepowiązanych elementów, bez reguł, bez syste-

mu.

J

ęzykowa terapia dziecka z zespołem Aspergera opiera się

o Symultaniczno-Sekwencyjną Metodę Nauki Czytania.

Metoda opracowana w Krakowie przez prof. Jagodę Cie-

szyńską zakłada budowanie systemu językowego zgodnie

z modelem rozwojowym poprzez czytanie. Jej podstawowym

założeniem jest wyeliminowanie rozpoznawania liter jako ele-

mentu graficznego na rzecz odczytywania sylab jako nośników

znaczenia.

Prawidłowy rozwój językowy wyznacza także poziom funk-

cjonowania społecznego oraz pozwala kształtować emocje

i modele reakcji. Reguły postępowania przekazywane są

głównie językowo, np. nie wolno..., trzeba..., należy..., nie..., bo...

Dziecko musi rozumieć te przekazy, aby próbować postępo-

c

hWila

z

logoPedą

Dziecko z zespołem Aspergera
może znaleźć się w każdej
grupie przedszkolnej lub w klasie.
Wiele przypadków nie zostaje
wcześnie zdiagnozowanych,
a pozornie prawidłowy rozwój mowy
małych dzieci usypia czujność otoczenia.

Jak pomóc dziecku z zespołem Aspergera?

Marta Korendo

blizejprzedszkola.pl

wać zgodnie z nimi albo wiedzieć, że zrobiło źle. Podobny

problem dotyczy emocji.

Deficyty funkcjonowania lewej półkuli mózgu powodują za-

burzenia sprawności sekwencyjnych zarówno w działaniu,

jak i w języku. Oznacza to nieporadność dzieci z zespołem

Aspergera w zakresie samoobsługi oraz umiejętności budo-

wania dłuższych wypowiedzi, zawierających kilka informacji

powiązanych np. czasowo. Nawet wtedy, kiedy na pojedyn-

cze pytania dzieci odpowiadają logicznie, w dłuższych wy-

powiedziach logika i porządek zostają wyraźnie zaburzone.

Umiejętność budowania dialogu oraz opowiadania powinny

znaleźć się na liście ważnych zadań terapeutycznych, ponie-

waż warunkują nawiązywanie i podtrzymywanie relacji spo-

łecznych oraz pozwalają na myślowe porządkowanie świata.

W

obszarze oddziaływań terapeutycznych powinna

znaleźć się także zabawa tematyczna oraz symbo-

liczna. Obydwie formy są ściśle związane ze spraw-

nościami językowymi i umiejętnością naśladowania. Dzieci

z zespołem Aspergera zwykle nie potrafią bawić się w grupie,

słabo albo w ogóle nie wcielają się w role, nie rozumieją zasad

gier zespołowych. Ważne jest zatem, aby uczyć dzieci różnych

form zabawy, nie zapominając ponownie o nadrzędnej roli ję-

zyka.

B

liżej

P

rzedszkola



5.04 maj 00

Istotną pomocą okazywaną

dziecku z zespołem Aspergera jest

ciągłe motywowanie i zachęcanie go

do bycia z grupą oraz niepozwalanie

na przedłużające się stany izolacji.

Ciągłe przywracanie dziecka

do współbycia i współdziałania

jest najlepszym sposobem na

wypracowanie takiej intencji.

Istotną pomocą okazywaną dziecku z zespołem Aspergera

jest ciągłe motywowanie i zachęcanie go do bycia z grupą

oraz niepozwalanie na przedłużające się stany izolacji. Ciągłe

przywracanie dziecka do współbycia i współdziałania jest naj-

lepszym sposobem na wypracowanie takiej intencji.

Trzeba jednak podkreślić, że placówka przyjmująca dziecko

z zespołem Aspergera, musi być do tego zadania przygoto-

wana, aby błędnie nie interpretować jego zachowań i reakcji

dziecka, a przez prawidłową ocenę możliwości poznawczych

oraz społecznych dostosowywać wymagania do potrzeb

i wykazywanych deficytów. Dziecko z zespołem Aspergera,

wbrew reakcjom i zachowaniom, potrzebuje w swoim oto-

czeniu osób silnych, potrafiących konsekwentnie (o wiele

bardziej niż w przypadku dzieci zdrowych) wyznaczać gra-

nice i stosować reguły.

dr Marta KorEndo

filolog polski i logopeda, pracownik naukowy

Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie,

praktyk prowadzący terapię dzieci niesłyszących,

autystycznych, z zespołem Aspergera,

upośledzonych i zagrożonych dysleksją.

■

Kolekcja Lubię bajki

– kapitalne książki

do głośnego czytania

*

!

Krumpel, Dundek i wielka wyprawa

Tekst: Krystyna Chołoniewska
Ilustracje: Marcin Bruchnalski
Oprawa twarda
z tasiemkową zakładką
Format: 230 x 225 mm,
Stron: 96
ISBN 978-83-61824-22-0

Krumpel, Dundek i ktoś jeszcze wraz z wujkami strażakami
wyruszyli na niebezpieczną wyprawę do Smutancji. Postano-
wili uwolnić rodziców Dundka i wszystkich więźniów Ponuraka
Wielkiego. Bardzo im pomógł Wielzwierz, a próbowali prze-
szkodzić Rakulec, paskudne Krokodylisko i inne groźne stwory...
Czegóż to nie robili dzielni przyjaciele! Zdmuchiwali pajęczyno-
we drzwi, pływali w bańkokulach, nie dali się zwieść teleskopo-
wi na jaszczurzym drzewie... Jednak gdyby nie Najgłośniejszy
Gwizdek Świata, Płyn Wydobywający z Ukrycia czy Przyśpie-
szacz Akcji, nie wiadomo jak by się ta wyprawa skończyła...

Czy znacie Wróżkę-Czarownicę?

Tekst: Elżbieta Pałasz
Ilustracje: Agnieszka Żelewska
Oprawa twarda
z tasiemkową zakładką
Format: 230 x 225 mm,
Stron: 36
ISBN 978-83-61824-21-3

Wróżka-Czarownica ma sposób na każdy kłopot, nawet jeśli
jest to zagrożenie z powietrza! Radzi sobie równie dobrze za
pomocą szklanej kuli, jak i telefonu komórkowego. Najchętniej
jednak stosuje zupkę-lubkę. Odwiedźcie Wróżkę-Czarownicę,
a poznacie zadziwiające działanie tej czarodziejskiej potrawy.
Pomocnikiem Wróżki jest oczywiście czarny kot. Ma niezbyt
miłe usposobienie, ale czegóż wymagać od kota czarownicy!
Może podczas waszej wizyty zajrzy też rusałka Iwonka albo
grzyb Chichotek? Ich także warto poznać, podobnie jak całe
mnóstwo innych postaci i stworów, niektórych całkiem baś-
niowych, a innych zupełnie nie, które występują w tej uroczej
bajce na opak...

*książki z felietonami Fundacji ABCXXI – Cała Polska czyta dzieciom

na temat pożytków z głośnego czytania

Patronat medialny: