ABC sam sk³adam
komputer. Wydanie IV

Autorzy:

Bartosz Danowski

,

Andrzej Pyrchla

ISBN: 978-83-246-2756-1
Format: 158

u228, stron: 336

Czasy, w których musieliœmy samodzielnie sk³adaæ komputery, niew¹tpliwie dawno
odesz³y ju¿ w przesz³oœæ. Dziœ mo¿emy po prostu wybraæ siê do jednego z wielu sklepów
komputerowych i zamówiæ w nim odpowiedni sprzêt. Do dyspozycji mamy te¿ bogat¹
ofertê gotowych modeli, wœród których bez problemu powinniœmy znaleŸæ komputer
najlepiej pasuj¹cy do naszych wymagañ. Gorzej, gdy poszukujemy sprzêtu nietypowego,
nigdzie nie mo¿emy znaleŸæ interesuj¹cego nas zestawu lub z³o¿enie komputera naszych
marzeñ okazuje siê dziwnie drogie. Jeszcze gorzej, gdy chcemy samodzielnie posk³adaæ
sprzêt w oparciu o elementy, którymi ju¿ dysponujemy. Wtedy przyda³aby siê szczegó³owa
instrukcja lub dobry przewodnik, który poprowadzi³by nas za rêkê i pomóg³ unikn¹æ
nierzadko doœæ kosztownych b³êdów.

Przewodnikiem takim jest „ABC sam sk³adam komputer. Wydanie IV” – nowa edycja
popularnej ksi¹¿ki, dziêki której ju¿ kilkadziesi¹t tysiêcy u¿ytkowników szybko posk³ada³o
komputery ku du¿ej satysfakcji w³asnej. Dziêki niej poznasz architekturê wspó³czesnych
komputerów osobistych, a tak¿e dowiesz siê, jakie elementy s¹ w nich wykorzystywane
i jak zabraæ siê do pracy we w³aœciwy sposób. Instalacja i konfiguracja sprzêtu przestanie
byæ dla Ciebie tematem tabu, a potencjalne problemy nie bêd¹ ju¿ wydawaæ siê barierami
nie do pokonania. Lektura wprowadzi Ciê równie¿ w zagadnienia optymalizacji pracy
komputera i instalowania najnowszej wersji systemu Windows. Wszystko to bez
zbêdnej i odstraszaj¹cej nowomowy technicznej, za to z mnóstwem praktycznych
wskazówek i prostymi wyjaœnieniami najwa¿niejszych kwestii.

• Prezentacja nowoczesnych platform komputerowych
• Wybór i zakup najlepszych komponentów
• Przygotowanie warsztatu pracy
• Monta¿ elementów wewnêtrznych i niezbêdnego okablowania
• Pod³¹czanie urz¹dzeñ peryferyjnych
• Rozwi¹zywanie typowych problemów
• Konfiguracja ustawieñ BIOS-u
• Przygotowanie i instalacja systemu operacyjnego
• Optymalizacja pracy komputera

Samodzielnie z³ó¿ swój komputer – to naprawdê nic trudnego!

SPIS TRE!CI

Wst"p ................................................................................. 7

1

Wybór platformy sprz"towej ................................................ 9

Platforma procesorowa Intel ................................................................11
Platforma procesorowa AMD ...............................................................16
Co wybra!? ............................................................................................21
Pytania i praktyczne odpowiedzi .........................................................23

2

Kompletowanie podzespo#ów i zakupy ................................ 25

P$yta g$ówna jako solidna podstawa komputera .................................25
Obudowa i zasilacz ................................................................................34
Ch$odzenie procesora ............................................................................39
Karta graficzna i monitor ......................................................................40
Pami%! operacyjna — RAM ...................................................................47
Dysk twardy ..........................................................................................50
Nagrywarki i czytniki DVD/Blu-Ray ....................................................53
Karta d)wi%kowa i g$o*niki ..................................................................54
Pozosta$e elementy ................................................................................55

Nap%d dyskietek 1,44 MB ...............................................................55
Karta telewizyjna ............................................................................56
Karta sieciowa .................................................................................58
Klawiatura i mysz ...........................................................................58

Nareszcie na zakupach ..........................................................................60
Pytania i praktyczne odpowiedzi .........................................................69

3

Stanowisko pracy i potrzebne narz"dzia ............................ 73

Stanowisko pracy ..................................................................................73
+adunki elektrostatyczne, ró/nice potencja$ów ........................................75
Potrzebne narz%dzia ..............................................................................75
Podstawowe zasady bezpiecze:stwa ...................................................77
Zabezpiecz komputer przed uszkodzeniem .........................................78
Pytania i praktyczne odpowiedzi .........................................................79

ABC sam sk#adam komputer

4

4

Rozpoczynamy monta$ komputera ...................................... 81

Ró/nice w monta/u platform AMD i Intel ...........................................81
Przygotowanie obudowy .......................................................................83
Przygotowanie i monta/ p$yty g$ównej ................................................89

Korekta ewentualnych ustawie: starszych p$yt g$ównych ..........90
Monta/ procesora ............................................................................91
Pod$<czanie ch$odzenia procesora do zasilania ...........................100
Monta/ pami%ci RAM ....................................................................101
Monta/ p$yty g$ównej we wn%trzu obudowy ..............................103

Konfiguracja dysków twardych, nap%dów optycznych i innych

urz<dze: wspó$pracuj<cych z kontrolerem IDE oraz SATA ...........106

Monta/ nap%dów optycznych .......................................................110
Monta/ stacji dyskietek lub czytnika kart pami%ci .....................113
Monta/ dysku twardego ...............................................................115

Pytania i praktyczne odpowiedzi .......................................................117

5

Pod#%czanie wewn"trznego okablowania .......................... 119

Pod$<czanie kabli zasilaj<cych ............................................................120
Pod$<czanie kabli sygna$owych ..........................................................127

Pod$<czanie stacji dyskietek .........................................................129
Pod$<czanie dysków twardych i nap%dów optycznych ...............131
Pod$<czanie kabla audio ................................................................133
Pod$<czanie kabli panelu przedniego obudowy ...........................136

Pod$<czanie zewn%trznych portów ....................................................142
Pytania i praktyczne odpowiedzi .......................................................146

6

Instalacja karty graficznej i pozosta#ych kart rozszerze& ... 149

Karta graficzna AGP .............................................................................151
Karta graficzna PCI-Express ...............................................................154
Instalacja kart — PCI ..........................................................................157
Inne typy kart — CNR, AMR ..............................................................158
Pytania i praktyczne odpowiedzi .......................................................159

7

Pierwsze uruchomienie i zako&czenie monta$u ................ 161

Pod$<czanie zewn%trznych urz<dze: i zasilania ...............................161
Pierwsze uruchomienie komputera ....................................................166
Porz<dkowanie wn%trza obudowy .....................................................168
Zamkni%cie obudowy ..........................................................................171
Pod$<czanie zasilania ..........................................................................176
Pod$<czanie monitora ..........................................................................176
Pod$<czanie urz<dze: zewn%trznych .................................................176

Klawiatura oraz mysz ...................................................................176
Urz<dzenia USB .............................................................................177
Drukarka lub skaner — starszy model .........................................178
G$o*niki i mikrofon ........................................................................179
Sie! .................................................................................................181

Pytania i praktyczne odpowiedzi .......................................................182

8

Gdy pojawi% si" problemy ................................................. 185

B$%dy sprz%towe ..................................................................................186

Brak reakcji po w$<czeniu zasilania .............................................186
Po w$<czeniu komputera ekran monitora pozostaje ciemny ......188

Spis tre'ci

5

B$%dy sygnalizowane d)wi%kiem .................................................191
Komputer uruchamia si%, ale nie dzia$a klawiatura ...................192
Nie s< widoczne nap%dy optyczne i inne .....................................193
Komputer nie rozpoznaje dysku twardego ..................................193
Po w$<czeniu zasilania nie *wiec< si% kontrolki,

ale komputer uruchamia si% prawid$owo .................................194

Dioda stacji dyskietek *wieci bez przerwy ..................................194
Po uruchomieniu komputera wyst%puje b$<d CMOS ..................195
B$<d: Memory Test Fail ................................................................195
Wentylator procesora po w$<czeniu zasilania

zatrzymuje si% po kilku sekundach ............................................196

Komputer w trakcie uruchamiania sam si% resetuje lub wy$<cza ..197
Komputer nie startuje z p$yty CD ..................................................198
Komputer zatrzymuje si% przy wykrywaniu urz<dze: IDE

lub nap%dów optycznych ............................................................198

Nie dzia$a urz<dzenie podpi%te do portu USB .............................199
B$%dy w wy*wietlaniu obrazu w rozdzielczo*ci wi%kszej

ni/ 1024×768 ..............................................................................200

B$%dy programowe ..............................................................................200

Modem nie wybiera numeru na p$ycie z chipsetem VIA ............200
Komputer nie uruchamia systemu z dysku twardego .................201
W trakcie instalacji systemu Windows XP/Vista/7

nie jest widoczny dysk twardy ..................................................201

Czarny ekran w trakcie instalacji systemu

MS Windows XP Home oraz Professional .................................202

Czarny ekran w trakcie instalacji systemu Windows 98 ............202

Pytania i praktyczne odpowiedzi .......................................................202

9

Konfiguracja BIOS-u ........................................................ 203

Wej*cie do menu BIOS-u .....................................................................206
Najcz%*ciej wyst%puj<ce uk$ady menu BIOS-u ......................................207
Najwa/niejsze ustawienia ..................................................................211
Zapis ustawie: .....................................................................................224
Aktualizacja BIOS-u ............................................................................225

Identyfikacja p$yty g$ównej ..........................................................225
Identyfikacja wersji BIOS-u ..........................................................228
Aktualizacja BIOS-u z dyskietki ...................................................229

Pytania i praktyczne odpowiedzi .......................................................231

10

Przygotowanie dysku twardego do instalacji systemu ....... 235

Dobór odpowiedniego systemu plików ..............................................235
Podzia$ dysku na partycje ...................................................................237

Fdisk ...............................................................................................239
Partycjonowanie w systemie MS Windows XP/Vista/7 ..............245
GParted — uniwersalne narz%dzie do zarz<dzania partycjami ....... 245
Tworzenie nowych partycji ...........................................................246
Zmiana rozmiaru istniej<cej partycji ...........................................251

RAID — alternatywa dla wymagaj<cych ...........................................257

Dost%pne tryby pracy RAID ..........................................................258
Zak$adanie macierzy .....................................................................260

Pytania i praktyczne odpowiedzi .......................................................261

ABC sam sk#adam komputer

6

11

Instalacja systemu ........................................................... 263

Instalacja i konfiguracja MS Windows 7 ...........................................264

Przygotowanie komputera do instalacji systemu ........................265
Sterownik kontrolera dyskowego .................................................268
Instalacja Windows 7 ....................................................................269
Instalacja sterowników .................................................................283

Pytania i praktyczne odpowiedzi .......................................................294

12

Dostrajanie systemu ........................................................ 297

Aktualizacja sterowników ..................................................................297
Aktualizacja systemu ..........................................................................299
Dostosowanie systemu operacyjnego do grania ......................................304
Pytania i praktyczne odpowiedzi .......................................................305

13

Dodatek ........................................................................... 307

Identyfikacja oznacze: procesorów ...................................................307
Oprogramowanie testowe ...................................................................311

3dMark ...........................................................................................312
Testowanie dysku twardego .........................................................314
Testowanie pami%ci RAM .............................................................315
Ogólne testy komputera ................................................................316
Test procesora ...............................................................................319

Konflikty sprz%towe — przerwania IRQ ............................................321

Sprawdzanie przydzielonych przerwa: .......................................322
Usuwanie konfliktów przerwa: ...................................................322

Monta/ przeno*nego dysku USB ........................................................323
Ciekawe miejsca w internecie ............................................................325

Podsumowanie ................................................................. 327

Skorowidz ....................................................................... 329

6

INSTALACJA

KARTY GRAFICZNEJ

I POZOSTA=YCH

KART ROZSZERZE*

W

tym rozdziale opisali*my ostatni etap sk$adania,

jakim jest instalacja karty graficznej oraz pozosta$ych
kart rozszerzaj<cych funkcje komputera. Przeczytaj do-
k$adnie opis i zamontuj karty we wn%trzu komputera.
W jednym z poprzednich rozdzia$ów po*wi%conym kom-
pletowaniu podzespo$ów wspominali*my, /e obecnie
mo/esz si% spotka! z kartami graficznymi wykonanymi
w standardzie PCI-Express i rzadziej AGP. Niezale/nie
od typu posiadanej karty graficznej, istota monta/u
pozostaje taka sama.

Na rysunku 6.1 zamie*cili*my rozk$ad gniazd AGP i PCI,
a na rysunku 6.2 rozk$ad gniazd PCI-Express 16x, 1x
oraz PCI na przyk$adowych p$ytach g$ównych. W razie
problemów z instalacj< kart wynikaj<cych z niemo/no-
*ci rozpoznania odpowiedniego gniazda rysunki 6.1 oraz
6.2 mog< okaza! si% pomocne.

ABC sam sk#adam komputer

150

Rysunek 6.1.

Rozk8ad gniazd
AGP oraz PCI
na p8ycie g8ównej
starszej konstrukcji

Rysunek 6.2.

Rozk8ad gniazd PCI-Express 16x oraz PCI-Express 1x na przyk8adowej
p8ycie g8ównej. W tym przypadku na p8ycie znajduj) si* dwa gniazda
PCI-Express 16x, co umo!liwia prac* kart w trybie SLI, oraz dwa gniazda
PCI-Express 1x do pod8)czenia kart rozszerzeO

Na rysunku 6.3 przedstawiono kraw%dzie kart AGP oraz PCI-Express. Ró/nic% wi-
da! na pierwszy rzut oka. Karta AGP ma wyci%cie w innym miejscu oraz kontakty
innego typu. Natomiast „grzebie:” karty PCI-Express sprawia wra/enie prostszego,
ale za to z wi%ksz< ilo*ci< delikatniejszych styków.

Instalacja karty graficznej i pozosta#ych kart rozszerze&

151

Rysunek 6.3.

Z8)cze AGP
(u góry) oraz
PCI-Express
(na dole)

Karta graficzna AGP

Wielu producentów p$yt g$ównych stosowa$o jeszcze do niedawna AGP jako stan-
dard komunikacji pomi%dzy kart< graficzn< a reszt< komputera (rysunek 6.4).
Rozwi<zanie to dalej zapewnia stosunkowo du/< wydajno*!, jednak ust<pi$o ju/
miejsca nowszemu standardowi, jakim jest PCI-Express.

Rysunek 6.4.

Wydajna karta
graficzna
wspó8pracuj)ca
z portem AGP

Zanim rozpoczniesz monta/ karty graficznej w nowszych konstrukcjach p$yt g$ów-
nych, jeszcze raz przypominamy o tym, by* koniecznie sprawdzi$ kart% AGP.
Chodzi o to, /e niektóre karty graficzne przeznaczone s< do pracy z napi%ciem 3,3 V
— standard AGP 2x — a nowoczesne p$yty g$ówne wymagaj< kart nowszych,
wspó$pracuj<cych z napi%ciem 1,5 V — standard AGP 4x i 8x. Najcz%*ciej za-
równo karty, jak i gniazda maj< odpowiednie zabezpieczenia, by nie mo/na by$o
za$o/y! karty do innego gniazda ni/ to, do którego jest przeznaczona.

Kart% o napi%ciu 3,3 V $atwo rozpozna! po wyci%ciu (rysunek 6.5) — wyst%puje tylko
jedno, nie ma ju/ takich kart na rynku nowych cz%*ci komputerowych.

ABC sam sk#adam komputer

152

Rysunek 6.5.

Schemat kraw*dzi
karty AGP

Obecnie wszystkie karty AGP wykonane s< w standardzie 8x (1,5V). Na rysunku 6.5
pokazali*my miejsca, w których znajduj< si% wyci%cia w kartach, w zale/no*ci
od napi%cia, z jakim pracuj<. Oczywi*cie, w praktyce na karcie jest tylko jedno
wyci%cie, a nie dwa, jak to wida! na rysunku, chyba /e masz do czynienia ze
starszymi modelami kart.

W zdecydowanej wi%kszo*ci p$yt g$ównych producent zadba$ o wyeliminowanie
mo/liwo*ci ewentualnej pomy$ki poprzez odpowiedni< konstrukcj% gniazda AGP
i wyposa/y$ je w wyst%py odpowiadaj<ce wyci%ciom na karcie graficznej. Niestety,
w niektórych starszych konstrukcjach p$yt g$ównych mo/na spotka! port AGP, do
którego fizycznie pasuj< zarówno karty graficzne AGP 2x (3,3 V), jak i AGP 4x/8x
(1,5 V). S< to tzw. uniwersalne porty AGP — nie maj< one blokad mechanicznych,
systemu wyst%pów odpowiadaj<cych wyci%ciom na kartach grafiki. Do tych slotów
powinny pasowa! zarówno karty 3,3 V, jak i 1,5 V; warto jednak sprawdzi! w do-
kumentacji p$yty g$ównej, czy jest mo/liwo*! obs$ugi kart AGP w obu standardach
napi%ciowych.

Monta/ karty rozpocznij od zlokalizowania gniazda AGP na p$ycie g$ównej. Naj-
cz%*ciej ma ono kolor br<zowy, cho! niektórzy producenci p$yt g$ównych w ostatnich
czasach wykonuj< gniazda w ró/nych kolorach, np. na niektórych p$ytach firmy
Gigabyte s< to gniazda zielone lub fioletowe, jednak sam kolor nie ma znaczenia.
Gniazdo wyró/nia si% spo*ród innych na p$ycie g$ównej kilkoma cechami. Jest
umieszczone najbli/ej procesora (rysunek 6.1) i bardzo cz%sto ma specjalny zatrzask
blokuj<cy kart% przed wypadni%ciem ze slotu. Dodatkowo gniazdo AGP jako jedyne
jest bardziej oddalone od tylnej kraw%dzi p$yty g$ównej.

Je/eli masz problemy z odnalezieniem slotu AGP na p$ycie, mo/esz skorzysta!
z do$<czonej dokumentacji, w której na schematycznym rysunku wszystko po-
winno by! zaznaczone i opisane.

Po odnalezieniu gniazda AGP w$ó/ kart% grafiki w slot *ledziem z gniazdem moni-
torowym zwróconym w stron% otworu powsta$ego po wyrwanej blaszce w tylnej
cz%*ci obudowy. Nast%pnie przyci*nij kart% do oporu, ale zachowaj umiar i nie rób

Instalacja karty graficznej i pozosta#ych kart rozszerze&

153

tego na si$%; je*li karta zdecydowanie nie pasuje do slotu, upewnij si%, czy na pewno
montujesz j< w slocie AGP, a nie np. w slocie PCI. Je/eli jeste* pewien, /e wk$adasz
kart% do odpowiedniego slotu, doci*nij j< od góry tak, aby specjalny zatrzask
zamocowany w gnie)dzie AGP zamkn<$ si% nad wyci%ciem karty, w ten sposób
uniemo/liwiaj<c jej wysuni%cie (rysunek 6.6).

Rysunek 6.6.

DociJnij kart*
tak, by zatrzask
blokuj)cy
zaskoczy8
i zablokowa8 j)

Je/eli karta jest ju/ osadzona w slocie, skorzystaj ze *rubek dostarczonych z obu-
dow< i przykr%! j< do niej w podobny sposób, jak robi$e* to przy przykr%caniu *ledzi
z dodatkowymi portami. W dro/szych obudowach zamiast *rub mo/esz spotka!
specjalne zatrzaski przytrzymuj<ce karty na miejscu.

Przy tanich obudowach mo/e si% zdarzy!, /e otwór w *ledziu karty graficznej lub
innej karty rozszerze: nie pasuje do nagwintowanego otworu na obudowie;
w takim przypadku ponownie wyjmij kart% i spróbuj, delikatnie odginaj<c *led),
dopasowa! go tak, aby bez problemu mo/na by$o przykr%ci! kart% do obudowy.
W$ó/ teraz ponownie kart% i, je/eli bez mocnego naginania *ledzia mo/na j< przy-
kr%ci!, zrób to.

Pami%taj, /eby dopasowa! gwint *rubki do otworu w obudowie, poniewa/ niew$a-
*ciwa *ruba przy si$owym wkr%caniu mo/e uszkodzi! gwint w otworze. B%dziesz
mia$ wtedy powa/ny problem, poniewa/ nie b%dziesz móg$ poprawnie umocowa!
karty. W przysz$o*ci mo/e si% to objawia! brakiem styku i nieprawid$ow< prac<
komputera, a tak/e mog< pojawi! si% problemy zwi<zane z wypadaniem takiej
karty ze slotu. Lu)na karta mo/e nawet uszkodzi! p$yt% g$ówn<. Je*li masz bardzo
wydajn< kart%, ale za to wymagaj<c< lepszego zasilania, by! mo/e b%dziesz musia$
pod$<czy! do karty dodatkowe zasilanie. Na kartach mo/e znajdowa! si% gniazdo
zasilaj<ce takie samo jak dla np. dysku twardego IDE lub stacji dyskietek. Najcz%-
*ciej producent takiej karty dostarcza wraz z ni< odpowiedni kabel. Je*li go nie
masz, po prostu wetknij jeden wolny kabel zasilaj<cy bezpo*rednio z zasilacza.
Mo/esz te/ wykorzysta! rozdzielacz, jaki opisywali*my w poprzednich rozdzia$ach.
Je*li nie pod$<czysz dodatkowego zasilania do karty, która tego wymaga, nie
uruchomisz komputera (zobaczysz czarny ekran).

ABC sam sk#adam komputer

154

Karta graficzna PCI-Express

Dzisiaj standardem sta$y si% karty graficzne oparte na nowoczesnej magistrali PCI-
Express. Rozwi<zanie to jest bardzo wydajne i przysz$o*ciowe. Monta/ karty PCI-
Express jest identyczny z monta/em kart AGP i nie przysparza /adnych proble-
mów. Fizyczna ró/nica polega na innej konstrukcji gniazda (rysunek 6.2).

Na rysunku 6.7 wida! kart% w standardzie PCI-Express zamontowan< na p$ycie
g$ównej. Zapami%taj, /e w przypadku wydajnych kart PCI-Express b%dziesz zmu-
szony do pod$<czenie dodatkowego zasilania. Odpowiednie kable powinny by!
dost%pne w ka/dym nowym zasilaczu. W przypadku najbardziej wydajnych kart
graficznych nale/y pod$<czy! nawet dwie linie zasilaj<ce PCI-E 6- oraz 8-pinowe
(rysunek 6.8), a do stabilnej pracy wymagany jest mocny, firmowy zasilacz o mocy
od 600 W w gór%.

Rysunek 6.7.

Karta PCI-Express zamontowana w odpowiednim gnieNdzie i zatrzask
uniemo!liwiaj)cy wysuni*cie si* z gniazda, podobnie jak przy karcie AGP.
Wydajne karty graficzne obowi)zkowo wymagaj) pod8)czenia dodatkowego
zasilania

W nowych konstrukcjach p$yt g$ównych mo/esz si% spotka! z dwoma lub czterema
gniazdami PCI-Express 16x przeznaczonymi do monta/u karty graficznej. Rozwi<-
zanie to ma na celu zwi%kszenie wydajno*ci ca$ego komputera, a zw$aszcza pod-
systemu graficznego, i nosi nazw% SLI. W praktyce wygl<da to tak, /e montowane
s< dwie karty graficznej po$<czone ze sob< specjalnym $<cznikiem — mostkiem SLI.
Na rysunku 6.9 wida! przyk$ad takiej p$yty g$ównej.

Instalacja karty graficznej i pozosta#ych kart rozszerze&

155

Rysunek 6.8.

Jedna z mocniejszych, w czasie pisania ksi)!ki, kart graficznych. Wymaga
dwóch linii zasilaj)cych jednej 6-pinowej i drugiej 8-pinowej. Obowi)zkowy
jest te! firmowy zasilacz o mocy minimum 650 W. Spe8nienie podanych
wymogów pozwala na osi)gni*cie pe8nej mocy i gwarantuje stabiln) prac*

Rysunek 6.9.

Przyk8ad p8yty
g8ównej, na której
zamontowano
trzy gniazda
PCI-Express. P8yta
taka umo!liwia
prac* kart
grafiki zarówno
w trybie SLI,
jak i CrossFireX,
maksymalnie
z trzema kartami
PCI-E pracuj)cymi
w trybie 3-Way
SLI. Na górnym
zdj*ciu znajduje
si* przyk8ad
po8)czenia kart
w trybie SLI

ABC sam sk#adam komputer

156

Aby uruchomi! tryb SLI, musisz mie! odpowiedni< p$yt% g$ówn< i dwie lub trzy
(tryb 3-Way SLI wymaga innego mostka $<cz<cego karty, który powinien by!
dostarczony wraz z p$yt< g$ówn<) odpowiednie karty graficzne. Przy starszych
p$ytach g$ównych, na których SLI debiutowa$o, dodatkowo musisz odwróci!
specjaln< p$yt% drukowan<, która przypomina uk$ad pami%ci RAM i znajduje si%
w bezpo*rednim s<siedztwie gniazda PCI-Express (rysunek 6.10). Je/eli posia-
dasz now< p$yt%, rozwi<zanie z p$yt< Ciebie ju/ nie dotyczy.

Rysunek 6.10.

Po lewej mostek na p8ycie, po prawej mostek 8)cz)cy dwie karty PCI-Express,
przygotowane do pracy w trybie SLI. W nowych p8ytach i obecnie
produkowanych komputerach zrezygnowano z mostka osadzonego na p8ycie
g8ównej

Na mostku s< nadrukowane oznaczenia i wyra)nie jest napisane, w któr< stron%
uk$ad powinien by! w$o/ony do p$yty, aby mo/na by$o pracowa! w trybie SLI.

Je*li na razie nie b%dziesz korzysta! z trybu SLI, nic nie zmieniaj i po prostu za-
montuj jedn< kart% do nadrz%dnego gniazda PCI-Express. Sprawd) w dokumentacji
p$yty, które to gniazdo. Cz%*! producentów zamiast specjalnej p$yty stosuje innego
typu rozwi<zania umo/liwiaj<ce prze$<czenie w tryb pracy SLI, dlatego koniecznie
sprawd) w dokumentacji p$yty g$ównej, jak rozwi<zano prze$<czanie komputera
w tryb pracy SLI.

Po zamontowaniu karty w gnie)dzie, tak samo jak w przypadku kart AGP, powi-
niene* docisn<! j<, a/ zaskoczy specjalna blokada umieszczona w tylnej cz%*ci
gniazda (zdj%cie 6.7). W podobny sposób zamontuj drug< kart%, je*li chcesz ko-
rzysta! z SLI.

Przez pewien okres czasu na rynku dost%pne by$y rozwi<zania oparte na technologii
SLI

opracowane przez firm% Gigabyte. Polega$y one na zastosowaniu jednej karty

graficznej z dwoma procesorami graficznymi GPU na pok$adzie. Tak wi%c mo/na
wykorzysta! moc, która drzemie w trybie SLI, ale nie trzeba ju/ inwestowa!
w dodatkow< kart% grafiki. Gdy masz odpowiedni model karty graficznej i p$yt%
g$ówn<, koniecznie obs$uguj<c< tryb SLI, wystarczy, /e osadzisz kart% w slocie

Instalacja karty graficznej i pozosta#ych kart rozszerze&

157

PCI-Express oznaczonym jako pierwszy, pod$<czysz do niej dodatkowe zasilanie
i ju/ mo/esz cieszy! si% wydajno*ci< gier 3D. Wtedy nie trzeba, a nawet nie mo/na
zmienia! ustawienia mostka montowanego na p$ycie g$ównej (oczywi*cie, je/eli
wyst%puje). Powinien pozosta! w pozycji Normal Mode (rysunek 6.11).

Rysunek 6.11.

Nieprodukowana
ju! karta graficzna
Gigabyte GV-3D1
oraz p8yta Gigabyte
GA-K8NXP-SLI
— wystarczy
jedna karta,
aby da8o si*
pracowa@ z SLI

UFytkownicy kart graficznych opartych na procesorach firmy ATI
równieF mogO skorzystaY z mocy poQOczonych dwóch kart.
Konkurencyjne rozwiOzanie nosi nazw@ ATI CrossFire, a jego
instalacja jest zbliFona do tego, co napisaliPmy na temat SLI.

Instalacja kart — PCI

Obecnie gniazdo PCI jest u/ywane do instalacji dodatkowych kart rozszerzaj<cych
mo/liwo*ci komputera. Za pomoc< PCI mo/esz pod$<czy! wewn%trzn< kart%
faksmodemow<, zaawansowan< kart% d)wi%kow< (rysunek 6.12), kart% tunera
telewizyjnego, dodatkowe kontrolery IDE lub SCSI oraz wiele innych. Instalacja
tego typu kart przebiega tak samo, a wi%c nie ma znaczenia, jak< masz kart%,
gdy/ zawsze post%pujesz tak, jak to opisali*my w tym podrozdziale.

Slotów PCI na nowoczesnych p$ytach g$ównych jest zazwyczaj kilka — cztery, pi%!
lub wi%cej. W konstrukcjach opartych na architekturze PCI-Express slotów PCI jest
nieco mniej — zwykle s< to dwa lub trzy gniazda. Dodatkowo na takich p$ytach
znajduj< si% gniazda PCI-Express 1x, do których równie/ mo/na zainstalowa!
ró/nego rodzaju karty rozszerze:.

Czytaj dalej...

ABC sam sk#adam komputer

158

Rysunek 6.12.

Przyk8ad
karty PCI

Gniazda s< umieszczone przy tylnej kraw%dzi p$yty g$ównej — rysunki 6.1 oraz 6.2.
Wszystkie sloty wygl<daj< identycznie, a w zale/no*ci od p$yty g$ównej maj< ró/ne
kolory. Jednak zawsze kolor slotów PCI ró/ni si% od gniazda AGP i PCI-Express.
Sam kolor slotów nie ma wp$ywu na ich dzia$anie i jest jedynie chwytem marketin-
gowym maj<cym przyci<gn<! klienta oraz pomóc w identyfikacji osobom nieco
mniej rozeznanym w *wiecie podzespo$ów komputerowych.

Konstrukcja gniazda PCI ró/ni si% od opisanych ju/ slotów AGP i PCI-Express, dzi%ki
czemu nie ma mo/liwo*ci pomy$ki — nie za$o/ysz karty PCI do innego portu ni/
PCI i odwrotnie.

Monta/ karty PCI przebiega tak sami jak instalacja kart PCI-Express oraz AGP.
Musisz wsun<! kart% w slot, pami%taj<c o tym, by *led) karty znalaz$ si% z ty$u
obudowy. Gdy metalowa blaszka odstaje od obudowy, co utrudnia jej przykr%cenie,
wyjmij kart% i lekko j< wygnij. Nast%pnie ponownie w$ó/ kart% do gniazda i,
wybrawszy odpowiedni< *rub%, solidnie j< przykr%!.

Inne typy kart — CNR, AMR

Starsze modele p$yt g$ównych wyposa/one zosta$y w porty CNR lub AMR (rysunek
6.13). Z za$o/enia mia$y one s$u/y! do instalacji tanich kart faksmodemowych lub
kart d)wi%kowych. Niestety, nie przyj%$y si% na rynku. Najwa/niejsze powody
takiego stanu rzeczy to brak dost%pno*ci odpowiednich urz<dze: oraz zbyt wysoka
cena w stosunku do oferowanych mo/liwo*ci. Przys$owiowym gwo)dziem do
trumny jest brak zgodno*ci pomi%dzy CNR a AMR. Informacj% t% podajemy jako
ciekawostk%, gdyby* spotka$ jeszcze tak< konstrukcj% p$yty.