Wykład 1 Wprowadzenie do makroekonomii

WPROWADZENIE

DO EKONOMII

wykład 1 dr Danuta Rusiecka 28.09.2011

EKONOMIA – NAUKA O WYBORZE

I O OGRANICZONOŚCI ZASOBÓW

Pragnienia (potrzeby) -

nieograniczone

Możliwości ich zaspokojenia -

ograniczone

rzadkością

zasobów (środków zaspokojenia ludzkich potrzeb –

materialnych i niematerialnych)

Środki zaspokojenia potrzeb otrzymane w drodze wydobywania,

przetwarzania i przemieszczania zasobów przyrody- przedmiot

zainteresowania ekonomii

działalność ludzka polegająca na wytwarzaniu środków

zaspokojenia potrzeb – produkcja

Produkty - dobra otrzymane na skutek takiej działalności

Dobra wolne – nie będące wynikiem produkcji występujące w

przyrodzie w postaci nadającej się do zaspokojenia określonej

potrzeby ludzkiej

Nie można posiadać wszystkiego, bo nie wystarcza

wszystkiego dla wszystkich

wszyscy

codziennie muszą dokonywać

wyborów

– ludzie, przedsiębiorstwa, rządy

Wynika to z ograniczoności, czyli

rzadkości

zasobów

dlaczego ?

EKONOMIA – NAUKA O WYBORZE

I O OGRANICZONOŚCI ZASOBÓW

EKONOMIA – NAUKA O WYBORZE

I O OGRANICZONOŚCI ZASOBÓW

stąd wynika potrzeba oszczędnego gospodarowania

zasobami

RZADKOŚĆ -PODSTAWOWY PROBLEM

EKONOMICZNY

CZYNNIKI PRODUKCJI, CZYLI ZASOBY

UŻYWANE DO WYTWARZANIA DÓBR I USŁUG

Zasoby naturalne („ziemia”)

– dostarczane przez przyrodę

(minerały, rośliny, zwierzęta, woda, powietrze), za korzystanie
z „ziemi” płaci się opłatę zwaną rentą

Zasoby siły roboczej („praca”)

– zdolności fizyczne

i umysłowe, jakie ludzie mogą zaangażować w tworzenie dóbr
i usług , za korzystanie z czyjejś pracy płaci się wynagrodzenie

Kapitał

– środki , które wytwarzają ludzie w celu tworzenia

innych dóbr i usług. Zasoby kapitałowe – fabryki, narzędzia
maszyny

Kapitał oznacza także sumę pieniędzy przeznaczaną na
zakup innych czynników produkcji. Opłata za korzystanie
z cudzego kapitału nazywana jest procentem

Technologia

- przetwarzanie w sposób celowy i ekonomiczny

dóbr naturalnych w dobra użyteczne (produkty); wiedza o tym
procesie

WYBÓR !!!

Pole wyboru ograniczone jest przez dochód, majątek,

możliwości pozyskania zasobów z innych źródeł, zyski,

oszczędności itp.

EKONOMIA

- POMAGA ZNALEŹĆ

ODPOWIEDZI NA PODSTAWOWE PYTANIA:

 Co – czyli które dobra należy wytworzyć?

 Jak – czyli w jaki sposób mają być one wytworzone ?

 Dla kogo – czyli kto je otrzyma?

ZASADA RACJONALNOŚCI

GOSPODAROWANIA

Wybór racjonalny dokonywany jest wobec określonego

kryterium celu

spośród konkurencyjnych wobec siebie rozwiązań.

•

zasada największego efektu przy danym

nakładzie środków

• zasada najmniejszego nakładu środków w celu

osiągnięcia danego efektu

Konieczność dokonywania wyboru – zarówno
przez ludzi, jak i przedsiębiorstwa oraz rządy -
wiąże się z kosztem utraconych możliwości –

czyli tzw.

kosztem alternatywnym

–

jest to koszt najlepszej nie wykorzystanej
alternatywy – określony jest przez wszystko
to, z czego należy z zrezygnować, aby tę rzecz
uzyskać

KOSZT ALTERNATYWNY

EKONOMIA

 nauka, która zajmuje się opisem i analizą

tego,

jak

społeczeństwa

wykorzystują

dostępne im zasoby

 nauka badająca, jak ludzie radzą sobie

z rzadkością, czyli brakiem nieograniczonej
dostępności dóbr.

Jest to nauka o tym, jak rozwiązać problem

lokacji ograniczonych zasobów w celu
optymalnego

zaspokojenia

konkurujących

ze sobą potrzeb

czyli

rozdziału czynników produkcji, który określa w każdym
systemie gospodarczym, jak rozwiązywany jest problem

wyboru

, które z

nieograniczonych potrzeb

społecznych

zostaną zaspokojone przez

ograniczone

zasoby

czynników produkcji

PRZEDMIOT EKONOMII –

analiza mechanizmu alokacji

Mikroekonomia

– zajmuje się badaniem zachowania

indywidualnych podmiotów

gospodarczych, bada

rynki

funkcjonujące w ramach gospodarki, patrzy na gospodarkę
przez

pryzmat przedsiębiorstwa i konsumenta

Makroekonomia

– bada funkcjonowanie i rozwój

gospodarki

narodowej

jako całości

, bada takie agregaty

ekonomiczne jak produkt narodowy, czynniki jego wzrostu,
relacje między poszczególnymi czynnikami wzrostu, bada
poziom oszczędności, inwestycji i konsumpcji

w skali całej

gospodarki.

Bada

zachowanie

kategorii

ekonomicznych:

inflacji,

bezrobocia, stóp procentowych, dochodu narodowego,
konsumpcji, inwestycji, oszczędności, zasobów kapitału,
poziomu cen, podaży pieniądza, budżetu państwa, bilansu
płatniczego

MAKROEKONOMIA I MIKROEKONOMIA –

JAKO DZIAŁY TEORII EKONOMICZNEJ

Przedmiot ekonomii

Po co studiować ekonomię?

• żeby zarobić więcej pieniędzy.
• bo warto wiedzieć co się wokół nas dzieje
• żeby rozumieć o czym mówią w telewizji i

piszą w gazetach

• chcemy wiedzieć jak np. inflacja lub recesja

wpłynie na naszą przyszłość

PODMIOTY W MAKROEKONOMII

Państwo

Gospodarstwa

domowe

przedsiębiorstwa

Sektor finansowy

DWA UJĘCIA PROBLEMÓW

W EKONOMII



–

opisuje rzeczywistość

gospodarczą za pomocą
różnorodnych narzędzi i metod
analizy



odpowiada na pytanie: jak
gospodarka funkcjonuje?



unika ocen wartościujących



wyjaśnia prawidłowości
dotyczące rzeczywistości społ-
gosp.(przyczyny,uwarunkowania
i następstwa)



– formułuje sądy

wartościujące – zalecenia
oparte na subiektywnym

wartościowaniu zjawisk



odpowiada na pytanie: jak
gospodarka powinna

funkcjonować?



Jest to system poglądów

wartościujących, budowany

na gruncie rezultatów
dostarczanych przez

ekonomię pozytywną

Ekonomia pozytywna

Ekonomia normatywna

Nie ma jednej teorii ekonomicznej opisującej

rzeczywistość gospodarczą w sposób satysfakcjonujący

wszystkich i nie budzący wątpliwości

Efektem badań makroekonomicznych są teorie i
prawa makroekonomiczne - stale powtarzające się
w danych warunkach relacje pomiędzy zjawiskami
i procesami ekonomicznymi.

PRAWA EKONOMICZNE:

Charakter praw ekonomicznych

•

obiektywność działania –istnieją realnie, są niezależne od

świadomości i woli ludzi, występuje możliwość
dostosowania się i ich wykorzystania

•

statystyczność (stochastyczność) – są poznawalne poprzez
zjawiska masowe, nie tłumaczą każdego indywidualnego
zjawiska, bo są prawdziwe jedynie dla „przeciętnych”,
zjawiska indywidualne nie mogą być podstawą do żadnych
uogólnień

•

historyczność – istnieją tak długo jak określone warunki
ekonomiczne i zmieniają się wraz ze zmianami gospodarki.