Pius IX - inicjator Soboru Watyka!skiego
I

Dogmat o nieomylno!ci papie"a

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Dogmat o nieomylno!ci papie"a – dogmat og"oszony w roku 1870 na soborze watyka!skim I w konstytucji dogmatycznej
Pastor aeternus (Konstytucja o Ko!ciele Chrystusowym). Dogmat ten odnosi si# do tzw. nauczania ex cathedra. Nieomylno$%
papie&a nale&y rozumie% jako bezb"#dno$% w sprawach wiary i obyczajów, nie za$ w sprawach codziennych.

Ustanowienie tego dogmatu spotka"o si# ze sprzeciwem cz#$ci duchownych i wiernych, w wyniku czego w 1870 powsta"
starokatolicyzm.

Spis tre!ci

1 Tre$% dogmatu
2 Zastosowanie
3 Opozycja
4 Zobacz te&
5 Przypisy
6 Bibliografia
7 Linki zewn#trzne

Tre!# dogmatu

Konstytucja powsta"a na IV sesji soboru i jest wynikiem prac 37 kongregacji lokalnych. Zawiera ona nie tylko definicj#
dogmatu, ale równie& teologiczne uzasadnienie jego og"oszenia. Wed"ug ojców soboru nauka o nieomylno$ci papie&a jest $ci$le zwi'zana z jego prymatem oraz biblijnym
zapewnieniem Jezusa o sta"o$ci wiary Piotra Aposto"a

[1]

, którego papie& jest nast#pc'. Jej potwierdzenie znale(% mo&na równie& w tradycji Ko$cio"a i w nauczaniu

wcze$niejszych soborów.

(...) Za zgod' $wietego Soboru nauczamy i definiujemy jako dogmat objawiony przez Boga, &e Biskup Rzymski, gdy mówi ex cathedra - tzn. gdy sprawuj'c urz'd
pasterza i nauczyciela wszystkich wiernych, sw' najwy&sz' apostolsk' w"adz' okre$la zobowi'zuj'c' ca"y Ko$ció" nauk# w sprawach wiary i moralno$ci - dzi#ki

opiece Bo&ej przyrzeczonej mu w osobie $w. Piotra Aposto"a posiada t# nieomylno$%, jak' Boski Zbawiciel chcia" wyposa&y% swój Ko$ció" w definiowaniu nauki wiary i
moralno$ci. Tote& takie definicje s' niezmienne same z siebie, a nie na mocy zgody Ko$cio"a.
Je$li za$ kto$, co nie daj Bo&e, odwa&y si# tej naszej definicji przeciwstawi%, niech b#dzie wy"'czony ze spo"eczno$ci wiernych

[2]

.

Zastosowanie

Papieskie wypowiedzi nieomylne mia"y miejsce przede wszystkim we wcze$niejszych wiekach, kiedy sama idea nieomylno$ci papieskiej nie by"a zdogmatyzowana.
Orzeczenia te mia"y miejsce przewa&nie wtedy, kiedy toczy"y si# &ywe debaty i spory teologiczne pomi#dzy ró&nymi stronnictwami dzia"aj'cymi zarówno wewn'trz, jak i
na zewn'trz Ko$cio"a (np. spory na temat "aski i usprawiedliwienia, kwietyzm, jansenizm, etc.). Wiele dokumentów (ród"owych, zawieraj'cych wypowiedzi dogmatyczne
usystematyzowano i wydano w 1854 w zbiorze opracowanym przez Heinricha Denzingera zatytu"owanym Enchiridion symbolorum, definitionum et declarationum de
rebus fidei et morum, który dzia"a" na polecenie Piusa IX. W 1963 roku ukaza"o si# 32 wydanie, uwspó"cze$nione i przeredagowane przez A. Schonmetzera. Kolejne
wydania Enchiridionu s' wznawiane i aktualizowane o kolejne dokumenty (ród"owe wiary rzymskokatolickiej (m.in. wypowiedzi papieskie i soborowe).

Pomimo istnienia wielu dokumentów papieskich, nie wydano &adnego zestawienia papieskich wypowiedzi nieomylnych. Cz#$ciowe zestawienia takich wypowiedzi
mo&na znale(% w ró&nych opracowaniach, z których w j#zyku polskim jest Breviarium Fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Ko!cio"a, opracowane pod kierunkiem
jezuitów - Stanis"awa G"owy i Ignacego Biedy. Status kanoniczny zawartych w tym opracowaniu wypowiedzi jest z regu"y podany w poprzedzaj'cej je wst#pach.

Dwoma przypadkami, w których katoliccy teolodzy zgadzaj' si# co do statusu papieskich wypowiedzi, s':

ustanowienie dogmatu o Niepokalanym Pocz#ciu Naj$wi#tszej Maryi Panny w konstytucji Ineffabilis Deus papie&a Piusa IX (wydanej przed sformu"owaniem
dogmatu o nieomylno$ci), oraz
ustanowienie dogmatu o wniebowzi#ciu Naj$wi#tszej Maryi Panny w konstytucjiMunificentissimus Deus papie&a Piusa XII

[3]

.

Opozycja

Cz#$% duchownych i teologów katolickich nie chcia"a zaakceptowa% tego dogmatu uwa&aj'c go za nieuzasadniony i niemo&liwy do obrony na gruncie historii Ko$cio"a.
Jeszcze w trakcie obrad soboru grupa 14 profesorów niemieckich historyków i teologów katolickich skupionych wokó" Johanna Dollingera opublikowa"a Der Papst und
das Konzil, w którym wykazano b"#dy w nauczaniu papie&y, a kwesti# nieomylno$ci papieskiej przedstawiono jako g"ówny punkt zabiegów ultramontanistów i jezuitów,
pragn'cych przywrócenia stosunków $redniowiecznych. Autor tego protestu - Johann Döllinger zosta" ekskomunikowany 17 kwietnia 1871 roku. Ekskomunika ta
przypiecz#towa"a roz"am i utworzenie Ko$cio"a starokatolickiego

[4]

.

Opór wobec dogmatu przejawiali tak&e niektórzy ojcowie soborowi, którzy na znak protestu opu$cili sobór, nie chc'c uczestniczy% w uroczystym g"osowaniu ko!cowym
nad dogmatem

[5]

.

W 1872 Otto von Bismarck wyda" okólnik, w którym sugerowa", &e og"oszenie dogmatu o nieomylno$ci papie&a i potwierdzenie jego prymatu ma wy"'cznie kontekst
polityczny. Obawia" si# bowiem, &e papie& przejmie w"adz# jurysdykcyjn' w niemieckich diecezjach i b#dzie powo"ywa% na ordynariuszy biskupów, którzy wobec II
Rzeszy stan' si# urz#dnikami obcego w"adcy, a mianowicie takiego w"adcy, który na mocy swej nieomylno!ci jest w"adc$ ca"kowicie absolutnym, bardziej ni% jakikolwiek
absolutny monarcha !wiecki

[6]

. Przeciw tej opinii wyst'pi" episkopat Niemiec wydaj'c w 1875 O!wiadczenie na temat stosunku prymatu do urz#du biskupiego.

Ostatnim, który zaakceptowa" dogmat by" biskup Wiednia, Józef Strossmayer, który zrobi" to dopiero w 1881 roku

[7]

.

Zobacz te"

Dogmat o Niepokalanym Pocz#ciu Naj$wi#tszej Maryi Panny
Objawienie
Sukcesja apostolska
Prymat )wi#tego Piotra

Przypisy

1. ! !k 22,31-32 (http://biblia.apologetyka.com/read?num=0&strongs=1&fmt=1&q=!k+22%2C31-

32%0D%0A&bible%5B%5D=bg&bible%5B%5D=bp&bible%5B%5D=bt&bible%5B%5D=bw&bible%5B%5D=br&bible%5B%5D=bgn&bible%5B%5D=kow&bible%5B%5D=bpd&bible%5B%5D=nwt-
pl&bible%5B%5D=bug&showrefs=1&polish=1&footnotes=1) w przek"adach Biblii.

2. ! Sobór Watyka#ski I: Pastor aeternus. W: Breviarium fidei.... S. 86.
3. ! The Holy Spirit Assists the Roman Pontiff (http://www.vatican.va/holy_father/john_paul_ii/audiences/alpha/data/aud19930324en.html) , audiencja generalna — 24 marca 1993
4. ! Klaus Schatz, Sobory powszechne - punkty zwrotne w historii Ko!cio"a, s. 256-7, WAM, 2001
5. ! Klaus Schatz, Sobory powszechne - punkty zwrotne w historii Ko!cio"a, s. 255, WAM, 2001
6. ! O$wiadczenie na temat stosunku prymatu do urz%du biskupiego. W: Breviarium fidei.... S. 87.
7. ! Klaus Schatz, Sobory powszechne - punkty zwrotne w historii Ko!cio"a, s. 257, WAM, 2001

Bibliografia

1. Breviarium fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Ko!cio"a. Stanis"aw G"owa, Ignacy Bieda. Pozna#: Ksi%garnia $w. Wojciecha, 1998. ISBN 83-7015-360-7.
2. Klaus Schatz, Sobory powszechne - pukty zwrotne w historii Ko!cio"a, WAM, Kraków 2001
3. Johann Joseph Ignaz Döllinger, The Pope and the Council, London, 1869. http://www.archive.org/stream/a577134500dolluoft#page/n5/mode/2up

Linki zewn!trzne

Kanony Soboru Watyka#skiego I (http://www.intratext.com/X/ENG0063.HTM)

(

ang.

)

&ród"o „http://pl.wikipedia.org/wiki/Dogmat_o_nieomylno%C5%9Bci_papie%C5%BCa”
Kategoria: Dogmatyka

T% stron% ostatnio zmodyfikowano 09:07, 18 lip 2011. Tekst udost%pniany na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach, z
mo'liwo$ci( obowi(zywania dodatkowych ogranicze#. Zobacz szczegó"owe informacje o warunkach korzystania.