FILOZOFIA

Immanuel Kant (1724-1804)

-dwa okresy twórczości: przedkrytyczny (zainteresowanie przyrodoznawstwem; rozwinął
koncepcję wszechświata – system planetarny; kontynuował Niutona) i krytyczny

- trzy podstawowe pytania: co mogę wiedzieć? (pyt. Czy możliwa jest metafizyka jako
nauka), jak powinienem postępować? Czego mogę się spodziewać?

Teoria poznania i etyka

-przewrót kopernikański w filozofii jako odwrócenie relacji między podmiotem poznania a
przedmiotem poznania

porównywał filozofię do fizyki

(filozofię rozumiał jako krytykę; czyli

dreptanie w myślach; filozofów jako ćmy, które lecą do światła (czyt. do pytań
metafizycznych). Metafizyka dla niego były to naturalne pytania

-jak przebiega poznanie

podmiot

zjawisko, fenomen – pobudza zmysły

~~~~~~~~~~~~~~~~~~
przedmiot
-------------

Noumen

Wyjaśnienie:

pojęcie „rzeczy samej w sobie” (noumen)

III.ROZUM

II. NTELEKT

I.CZAS, PRZESTRZEŃ

impulsy, wrażenia

przestrzeń i czas jako aprioryczne formy zmysłowości (formy nie są obiektywnymi

obiektami).

pojęcie zjawiska (fenomen) – świat jako fragment, jako zbiór części

kategorie intelektu (12 kategorii), mają charakter aprioryczny (są zależne od

doświadczenia); najważniejsze kategorie: ilości, wielkości, jakości, stosunku (są to
ogólne pojęcia, dzięki nim uzyskujemy wiedzę naukową); człowiek łączy ze sobą
zjawiska w pewne kategorie, dzięki temu powstała wiedza.

idee rozumu (odróżnia rozum od intelektu) – rozum jest wiedzą metafizyczną.

Trzy idee: Bóg, świat, człowiek (jako dusza).

czas i przestrzeń oraz intelekt  mają charakter współtworzący, rozum natomiast

wprowadza ład i porządek, ale nie współtworzy poznania.

Podsumowanie:

 krytyka metafizyki – pytania które wykraczają poza zjawiska, nie jest się w stanie ich

poznać, odpowiedzieć na nie.

 etyka: Bóg, dusza – mają sens etyczny
 źródła moralności – etyka musi dostarczać moralności, moralność musi być absolutna,

czyn moralny musi być bezinteresowny, moralność lub niemoralność zależy od
intencji

 pojęcie imperatywu kategorycznego