Nie takie trudne pojęcia

Pokaż wszystkie odpowiedzi

Konstytucja

Jest to najważniejszy dokument w państwie. W konstytucji, nazywanej także ustawą zasadniczą, opisane jest, jaki

ustrój polityczny ma Polska, jakie jest nasze godło, barwy narodowe i hymn, a także co może prezydent, premier,

ministrowie i inne organy władzy w państwie. W konstytucji określone są także prawa i obowiązki obywatela, a więc co

nam, mieszkańcom Polski, wolno, a czego nie.

Na straży konstytucji stoją prezydent i Trybunał Konstytucyjny złożony z sędziów. To oni pilnują, czy zasady zapisane

w konstytucji są przestrzegane i czy ustawy, które przyjmuje Sejm są z nią zgodne.

Ustawa

Jest to przygotowana przez rząd albo prezydenta propozycja nowego prawa. Ustawy są bardzo różne i mogą dotyczyć

bardzo wielu aspektów życia - pracy, szkoły, służby zdrowia. Może też być ustawa, która poprawia tą, która już

wcześniej weszła w życie. Ustawa po tym jak zostanie przegłosowana w Sejmie, tzn. gdy poprze ją większość posłów, i

podpisana przez Prezydenta RP, wchodzi w życie z chwilą ogłoszenia jej w Dzienniku Ustaw lub po jakimś czasie

(vacatio legis).

Prezydent

Prezydent jest najwyższym przedstawicielem władzy wykonawczej, czyli takiej, która realizuje ustawy przyjęte przez

Sejm i Senat. Prezydentem może być każdy Polak, który skończył 35 lat. Wybierany jest przez wszystkich dorosłych

obywateli na 5 lat. Prezydent dba, żeby ustawy, które uchwalił Sejm były zgodne z konstytucją. Jeżeli uważa, że tak nie

jest może ustawę zawetować. Wtedy taka ustawa wraca do Sejmu, który sprawdza, czy wszystko w niej jest w niej

zgodne z prawem i głosuje jeszcze raz. Jeżeli prezydent nie jest pewien, czy ustawa jest zgodna z konstytucją, może

poprosić Trybunał Konstytucyjny, żeby dokładnie jej się przyjrzał. Trybunał wtedy sprawdza, czy wszystko, co zostało

zapisane w ustawie jest zgodne z prawem i wydaje wyrok, w którym ogłasza, że dana ustawa jest zgodna, albo

niezgodna z konstytucją. Prezydent może też sam przygotować ustawę i wtedy kieruje ją do Sejmu, który głosuje, czy

chce, żeby ta ustawa weszła w życie, czy nie. Od 2005 roku Prezydentem w Polsce jest Lech Kaczyński. Wcześniej

funkcję tę pełnili Lech Wałęsa i Aleksander Kwaśniewski.

Sejm

Sejm składa się z 460 posłów. Jego zadaniem jest tworzenie i poprawianie prawa. Żeby zostać posłem trzeba mieć

skończone 21 lat. Posłowie wybierani są przez wszystkich dorosłych obywateli na 4-letnią kadencję. W Sejmie posłowie

Page 1 of 3

Nie takie trudne pojęcia / Dla dzieci / Prezydent RP Lech Kaczyński

2009-11-11

http://www.prezydent.pl/dla-dzieci/nie-takie-trudne-pojecia/

głosują nad ustawami, które przygotowuje rząd lub prezydent. Ustawa może np. mówić, że w miastach samochody nie

mogą jeździć szybciej niż 50 km/h. Jeżeli większość posłów chce, żeby tak było, głosuje za tą ustawą i wtedy ta ustawa

zostaje przegłosowana przez Sejm. Oznacza to, że zostaje wysłana do podpisu do prezydenta, który sprawdza, czy jest

ona zgodna z prawem. Albo ją podpisuje i wtedy wchodzi ona w życie, albo wetuje, albo wysyła do Trybunału

Konstytucyjnego.

Senat

Senat składa się ze 100 senatorów. Senatorem może zostać każdy obywatel, który skończył 30 lat. Podobnie jak w

przypadku Sejmu, kadencja Senatu trwa 4 lata. Nie można być równocześnie posłem i senatorem. Zadaniem senatorów

jest sprawdzenie, czy ustawy, które przegłosowali posłowie są dobre, czy może trzeba je zmienić. Jeżeli tak, wtedy

senatorowie wprowadzają swoje poprawki i wysyłają poprawioną ustawę do Sejmu, a posłowie głosują, czy chcą, żeby

ją poprawić, czy nie. W sytuacjach wyjątkowych, jak przyjęcie przysięgi prezydenckiej, Sejm i Senat obradują wspólnie

– wtedy są nazywane Zgromadzeniem Narodowym.

Premier

W Polce nazywany jest też szefem rządu albo Prezesem Rady Ministrów. Po wyborach partia, która uzyskała najwięcej

miejsc w Sejmie, ma prawo do stworzenia rządu. W tym celu najpierw wybiera premiera. Później premier tworzy swój

gabinet, ale nie chodzi tu o meblowanie pokoju, tylko o wybór ministrów, których potocznie nazywa się gabinetem.

Każdy z ministrów zajmuje się czymś innym. Jest więc minister od edukacji, od zdrowia, od rolnictwa, od gospodarki

itd. Premier zwołuje posiedzenia rządu i kieruje pracą swoich ministrów. Gdy któryś z nich pracuje źle, premier może

go odwołać i w jego miejsce wybrać innego. Od 2007 roku Premierem w Polsce jest Donald Tusk.

Minister

Minister jest proponowany przez Premiera, ale na to stanowisko powołuje go Prezydent. Każdy z ministrów, a w Polsce

mamy ich 18, zajmuje się jednym określonym obszarem. Jeden minister zajmuje się ochroną środowiska, inny zajmuje

się sprawami zagranicznymi, jeszcze inni kulturą, obroną narodową, czyli wojskiem, rolnictwem, edukacją itd.

Ministrowie mają swoje ministerstwa, w których zatrudniają ludzi, którzy pomagają im wypełniać obowiązki. To

właśnie w ministerstwach powstają ustawy, które następnie są wysyłane do Sejmu. Ministrowie przygotowują także

rozporządzenia, które mają ułatwić wypełniania prawa o którym mówi ustawa.

Partia polityczna

Jest to organizacja, w której są ludzie o podobnych poglądach i którzy chcieliby, żeby w kraju funkcjonowało prawo

zgodne z tymi poglądami. Dlatego zakładają partię polityczną i startują w wyborach parlamentarnych. Jeżeli

obywatele, którzy idą głosować w wyborach, zgadzają się z tymi poglądami, oddają swój głos na daną partię. Wszystkie

głosy obywateli, którzy wzięli udział w wyborach są liczone i na tej podstawie rozdzielane są miejsca w Sejmie – te

partie, które dostały najwięcej głosów, dostają najwięcej miejsc. W Polsce obowiązuje tzw. 5-procentowy prób

wyborczy. Oznacza to, że te partie, które nie uzyskały 5-procentowego poparcia, czyli mniej niż 5 procent obywateli

Page 2 of 3

Nie takie trudne pojęcia / Dla dzieci / Prezydent RP Lech Kaczyński

2009-11-11

http://www.prezydent.pl/dla-dzieci/nie-takie-trudne-pojecia/

głosujących w całym kraju chciało, żeby one wygrały, nie dostają żadnych miejsc w Sejmie. W Polskim Sejmie są

obecnie następujące partie, zaczynając od tej, która dostała najwięcej głosów: Platforma Obywatelska, Prawo i

Sprawiedliwość, Sojusz Lewicy Demokratycznej, Polskie Stronnictwo Ludowe, Socjaldemokracja Polska.

Page 3 of 3

Nie takie trudne pojęcia / Dla dzieci / Prezydent RP Lech Kaczyński

2009-11-11

http://www.prezydent.pl/dla-dzieci/nie-takie-trudne-pojecia/