Co się dzieje, kiedy ludzie umierają?

Wszyscy obawiają się śmierci,
zostaliśmy bowiem stworzeni

do życia, a nie do umierania.
Pismo Święte (Biblia) objawia

nam drogę ratunku przed
śmiercią wieczną. Ono też

mówi nam, jaki jest stan

człowieka

po

śmierci.

"Wiedzą bowiem żywi, że muszą umrzeć, lecz umarli nic
nie wiedzą i już nie ma dla nich żadnej zapłaty, gdyż ich

imię idzie w zapomnienie. Zarówno ich miłość, jak ich
nienawiść, a także ich gorliwość dawno minęły; i nigdy

już nie mają udziału w niczym z tego, co się dzieje pod
słońcem (...). Na co natknie się twoja ręka, abyś to

zrobił, to zrób według swojej możności, bo w krainie
umarłych, do której idziesz, niema ani działania, ani

zamysłów, ani poznania, ani mądrości" (Pismo Święte,
Nowy Przekład, Księga Koheleta 9,5-6).

Czym jest śmierć?

Biblia określa stan śmierci jako sen. "Nie chcemy,
bracia, abyście byli w niepewności co do tych, którzy

zasnęli" (listy apostoła Pawła: I Tes. 4,13, por. I Kor.
15,19-20). Podobnie Chrystus określa stan, w jakim

znajdował się umarły Łazarz. "Łazarz, nasz przyjaciel,
zasnął; ale idę zbudzić go ze snu. Tedy rzekli uczniowie

do niego: Panie! Jeśli zasnął, zdrów będzie. Ale Jezus
mówił o jego śmierci; oni zaś myśleli, że mówił o

zwykłym śnie. Wtedy to rzekł im Jezus wyraźnie: Łazarz
umarł" (Ew. Św. Jana 11,11-14).

Ten sen śmierci będzie trwał aż do przebudzenia.
"Człowiek, gdy się położy, nie wstanie; dopóki niebo nie

przeminie, nie ocuci się i nie obudzi się ze swojego snu"
(Pismo Święte, NP, Księga Hioba 14,12). To

przebudzenie nastąpi w momencie powtórnego przyjścia
Chrystusa. "To wam mówimy na podstawie Słowa Pana,

że my , którzy pozostaniemy przy życiu aż do przyjścia
Pana, nie wyprzedzimy tych, którzy zasnęli. Gdyż sam

Pan na dany rozkaz, na głos archanioła i trąby Bożej
zstąpi z nieba; wtedy najpierw powstaną ci, którzy

umarli w Chrystusie" (I List Apostoła Pawła do
Tesaloniczan 4,15-16).

Gdzie znajdują się umarli?

Na pytanie, gdzie znajdują się umarli, Biblia
odpowiada: "Śpią w prochu ziemi" (Pismo Święte, NP,

Księga Daniela 12,2). Odpowiada też napytanie: W
jakim stanie znajdują się umarli? "Człowiek urodzony z

niewiasty żyje krótko i jest pełen niepokoju. Wyrasta jak
kwiat i więdnie; ucieka jak cień i nie ostaje się" (Pismo

Święte, Księga Hioba 14,1-2). Gdy "wraca do prochu
swego, w tymże dniu giną wszystkie zamysły jego"

(Księga Psalmów 146,4).

Świadomość w stanie śmierci?

Po śmierci nie ma też żadnej świadomości Boga,

dlatego psalmista Dawid woła: "Panie, ratuj duszę moją,
zbaw mnie przez łaskę swoją! Bo po śmierci nie pamięta

się o tobie, a w krainie umarłych któż cię wysławiać
będzie?" (Księga Psalmów 6,5-6).W Księdze Koheleta

9,10 czytamy: "Na co się natknie twoja ręka, abyś to
robił, to zrób według swojej możności, bo w krainie

umarłych, do której idziesz, niema ani działania, ani
zamysłów, ani poznania, ani mądrości" (Pismo Święte,

Nowy Przekład).

Aby zrozumieć stan, w jakim znajdują się zmarli,
właściwą rzeczą jest zadać pytanie: Kim jest człowiek?

W sprawozdaniu o stworzeniu człowieka czytamy:
"Ukształtował Pan Bóg człowieka z prochu ziemi i tchnął

w nozdrza jego dech życia. Wtedy człowiek stał się
istotą żywą" (Pismo Święte, Księga Rodzaju 2,7). Są tu

wymienione podstawowe elementy, z których składa się
człowiek: ciało (proch ziemi) i tchnienie życia (energia

ożywcza); one tworzą istotę żywą. Żaden z tych
elementów nie może żyć niezależnie od siebie.
Co się więc dzieje w momencie śmierci? Biblia
odpowiada, że jest to proces odwrotny do stworzenia.

"Wróci się proch do ziemi - czytamy - tak jak nim był,
duch zaś wróci do Boga, który go dał" (Pismo Święte,

Księga Koheleta 12,7).
Nie stanowi dla nas problemu to, czym jest proch ziemi,

lecz to, czym jest ów dech życia? Jest on iskrą życia, silą
witalną, która uzdalnia człowieka do działania. W Starym

Testamencie używa się dwóch słów na określenie owego
ducha albo tchnienia: neszamah albo ruach. Słowo

neszamah występuje 21 razy w Starym Testamencie i
oznacza fizyczny akt oddychania, najczęściej sam

oddech. Typowy przykład użycia tego słowa znajdziemy
w Księdze Rodzaju 7,21-22: "Wszelkie ciało poruszające

się na ziemi: ptactwo, bydło (...) i wszelkie płazy (...) i
wszyscy ludzie. Wszystko, co miało w nozdrzach

tchnienie życia". Zgodnie z tymi wierszami wszelkie
stworzenie, nie tylko ludzie, posiada owe "tchnienie"

życia.
Jeśli owo tchnienie wracałoby do Boga jako świadoma

istota, która może istnieć niezależnie, znaczyłoby to, że
do nieba idą ludzie i zwierzęta, że nie ma też podziału

na sprawiedliwych i grzesznych. Nigdzie w Starym
Testamencie słowo neszamah nie oznacza nieśmiertelnej

istoty. Ruach pojawia się w Starym Testamencie 377
razy. Tłumaczone jest w podobny sposób: jako duch,

wiatr, oddech. Posiada identyczne znaczenie jak
neszamah. W Nowym Testamencie odpowiednikiem

hebrajskiego ruach jest greckie słowo pneuma.

Czym jest dusza?

Co w Piśmie Świętym znaczy słowo dusza? Słowo

dusza jest tłumaczeniem hebrajskiego słowa nefesz,
odpowiednika nowotestamentowego słowa psyche, i

oznacza najczęściej życie, osobę, zwierzę. Obecnie
często zwrot nefesz hahajah tłumaczony jest jako istota

żywa (w starszych tłumaczeniach, jak np. w przekładzie
księdza Jakuba Wujka z 1935 roku, jako dusza żyjąca).

Jego znaczenie nie jest ograniczone tylko do ludzi (zob.
Księga Rodzaju 1,20.24; 2,19).
W sumie w Biblii jest około 900 miejsc, gdzie występuje
słowo nefesz albo psyche, ale w żadnym miejscu nie jest

związane z czymś nieśmiertelnym; najczęściej oznacza
żywą osobę (zob. Księga Rodzaju 14,21; Księga Liczb

5,6) i tak najczęściej jest to słowo tłumaczone (Księga
Powtórzonego Prawa 10,22).
Z Pisma Świętego jasno wynika, że człowiek nie posiada
duszy, to on jest nazwany duszą żyjącą. Pogląd, że

człowiek zachowuje jakąkolwiek formę życia czy
świadomość po śmierci, oparty jest na pierwszym

kłamstwie szatana, który wbrew temu, co Bóg
powiedział (zob. I Mojż. 3,3), oświadczył: "Na pewno nie

umrzecie"(Księga Rodzaju 3,4). W to kłamstwo szatana
nie tylko uwierzyli pierwsi mieszkańcy ziemi, ale

przekonanie to przedostało się do kręgów
chrześcijaństwa, i podtrzymuje ten pogląd wielu

chrześcijan

do

dnia

dzisiejszego.

Zgodnie z wiarą apostoła Pawła tylko Bóg jest

nieśmiertelny (zob. II List Ap. Pawła do Tymoteusza
6,16).
Skąd zatem zaczerpnięto ideę, że dusza oddziela się od
ciała w momencie śmierci? Jest to echo słów szatana:

"Na pewno nie umrzecie". Rozwinięte to zostało w
formie dualizmu przez takich filozofów greckich, jak

Platon (zm. w r. 350 p.n.e.), Arystoteles (zm. w r. 320
p.n.e.), Pitagoras (zm. w r. 495 p.n.e.). Później idea ta

przeniknęła do chrześcijaństwa. Szczególną rolę odegrał
tu Tomasz z Akwinu (zm. w r. 1274 n.e.).

Prawdą jest Słowo Boże. Nigdy nie unikniemy
zwiedzenia, jeśli będziemy opierać się na nauczaniu,

które jest mieszaniną prawdy i kłamstwa. Tylko dzięki
gruntownemu badaniu Słowa Bożego możemy uniknąć

zwiedzenia. Biblia powinna być pewnym i ostatecznym
autorytetem dla chrześcijan. Dlatego tak ważną rzeczą

jest, abyśmy znali pełną prawdę o śmierci.
Już w Starym Testamencie spotykamy się z faktem

kontaktowania się przez odstępców od nakazów Bożych
z rzekomymi umarłymi. W związku z tym Pismo Święte

daje radę: "Gdy wam będą mówić: Radźcie się
wywoływaczy duchów i czarowników, którzy szepcą i

mruczą, to powiedzcie: Czy lud nie ma się radzić
swojego Boga ? Czy ma się radzić umarłych w sprawie

żywych? A co dotyczy prawa i objawienia: Jeżeli tak nie
powiedzą, to nie zabłyśnie dla nich jutrzenka" (Księga

Izajasza 8,19-20).
"Nauka o świadomości człowieka po śmierci, a przede

wszystkim wiara w to, że duchy zmarłych powracają,
aby usługiwać żywym, utorowała drogę nowoczesnemu

spirytyzmowi (...). Tę właśnie naukę wykorzystuje
szatan dla własnych celów. Upadli aniołowie wykonujący

jego rozkazy zjawiają się jako posłowie ze świata
duchów. Książę zła, twierdząc, że kontaktuje żyjących z

umarłymi, wywiera ; swój zgubny wpływ na umysły
ludzi. Może on ukazać ludziom postacie ich zmarłych

przyjaciół. Oszustwo to jest doskonałe: znajomy wygląd,
głos, słowa - wszystko to podrabia z zadziwiającą

dokładnością. Wielu pociesza się zapewnieniem, że ich
umiłowani doznają szczęścia w niebie, i nie

podejrzewają żadnego niebezpieczeństwa. Dają posłuch
duchom zwodzącym i naukom diabelskim" (Ellen White,

Wielki bój, s. 382)*. Te zdarzenia powodują, że miliony
Judzi wierzą w niebiblijną naukę o nieśmiertelności

duszy, o życiu pozagrobowym.

Czy jednak jest nadzieja na życie wieczne?

Jezus jest źródłem wiecznego życia. Życie możemy

osiągnąć tylko przez wiarę w Niego. Wiara ta jednak nie
polega jedynie na przyjęciu poglądu, że Jezus żył kiedyś

jako postać historyczna, ale oznacza zaufanie Mu z
całego serca, całkowite poleganie na Nim.

Posłuszeństwo Jemu jest warunkiem życia wiecznego.
Jezus zwyciężył śmierć przez to, że sam najpierw umarł

i powstał z grobu. Może więc dać każdej istocie ludzkiej
nadzieję niekończącego się życia poza okowami grobu.

Biblia mówi nam, jak możemy osiągnąć życie wieczne.
Jej odpowiedź jest bardzo prosta: "Kto ma Syna, ma

żywot; kto nie ma Syna Bożego, nie ma żywota" (I Jana
5,12) i: "Uwierz w Pana Jezusa, a będziesz zbawiony"

(Dz. 16,31).
Pismo Święte naucza, że przy stworzeniu człowiek

otrzymał tylko warunkowo nieśmiertelność, uzależnioną
od posłuszeństwa. Przez nieposłuszeństwo stał się

podległy śmierci.
Biblia wyjaśnia, że gdy Jezus przyjdzie na ziemię po raz

drugi, wzbudzi swój lud z grobów, to jest wierzących,
którzy żyli w ciągu wszystkich wieków, i obdarzy ich

ponownym życiem. "Gdyż sam Pan na dany rozkaz, na
głos archanioła i trąby Bożej zstąpi z nieba; wtedy

najpierw powstaną ci, którzy umarli w Chrystusie" (I
Tes. 4,16). Pierwszą rzeczą, która stanie się, gdy Jezus

powróci na ziemię, będzie zmartwychwstanie wszystkich
Jego wiernych naśladowców. Pismo Święte mówi dalej:

"Potem my, którzy pozostaniemy przy życiu, razem z
nimi porwani będziemy w obłokach w powietrze, na

spotkanie Pana; i tak zawsze będziemy z Panem" (I Tes.
4,17). Co za wspaniała obietnica! Gdy znajdujesz się w

obliczu śmierci, wtedy najbardziej potrzebujesz nadziei
życia, która sięga poza bramy grobu. Ten rodzaj nadziei

oferuje ci Jezus. Dlaczego Mu nie zaufać teraz? "Jak w
Adamie wszyscy umierają, tak też w Chrystusie wszyscy

będą ożywieni. A każdy w swoim porządku: jako
pierwszy Chrystus, potem ci, którzy są Chrystusowi w

czasie jego przyjścia" (I Kor. 15,22-23).
Apostoł Paweł, w obliczu zbliżającej się śmierci

męczeńskiej, napisał: "Już niebawem będę złożony w.
ofierze, a czas rozstania mego z życiem nadszedł. Dobry

bój bojowałem, biegu dokonałem, wiarę zachowałem; a
teraz oczekuje mnie wieniec sprawiedliwości, który mi w

owym dniu da Pan, sędzia sprawiedliwy, a nie tylko
mnie, lecz i wszystkim, którzy umiłowali przyjście jego"

(II Tym. 4,6-8). Czas śmierci męczeńskiej to czas
rozstania z życiem, a nie przemiana jednego życia w

inne życie, jednej świadomości w inną, czy też wędrówki
duszy do nieba. Nagrodę w postaci życia wiecznego

Paweł miał otrzymać dopiero w "owym dniu". Ten dzień,
jak często podkreślał w swoich listach, to dzień

powtórnego przyjścia Chrystusa.

Władysław Polok