konflikty wśród dzieci

background image

bliżej przedszkola  5.128 maj 2012

8

Bliżej przedszkola

Konflikty

wśród dzieci

Kiedy dzieci popadają w konflikty między sobą,
bardzo umiejętnie wciągają w nie nauczycieli,
którzy poświęcają dużo czasu i energii na ich rozwiązywanie.
Próbują łagodzić sprzeczki, wyręczając przy tym dzieci...

Violetta Kruczkowska

– jak pomóc w ich rozwiązywaniu

Wciągani w konflikt

Nauczyciele nie lubią, kiedy dzieci się

sprzeczają, kłócą i biją, wzajemnie obra-

żają i oddalają od siebie. Zdecydowanie

wolą, by dzieci w grupie się lubiły i żyły

ze sobą w zgodzie, w takiej bowiem at-

mosferze wszystkim lepiej się pracuje,

spędza czas oraz realizuje wyznaczo-

ne cele. Dlatego w sytuacjach konflik-

towych nauczyciele starają się pomóc

swoim podopiecznym. Niektórzy robią

to także dlatego, iż uważają, że to ich

obowiązek, a inni, mimo swojej niechęci

do angażowania się w spory podopiecz-

nych, są w nie zręcznie wciągani przez

dzieci. Prawdopodobnie przypominasz

sobie sytuacje, kiedy dzieci angażowały

cię w swoje konflikty: Ona nie pozwala mi

się bawić... (zabawką albo z nimi) lub To

on zaczął, on pierwszy... (opisywanie za-

chowania).
Sięgnij pamięcią wstecz i przypomnij so-

bie, jakie chwyty sama stosowałaś, aby

skłonić dorosłych do zajęcia się twoim

konfliktem z innym dzieckiem, bratem

lub siostrą. Może byłaś „skarżypytą”

lub „uciśnionym”, a może „aktorem”,

który odgrywał dramatyczną scenę,

żeby pokazać, jak wielka krzywda mu

się dzieje, której sprawcą jest „zły” kole-

ga lub „głupia” młodsza siostra.

Rola sędziego

Niestety, wielu nauczycieli powodowa-

nych troską bierze na siebie konflikty

dzieci, często poprzez generowanie

własnych rozwiązań lub odgrywanie

roli sędziów, decydując, kto jest winny,

a kto nie. Nie jest to dobry pomysł, po-

nieważ z chwilą, gdy nauczyciel weź-

mie kogoś w obronę lub zgodzi się być

arbitrem, sprawa nieuchronnie kom-

plikuje się jeszcze bardziej, a co gorsza

– nauczyciele przyjmujący taką rolę, za-

zwyczaj padają ofiarą dwunastu barier

w komunikacji, zwłaszcza osądzania,

krytykowania, moralizowania i ostrze-

gania.
W konsekwencji, zamiast dwóch osób

dyskutujących o tym, co „dobre”, a co

„złe”, mamy całą trójkę i ustalenie, kto

ma problem i kto jest odpowiedzialny

za jego rozwiązanie staje się rzeczywi-

ście trudne. W rezultacie bowiem jedy-

nymi ludźmi, którzy mogą skutecznie

rozwiązać problem dotyczący relacji,

są ludzie tworzący tę relację. Terapeu-

ci prowadzący np. terapię małżeńską

nigdy nie rozwiązują problemów mał-

żeńskich za swoich klientów, dyrektor

nigdy nie rozwiąże konfliktu pomiędzy

dwoma nauczycielami. Tylko te dwie

konkretne osoby, których dotyczy prob-

lem, mogą go ostatecznie rozwiązać.

Aby poradzić sobie z konfliktem wśród

dzieci, nauczyciel powinien sobie prze-

de wszystkim uświadomić, że to dzie-

ci rządzą swoją relacją, oraz że – jako

osoba wspierająca czy pełniąca funkcję

mediatora w ich konflikcie – musi użyć

aktywnego słuchania (i innych pomoc-

nych umiejętności).

Rola mediatora

Nauczyciel pełniący funkcję osoby

wspierającej zachęca dzieci do bezpo-

średniej rozmowy ze sobą. Skłania je do

rozmowy między sobą, a nie „poprzez

siebie” – nauczyciela. Jego zadaniem

jest aktywne słuchanie treści (faktów)

i uczuć komunikowanych przez każ-

de dziecko, szczególnie wtedy gdy ich

wypowiedzi są naładowane złością

i niejasne. Dzięki temu każde dziecko

będzie czuło, że zostało dokładnie wy-

słuchane. Będzie miało również szan-

sę usłyszeć prawdziwy komunikat

drugiego dziecka, ukryty za pełnymi

emocji słowami, które zostaną „zde-

kodowane” przez nauczyciela podczas

aktywnego słuchania. Gdy komunikaty

będą wysyłane w miarę wyraźnie, na-

uczyciel może po prostu towarzyszyć

dzieciom, zachowując milczenie, i po-

background image

bliżej przedszkola  5.128 maj 2012

9

R

E

K

L

A

M

A

zwolić im wziąć odpowiedzialność za

rozwiązanie problemu.

aby poradzić sobie
z konfliktem wśród dzieci,
nauczyciel powinien sobie
przede wszystkim uświadomić,
że to dzieci rządzą
swoją relacją, oraz że
– jako osoba wspierająca
czy pełniąca funkcję
mediatora w ich konflikcie
– musi użyć aktywnego
słuchania (i innych pomo-
cnych umiejętności).

Jednak czasem nawet żywo przeprowa-

dzone aktywne słuchanie nie wystarcza.

Wówczas nauczyciel powinien wprowa-

dzić metodę trzecią. Zdarza się, że czasa-

mi dzieci docierają do satysfakcjonujące-

go rozwiązania bez niczyjej pomocy, ale

najczęściej nie dochodzi do tego dlatego,

że prawdziwe powody konfliktu pozo-

stają nieujawnione. Dzieci w sytuacji ani-

mozji rzadko słuchają i rozumieją siebie

nawzajem. Dlatego nauczyciele, którzy

pomagają dzieciom rozwiązywać ich

problemy, zdają sobie sprawę z potrójnej

korzyści, jaka się z tym wiąże: rozwią-

zywanie na bieżąco zaistniałych między

dziećmi konfliktów, większa skutecz-

ność dzieci w tym zakresie w przyszłości

oraz wzajemny szacunek we wszystkich

relacjach w grupie. Mediacja jest specjal-

ną i bardzo cenną umiejętnością, której

uczymy nauczycieli na kursach Trenin-

gu Skutecznego Nauczyciela.

Przykład: Krzyś i Małgosia
(4,5 roku i 5 lat)

Problem:

Krzyś i Małgosia lubią się ba-

wić dużym statkiem. Inne dzieci w za-

sadzie nie interesują się

tą zabawką. Kiedy Mał-

gosia zaczyna się bawić

statkiem, Krzyś w tym

samym momencie też

zaczyna się nim intereso-

wać i przeszkadza Mał-

gosi. Dziewczynka się

denerwuje i woła panią.

Nauczyciel:

Małgosiu, wygląda na to, że

masz problem. Chciałabyś o nim opowie-

dzieć?

Małgosia:

Wie pani dlaczego? Nie chcę,

żeby Krzyś się bawił blisko mnie. Za każ-

dym razem, kiedy wezmę tę zabawkę (po-

kazuje), on mi ją zabiera, kiedy ja mówię:

„nie”, to on mi pokazuje język.

Nauczyciel:

Nie chcesz, żeby Krzyś był

blisko, bo to przeszkadza ci się bawić.

Chciałabyś się bawić w spokoju.

Małgosia:

Tak.

Nauczyciel:

A ty, Krzysiu, też lubisz się

bawić tym statkiem, tak?

Krzyś:

(kiwa głową na potwierdzenie słów

nauczycielki)

Nauczyciel:

No dobrze, Krzysiu, to jak

rozwiążemy ten problem?

Krzyś:

Nie wiem.

Małgosia:

Ja wiem! Krzyś mógłby się ba-

wić tam (wskazuje miejsce w sali), a jak ja

skończę się bawić statkiem, to go zawołam

i sam będzie się bawił.

Nauczyciel:

Twoim zdaniem Krzyś mógłby

pobawić się przez chwilę inną zabawką.

Małgosia:

Tak.

Nauczyciel:

Co o tym myślisz, Krzysiu?

A potem może mógłbyś poprosić Małgosię

i pobawilibyście się razem?

Krzyś:

Nie, nie zależy mi na tym.

Nauczyciel:

Nie zależy ci na wspólnej za-

bawie z Małgosią.

Krzyś:

Nie.

Małgosia:

No to mógłbyś wziąć statek i ba-

wić się sam, a ja pójdę rysować.

Nauczyciel:

Rozumiem. Krzysiu, a co ty

na to, gdybyś zaprosił do zabawy innych

kolegów, jak Małgosia skończy się bawić?

Krzyś:

Dobrze, powiem im.

Nauczyciel:

Naprawdę to by ci odpowia-

dało? Ale wtedy nie będziesz mógł prze-

szkadzać Małgosi w zabawie ani pokazy-

wać jej języka.

Krzyś:

Mhm, nie będę.

Nauczyciel:

A co ty na to, Małgosiu?

Małgosia:

Dobrze, tak chcę.

Nauczyciel:

A jeśli to rozwiązanie się nie

sprawdzi, będziemy musieli jeszcze o tym

porozmawiać.

Violetta Kruczkowska – psycholog, certyfikowany psychoterape-

uta systemowy, autoryzowany trener programów metody Gordo-

na, trener ART-u (trening zastępowania agresji), prezes Fundacji

„Wychowanie bez porażek”.
Licencjonowany reprezentant Gordon Training International

w Polsce, założycielka Centrum Komunikacji Gordona. Zajmuje się

psychoterapią dzieci i młodzieży, terapią rodzinną oraz indywidu-

alną psychoterapią dorosłych.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
konflikty wśród dzieci
Konflikty wśród dzieci, PRZEDSZKOLNE, agresja
Ocena lęku szkolnego wśród dzieci i młodzieży miasta Poznania
Eutanazja wśród dzieci, Eutanazja, bioetyka itp
Samobójstwa wśród dzieci
Miłośnicy reklam, Sondaże wśród dzieci na różne tematy
Wpływ telewizji na zachowania agresywne wśród dzieci i młodzieży
Agresja wśród dzieci oraz sposoby jej zapobiegania, Agresja wśród dzieci oraz sposoby jej zapobiegan
Agresja wśród dzieci oraz sposoby jej zapobiegania, Agresja wśród dzieci oraz sposoby jej zapobiegan
alkoholizm, serocki3, Alkoholizm wśród dzieci i młodzieży
Agresja wśród dzieci - zabawy, sprawdzian kl.2
Ja to lubię bajki w którch, Sondaże wśród dzieci na różne tematy
KRAJOWY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NIEDOSTOSOWANIU SPOŁECZNEMI I PRZESTĘPCZOŚCI WŚRÓD DZIECI I MŁODZIE
Zjawisko samobojstw wsrod dzieci
Agresja wśród dzieci, PEDAGOGIKA - materiały
Jezus czy Czarodziej - sonda na temat magii wsród dzieci 9-14 letnich, Sondaże wśród dzieci na różn

więcej podobnych podstron