1

PYTANIA Z EKONOMII NA EGZAMIN MAGISTERSKI

Wstęp

1. Co to jest ekonomia? Omów cel i metodę pracy ekonomistów. Uwzględnij obserwację,

indukcję, dedukcję i krytykę naukową.

2. Co to jest ekonomia i czym różni się od innych nauk empirycznych (np. od fizyki, chemii,

biologii)?

3. Co to jest prawo ekonomiczne (podaj przykłady)? Czym prawa ekonomii różnią się od

praw fizyki, chemii, biologii?

4. Co to jest model ekonomiczny? Czym korelacja zmiennych różni się od związku

przyczynowego (podaj przykłady)?

5. Omów zestawy (typy) danych statystycznych wykorzystywanych przez ekonomistów.

Czym zmiany absolutne różnią się od zmian względnych?

6. Na przykładzie wskaźnika inflacji omów różnice między wskaźnikami (indeksami)

prostymi i złożonymi.

7. Na czym polega różnica między realną i nominalną wartością kwoty pieniądza? Podaj

przykład liczbowy.

8. Na czym polega różnica między obecną a przyszłą wartością kwoty pieniądza (ang.

present / future value)? Podaj przykład liczbowy.

Mikroekonomia

9. Za pomocą modelu rynku konkurencyjnego opisz wpływ występujących jednocześnie

szoków popytowych i podażowych na cenę i ilość dobra.

10. Za pomocą modelu rynku przedstaw wpływ zmiany popytu rynkowego na sytuację gałęzi

doskonale konkurencyjnej w krótkim i długim okresie.

11. Omów koncepcję nadwyżki konsumenta, nadwyżki producenta i nadwyżki całkowitej.

12. Podaj przykłady wykorzystania koncepcji nadwyżek (całkowitej, konsumenta i

producenta) w ekonomii.

2

13. Pokaż, jak konkurencyjny rynek zapewnia zmaksymalizowanie sumy nadwyżki

konsumenta i nadwyżki producenta.

14. Na konkurencyjnym rynku wprowadzono podatek od sprzedaży. Na rysunku przedstaw

rozkład obciążenia uczestników transakcji tym podatkiem.

15. Co to są współczynniki elastyczności cenowej i dochodowej popytu i podaży? Wskaż ich

zastosowania.

16. Za pomocą mapy preferencji i linii ograniczenia budżetowego zilustruj decyzję

konsumenta o wyborze najlepszego koszyka dóbr.

17. Za pomocą mapy preferencji i linii ograniczenia budżetowego zilustruj efekt

substytucyjny i dochodowy zmiany ceny dobra.

18. Co to jest funkcja produkcji firmy? Omów różnice między technikami produkcji:

technicznie i ekonomicznie efektywnymi, praco- i kapitałochłonnymi.

19. Co to są stałe i zmienne koszty produkcji? Skąd się bierze różnica kosztów w krótkim i

długim okresie?

20. Czym różnią się koszty produkcji w ujęciu księgowym i ekonomicznym (podaj

przykład)?

21. Omów kryteria podejmowania przez przedsiębiorstwo decyzji o wielkości produkcji w

krótkim i długim okresie.

22. Co to są korzyści skali (ang. economies of scale) i korzyści zakresu (ang. economies of

scope)? Omów kilka przyczyn korzyści skali.

23. Wymień główne formy rynku i omów ich najważniejsze cechy. Podaj dwa mierniki

koncentracji produkcji na rynku.

24. Dokonaj porównawczej analizy konkurencji doskonałej i monopolu. Wykorzystaj

koncepcję nadwyżki całkowitej.

25. Co to jest monopol naturalny? Odpowiedź przedstaw na rysunku. Wyjaśnij pojęcie i

omów kilka metod regulacji monopoli naturalnych.

26. Na rysunku przedstaw maksymalizację zysku: a) przedsiębiorstwa doskonale

konkurencyjnego, b) monopolu.

27. Omów maksymalizację zysku przedsiębiorstwa działającego na rynku konkurencji

monopolistycznej w krótkim i długim okresie.

3

28. Odwołując się do gry „dylemat więźnia”, omów równowagę Nasha. Podaj przykład

wykorzystania tej gry w ekonomii.

29. Omów model duopolu Cournota.

30. Omów model duopolu Stackelberga.

31. Na czym polega różnicowanie cen przez przedsiębiorstwo? Omów przyczyny i podaj

przykłady.

32. Od czego zależy zapotrzebowanie firmy na czynniki produkcji? Pokaż równowagę na

rynku pracy w konkurencji doskonałej, monopolu i monopsonie.

33. Omów sposoby wpływania przez związki zawodowe na sytuację na rynku pracy, poziom

płac i wielkość zatrudnienia.

34. Omów wpływ stopy procentowej na decyzje gospodarstwa domowego o wielkości

oszczędności oraz wpływ płacy na decyzje o podaży pracy.

35. Omów linię ubóstwa, krzywą Lorenza i współczynnik Giniego.

36. Czym gra sprawiedliwa różni się od gry korzystnej i niekorzystnej? Czym gry ryzykowne

różnią się od nieryzykownych?

37. Omów łączenie i dzielenie ryzyka jako metody zmniejszania ryzyka na rynkach

ubezpieczeń.

38. Omów kilka metod zmniejszania ryzyka (uwzględnij m.in. rynek ubezpieczeń, rynek

kapitałowy i rynek transakcji terminowych).

39. Pokaż, że rynek wolnokonkurencyjny zapewnia osiągnięcie efektywności w sensie

Pareta.

40. Omów główne formy zawodności rynku (ang. market failure).

41. Omów przyczyny i formy polityki ochrony konkurencji.

42. Omów efekty zewnętrzne. Jaka jest treść twierdzenia Coase’a?

43. Omów dobra publiczne i tragedię wspólnego pastwiska (ang. tragedy of commons). Na

czym polega efekt gapowicza (ang. free-riding)?

44. Omów asymetrię informacji oraz dobra pożądane i niepożądane społecznie (ang. merit

goods, merit bads).

4

45. Na czym polegają: negatywna selekcja, pokusa nadużycia (ang. moral hazard) oraz

problem pana i sługi (ang. principal agent problem)?

46. Co to znaczy, że celem gospodarowania jest efektywność i sprawiedliwość? Odpowiedz

szczegółowo.

47. Omów teorię równowagi ogólnej.

48. Co to jest optimum Pareta? Omów wady i zalety optimum Pareta jako narzędzia opisu

gospodarowania.

49. Na czym polega zawodność państwa (ang. government failure)? Omów jej główne formy.

Makroekonomia

50. Omów produkt krajowy brutto (PKB). Scharakteryzuj składniki i sposoby obliczania

PKB.

51. Omów wady i zalety PKB jako miernika dobrobytu społeczeństwa. Zaproponuj inny

miernik dobrobytu.

52. Od czego zależy wielkość konsumpcji w gospodarce? Omów teorię keynesowską oraz

teorię dochodu permanentnego i cyklu życia.

53. Od czego zależy poziom inwestycji? Omów związek wielkości inwestycji, wahań

koniunkturalnych i wzrostu gospodarczego.

54. Wymień najważniejsze założenia oraz opisz model popytowy (keynesowski) gospodarki.

55. Co to jest mnożnik wydatków autonomicznych? Podaj przykład jego wykorzystania do

analizy gospodarki.

56. Wymień najważniejsze założenia oraz opisz model klasyczny gospodarki.

57. Co to jest pieniądz? Omów funkcje pieniądza i korzyści z jego istnienia.

58. Omów przyczyny istnienia popytu na pieniądz. W jaki sposób banki centralne mogą

kontrolować podaż pieniądza?

59. Omów działanie rynku pieniądza z krzywymi popytu na pieniądz i podaży pieniądza.

60. W jaki sposób banki centralne mogą bezpośrednio wyznaczać poziom stóp

procentowych? Podaj przykład.

5

61. Omów przyczyny bezrobocia. Uwzględnij bezrobocie naturalne i przymusowe.

62. Omów poglądy klasyków i keynesistów na temat przyczyn i sposobów zwalczania

bezrobocia. Opisz źródła sztywności („lepkości”) cen i płac.

63. Opisz szkody powodowane przez bezrobocie. Uwzględnij efektywność i sprawiedliwość.

64. Omów konstrukcję modelu IS-LM.

65. Wykorzystując model IS-LM, przedstaw skutki polityki budżetowej (fiskalnej) w

gospodarce zamkniętej.

66. Wykorzystując model IS-LM, przedstaw skutki polityki pieniężnej (monetarnej) w

gospodarce zamkniętej.

67. Omów konstrukcję modelu AD-AS.

68. Za pomocą modelu AD-AS przedstaw reakcje gospodarki na szoki popytowe.

69. Za pomocą modelu AD-AS przedstaw reakcje gospodarki na szoki podażowe.

70. Czym jest stagflacja? Wyjaśnij przyczyny stagflacji i sposoby jej zwalczania.

71. Co to jest inflacja? Czym różni się wskaźnik cen konsumenta (ang. consumer price index,

CPI) od deflatora PKB?

72. Za pomocą równania wymiany Fishera wyjaśnij stanowisko zwolenników ilościowej

teorii pieniądza na temat przyczyn inflacji.

73. Przedstaw obie krzywe Phillipsa. Omów ilustrowane przez nie zależności.

74. Opisz szkody powodowane przez inflację. Uwzględnij efektywność i sprawiedliwość.

75. Omów wpływ oczekiwań inflacyjnych na zachowania podmiotów gospodarczych

(uwzględnij hipotezę adaptacyjnych i racjonalnych oczekiwań).

76. Przedstaw główne korzyści społeczeństwa z handlu zagranicznego. Uwzględnij teorię

kosztów komparatywnych.

77. Czy państwo powinno chronić rynek krajowy przed towarami z zagranicy? Przedstaw

argumenty za i przeciw protekcjonizmowi.

78. Od czego zależy poziom kursu walutowego w gospodarce? Uwzględnij nominalny i

realny kurs walutowy.

79. Omów wpływ zmiany kursu walutowego na gospodarkę.

6

80. Czym jest kurs walutowy odpowiadający parytetowi siły nabywczej? Na czym polega

jego przydatność w ekonomii?

81. Dlaczego w rzeczywistości kurs walutowy odchyla się od poziomu odpowiadającego

parytetowi siły nabywczej? Omów efekt Samuelsona-Balassy.

82. Za pomocą modelu Mundella-Fleminga opisz skutki ekspansywnej i restrykcyjnej

polityki budżetowej (fiskalnej) w gospodarce otwartej.

83. Za pomocą modelu Mundella-Fleminga opisz skutki ekspansywnej i restrykcyjnej

polityki pieniężnej w gospodarce otwartej.

84. Opisz skutki ekspansywnej polityki pieniężnej w gospodarce otwartej w długim okresie.

Na czym polega neutralność pieniądza?

85. Na czym polega kryzys walutowy? Jakie są jego przyczyny i skutki?

86. Co to jest wzrost gospodarczy? Wymień główne źródła wzrostu gospodarczego.

87. Co to jest makroekonomiczna funkcja produkcji? Podaj przykład funkcji Cobba-

Douglasa i omów jej najważniejsze cechy.

88. Omów model wzrostu gospodarczego Roberta Solowa i zjawisko realnej konwergencji.

89. Omów różnice między egzogenicznymi i endogenicznymi teoriami wzrostu

gospodarczego.

90. Co to znaczy, że odpowiednio kształtując instytucje, państwo może wspierać wzrost

gospodarczy? Podaj przykłady.

91. Scharakteryzuj różne metody wspierania przez państwo wzrostu gospodarczego.

92. Co to jest cykl koniunkturalny? Scharakteryzuj cykl za pomocą modelu AD-AS oraz w

inny sposób.

93. Co to jest deficyt budżetowy i dług publiczny? Omów sposoby finansowania deficytu.

Czy warto prowadzić politykę zrównoważonego budżetu?

94. Na czym polega polityka stabilizacyjna państwa w gospodarce? Podaj argumenty za i

przeciw takiej polityce.

95. Omów różnice między uznaniowością w polityce makroekonomicznej (ang. discretion) a

stałymi regułami gry (ang. rules). Wykorzystaj regułę Taylora.

7

96. Wykorzystując kryterium efektywności, wymień najważniejsze argumenty za interwencją

państwa w gospodarce (uwzględnij mikro- i makroekonomię).

Przykładowe podręczniki:

1.

D. Begg, R. Dornbusch, S. Fischer, Ekonomia, t. 1 i 2. PWE, Warszawa, liczne

wydania.

2.

G. N. Mankiw, M. P. Taylor, Ekonomia, t. 1 i 2, PWE, Warszawa 2009.

3.

P. Samuelson, W. Nordhaus, Ekonomia, t. i 2, PWN, liczne wydania

.

4.

B. Czarny, Podstawy ekonomii, PWE, Warszawa 2011.

5.

H. Varian, Mikroekonomia: kurs średni – ujęcie nowoczesne, PWN, Warszawa, liczne

wydania.

6.

E. Czarny, Mikroekonomia, PWE, Warszawa 2006.

7.

W. Samuelson, S. Marks, Ekonomia menedżerska, PWE, Warszawa, 2009.

8.

M. Burda, C. Wyplosz, Makroekonomia. Podręcznik europejski, PWE, Warszawa 2013.

9.

R. Hall, J. Taylor, Makroekonomia, PWN, Warszawa, liczne wydania.

10. O. Blanchard, Makroekonomia, Oficyna Ekonomiczna Wolters Kluwer, Warszawa

2011.