Uchwała Nr IV/22/07 w sprawie uchwalenia Gminnej Strategii Rozwiazywania problemów
Społecznych

Uchwała Nr IV/22 /07

Rada Gminy Modliborzyce

z dnia 06 marca 2007 roku

w sprawie: uchwalenia Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych

Na podstawie art.18 ust.2 pkt.15 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku
o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2001 roku Nr. 142 poz.1591 z
późn.zm.), art. 17 ust. 1 pkt 1 art. 110 ust.1 pkt 4 ustawy z dnia 12 marca o pomocy
społecznej (Dz.U. Nr. 64 poz.593 z 2004, późn. zm.). Rada Gminy uchwala co następuje:

§ 1

Uchwala się Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Gminy Modliborzyce
na lata 2007-2013 w treści zgodnej Załącznikiem Nr.1 do niniejszej Uchwały.

§ 2

Wykonanie Uchwały powierza się Wójtowi Gminy i Kierownikowi Gminnego Ośrodka
Pomocy Społecznej w Modliborzycach.

§ 3

Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym
Województwa Lubelskiego z mocą obowiązującą od dnia przyjęcia.

OPS

MODLIBORZYCE

Strategia Rozwiązywania Problemów

Społecznych

Modliborzyce, styczeń 2007

WSTĘP

1. Istota problemu społecznego i strategia rozwiązywania
problemów społecznych.

2. Diagnoza społeczna Gminy Modliborzyce

2.1. Ogólna charakterystyka gminy.

2.2. Diagnoza społeczna gminy.

3. Problemy społeczne Gminy Modliborzyce.

3.1. Bezrobocie.

3.2. Problemy wynikające z niepełnosprawności.

3.3. Problemy społeczne spowodowane uzależnieniami.

3.4. Dysfunkcyjność rodzin.

3.5. Problem przemocy i sytuacje kryzysowe w rodzinie.

3.6. Inne problemy społeczne gminy.

4. Baza do rozwiązywania problemów społecznych.

4.1. Informacje ogólne.

4.2. Infrastruktura.

4.3. Zasoby kadrowe.

5. Narzędzia do rozwiązywania problemów społecznych.

5.1. Ustawa o pomocy społecznej.

5.2. Program polityki prorodzinnej.

5.4. Europejski Fundusz Społeczny.

5.5. Fundacja im. Stefana Batorego.

6. Analiza SWOT. Mocne i słabe strony.

6.1. Mocne strony.

6.2. Słabe strony.

7. Projekcja zmian. Scenariusz szans i zagrożeń.

7.1. Szanse.

7.2. Zagrożenia.

8. Misja i cele strategii rozwiązywania problemów
społecznych.

9. Kierunki działań zmierzające do realizacji celów
strategicznych.

10. Zgodność strategii z innymi dokumentami
planistycznymi.

11. Monitoring strategii.

12. Źródła finansowania.

Zakończenie

WSTĘP

Jednym z ważniejszych zadań samorządu gminnego jest stworzenie

jak najlepszych warunków rozwoju gospodarczego oraz dążenie do poprawy

warunków życia mieszkańców gminy. W celu realizacji tych zadań niezbędne

jest kształtowanie

odpowiedniej polityki

gospodarczej

i

społecznej.

Do prawidłowego określenia priorytetów w kształtowaniu tej polityki

potrzebne są szczegółowe materiały informacyjne o stanie społeczeństwa

zamieszkującego obszar gminy. Niezbędna jest informacja o strukturze

demograficznej społeczności lokalnej, stopniu jej zamożności, możliwości

zdobywania wykształcenia, możliwości zatrudnienia i zarobkowania, oraz

wiele istotnych informacji mających wpływ na ocenę stanu społeczeństwa

gminy.

Tak przedstawiony obraz społeczności lokalnej pozwoli na wytyczenie

właściwych kierunków kształtowania polityki gospodarczej i społecznej.

Realnym narzędziem do kształtowania tej polityki są strategie. Dla potrzeb

Ośrodka Pomocy Społecznej i gminy Modliborzyce zgodnie z art. 17 pkt.1 ust.1

Ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004r, została opracowana

Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych. Opracowanie i realizacja

gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych dotyczy programów

pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych,

zadań z zakresu polityki prorodzinnej, wspierania osób starszych,

niepełnosprawnych

i

innych,

których

celem

jest

integracja

osób

i rodzin z grup szczególnego ryzyka.

W proces tworzenia strategii zostały zaangażowane także inne gminne

instytucje, realizujące swoje zadania na rzecz społeczności lokalnej: między

innymi Posterunek Policji, Szkoły Podstawowe i Ponadpodstawowe,

Stacja CARITAS, Kościół, Biblioteka Publiczna i Gminny Ośrodek Kultury.

Pierwszym etapem w opracowywaniu strategii rozwiązywania problemów

społecznych

było

zdefiniowania

pojęć

i

zwrotów

używanych

dla potrzeb powstającego opracowania. Kolejny etap prac stanowiło

zgromadzenie materiałów informacyjnych oraz poszerzenie wiedzy na temat

funkcjonowania społeczeństwa. Następnie opracowano diagnozę społeczną

gminy. Opracowanie diagnozy pozwoliło na określenie występujących na

obszarze gminy problemów społecznych, stopnia ich nasilenia, możliwości

rozwiązywania, zapobiegania ich powstawaniu oraz skutkom jakie wywołują.

Wyodrębniono także katalog podmiotów współpracujących ze sobą

w podejmowaniu działań na rzecz rozwiązywania problemów społecznych. Na

podstawie diagnozy społecznej opracowano plan działań zmierzających do

poprawy sytuacji społeczno-ekonomicznej mieszkańców gminy na nadchodzące

5

lat,

stanowiący

cel

niniejszego

opracowania.

Zważywszy na fakt, że istotą każdego społeczeństwa jest przemiana,

założono

konieczność

ciągłych

prac

nad

strategią

rozwiązywania

problemów społecznych zarówno w celu jej aktualizacji oraz monitoringu

i

obserwacji

kierunków

zmian

ż

ycia

społecznego,

stanowiących

podłoże do formowania się problemów społecznych.

1. Istota problemu społecznego i strategia rozwiązywania

problemów społecznych.

Spoglądając uważnie na rozmaite interwencje społeczne, jakie

są podejmowane we współczesnym społeczeństwie, możemy wyróżnić

wśród nich przynajmniej kilka stale powtarzających się schematów,

które nazywane są strategiami rozwiązywania problemów społecznych.

Strategie rozwiązywania problemów społecznych to uogólnione,

stosunkowo trwałe i często, choć nie zawsze realizowane w toku

działalności prowadzonej przez wyspecjalizowane organizacje, wzory

interwencji społecznych. Określane są „strategiami”, dlatego że odwołują

się one do społecznie podzielanych poglądów o przyczynach czy źródłach

powstawania

różnych problemów

społecznych,

a

także

właściwych

ś

rodkach zaradczych i w ten sposób organizują zbiorową działalność.

O strategiach rozwiązywania problemów mówimy wówczas, gdy

potrafimy wskazać na zespoły interwencji społecznych podejmowanych

systematycznie w dłuższych okresach i zbliżonych do siebie ze względu na

podobne uzasadnienia.

W proces tworzenia strategii zostały zaangażowane także inne gminne

instytucje, realizujące swoje zadania na rzecz społeczności lokalnej: między

innymi Posterunek Policji, Szkoły Podstawowe i Ponadpodstawowe, Stacja

CARITAS, Kościół, Biblioteka Publiczna i Gminny Ośrodek Kultury. Zespół

pracował w trakcie spotkań warsztatowych, podczas których przeprowadzono

diagnozę sytuacji społecznej w oparciu analizę danych ze sprawozdań MIPS 01

i

03

oraz

opracowano

analizę

strategiczną

metodą

SWOT.

Przy opracowywaniu strategii warto pamiętać, że proces budowania

strategii rozwiązywania określonego problemu społecznego to także

proces polityczny, w którym trzeba poszukiwać praktycznych kompromisów,

godzić niezgodne cele i interesy, rezygnować z jednych sposobów

działania na rzecz innych, szczególnie tych, które mają większe szanse

na uzyskania społecznego poparcia. Należy podkreślić, że przywołane

wcześniej elementy różnią w zasadniczy sposób strategię rozwiązywania

problemów społecznych od wszystkich innych strategii pojmowanych

jako mniej lub bardziej szczegółowe plany działania.

Na użytek niniejszego opracowania została wprowadzona również

definicja „potrzeby społecznej”. Odwołując się do definicji znanego

socjologa Jerzego J.Wiarta przyjęto, że potrzeba to „taki stan rzeczy,

którego

zaistnienie

stanowi

niezbędny

warunek

normalnego

funkcjonowania jednostki lub grupy w określonej sytuacji.

Wyjaśniane wyżej pojęcia i definicje pozwolą na pełniejsze zrozumienie

omawianych zagadnień oraz istoty strategii rozwiązywania problemów

społecznych. Warto, bowiem zaznaczyć, ze istotą strategii rozwiązywania

problemów społecznych jest prowadzenie interwencji społecznych zarówno

przez działania systemowe państwa jak też szeroko rozumianą pracę socjalną

realizowaną przez uprawnione do jej wykonywania służby, współpracujące

zarówno ze sobą jak i z najbliższym środowiskiem lokalnym.

2. Diagnoza społeczna Gminy Modliborzyce

2.1. Ogólna charakterystyka gminy.

Gmina Modliborzyce to gmina wiejska położona w województwie

lubelskim (przed reformą administracyjną w województwie tarnobrzeskim),

w powiecie janowskim, na pograniczu trzech malowniczych regionów

geograficznych

Polski:

Wyżyny

Lubelskiej,

Kotliny

Sandomierskiej

i Roztocza. Graniczy z gminami: Potok Wielki, Janów Lubelski, Batorz,

Godziszów i Szastarka.

Powierzchnia gminy Modliborzyce wynosi 153,15 km2, w tym:

L.p.

Rodzaj użytków

Powierzchnia (w %)

1

użytki rolne

55

2

obszary leśne

36

3

pozostałe

9

Ź

ródło: opracowanie i wyliczenia własne

W skład gminy wchodzi 26 wsi sołeckich, które zamieszkuje 7.587

mieszkańców, w tym kobiet – 3.852 i mężczyzn – 3.735, gęstość zaludnienia

(mieszk. / km2) – 47,7. Ludność gminy Modliborzyce stanowi 14,73% ludności

powiatu.

L.P.

Miejscowość

Liczba osób

1

Antolin

113

2

Bilsko

63

3

Brzeziny

150

4

Ciechocin

51

5

Dąbie

329

6

Felinów

154

7

Gwizdów

91

8

Kalenne

13

9

Lute

236

10

Majdan

136

11

Michałówka

132

12

Modliborzyce

1287

13

Pasieka

182

14

Słupie

440

15

Stojeszyn Pierwszy

417

16

Stojeszyn Drugi

431

17

Stojeszyn Kolonia

139

18

Świnki

12

19

Węgliska

131

20

Wierzchowiska Pierwsze

909

21

Wierzchowiska Drugie

636

22

Wolica Pierwsza

295

23

Wolica Druga

228

24

Wolica Kolonia

305

25

Kolonia Zamek

445

26

Zarajec

257

Ź

ródło: opracowanie i wyliczenia własne

Gmina Modliborzyce jest gminą typowo rolniczą, gospodarstwa rolne są

rozdrobnione, średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego wynosi 3.65

ha.

Na

terenie

gminy

działają

prywatne

przedsiębiorstwa

związane

z działalnością rolną. Są to między innymi: MATTHIAS – zakład przetwórstwa

mięsnego, ubojnia, młyny i kaszarnie, piekarnie, paczkarnia owoców i warzyw,

Oprócz zakładów związanych z przetwórstwem na terenie gminy funkcjonują

placówki handlowe i usługowe. Łącznie 132 podmiotów prowadzi działalność

gospodarczą.

Wymienione

zakłady

produkcyjne

stanowią

niski

stopień

uprzemysłowienia gminy, co ma wpływ na utrzymanie się skromnego rynku

pracy a tym samym wysokiej stopy bezrobocia.

Przez miejscowość Modliborzyce przebiega główny szlak komunikacyjny trasa

E 19, dzięki temu gmina ma łatwy dostęp do Janowa Lubelskiego - 8 km czy

Lublina – 80 km. Teren gminy obsługuje PKS oraz prywatni przewoźnicy, co

ułatwia mieszkańcom gminy dojazd do głównych miast (Stalowej Woli,

Biłgoraja, Rzeszowa, Krosna, Warszawy itd).

Na terenie gminy funkcjonują: Publiczna Szkoła Podstawowa

w Modliborzycach, Wierzchowiskach, Stojeszynie i Wolicy Pierwszej,

Publiczne Przedszkole w Modliborzycach, Wierzchowiskach i Stojeszynie,

Publiczne Gimnazjum w Modliborzycach, Wierzchowiskach i Stojeszynie oraz

Liceum Ogólnokształcące w Modliborzycach. Do szkół podstawowych,

gimnazjum i liceum uczęszcza 1.122 uczni, do przedszkoli 128 dzieci.

Znaczny udział w kształtowaniu życia społecznego mają placówki

prowadzące działalność w zakresie rozpowszechniania szeroko rozumianej

kultury.

Zalicza się do

nich

zarówno

Gminny

Ośrodek

Kultury

w Modliborzycach ze świetlicą w Wierzchowiskach Pierwszych oraz Gminna

Biblioteka Publiczna w Modliborzycach, przy której działają trzy filie:

Wierzchowiska Pierwsze, Stojeszyn Pierwszy i Wolica Pierwsza oraz mające

siedzibę w budynku Urzędu Gminy Gminne Centrum Informacji. Istnieją

zespoły ludowe, chór kościelny oraz Koła Gospodyń Wiejskich.

W

Modliborzycach

i

Wierzchowiskach

Pierwszych

działają

kluby

sportowe zrzeszające młodzież z terenu gminy.

Na terenie gminy funkcjonuje 10 jednostek Ochotniczych Straży

Pożarnych, w tym osiem jednostek typu S. Dwie jednostki Ochotniczych Straży

Pożarnych

włączono

do

Krajowego

Systemu

Ratownictwa.

Dostęp do usług w zakresie świadczeń zdrowotnych zapewnia

mieszkańcom gminy Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej

w Modliborzycach oraz jedna placówka podstawowej opieki medycznej

w Wierzchowiskach.

W pobliżu Ośrodka Zdrowia zlokalizowane są dwie apteki.

Od 1998 roku działa Stacja Opieki Caritas, świadcząca usługi pielęgniarskie

oraz zajmująca się wydawaniem żywności dla osób najuboższych z terenu całej

gminy.

Gmina Modliborzyce jest bardzo atrakcyjna turystycznie. Posiada liczne

ś

cieżki przyrodnicze oraz bazę noclegową. Wzdłuż rzeki Sanna znajdują się

piękne źródliska, stawy hodowlane, obszary chronionej przyrody, Bukowe lasy,

które znajdują się w Wierzchowiskach wyróżniają naszą gminę spośród innych.

Bogactwo flory i fauny, cisza, spokój, świeże powietrze, zdrowa woda

przyciągają ludzi z dużych aglomeracji miejskich. Biorąc pod uwagę fakt, iż w

pobliżu brak jest większych ośrodków przemysłowych środowisko przyrodnicze

nie jest skażone. W związku z tym zaczyna rozwijać się turystyka i

agroturystyka.

2.2. Diagnoza społeczna gminy.

Do diagnozy problemów społecznych wykorzystane zostały dane ujęte

w sprawozdaniach MIPS, świadczące o wielkości zapotrzebowania zgłaszanego

przez mieszkańców na pomoc społeczną. Przeprowadzona analiza danych

pozwoliła ocenić:

- jakie deficyty w zaspokojeniu potrzeb socjalnych występują na terenie gminy,

- jakiego rodzaju wsparcie świadczy Ośrodek Pomocy Społecznej,

- w jakich miejscach ogniskują się problemy społeczne wyrażone realnym

zapotrzebowaniem na wsparcie , mierzonym liczbą osób w rodzinach

korzystających z pomocy społecznej w relacji do liczby mieszkańców ogółem,

-

jakie

kategorie

problemów

społecznych

najczęściej

determinują

zapotrzebowanie na świadczenia pomocy społecznej, czyli co najczęściej

powoduje, że określona liczba mieszkańców znajduje się w sytuacji, w której

bez pomocy (najczęściej w postaci zasiłków) nie jest w stanie zapewnić sobie i

swoim rodzinom socjalnej egzystencji.

Analiza danych pozwoliła również na dokonanie szczegółowego opisu

społeczności gminy. Struktura wiekowa w roku 2004 przedstawia się

następująco:

- wiek przedprodukcyjny 1558

- wiek produkcyjny 4062

- wiek poprodukcyjny 1978

Z danych wyżej przedstawionych wynika, że liczba ludności gminy

w 2004 roku wynosiła 7598 osób. Najliczniejszą grupę wiekową stanowią osoby

w

wieku

produkcyjnym,

a

kolejną

grupę

pod

względem

liczebności

stanowią

osoby

powyżej

60

roku

ż

ycia.

Społeczność

gminy tworzy nieznacznie większa grupa kobiet.

Poniższa tabela przedstawia ogólną liczbę ludności w poszczególnych

miejscowościach oraz liczbę rodzin korzystających ze świadczeń Ośrodka

Pomocy Społecznej.

L.P.

Miejscowość

Liczba

Liczba rodzin korzystająca ze

osób

świadczeń OPS

Posiłki

Okresowe

Celowe

Stałe

1

Antolin

113

3

3

-

-

2

Bilsko

63

4

5

5

-

3

Brzeziny

150

3

3

-

-

4

Ciechocin

51

1

1

1

1

5

Dąbie

329

4

5

5

-

6

Felinów

154

1

6

3

2

7

Gwizdów

91

1

4

1

1

8

Kalenne

13

-

1

-

1

9

Lute

236

2

3

1

-

10

Majdan

136

8

8

3

2

11

Michałówka

132

2

4

6

-

12

Modliborzyce

1287

10

24

21

17

13

Pasieka

182

2

2

1

1

14

Słupie

440

8

16

7

2

15

Stojeszyn

Pierwszy

417

10

5

5

-

16

Stojeszyn Drugi

431

10

10

6

10

17

Stojeszyn

Kolonia

139

-

-

-

-

18

Świnki

12

-

1

1

-

19

Węgliska

131

6

5

2

-

20

Wierzchowiska

Pierwsze

909

8

13

13

3

21

Wierzchowiska

Drugie

636

16

17

13

2

22

Wolica

Pierwsza

295

4

7

2

2

23

Wolica Druga

228

4

4

6

-

24

Wolica Kolonia

305

8

7

4

1

25

Kolonia Zamek

445

10

10

4

-

26

Zarajec

257

-

2

4

-

Ź

ródło: opracowanie i wyliczenia własne na podstawie sprawozdania MPiPS

Z zestawienia wynika, że:

- programem dożywiania na terenie gminy objęte jest 131 rodzin, z których 273

uczniów je obiady w szkołach,

- zasiłki okresowe pobiera 172

osoby, - zasiłki celowe

wypłacane są 114 osobom, - z

zasiłków stałych korzysta 46 osób.

Dość liczną grupę mieszkańców gminy stanowią osoby samotne. Niemal

połowa ogólnej liczby rodzin wychowuje dzieci w wieku szkolnym.

Poza pomocą materialną osoby potrzebujące korzystają także ze świadczeń

w naturze. Są to między innymi: poradnictwo specjalistyczne (prawne,

psychologiczne, rodzinne) - skorzystało 39 rodzin, interwencje kryzysowe - 28

rodzin. Dostęp do usług w zakresie świadczeń zdrowotnych zapewnia

w

gminie

Samodzielny

Publiczny

Zakład

Opieki

Zdrowotnej

w Modliborzycach oraz jedna placówka podstawowej opieki medycznej

w Wierzchowiskach. Razem pracuje trzech lekarzy, trzech stomatologów oraz 4

pielęgniarki i jedna laborantka. Poza tym na terenie gminy funkcjonuje Stacja

Opieki Caritas. Zatrudnionych jest pięć pielęgniarek środowiskowych

ś

wiadczących podstawowe usługi medyczne. Stacja zajmuje się wydawaniem

produktów żywnościowych dla rodzin najuboższych.

Poniższa tabela obrazuje realizację zadań z zakresu pomocy społecznej i

jednocześnie wskazuje na szereg istotnych problemów, występujących na

terenie gminy.

Wyszczególnienie

L:iczba

W tym na

Liczba osób

(powód trudnej sytuacji życiowej)

rodzin ogółem wsi

w rodzinach

ubóstwo

210

210

780

sieroctwo

1

1

1

bezdomność

0

0

0

ochrona macierzyństwa

0

0

0

w tym wielodzietność

0

0

0

bezrobocie

198

198

714

niepełnosprawność

100

100

303

długotrwała lub ciężka choroba

51

51

210

bezradność w sprawach opiekuńczo-

wychowawczych i prowadzenia

gospodarstwa domowego

103

103

545

w tym rodziny niepełne

15

15

46

rodziny wielodzietne

84

84

479

przemoc w rodzinie

7

7

24

alkoholizm

23

23

51

narkomania

0

0

0

trudności w przystosowaniu do życia

po opuszczeniu zakładu karnego

2

2

8

trudności w przystosowaniu

młodzieży opuszczającej placówki

op.- wych

0

0

0

trudności w integracji osób, które

otrzymały status uchodźcy

0

0

0

zdarzenie losowe

1

1

5

sytuacja kryzysowa

0

0

0

klęska żywiołowa lub ekologiczna

0

0

0

Ź

ródło: opracowanie i wyliczenia własne na podstawie sprawozdania MPiPS na koniec 2006r.

Analizując

przedstawione

informacje

można

stwierdzić,

iż społeczność lokalna gminy Modliborzyce jest społecznością starzejącą,

borykającą się z problemami zdrowotnymi, materialnymi, bez większych

możliwości wpływu na zmianę swojej sytuacji i poprawy warunków życia.

Na podstawie tej analizy oraz dodatkowych materiałów informacyjnych,

przedstawionych w dalszej części opracowania wyraźnie obrazuje się mapa

problemów społecznych gminy.

3. Problemy społeczne Gminy Modliborzyce.

3.1. Bezrobocie.

Problemem najwyraźniej rysującym się na mapie gminy jest rosnące

bezrobocie. Znaczący odsetek rodzin boryka się z problemem bezrobocia

obydwojga małżonków. Bezrobocie stanowi ogromne zagrożenie wielu rodzin

w całym kraju. Prowadzi do pogorszenia sytuacji materialnej oraz tworzenie się

obszarów ubóstwa. Zjawisko ubóstwa jest zjawiskiem wielowymiarowym i

wieloaspektowym, niemniej jednak za najważniejszy wskaźnik określający jego

zasięg można przyjąć dochód lub poziom wydatków gospodarstwa domowego.

Gospodarstwo

domowe

można

uznać

za ubogie, jeżeli poziom jego dochodów jest niższy od przyjętych wartości

minimalnych. Za granicę ubóstwa przyjęło się uważać kwotę uprawniającą

do ubiegania się o przyznanie świadczenia pieniężnego z Ośrodka Pomocy

Społecznej. W gminie bieda stanowi najczęstszą przyczynę korzystania

ze świadczeń pomocy społecznej. Wydatki rodzin są znacznie wyższe od

posiadanych dochodów, a dochody te nie zaspokajają podstawowych potrzeb

rodziny.

Poniższa tabela przedstawia statystykę bezrobocia w latach 2003-2005

(III kwartał).

LP.

Rok

Liczba

bezrobotnych

Bezrobotni

zwolnieni

z przycz.

dot. zakł.

pracy

Uprawnieni

do zasiłku

Długotrwale

bezrobotni

(pow. 24 m.)

Ogółem

Kobiety

1.

2003

661

309

6

26

316

2.

2004

603

294

6

20

275

3.

2005

552

283

6

29

222

Ź

ródło: opracowanie WUP w Lublinie

Z wyżej przedstawionych danych wynika, że na terenie gminy

przeważa bezrobocie długotrwałe. Zmniejszyła się natomiast liczba

osób posiadających status osoby bezrobotnej.

Pozostawanie bez pracy, tym samym nie uzyskiwanie dochodu z tytułu

zatrudnienia pozostaje w ścisłej zależności z procesem ubożenia społeczeństwa.

Likwidacja Państwowych Zakładów Pracy i związane z tym zmiany

własnościowe spowodowały, że mieszkańcy utracili pracę, stając się osobami

bezrobotnymi, niejednokrotnie bez żadnej możliwości podjęcia dodatkowej

pracy

i

zabezpieczenia

ś

rodków

na

utrzymanie

rodziny.

W początkowym okresie zmiany nie były tak radykalnie odczuwane, jednak

kolejne zmiany przepisów ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu spowodowały, że

ludzie ci pozostali bez szansy na jakiekolwiek źródło utrzymania. Postępująca

marginalizacja

tych

rodzin

oraz

brak

realnych

perspektyw

na przyszłość w negatywny sposób wpłynęła na dorosłych i w dużym stopniu

zaburzyła

funkcjonowanie

dzieci.

Zatracanie

więzi

emocjonalnych

z rodzicami, obojętność dorosłych na potrzeby dziecka, bardzo częste konflikty

w rodzinie przyczyniają się do tego, że dzieci z tych środowisk czują się gorsze,

odrzucane, często pozostawiane samym sobie. Ze względu na niewydolność

wychowawczą i ubóstwo rodzin wskazane jest podejmowanie działań

zmierzających

do

stworzenia

dzieciom

warunków

do

prawidłowego

rozwoju

oraz

odbudowe

więzi

rodzinnych.

Gmina Modliborzyce stara się zapobiegać i łagodzić skutki bezrobocia,

aby to osiągnąć powstało Gminne Centrum Informacji, które jest dziełem

współpracy Ośrodka Pomocy Społecznej i Urzędu Gminy. Głównym celem

działalności Gminnego Centrum Informacji jest korzystne oddziaływanie na

poziom bezrobocia poprzez aktywizację lokalnej społeczności. Poprzez

udostępnienie i nauczanie możliwie największej grupy mieszkańców

korzystania z nowoczesnych technologii informatycznych w obszarach rynku

pracy, przedsiębiorczości i edukacji.

Centrum dysponuje informacjami o ofertach pracy (lokalnych, krajowych

i zagranicznych), możliwościach podjęcia działań o charakterze wolontariackim,

zawodach,

szkołach

i

instytucjach

szkolących,

warunkach

i procedurach uruchomienia własnej działalności gospodarczej, a także

podstawowymi przepisami z zakresu prawa pracy, praw i obowiązków

bezrobotnego,

informacjami

na

temat

integracji

europejskiej

a w szczególności dostępu do rynków pracy w innych krajach oraz z adresami

urzędów pracy i innych organizacji mających na celu świadczenie pomocy

osobom bezrobotnym i poszukującym pracy. Oferowane usługi są łatwo

dostępne dla wszystkich członków lokalnej społeczności i świadczone

są przez Centrum nieodpłatnie zwłaszcza dla osób bezrobotnych.

Dostosowując się do oczekiwań społeczności (gmina nasza ma charakter

typowo rolniczy) GCI w znacznym stopniu informuje mieszkańców

w kwestiach związanych ze Wspólną Polityką Rolną. Działalność

ukierunkowana jest na aktywizację ludzi młodych, głównie dzieci i młodzieży

szkolnej.

Gminne Centrum Informacji wykorzystując Internet, służący

w praktyce do transmitowania, pozyskiwania i udzielania informacji stwarza

mieszkańcom gminy warunki do nabycia umiejętności korzystania z nowych

technologii informatycznych i wykorzystania ich zgodnie z własnymi

potrzebami. Dotarcie do wielu informacji odbywa się poprzez osobisty kontakt z

odpowiednio

przygotowanymi

pracownikami.

Kadra

składa

się

z dwóch pracowników posiadających wykształcenie wyższe.

3.2. Problemy wynikające z niepełnosprawności.

Dosyć poważnym problemem mieszkańców gminy Modliborzyce

jest

problem

niepełnosprawności.

Dotyka

on

88

rodzin.

Niepełnosprawność postrzegana jako problem wywołuje poważne konsekwencje

w

sensie

indywidualnym

i

społecznym.

Osoby niepełnosprawne jako członkowie społeczności bardzo dotkliwie

odczuwają zmiany, jakie dokonały się w Polsce w ostatnich latach. Trudno jest

im dopasować się do zaistniałej sytuacji, ze względu na ograniczenia

w swoim funkcjonowaniu, bez odpowiedniej pomocy, nie są w stanie

przystosować się optymalnie i szybko do zachodzących zmian, a co za

tym idzie w pełni odnaleźć się w nowej, często mało przyjaznej rzeczywistości.

Sytuacja

ta

prowadzi

do

zmiany

oczekiwań

zarówno

samych osób niepełnosprawnych jak i sprawnej części społeczeństwa. Osobom

tym powinna być zapewniona rehabilitacja, która umożliwiłaby optymalny dla

nich

poziom

niezależności

i

samodzielności

oraz

jej

rzeczywistą

integrację

ze

społeczeństwem.

Bardzo

pożądanym

efektem rehabilitacji było by uzyskanie pracy przez osoby niepełnosprawne,

które mogą pełnić funkcję ekonomiczną i samorealizacyjną. Rehabilitacja

ta

musi

uwzględniać

indywidualność

osoby

jej

cechy

osobowe,

rodzaj niepełnosprawności i związany z tym zakres dysfunkcji oraz

cechy środowiska, w którym osoba żyje.

Dostrzeganie i sposób rozwiązywania problemów osób niepełnosprawnych

w danym regionie zależy od wielu czynników. Niewątpliwie istotnym

czynnikiem jest ogólny poziom społeczno - ekonomiczny regionu, jego

infrastruktura, rozeznanie potrzeb niepełnosprawnych i miejsce tych potrzeb w

hierarchii

innych

ważnych

spraw

społeczności.

Istotnym

czynnikiem

jest

także

wiedza i wyobrażenia lokalnych liderów o ludziach niepełnosprawnych

i ich sytuacji. Osoby te, bowiem pełnią w środowiskach lokalnych

rolę opiniotwórczą są animatorami działań w skali lokalnej bądź

podejmują

decyzje

dotyczące

wymiarów

ż

ycia

i

potrzeb

osób

niepełnosprawnych.

Obserwacja sytuacji osób niepełnosprawnych na terenie gminy

wskazuje, że spora część tych osób wymaga pomocy w zakresie samodzielnego

funkcjonowania

w

ś

rodowisku,

co

może

wskazywać

na

konieczność

zapewnienia

usług

wspomagających

w

ś

rodowisku

zamieszkania. Konieczność ta musi znaleźć miejsce w gminnej strategii

rozwiązywania

problemów

społecznych

jako

zdanie

priorytetowe.

Pomoc ta musi być zintegrowana i wspierana zarówno przez

państwo

jak

i

instytucje

oraz

społeczności

lokalne.

Tylko szeroko rozpowszechnione działania społeczne mogą przynieść wymierne

efekty.

Konsekwencje

niepełnosprawności

nie

są

ograniczone jedynie do osób niepełnosprawnych i ich rodzin. Wywołują bardzo

poważne

skutki

uboczne

i

społeczne

-

również

w

skali

kraju i powodują konieczność powołania szeregu instytucji oraz inicjowania

i realizacji wielu działań, które minimalizowałyby skutki zjawiska.

W tej sytuacji problemy niepełnosprawności wchodzą w zakres polityki

społecznej i zawierają się w działaniach podejmowanych przez pomoc

społeczną.

Podejmując problematykę niepełnosprawności należy wyraźnie

sprecyzować dwa terminy: inwalida i niepełnosprawny. Często pojęcia

te w języku potocznym, a także w wielu opracowaniach używane

są równoznacznie lub zamiennie.

Głównym kryterium uznania kogoś za inwalidę i jakiegoś

stanu za inwalidztwo a także określenia rozległości czy stopnia

inwalidztwa

jest

kryterium

zatrudnienia.

Niemożność

pełnego

zatrudnienia, w pewnym okresie lub zatrudnienia w ogóle staje się podstawą

orzekania

o

inwalidztwie.

Pojęcie niepełnosprawności łączy się z naruszeniem lub uszkodzeniem

sprawności

psychofizycznej,

która

prowadzi

do

ograniczenia

w funkcjonowaniu i aktywności życiowej człowieka. Jak można zaobserwować

pojęcie niepełnosprawności i pojęcie inwalidztwa nie jest terminem

jednoznacznym. Niepełnosprawność jest jednak pojęciem szerszym niż pojęcie

inwalidztwa. Nie wszystkie stany naruszonej sprawności fizycznej( np.

fizjologiczne

procesy

starzenia

się)

lub

psychicznej

( np. miażdżycowe zmiany pamięci) są kwalifikowane jako inwalidztwo, jednak

zawsze inwalidztwo jest orzekane na podstawie naruszenia czy uszkodzenia

sprawności. Dlatego też zrozumiałe mogą wydawać się prowadzone analizy

ilościowe obu tych kategorii, które wskazują zawsze liczebną przewagę

niepełnosprawnych. W Polsce nie jest znana dokładna statystyka danych

dotyczących osób niepełnosprawnych, chociaż przyjmuje się, że co dziesiąta

osoba ma pewne cechy inwalidztwa i w co czwartej rodzinie jest przynajmniej

jedna

osoba

niepełnosprawna.

Najliczniejsza grupa osób stanowią osoby z umiarkowanym stopniem

niepełnosprawności.

Niezdolność

do

pracy

oznacza

niezdolność

do

wykonywania jakiejkolwiek pracy w warunkach innych niż warunki specjalne.

Na

terenie

gminy

brak

jest

zakładów

pracy

chronionej.

Pozostające w ewidencji Ośrodka Pomocy Społecznej osoby

niepełnosprawne to przede wszystkim stali świadczeniobiorcy, czyli osoby

korzystające z zasiłków stałych oraz z zasiłków pielęgnacyjnych. Dosyć

specyficzną grupę świadczeniobiorców pomocy społecznej, są rodzice

(jedno z rodziców) sprawujący opiekę nad niepełnosprawnym dzieckiem.

Ze świadczeń pomocy społecznej z powodu niepełnosprawności korzysta

90

rodzin.

Ponad

30

%

tej

grupy

to

osoby

samotne.

Istotnym zjawiskiem, wymagającym szerszych działań zmierzających

do

zmniejszenia

jego

skali

jest

problem

osób

niepełnosprawnych

z ograniczoną aktywnością życiową. Działanie te polegają na likwidacji

istniejących barier architektonicznych i barier w komunikowaniu się. Obecnie

niepełnosprawni mają ułatwiony dostęp do Urzędu Gminy i Ośrodka Zdrowia.

3.3. Problemy społeczne spowodowane uzależnieniami.

Badania wskazują, że w ostatnich latach w Polsce bardzo silnie ujawniły

się tendencje gwałtownego wzrostu spożycia substancji uzależniających, wśród

których dominującą rolę odgrywa alkohol. Istnieje wiele przyczyn, dla których

ludzie sięgają po alkohol czy też inne środki uzależniające. Między innymi

okresy

przełomów,

przekształceń

i transformacji ustrojowych powodują wzrost tego zjawiska. Oprócz tego

obojętność i brak reakcji na łamanie prawa (sprzedaż alkoholu nieletnim)

sprzyja wzrostowi spożycia go przez młodzież. Powszechność problemów

związanych z uzależnieniem od alkoholu, potęgowana jest przez specyfikę

kulturową polskiego stylu życia, w której alkohol jest na stale wpisany

w polską codzienność. Coraz częściej tak zwany towarzyski przymus picia staje

się powszechny przez to bardzo swojski i niejako niezauważalny.

Pijaństwo i alkoholizm pociągają za sobą liczne, daleko idące skutki

społeczne: dezorganizację rodziny, destrukcyjny wpływ na środowisko

wychowawcze dzieci, zaniedbanie pracy, bardzo często w konsekwencji

bezrobocie,

zaburzenia

stosunków

międzyludzkich

i

przestępczość.

Podejmując rozważania związane z problematyką alkoholową istotne

wydaje się przede wszystkim ustalenie znaczenia pojęć – pijaństwa

i alkoholizmu. Pijaństwo potocznie nazywane jest jako nadużywanie napojów

alkoholowych wraz z towarzyszącym często temu zjawisku nieodpowiednim

zachowaniem.

Alkoholizm natomiast w ścisłym tego słowa znaczeniu oznacza chorobę.

Alkoholicy to osoby pijące nadmiernie, których uzależnienie przejawia się w

zaburzeniach zakłócających zdrowie psychiczne lub fizyczne, stosunki z

osobami drugimi i w zachowaniu wykazującym niepokojące objawy.

Ośrodek Pomocy Społecznej może udzielić pomocy osobie lub rodzinie z

problemem alkoholowym w sytuacji, kiedy uzależniony członek rodziny leczy

się w poradni odwykowej i jego stan zdrowia udokumentowany jest medycznie.

Z powodu alkoholizmu z pomocy społecznej korzysta w gminie ok. 35 rodzin.

Nadmierne spożywanie alkoholu przez członków tych rodzin powoduje

narastanie

konfliktów

i

konieczność

szukania

pomocy

w instytucjach społecznych. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że większość

z tych rodzin z pomocy społecznej korzysta w związku z brakiem źródła

utrzymania.

Z doświadczenia wynika, że najczęstszymi powodami sięgania po alkohol

jest brak pracy, jakiegokolwiek zajęcia, brak źródła utrzymania, nieudane próby

zmiany swojej sytuacji, brak innych wzorów postępowania. To wszystko

powoduje, że ludzie swoje problemy starają się rozwiązywać poprzez alkohol.

Jest to jednak tylko chwilowe odsunięcie się od trudnych sytuacji, często

zepchnięcie

ich

na

barki

pozostałych

członków

rodziny,

a w konsekwencji popadanie w alkoholizm. Rodzi się tutaj problem rodziny

alkoholowej, gdyż okazuje się, że całe życie tej rodziny koncentruje się wokół

alkoholu i osoby nadużywającej go. Rodzina zaczyna się izolować, zamykać się

przed innymi, a po pewnym czasie przestaje korzystać z życia społecznego.

Z danych Ośrodka Pomocy Społecznej dotyczących występowania

przemocy w rodzinie, wynika, że z pośród 45 rodzin w 28 przypadkach

sprawcami były osoby będące pod wpływem alkoholu.

Zjawiskiem wysoce niepokojącym jest sięganie po alkohol i środki

uzależniające przez coraz młodsze dzieci i młodzież oraz dostępność tych

ś

rodków. Problem spożywania alkoholu jest na tyle poważny, że na terenie

gminy nie ma możliwości specjalistycznego leczenia i poradnictwa.

3.4. Dysfunkcyjność rodzin.

Ostatnie dziesięciolecie to bardzo niekorzystny okres dla istnienia

i umacniania polskiej rodziny, tak z demograficznego jak i społecznego punktu

widzenia.

Wiele

czynników

składa

się

na

pogląd,

ż

e

mamy

do czynienia z kryzysem rodziny polskiej. Jednym z głównych wymiarów

funkcjonowania rodziny polskiej jest sytuacja demograficzna społeczeństwa.

Pierwszy niekorzystny kierunek, który obserwuje się już od końca lat

80 - tych w skali kraju, to systematyczny spadek liczby urodzeń a wzrost liczby

zgonów.

Badania nad rodzinami pokazują, że w gminie Modliborzyce dominuje

tzw. tradycyjny model rodziny tzn. rodzice i ich dzieci. Największą liczbę

stanowią

rodziny

dwupokoleniowe.

Szczególne miejsce w charakterystyce rodzin gminy Modliborzyce

zajmują rodziny dysfunkcjonalne. Mówiąc o dysfunkcjonalności mamy na myśli

przede wszystkim brak realizacji podstawowych funkcji rodziny lub istotne

zaniedbania w ich wdrażaniu. Zauważa się wyraźne nieprawidłowości w

zaspokajaniu podstawowych potrzeb biologicznych i psychospołecznych

członków tej rodziny - zwłaszcza dziecka. Rodzina może być dysfunkcjonalna

wewnętrznie,

wobec

członków

swojej

rodziny,

jak

i dysfunkcjonalna zewnętrznie wobec społeczeństwa. Często zaniedbanie

funkcji wewnętrznej prowadzi do ograniczeń w realizacji zewnętrznej. Sytuacje

takie mają miejsce na przykład wtedy, kiedy dzieci niekochane, nieszanowane,

sprawiają

trudności

w

szkole

i

mają

kłopoty

z

przyswajaniem

zasad

działania

grupowego.

Nie

da

się

ukryć,

ż

e za realizację większości funkcji rodziny w dużej mierze odpowiedzialna jest

funkcja

ekonomiczna.

Proces

upadku

wyraźnie

widoczny

jest

w rodzinach długotrwale bezrobotnych. Sam fakt posiadania pracy i dochodu

uprawnia do szerszych świadczeń ze strony państwa. Spirala upadku rozpoczyna

się właściwie w momencie utraty pracy, im dłuższe jest pozostawanie bez pracy,

tym następuje większa izolacja, pojawiają się problemy mieszkaniowe,

komunikacyjne itd. Z nieprawidłowym funkcjonowaniem rodziny wiążą się

takie

zjawiska

jak

alkoholizm,

przemoc

i znęcanie się nad członkami rodziny, rozwody lub śmierć rodziców,

narkomania, przestępczość, próby samobójcze, ubóstwo, bezrobocie, brak

właściwej opieki rodzicielskiej i ogólnie nieporadność życiowa. Trudno jest

jednak z całą pewnością stwierdzić, które z tych zjawisk to skutki, a które

przyczyny.

Alkoholizm jednego z członków rodziny może być przyczyną

dysfunkcyjności, jak również może wywołany być przez złe jej funkcjonowanie.

Z obserwacji rodzin na terenie gminy wynika, że problemy

dysfunkcyjności

z

większym

prawdopodobieństwem

pojawiają

się

w rodzinach, gdzie:

- dochody są stosunkowo niskie,

-

członkowie

mają

niski

status

społeczno-ekonomiczny,

- niski poziom wykształcenia i uczestnictwa w kulturze,

- panują złe warunki mieszkaniowe ( niski

standard

wyposażenia

i

duża

liczba

mieszkańców

na

małej

powierzchni),

W gminie Modliborzyce zarejestrowano 14 rodzin

niepełnych,

korzystających ze świadczeń pomocy społecznej. Wzrosła także liczba

rodzin

wielodzietnych

(65).

Na

terenie

gminy

funkcjonuje

sześć rodzin zastępczych, w których przebywa ośmioro dzieci. Obecnie

korzystają one ze świadczeń z Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie

w formie zasiłku na bieżące funkcjonowanie. W rodzinie zastępczej umieszcza

się małoletnie dziecko, w celu sprawowania nad nim opieki i jego

wychowania w sytuacji, gdy rodzice nie spełniają swojej funkcji.

3.5. Problem przemocy i sytuacje kryzysowe w rodzinie.

Problem przemocy w rodzinie jeszcze do niedawna był zjawiskiem mało

rozpoznanym w gminie Modliborzyce. Wynika to głównie z faktu,

iż ofiary niechętnie zwierzają się ze swoich trudnych problemów oraz z ich

braku wiary w poprawę swojej sytuacji, a tym samym niechęci do współpracy

z odpowiednimi instytucjami. Obecnie na terenie gminy coraz częściej

podejmowane są działania z zakresu interwencji kryzysowej. Celem interwencji

kryzysowej

w

rodzinie

jest

umożliwienie

jej

radzenia

sobie

z przejściowym brakiem równowagi wywołanym pewnym wydarzeniem (śmierć

jednego z członków rodziny, alkoholizm, utrata pracy, stosowanie przemocy).

Interwencja powinna być tak szybka jak to możliwe, aby zwiększyć

prawdopodobieństwo korzystnych zmian w tej rodzinie i zapobiec

dezorganizacji. Ze sprawozdań OPS wynika, że działania takie podejmowane

były w 28 rodzinach. Sprawy dotyczyły przede wszystkim nierealizowania przez

dzieci

obowiązku

szkolnego.

Powodem

była

najczęściej

trudna

sytuacja

rodzinna

dziecka,

nadużywanie

alkoholu

przez

rodziców,

przemoc i brak zainteresowania losem dziecka. Interwencje dotyczyły również

przemocy

w

rodzinie

zarówno

fizycznej

jak

i

psychicznej.

W celu realizacji działań interwencyjnych istnieje potrzeba

wygospodarowania lokalu, który umożliwi prowadzenie indywidualnych,

zapewniających

pełne

zaufania

i

poczucie

bezpieczeństwa

rozmów

oraz

porad.

Bardzo

często

działania

interwencyjne

wymagają

udzielenia

pomocy

w

postaci

oddzielenia

osoby

pokrzywdzonej

od sprawcy, czyli zapewnienia jej schronienia.

3.6. Inne problemy społeczne gminy.

Lista problemów charakteryzowana w poprzedniej części opracowania nie

jest wyczerpująca. Na uwagę zasługuje problem starzejącego się społeczeństwa i

osób samotnych, wymagających różnorodnej pomocy jak również problem

pomocy osobom

z zaburzeniami psychicznymi oraz upośledzeniem

umysłowym.

Szczególną uwagę w strategii zwrócono na problemy społeczne

wymagające konkretnych i w miarę szybkich rozwiązań, zwłaszcza wspierania

osób

bezrobotnych,

najuboższych,

niepełnosprawnych

oraz

rodzin,

których

dysfunkcyjność

wpływa

negatywnie

na

rozwój i kształtowanie się osobowości u dzieci.

4. Baza do rozwiązywania problemów społecznych.

4.1. Informacje ogólne.

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Modliborzycach zatrudnia

6 osób, w tym 4 pracowników socjalnych.

Do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym zgodnie

z Ustawą o pomocy społecznej należy:

1.

opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów

społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy
społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych
i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego
ryzyka.

2.

sporządzanie bilansu potrzeb gminy w zakresie pomocy społecznej;

3.

udzielanie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania

osobom tego pozbawionym;

4.

przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych;

5.

przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych;

6.

przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków

powstałych w wyniku zdarzenia losowego;

7.

przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków na

ś

wiadczenia zdrowotne osobom bezdomnym oraz innym osobom nie

mającym dochodu i możliwości uzyskania świadczeń na podstawie

przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia;

8.

przyznawanie zasiłków celowych w formie biletu kredytowanego;

9.

opłacanie składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osobę, która

zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania

bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym

członkiem rodziny oraz wspólnie nie zamieszkującymi matką, ojcem lub

rodzeństwem;

10.

praca socjalna;

11.

dożywianie dzieci;

12.

sprawienie pogrzebu, w tym osobom bezdomnym;

13.

kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt

mieszkańca gminy w tym domu;

14.

sporządzanie sprawozdawczości oraz przekazywanie jej właściwemu

wojewodzie, również w wersji elektronicznej, z zastosowaniem systemu

informatycznego;

15.

utworzenie i utrzymywanie ośrodka pomocy społecznej, w tym zapewnienie

ś

rodków na wynagrodzenia pracowników.

Do zadań własnych gminy należy:

1. przyznawanie i wypłacanie zasiłków specjalnych celowych;

2.przyznawanie i wypłacanie pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie w

formie zasiłków, pożyczek oraz pomocy w naturze;

3.prowadzenie i zapewnienie miejsc w domach pomocy społecznej i ośrodkach

wsparcia o zasięgu gminnym oraz kierowanie do nich osób wymagających

opieki;

4.podejmowanie innych zadań z zakresu pomocy społecznej wynikających z

rozeznanych potrzeb gminy, w tym tworzenie i realizacja programów

osłonowych.

Oprócz zadań własnych Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej spełnia

zadania zlecone przez administracje rządową:

1.

przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych;

2.

opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne określonych w przepisach o

powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia;

3.

organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych

w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi;

4.

przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków

związanych z klęską żywiołową lub ekologiczną;

5.

prowadzenie i rozwój infrastruktury środowiskowych domów samopomocy

dla osób z zaburzeniami psychicznymi;

6.

realizacja zadań wynikających z rządowych programów pomocy społecznej,

mających na celu ochronę poziomu życia osób, rodzin i grup społecznych

oraz rozwój specjalistycznego wsparcia.

Rzeczywista liczba rodzin i osób objętych pomocą społeczną

Wyszczególnienie

Liczba osób ,

którym przyznano

decyzją

ś

wiadczenie

Liczba rodzin

Liczba osób

w

rodzinach

Ogółem

w tym

na wsi

Ś

wiadczenia

przyznane

w

ramach zadań własnych (bez

względu na ich rodzaj, formę,

liczbę oraz źródło finansowania

1009

390

390

1445

Ś

wiadczenia

przyznane

w

ramach zadań zleconych bez

względu na ich rodzaj, formę i

liczbę

482

109

109

257

Ś

wiadczenia

przyznane

w

ramach zadań własnych bez

względna ich rodzaj, formę i

liczbę

589

335

335

1390

Pomoc udzielona w postaci pracy

socjalnej - ogółem

0

350

350

1228

w tym: wyłącznie w postaci

pracy socjalnej

0

70

70

246

Do zadań własnych gminy (nieobowiązkowych) z zakresu pomocy społecznej

należy również „Współpraca z powiatowym urzędem pracy w zakresie

upowszechniania ofert pracy oraz informacji o wolnych miejscach pracy,

upowszechniania

informacji

o

usługach

poradnictwa

zawodowego

i o szkoleniach”. Jest to zgodne art. 17 ust. 2 pkt 5 ustawy o pomocy społecznej

(zmiana wprowadzona art. 138 pkt 1 ustawy o promocji zatrudnienia i rynku

pracy ( Dz. U. Nr 99, poz. 1001 )

4.2. Infrastruktura.

Obecnie na terenie gminy funkcjonuje jeden Ośrodek Pomocy Społecznej.

Siedzibą ośrodka jest Urząd gminy. Placówka dysponuje czterema pokojami.

Brak jest oddzielnego pomieszczenia, w którym załatwiane by były sprawy

dotyczące zasiłków rodzinnych. Sprzęt biurowy i komputerowy, którego

używają pracownicy jest przestarzały i mało funkcjonalny. Taka sytuacja

wpływa niekorzystnie na efektywność wykonywanej pracy. Dużym atutem jest

to, że budynek przystosowany został dla potrzeb osób niepełnosprawnych -

posiada podjazd dla wózków inwalidzkich oraz łatwy odstęp do urządzeń

sanitarnych.

Istnieje potrzeba tworzenia placówek opiekuńczo - wychowawczych,

ś

wietlic terapeutycznych, placówek o charakterze dziennym dla osób starszych i

niepełnosprawnych oraz placówek świadczących usługi wspomagające np.

rehabilitację,

częściowe

wyżywienie,

i

usługi

opiekuńcze.

Problemem jest także niedostateczna liczba placówek, która zajmuje

się organizowaniem czasu wolnego dzieci i młodzieży. Rolę tę mogły

by spełniać świetlice wiejskie i kluby, których młodzież i dzieci

mogły

by

pogłębiać

swoje

pasje

i

zainteresowania.

4.3. Zasoby kadrowe.

Podstawę kadry Ośrodka Pomocy Społecznej stanowią pracownicy

socjalni realizujący w praktyce cele i zadnia pomocy społecznej oraz animujący

działania społeczności lokalnej w zakresie rozwiązywania problemów

społecznych. Legitymują się oni odpowiednim wykształceniem kierunkowym.

Zawód pracownika socjalnego należy do grupy zawodów związanych z

profesjonalną pomocą społeczną. Tak, więc podstawowe zasady i normy

określające ramy jego funkcjonowania są wyznaczone przez społecznie

formułowane i akceptowane wartości. Przedkładanie służby publicznej nad

własny interes oraz przejście przez wyspecjalizowany program szkoleń to cechy

grup

zawodowych

profesjonalistów.

Określanie standardów zawodowych, budowanie świadomości

społecznej, specjalizacja w pracy z określonymi grupami klientów, prowadzenie

pracy socjalnej, tworzenie zawodowych kodeksów etycznych to tylko niektóre

aspekty charakteryzujące pracę pracownika socjalnego. Dyspozycje psychiczne

jednostki, specyficzny stosunek do osób potrzebujących pomocy oraz wiedza i

inne

umiejętności

są

niezbędne

do wykonywania tego zawodu. Często jest on nazywany zawodem pogranicza,

ponieważ dotyka w rzeczywistości różnych obszarów funkcjonowania

społecznego i różnych podsystemów społecznych. Obecnie kadra OPS liczy

sześciu

pracowników

socjalnych

w tym trzech pracujących wyłącznie w środowisku. Niedobór w zatrudnieniu

liczy 1,5 etatu. Wszyscy pracownicy socjalni pracujący w środowisku mają

ukończoną szkołę pracownika służb społecznych, a dwie pracownice posiadają

specjalizację

w

kierunku

pracownik

socjalny.

Dla

poprawy

efektywności pracy pracownicy są kierowani na specjalizacje w zakresie pracy z

poszczególnymi

grupami

społecznymi.

5. Narzędzia do rozwiązywania problemów społecznych.

5.1. Ustawa o pomocy społecznej.

Pomoc społeczna jest jedną z wielu dziedzin współtworzących

rzeczywistość

społeczną.

Jest

działalnością

instytucji

państwowych

i społecznych, która umożliwia i ułatwia zaspokojenie podstawowych potrzeb

osobom i rodzinom niezdolnym do uczynienia tego samodzielnie w ramach

istniejącego podziału dóbr, usług i świadczeń. Dla pomocy społecznej

nie jest sprawą najistotniejszą przyczyna tego, iż członek społeczeństwa

bądź jego rodzina nie może zaspokoić swoich potrzeb. Jest to natomiast sygnał

do podjęcia działań, ponieważ w przypadku niedostosowania społecznego,

choroby

czy

słabości

kondycyjnej,

gdy

człowiek

nie

daje

sobie

rady,

konieczne

jest

udzielenie

pomocy

z

zewnątrz.

Ustawa o pomocy społecznej z 12 marca 2004 r. reguluje szereg zadań

dotyczących polityki społecznej, polityki prorodzinnej oraz wspierania

najsłabszych grup społecznych. Zadania w tym zakresie na szczeblu gminy

realizuje Ośrodek Pomocy Społecznej. W wykonywaniu ustawowych zadań

OPS współpracuje z innymi placówkami o charakterze społecznym.

Do jednych z ważniejszych zadań jakie ma obowiązek realizować OPS

jest

opracowanie

strategii

rozwiązywania

problemów

społecznych.

Spadek realnych dochodów oraz malejący rynek pracy powodują ciągłe

pogarszanie się sytuacji życiowej mieszkańców gminy Modliborzyce Wymaga

to nieustannego podejmowania działań osłonowych i pomocowych wobec

zagrożonych trudną sytuacją osób i rodzin. Podejmują te zadania

OPS przygotował strategię, która określa problemy społeczne gminy

oraz wskazuje kierunki podejmowania niezbędnych działań, zmierzających

do

ograniczenia

skutków

występowania

poszczególnych

problemów.

5.2. Program polityki prorodzinnej.

Jedną z najbardziej trwałych wartości w społeczeństwie polskim jest

rodzina. W myśl tej zasady polityka prorodzinna staje się istotnym elementem

nowego, tworzonego obecnie modelu ogólnej polityki społeczno – gospodarczej

państwa.

Nadrzędnym, długofalowym celem polityki prorodzinnej jest tworzenie

warunków do pełnego rozwoju i funkcjonowania rodziny poprzez wspomagania

jej we wszystkich fazach rozwoju. Realizacja tego celu wymaga zastosowania

takich

rozwiązań,

które

pozwolą

zastąpić

dominującą obecnie zasadę opiekuńczości państwa zasadą jego pomocniczości

wobec rodziny. Podstawową przesłanką wyboru rozwiązań polityki prorodzinnej

powinien być powszechny szacunek i akceptacja wartości rodziny oraz

przekonanie, ze wydatki na rzecz rodziny wychowującej dzieci stanowią

inwestycję, która w przyszłości przyniesie społeczeństwu określone

korzyści.

O warunkach rozwoju rodziny decydują działania z zakresu po1ityki

gospodarczej i społecznej. Konieczna jest przy tym współzależność rozwiązań

przyjmowanych tych dziedzinach. Tylko takie podejście może zapewnić trwały

wzrost

ekonomiczny

i

rozwój

sfery

społecznej.

Główne cele polityki prorodzinnej państwa na najbliższe lata kształtują się

następująco:

1. Pomoc rodzinom w uzyskaniu samodzielności finansowej,

2. Poprawę warunków mieszkaniowych ludności,

3. Przygotowanie dzieci i młodzieży do pełnienia funkcji rodzinnych

i

społecznych,

4. Zahamowanie istniejących negatywnych trendów w rozwoju ludnościowym

kraju

i

poprawa

sytuacji

demograficznej.

Realizacja zintegrowanej polityki prorodzinnej wymaga ścisłej współpracy

wielu podmiotów, działających w sposób zharmonizowany. Obok instytucji

administracji rządowej do realizacji polityki na rzecz rodziny powinny włączać

się organy samorządowe wszystkich szczebli oraz organizacje pozarządowe. W

nowym układzie administracyjnym poszczególne gminy powinny ustalać cele

oraz realizować politykę prorodzinną zgodnie z lokalnymi potrzebami na

podstawie

opracowywanych

strategii rozwoju województwa, powiatu oraz gminy.

5.4. Europejski Fundusz Społeczny.

Najważniejszym instrumentem finansowym w zwalczaniu bezrobocia,

restrukturyzacji obszarów dotkniętych upadkiem przemysłu, a co za tym idzie

szerzącej się patologizacji społeczeństwa jest Europejski Fundusz Społeczny.

Główną rolę w interwencjach EFS odgrywa zasada partnerstwa. Polega ona na

szerokiej współpracy i dialogu między wszystkimi podmiotami, zarówno

lokalnymi, krajowymi, jak i z ramienia Komisji Europejskiej, które

współpracują

przy

przygotowywaniu

programów

operacyjnych.

W

przygotowaniu

głównych

założeń

programowych

uczestniczą

nie tylko przedstawiciele Komisji i kraju, ale szeroka reprezentacja

niepaństwowych organizacji terenowych, prywatnego sektora, instytucji

pozarządowych, a także partnerzy socjalni. Pozwala to efektywne i dogłębne

poznanie danego problemu, a także na lepsze dopasowanie środków zaradczych.

5.5. Fundacja im. Stefana Batorego.

W przypadku realizacji strategii rozwiązywania problemów społecznych

potencjalnie

duże

wsparcie

stanowić

mogą

ś

rodki

pochodzące

z Fundacji im. Stefana Batorego. Głównym celem funkcjonowania fundacji jest

wsparcie

rozwoju

demokratycznego,

otwartego

społeczeństwa.

Do

wspieranych

zadań

przede

wszystkim

należy

rozwiązywanie

konkretnych problemów społeczności lokalnych.

6. Analiza SWOT. Mocne i słabe strony.

6.1. Mocne strony.

- wykwalifikowana kadra pracownicza Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej,

- dobrze rozpoznane środowisko społeczne,

- dobra współpraca z Ośrodkiem Zdrowia, Policją i szkołami,

- kilkuletnie funkcjonowanie komisji do spraw przeciwdziałania alkoholizmowi,

- aktywna praca kuratorów społecznych,

- szeroko rozwinięte dożywianie w szkołach,

- dofinansowywanie wycieczek i turnusów rehabilitacyjnych dla osób

niepełnosprawnych,

- wzrost mobilności społecznej – samoorganizacja społeczności lokalnej,

- rozwój organizacji pozarządowych,

- rozwój szkolnictwa wyższego,

- funkcjonowanie placówki umożliwiającej osobom bezrobotnym, studentom,

przyszłym przedsiębiorcom łatwy dostęp do bazy informatycznej (Gminne

Centrum Informacji),

- dobre warunki środowiskowe.

W placówce pomocy społecznej zatrudniana jest fachowo przygotowana

kadra. Pracownicy uzupełniają swoje doświadczenie zawodowe poprzez

różnego rodzaju szkolenia i kursy. Zwiększa się stopniowo świadomość,

możliwości i potrzeby aktywnego działania w życiu zawodowym i społecznym

wśród osób pozostających w trudnej sytuacji życiowej,. Dotyczy to również

osób bezrobotnych i niepełnosprawnych. Wzrasta liczba organizacji

pozarządowych zajmujących się wspieraniem tych osób. Gmina dysponuje

dobrze zachowanym i nie zdegradowanym środowiskiem przyrodniczym,

tworzącym

korzystne

warunki

dla

rozwoju przedsiębiorczości związanej z obsługą turystyki.

6.2. Słabe strony.

-

zbyt mała liczba miejsc pracy poza rolnictwem,

- niestabilność prawa,

-

skromne fundusze na zadania własne gminy,

-

brak warsztatów terapii zajęciowej,

-

skromne fundusze na usługi opiekuńcze,

- brak świetlicy socjoterapeutycznej,

- brak klubów młodzieżowych, kafejek internetowych,

- brak integracyjnych placówek oświatowych,

- utrzymujący się wysoki poziom bezrobocia,

- brak skutecznych programów profilaktyki,

- brak systemów informacyjnych,

- niedostateczny rozwój środowiskowych form oparcia społecznego,

- niskie kwalifikacje zawodowe klientów pomocy społecznej,

Ostatnia

reforma

ustrojowa

państwa

przyniosła

wiele

zmian

w dziedzinie szeroko rozumianej polityki społecznej. Decentralizacja

i związane z nią przekazanie wielu zadań, (dotychczas wykonywanych przez

administrację rządową) nowym strukturom samorządowym wycisnęły piętno na

poszczególnych typach służb, w tym na pomocy społecznej. Skala

reform i tempo ich wdrażania stale jeszcze powodują zakłócenia

w określeniu kompetencji poszczególnych jednostek, co niesie za sobą

podwyższony poziom biurokratyzacji oraz często niezadowolenie społeczne.

Wysoki poziom bezrobocia wpływa na proces ubożenia społeczeństwa. Rosną

tym samym potrzeby do korzystania ze świadczeń pomocy społecznej.

Likwidacja Państwowych Zakładów Pracy doprowadziła do powstania

obszarów wysokiego bezrobociem oraz obszarów patologii.

7. Projekcja zmian. Scenariusz szans i zagrożeń.

7.1. Szanse.

Szansą dla rozwiązywania problemów społecznych na trenie gminy jest

wzrost stopnia aktywności społecznej wśród ludzi młodych. Bardzo duża grupa

osób aktywnie poszukujących pracy, coraz większa grupa osób uzyskujących

wyższe wykształcenie, wzrost rozwoju przedsiębiorczości stają się czynnikami

mobilizującymi do poszukiwania nowych możliwości podejmowania pracy,

osiągania większych dochodów, poprawy jakości życia oraz zwiększonej

konsumpcji. Zarysowuje się również wzrost nawiązywania współpracy między

instytucjami. Ta z kolei jest mechanizmem przyczyniającym się do wzrostu

gospodarczego regionu.

7.2. Zagrożenia.

- brak środków finansowych na skuteczną realizację polityki społecznej,

- stopniowy upadek mniejszych gospodarstw rolnych,

- migracja młodych wykształconych ludzi do miast i zagranicę,

- spadek dochodów gminy z tytułu podatków,

- wzrost przestępczości,

- szerzący się alkoholizm,

- wzrastające bezrobocie.

- postępujący proces ubożenia społeczeństwa,

- marginalizacja środowiska wiejskiego.

Największymi

zagrożeniami

staje

się

postępujące

ubożenie

społeczeństwa, zastój na rynku pracy i niewystarczające środki finansowe

na

pomoc

społeczną.

Działania

zmierzające

do

poprawy

sytuacji

osób

zagrożonych

bezrobociem,

ubóstwem

oraz

integracji

osób

niepełnosprawnych prowadzone są przez różne organizacje i instytucje

w

sposób

mało

zintegrowany.

Utrzymujący

się

proces

emigracji

osób posiadających specjalistyczne kwalifikacje, do bardziej atrakcyjnych

ośrodków

ekonomicznych

(większych

miast)

zmniejsza

szansę

poprawy sytuacji na lokalnym rynku pracy.

:

8. Misja i cele strategii rozwiązywania problemów

społecznych.

Samorząd, wykorzystując możliwości prawne, finansowe oraz lokalny

potencjał gospodarczy, dąży do poprawy standardu życia, podnoszenia wartości

kapitału ludzkiego, wzrostu produktywnego zatrudnienia oraz eliminacji

negatywnych zjawisk dotykających mieszkańców i ich rodzin, takich jak:

patologie,

ubóstwo

oraz

wszelkie

formy

dyskryminacji

i wykluczenia społecznego. Stąd wynika, iż misją strategii jest zestaw efektów,

których

należy

się

spodziewać

w

związku

z

realizacją

celów

strategicznych.

Cele strategiczne to:

-ograniczenie

ubóstwa

i

jego

skutków,

- zmniejszenie skali patologii społecznych,

- zwiększenie zakresu wsparcia społecznego dla osób i rodzin pozostających w

trudnej

sytuacji

ż

yciowej,

-

zahamowanie

szerzących

się

uzależnień,

głownie

alkoholizmu,

-

powszechny

dostęp

do

usług

socjalnych,

- inicjatywy społeczne, które sprzyjają integracji i aktywności społecznej na

poziomie lokalnym.

Celem generalnym strategii rozwiązywania problemów społecznych

gminy Modliborzyce jest dążenie do zmniejszania zjawisk marginalizacji

społeczeństwa poprzez zacieśnienie współpracy pomiędzy instytucjami

działającymi na rzecz polityki społecznej.

9. Kierunki działań zmierzające do realizacji celów

strategicznych.

Dla osiągnięcia celów strategicznych w rozwiązywaniu problemów

społecznych gminy określono kierunki działania:

- ograniczenie zjawiska bezrobocia,

- wsparcia dla rodzin z problemem ubóstwa,

- wsparcia dla rodzin dysfunkcyjnych,

- ułatwienie funkcjonowania w środowisku lokalnym osób starych,

wymagających pomocy usługowej,

- wsparcia dla osób i rodzin z problemem zaburzeń upośledzenia

intelektualnego,

- wsparcia dla osób niepełnosprawnych,

- przeciwdziałania uzależnieniom,

- zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i młodzieży pochodzącej z rodzin

dysfunkcyjnych.

Realizacja poszczególnych programów pozwoli przynajmniej na

złagodzenie skutków istniejących na terenie gminy problemów społecznych oraz

ograniczy szerzenie się niekorzystnych zjawisk społecznych.

10. Zgodność strategii z innymi dokumentami

planistycznymi.

Opracowując Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych

w gminie Modliborzyce opierano się na dokumentach strategicznych mających
w zakresie działania cele lub działania zbieżne z opracowanym dokumentem. Są
nimi: ogólna strategia rozwoju samorządu, strategia rozwoju województwa
lubelskiego, Strategia Polityki Społecznej i Narodowa Strategia Integracji
Społecznej.

Opracowana lokalna strategia porównywana jest z priorytetami

Narodowej Strategii Integracji Społecznej. Przede wszystkim:
1. Priorytety w zakresie realizacji prawa do edukacji:

- wzrost uczestnictwa dzieci w wychowaniu przedszkolnym,

- poprawa jakości kształcenia na poziomie gimnazjalnym i średnim,

- rekompensata deficytów rozwoju intelektualnego i sprawnościowego

dzieci.
2. Priorytety w zakresie realizacji prawa do zabezpieczenia społecznego oraz w
zakresie prawa pracy:

- ograniczenie ubóstwa skrajnego,

- ograniczenie bezrobocia,

- zwiększenie poziomu zatrudnienia wśród osób niepełnosprawnych,

- zwiększenie liczby uczestników aktywnej polityki rynku pracy.

3. Priorytety w realizacji innych praw społecznych:

- zapewnienie lepszego dostępu do pracowników socjalnych,

- rozwinięcie pomocy środowiskowej i zwiększenie liczby osób objętych

jej usługami,

- zwiększenie zaangażowania obywateli w działalność społeczną,

- zwiększenie dostępu do informacji obywatelskiej i poradnictwa.

Natomiast w przypadku Strategii Polityki Społecznej opracowaną lokalną

strategię porównuje się z priorytetami:

1. Poprawa warunków powstawania i funkcjonowania rodzin. Wsparcie rodzin
w wychowaniu i edukacji dzieci poprzez:

- tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi młodego pokolenia

w rodzinie i środowiskach pozarodzinnych jako czynnika poprawy jakości
kapitału ludzkiego,

- tworzenie i wzmacnianie rozwiązań służących godzeniu pracy

zawodowej i wychowywaniu dzieci w celu podniesienia aktywności zawodowej
kobiet oraz umożliwienie pełniejszej realizacji planów prokreacyjnych,

- zbudowanie systemu wsparcia dla rodzin mających trudności

opiekuńczo-wychowawcze,

- system pomocy celowej dla rodzin z dziećmi w celu wyrównania

deficytów rozwojowych dzieci uczących się,

- rozwijanie placówek świadczących usługi edukacyjne i kulturalne,

- kształtowanie pozytywnego klimatu wobec rodziny, małżeństwa

i dzietności,

- wsparcie dla rodzin z dziećmi niepełnosprawnymi w celu wyrównania

szans dzieci i młodzieży podejmujących i kontynuujących naukę,

- stworzenie kompleksowego systemu zapobiegania przestępczości,

demoralizacji i nadużywania substancji psychoaktywnych przez młodzież.
2. Wdrożenie aktywnej polityki społecznej:

- wspieranie aktywności zawodowej i edukacyjnej poprzez system

pomocy społecznej,

- rozwój zatrudnienia osób podlegających wykluczeniu społecznemu,

- rozwój form ekonomi społecznej w celu pobudzenia aktywizacji

zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym.
3. Kompleksowa rehabilitacja i aktywizacja osób niepełnosprawnych:

- rehabilitacja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych,

- tworzenie warunków do większej aktywności zawodowej osób

niepełnosprawnych jako podstawy społecznej integracji i poprawy warunków
ich życia,

- zapewnienie osobom niepełnosprawnym dostępu do usług socjalnych,

- kształtowanie pozytywnych postaw wobec niepełnosprawności.

4. Tworzenie warunków sprzyjających integracji w starzejącym się
społeczeństwie:

- rozwijanie systemu opieki pielęgnacyjnej w celu zbudowania

ś

rodowiskowego modelu integracji ludzi starszych i wymagających pomocy,

- aktywizacja i integracja lokalna osób w wieku poprodukcyjnym w celu

wykorzystania potencjału tych osób w środowisku lokalnym,

- prowadzenie spójnej polityki wobec starości i na rzecz osób starych.

5. Aktywizacja i mobilizacja partnerów lokalnych:

- wdrażanie strategicznego planowania lokalnej i regionalnej polityki

społecznej w celu stworzenia metody koordynacji krajowej polityki społecznej,

- wdrożenie systemu informacji i poradnictwa obywatelskiego oraz

dostępu do lokalnych środków przekazu i Internetu.

Opracowanie strategii lokalnej opierało się również na założeniach

strategii rozwoju województwa lubelskiego. Samorząd województwa
lubelskiego aktywnie korzystając z ustawowej możliwości, w jaką został
wyposażony przez prawo konstytuujące nową rzeczywistość ustrojową,
sporządził strategię rozwoju województwa lubelskiego.
Za cel generalny Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego uznano:
osiąganie trwałego rozwoju społecznego i gospodarczego poprzez
wykorzystanie geograficznego położenia regionu jako platformy współpracy

krajów Europy Wschodniej i Zachodniej.
Generalny cel strategiczny opiera się na sześciu wybranych priorytetach
1. Tworzeniu warunków restrukturyzacji rolnictwa oraz wielofunkcyjnego
rozwoju obszarów wiejskich.
2. Rozbudowie i modernizacji systemu komunikacyjnego i przejść granicznych.
3. Tworzeniu kompleksowych systemów infrastruktury ekonomicznej.
4. Rozwoju systemu przygotowań kadr.
5. Poprawie kondycji ekologicznej środowiska.
6. Tworzeniu warunków racjonalnej i ekonomicznej efektywnej urbanizacji
województwa.
Cele wiodące rozłożone zostały w trzynastu dziedzinach strategicznych
określonych jako:

1. Rozwój gospodarczy- infrastruktura ekonomiczna.

2. Restrukturyzacja rolnictwa i rozwój obszarów wiejskich.

3. Zatrudnienie i rozwój zasobów ludzkich.

4. Nauka i szkolnictwo wyższe.

5.Turystyka.

6. Kultura i dziedzictwo narodowe.

7. Ochrona środowiska.

8. Rozwój dróg i

komunikacji. 9. Rozwój

energetyki.

10. Współpraca transgraniczna.

11. Instytucjonalne przygotowywanie regionu do integracji z Unią Europejską.

12. Rozwój regionalny i lokalny.

13. Marketing regionalny.

Programy te winny łączyć się w działaniach podejmowanych zarówno

przez samorząd województwa, jaki samorządy lokalne.

11. Monitoring strategii.

Monitoring strategii jest obserwacją realizacji celów strategicznych

i realizacji programów operacyjnych wynikających z następnych faz

programowania rozwoju. Monitoring realizacji strategii umożliwia: obserwację

stanu zaawansowania projektów rozwojowych, umożliwiających aktualną

identyfikację problemów w ich realizacji; ocenę zaangażowania jednostek

odpowiedzialnych za ich realizację; weryfikację zgodności założonych celów i

efektywności wykorzystania przeznaczonych na ich realizację środków;

kontrolę postępu prac związanych z realizacją działań.

Strategia rozwiązywania problemów społecznych jest dokumentem

określającym cele i działania w zakresie problematyki społecznej,

wymagającym

okresowej

aktualizacji

do

zmian

zachodzących

w otoczeniu, jak i w samym społeczeństwie. Przygotowanie projektu dokumentu

i jego przyjęcie przez Radę Gminy kończy pierwszy etap planowania.

Długookresowy charakter planowania strategicznego w zakresie problematyki

społecznej wymaga stałego śledzenia zmian prawnych, gospodarczych,

politycznych, społecznych i ich uwzględniania w strategii.

Strategia rozwiązywania problemów społecznych wymaga corocznej

aktualizacji. Aktualizacja ta zostanie przeprowadzona przez Gminny Ośrodek

Pomocy Społecznej w Modliborzycach z udziałem członków grup roboczych,

którzy uczestniczyli w jej tworzeniu. Grupa ta może być poszerzona o nowe

osoby wg uznania Kierownika GOPS.

Podstawą skutecznego wdrożenia strategii jest system informacji

o zjawiskach i procesach społeczno gospodarczych zachodzących na terenie

gminy. Inicjując działania mające na celu osiągnięcie wytyczonych w strategii

celów, należy systematycznie gromadzić informacje o efektach ich realizacji

i

skuteczności

zastosowanych

instrumentów.

Głównymi

obszarami

monitorowania i ewaluacji strategii są wyznaczone działania. Obowiązek

monitorowania realizacji działania posiada GOPS. Terminy dokonywania

pomiarów stopnia realizacji działań określa Wójt Gminy. Monitoring

wybranych bądź wszystkich działań, powinien być dokonywany zawsze

w sytuacji wprowadzenia nowych zadań do strategii oraz w każdym przypadku

dokonania aktualizacji strategii.

Obliczenia i dane określone miernikami celów operacyjnych przygotowuje

i przedstawia Radzie Gminy GOPS

.

Tabela do prezentacji realizacji poszczególnych działań strategii

rozwiązywania problemów społecznych w gminie Modliborzyce

Cele

operacyjne

Działania

Mierniki /

Wskaźniki

Rok

Ź

ródło informacji

2005

12. Źródła finansowania.

Zidentyfikowane cele i działania w zakresie rozwiązywania problemów

społecznych w gminie wymagają odpowiednich źródeł finansowania. Źródła te

można podzielić na cztery grupy:

1.

Pierwszą grupę stanowią środki finansowe pochodzące z budżetu gminy

w zakresie finansowania zadań własnych gminy w zakresie pomocy

społecznej oraz w innych obszarach ujętych w strategii.

2.

Ś

rodki pochodzące z budżetu państwa na zadania zlecone gminie przez

administrację rządową.

3.

Ś

rodki finansowe pochodzące ze źródeł organizacji pozarządowych.

Pozyskiwaniem tych środków powinny się zająć podmioty funkcjonujące

na terenie gminy, w tym między innym: Gminny Ośrodek Pomocy

Społecznej w Kurzętniku, Szkoły, organizacje pozarządowe itp.

4.

Europejski Fundusz Społeczny (EFS) poprzez działania zapisane w

Sektorowym Programie Operacyjnym Rozwój zasobów Ludzkich oraz

zintegrowanym Programie Operacyjnym Rozwoju Regionalnego.

5.

Ś

rodki pochodzące ze Starostwa Powiatowego.

6.

Fundusze inwestorów prywatnych .

Zakończenie

Przedstawiona wersja strategii rozwiązywania problemów społecznych

gminy Modliborzyce jest dokumentem, który zawiera ogólny opis

rzeczywistości społecznej i rysujących się problemów społecznych.

Wymieniony w strategii katalog problemów zawiera głównie te, które obserwuje

się w społeczności gminy. Strategia rozwiązywania problemów społecznych jest

dokumentem o charakterze dość ogólnym. Fakt, że niektóre problemy te nie

zostały szczegółowo omówione w strategii nie oznacza, że nie są to problemy

istotne lub całkowicie pominięte. Skupienie uwagi na tych problemach jest

sprawą istotną, chociaż ciężar opracowania i wdrożenia rozwiązania d1a tych

problemów skłania się raczej w kierunku struktur lokalnych o szerszym zasięgu,

zajmujących

się

problemami

społecznymi.

Trudno jest także uszeregować katalog problemów ze względu na ich

wagę i społeczne skutki. Każda dolegliwość społeczna wymaga wprowadzenia

jak

najlepszych

i

najszybszych

rozwiązań

nie

tylko

z powodu skutków, jakie wywołuje, ale również z uwagi na konieczność

zapobiegania tworzenia się nowych problemów. Prawidłowością w życiu

społecznym jest fakt, że nierozwiązany problem rodzi nowy problem, znacznie

bardziej

dotkliwy

i

trudniejszy

do

rozwiązania.

Konieczne

jest,

więc

poszukiwanie

różnych

rozwiązań,

dla

różnych

problemów,

a kryterium prowadzące do usystematyzowania kolejności działań może

być

przyjęta

dostępność

ś

rodków

i

metod

działania.

Za cel strategu przyjęto dążenia do zmniejszania zjawiska marginalizacji

społecznej jednostek i grup społecznych. Kierunki zmierzające do realizacji tego

celu obejmują wiele działań na rzecz poszczególnych kategorii społecznych

zagrożonych

problemami

marginalizacji

ż

ycia

społecznego.

Cel generalny strategii może być osiągnięty jedynie przy zaangażowaniu

wielu

podmiotów

mających

wpływ

na

wybór

metod

i środków działania. Niezwykle ważnym jest nawiązanie i utrzymanie

współpracy pomiędzy wszystkimi podmiotami działającymi na płaszczyźnie

ż

ycia społecznego. Dosyć istotne jest wspieranie drobnych, lokalnych inicjatyw

na rzecz rozwiązywania problemów społecznych oraz propagowanie

prawidłowych wzorców funkcjonowania społeczności lokalnej.