Koszt i cena robót budowlanych



Wytworzenie produktu wymaga poniesienia nakładów pracy żywej, materiałów i sprzętu



W budownictwie istnieje wiele alternatywnych sposobów realizacji danego zadania z zastosowaniem

różnych technologii, materiałów czy sprzętu



W budownictwie wyróżniamy trzy rodzaje nakładów:



Nakład pracy ludzkiej, potocznie określany robocizną R,



Nakład zużycia niezbędnych materiałów, potocznie określany materiałami M,



Nakład pracy maszyn, sprzętu i środków transportu, potocznie określany sprzętem S



Na wykonanie obiektów budowlanych składają się nakłady różnego rodzaju o zróżnicowanych cechach i

właściwościach trudno je porównywać toteż wprowadzono wspólny miernik oceny – koszt robót.



Nie zawsze poniesione na roboty pieniądze można zaliczyć za koszty. Pojawiają się straty czyli koszty

nieuzasadnione ( np. przestoje maszyn, nadmierne zużycie materiałów czy niewłaściwy dobór
maszyn).



Koszt robót= Wydatki - straty



Straty:



Dokładne ich określenie jest trudne,



Za stratę przyjmuje się pieniądze wydane w nadmiarze w odniesieniu do efektywnej i dokładnej

metody wykonania robót.



Koszty zależą od możliwości wytwórczych wykonawcy



Koszt produkcji jest to wartość czynników produkcji niezbędnych do wykonania roboty w

określonych warunkach

Koszt i cena robót budowlanych



Wartość produkcji wyrażona w wartościach pieniężnych nazywamy ceną



Inaczej jest to ilość pieniędzy za jaką wykonawca zobowiązuje się wykonać roboty to cena.



Podstawę do ustalenia ceny stanowią koszty, z uwzględnieniem uzasadnionych wydatków, pożądany

przez niego zysk oraz ryzyko wystąpienia nieprzewidzianych okoliczności w trakcie realizacji
prowadzących do zwiększenia kosztów

Koszt i cena robót budowlanych



Rodzaje kosztów



Koszty bezpośrednie



Wydatki związane bezpośrednio z wykonaniem robót na placu budowy;



Płace robotników, koszty zakupu i dostarczenia na plac budowy materiałów, elementów

konstrukcyjnych, koszty użycia maszyn i urządzeń określane jako koszty pracy
sprzętu

Koszt i cena robót budowlanych



Rodzaje kosztów



Koszty bezpośrednie

Wyróżnia się:



Koszt bezpośredni robocizny - pracy wykonanej na placu budowy związanej

bezpośrednio z realizacją robót,



Koszt nabycia materiałów – obejmuje koszty zakupu i transportu zewnętrznego

materiałów oraz pozostałe koszty związane z ich zakupem i dostarczeniem na plac
budowy lub do magazynu przedsiębiorstwa



Koszt pracy sprzętu oraz środków transportu technologicznego -

Koszt i cena robót budowlanych



Bezpośrednim wykonawcom należy zapewnić odpowiednie warunki techniczne i organizacyjne aby

mogli wykonać roboty – m.in.. Należy zapewnić kierowanie robotami i firmą,

Koszty pośrednie
Koszt i cena robót budowlanych



Koszty pośrednie

( związane z budową lub z firmą):



Koszty ogólne budowy: (obejmują wydatki bezpośrednio związane z organizacją, kierowaniem i

ogólną obsługą procesów na placu budowy ( m.in.. koszt urządzenia placu budowy, eksploatacji i
likwidacji budowy, płace personelu budowy, opłaty ubezpieczeniowe, koszty dozoru)



Koszty zarządu( płace personelu kierowniczego i biurowego przedsiębiorstwa, koszty

administracyjne, biurowe, delegacje i inne wydatki wynikające z działalności firmy jako całości)



Podział na koszty bezpośrednie i pośrednie jest wygodny przy sporządzaniu kosztorysów, lecz nieraz

dobrym jest podział na koszty stałe i zmienne.



Koszty stałe: maja tą samą cechę w określonym okresie czasu i nie zależą od wielkości produkcji, np..

Koparka będąca własnością firmy – k. stałe to: amortyzacja, ubezpieczenie, k. przeglądów,
konserwacji i stałej obsługi maszyny k. stale ponoszone przez firmę.

W przeliczeniu na liczbę wykonanych jednostek produktu zależą od liczby ww. Im więcej wykonanych

jednostek tym koszty jednostkowe spadają.

Koszt i cena robót budowlanych
Koszty zmienne: maja tą samą cechę że zależą od wielkości produkcji np. koszt montażu 20 różnych okien
jest 2 krotnie mniejszy od montażu 40 różnych okien o analogicznych proporcjach ilościowych. Całkowity
koszt zmienny jest iloczynem liczby jednostek produkcji i kosztów jednostkowych ( koszty zmienne są takie
same nie zależą od skali produkcji)

Koszt i cena robót budowlanych
Inny podział kosztów:

K. zależne od czasu – czas pracy maszyn a koszty stałe, ubezpieczenie, amortyzacja, dzierżawa,
płace personelu
K. niezależne od czasu – np. koszty jednorazowe montażu i demontażu żurawia wieżowego, wykonanie
dróg tymczasowych, przygotowanie zaplecza budowy

Przesłanki wykorzystania indywidualnych kalkulacji:



Brak nakładów normatywnych dla poszukiwanych robót i konstrukcji,



Roboty pod względem konstrukcyjnym( materiałowym) odbiegają w całości lub części od

opisanych w katalogu,



Warunki wykonania robót odbiegają od warunków przeciętnych lub ujętych w katalogu,



Technologia i organizacja robót jest różna od katalogowej,



Założenia wykonania są inne od ujętych w zakresie robót



Wprowadzane w katalogu pracochłonności nie zawsze odpowiadają pracochłonnością nowych

technologii i rozwiązań materiałowych.



Niejednokrotnie można posłużyć się katalogami dla nowych rozwiązań stosując metodę :



ekstrapolacji,



interpolacji

czy



analogii.

Kiedy można stosować poszczególne metody:



ANALOGIA:



można wykorzystać przy określaniu wartości dla pozycji kosztorysowych które mają zbliżone parametry

do pozycji katalogowych. Dotyczy to np. robót dociepleniowych w których z roku na rok wzrasta
liczba systemów docieplenia natomiast technologia wykonania jest podobna, zmieniają się tylko
materiały.



Stosując analogię można przyjąć nakłady niezmienione lub częściowo skorygowane. Korekta zależy od

różnicy w wykonaniu poszczególnych elementów systemu.

Kiedy można stosować poszczególne metody:



INTERPOLACJA

Polega na znalezieniu przybliżonej wartości funkcji wewnątrz przedziału gdy znamy wartości na końcach

przedziału.

Kiedy można stosować poszczególne metody:



EKSTRAPOLACJA;



Polega na znalezieniu podobnej wartości funkcji na zewnątrz przedziału gdy znamy wartości na końcach

przedziału

Jednostkowe nakłady rzeczowe w przypadku kalkulacji indywidualnej powinny uwzględniać:



W przypadku robocizny:



Ilości r-g wszystkich czynności składających się na opisaną robotę podstawową z

uwzględnieniem 5 % zapasu na prace pomocnicze;

2. W przypadku materiałów:



Ilości wyszczególnionych rodzajów materiałów, wyrobów czy prefabrykatów niezbędnych do

wykonania robót podstawowych z uwzględnieniem ubytków i odpadów powstałych w
transporcie czy w trakcie wznoszenia

3. W przypadku sprzętu:



Ilości m-g pracy niezbędnego sprzętu do wykonania robót podstawowych z uwzględnieniem

przestojów wynikających z procesu technologicznego

Jednostkowe nakłady rzeczowe w przypadku kalkulacji indywidualnej powinny uwzględniać:



W przypadku robocizny:

Przykład: Wykop pod kolektor wykonany koparką z umocnieniem ścian wykopu

Jednostkowe nakłady rzeczowe w przypadku kalkulacji indywidualnej powinny uwzględniać:
2. W przypadku materiałów:
Przykład wykonanie reprofilacji powłoki żelbetowej chłodni kominowej

Kalkulacja wartości kosztorysowej materiałów:



M. podstawowe i pomocnicze



Normatyw zużycia



Koszty nabycia materiałów



Koszt transportu – gł. materiałów masowych – szczegółowo lub wskaźnikowo



Materiały wielokrotnego użycia

Kalkulacja kosztów pracy sprzętu



Koszty bezpośrednie pracy



Cena pracy sprzętu



Cena najmu maszynogodziny pracy sprzętu



Koszty jednorazowe



Kalkulacja



Amortyzacja ( najczęściej m. liniową)



Koszty napraw i obsługi technicznej



Koszty obsługi etatowej



K. energii, paliwa i materiałów smarnych



Zysk



Cena najmu

Normy ilościowe. Kalkulacja składników ceny kosztorysowej.

Normy ilościowe –normy nakładów



Ile trzeba pracy ludzkiej aby wykonać daną jednostkę produktu?



Od czego zależą?



Metody wykonania,



Gatunku użytych materiałów,



Kwalifikacji i zdolności robotnika

Np. czynniki wpływające na pracę murarza:



Rodzaj konstrukcji ( ściana, czy filarek, grubość ściany, sposób wiązania cegieł, rodzaj

zaprawy),



Warunki pracy ( na zewnątrz czy wewnątrz pomieszczenia, wysokość murowania),



Technologia robót



Wymagania jakościowe



Ilość robót do wykonania



Wielkość zespołu roboczego

Normy ilościowe –normy nakładów
Gdy ww. czynniki wpływające na pracę murarza są znane można przystąpić
Normy nakładów pracy robotnika
( dla warunków przeciętnych)

Normy nakładów pracy



Norma pracy wyrażona w postaci nakładów czasu pracy nr



( nakładów robocizny) nazywana jest normą czasu, czyli łączny wydatek czasu pracy na wykonanie

jednostki produktu, przy założeniach dot, wykonania.

Nc=nc/i

Normy nakładów pracy



Jeżeli w normie określa się nie nakład czasu pracy potrzebny do wykonania jednostki produktu Nc=nc/i ,

lecz liczbę jednostek produkcji jaka powinna być wykonana w jednostce czasu to mówimy o normie
wydajności lub normie wyrobu



NW=1/Nc

Normy nakładów pracy



Pracochłonność oznacza wyrażone w rg( lub innych jednostkach) nakłady czasu pracy niezbędne do

wykonania określonego zadania. W normach czasu określona jest pracochłonność wykonania jednostki
produkcji, natomiast czas wykonania pracy (Tw) zależy od pracochłonności i liczby wykonawców.



Tw= G/k

gdzie :
G- pracochłonność,k- liczba wykonawców



Zadanie 1



Ustalić normatyw czasu pracy wykonania robót polegających na malowaniu farbą akrylową

pomieszczenie sali wykładowej - ścian i sufitu

Krok 1



Ustalenie warunków pracy malarza( y), ilości pracowników, technologii wykonywania robót,

zastosowanych materiałów, warunków pracy, kwalifikacji i zdolności robotników, wymagań
jakościowych i wielkości robót

NORMOWANIE PRACY
Krok 1-ustalenia
Ustalenie warunków pracy malarza( y),



ilości pracowników……………………….,



technologii wykonywania robót………………,



zastosowanych materiałów…………………..,



warunków pracy………………………………,



kwalifikacji i zdolności robotników………………,



wymagań jakościowych ………………………….



wielkości robót……………………………………….

NORMOWANIE PRACY
Krok 2
Ustalenie czasu pracy robotnika:



Czas podstawowy



Czas pomocniczy



Prace przygotowawczo –zakończeniowe



Uzupełniający



przestoje

Bilans czasu operacji produkcyjnych:



Malowanie pędzlem



Ustawienie rusztowań i drabin



Zabezpieczenie niemalowanych powierzchni

Krok 2
Bilans czasu operacji uzupełniających:



Odpoczynki i przerwy na potrzeby fizjologiczne,



Przerwy technologiczne



Obsługa stanowiska



Zmiana stanowiska



Przygotowanie i zakończenie

Krok 2
Bilans czasu przestoi( strata czasu)


NORMOWANIE PRACY
Normy materiałów



Normy materiałów;



NORMY ZUŻYCIA I ODZYSKU



WIELOKROTNOŚCI ZUŻYCIA

Kalkulacja składników ceny kosztorysowej.
Jednostkowe nakłady rzeczowe
Zgodnie z Środowiskowymi metodami kosztorysowania robót budowlanych jednostkowe nakłady rzeczowe

należy przyjmować:



Z katalogów nakładów rzeczowych,



Wg analizy indywidualnej wykonawcy.



Z katalogów nakładów rzeczowych



R - Uwzględniają nakład na wykonanie robót podstawowych i 5 % na wykonanie prac

pomocniczych,



M – ilość materiałów podstawowych i zapas 1-2% pomocniczych,



S - Nakłady pracy sprzętu i środków transportu.

Kalkulacja składników ceny kosztorysowej.



Kalkulacja ceny robocizny kosztorysowej (R):



Ustalenie wartości kosztorysowej robocizny jest możliwe po ustaleniu wcześniejszym Stawki (

ceny) za r-g pracy.



W skład ceny za r-g wchodzą:



Płaca zasadnicza wg grupy zaszeregowania



Premie regulaminowe,



Płace dodatkowe ( np. za kierowanie brygadą, dodatki funkcyjne, stażowe)



Płace uzupełniające ( np. wynagrodzenie za urlop, za nieobecności w pracy, zasiłki chorobowe,

nierefundowane przez ZUS, odprawy emerytalne, nagrody jubileuszowe)



Obligatoryjne obciązenia płac ( ZUS, Fundusz pracy I inne)



Odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych

Suma tych kosztów w przeliczeniu na godzinę stanowi stawkę godzinową przyjmowaną w kosztorysie.

Kalkulacja składników ceny kosztorysowej.



Kalkulacja ceny robocizny kosztorysowej (R):



Godzinową stawkę robocizny można ustalić:



Kalkulacji własnej wykonawcy



Publikowanych informacji o danych rynkowych



Negocjacji stawki miedzy stronami

STAWKI ROBOCIZNY KOSZTORYSOWEJ PODAWANE W INFORMATORACH MOGĄ MIEĆ

WARTOŚC NETTO LUB BRUTTO:

Gdy roboty odbiegają od wykonywanych standardowo:



Zmiana warunków realizacji



Warunkach szkodliwych i niebezpiecznych



Warunkach utrudnionych



Dodatek za pracę w nadgodzinach



Kalkulacja składników ceny kosztorysowej.



Kalkulacja ceny kosztorysowej materiałów

Do materiałów zalicza się:



Materiały podstawowe



Materiały pomocnicze

Normy nakładów przyjmujemy:
Indywidualnie
Katalogowo
Jednostkowa cena nabycia materiału cena materiału + Kz:

Kalkulacja składników ceny kosztorysowej.



Kalkulacja kosztów pracy sprzętu:



Koszty bezpośrednie pracy sprzętu:



Koszty pracy maszyn i sprzętu



Koszty jednorazowe



Koszty transportu technologicznego ( ze składowiska przyobiektowego do miejsca wbudowania)

Normy materiałów
Kalkulacja składników ceny kosztorysowej.



Kalkulacja kosztów pracy sprzętu:



Wartość kosztorysowa pracy sprzętu,



Cena pracy sprzętu



Cena najmu maszynogodziny pracy sprzętu



Amortyzacja,



Naprawa i obsługa techniczna sprzętu



Etatową obsługę etatowa



Paliwo i materiały smarne



Koszty ogólne dostawy sprzętu



zysk

Koszt i cena robót budowlanych



Nakłady



Nakłady rzeczowe – poniesione na wytworzenie produktu wyrażone w jednostkach pieniężnych koszt

produkcji.



Nie zawsze wszystkie poniesione nakłady można uznać za koszty, są to tzw. straty



Koszt produkcji= wydatki – straty



Co to jest strata????

Koszt i cena robót budowlanych



Cena- wartość sprzedażna produkcji wyrażona w pieniądzu



Struktura ceny kosztorysowej:



Koszt niezbędny do wykonania robót



Ryzyko



zysk