ES lab uklad zaplonowy

background image

Politechnika

Białostocka

Wydział Elektryczny

Katedra Automatyki i Elektroniki




Instrukcja

do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu:

ELEKTRONIKA SAMOCHODOWA



Temat:



U K Ł A D Z A P Ł O N O W Y













BIAŁYSTOK 2010

background image

2

UWAGA!

Osoby maj

ą

ce wszczepione elektroniczne implanty,

np. rozruszniki serca, powinny o tym bezwzgl

ę

dnie

poinformowa

ć

prowadz

ą

cego laboratorium!!

WYMAGANIA BHP

W trakcie

ć

wiczenia studenci b

ę

d

ą

mieli do czynienia z urz

ą

dzeniem, w

którym wyst

ę

puj

ą

impulsy wysokiego napi

ę

cia (jednak ze

ź

ródła o małej

wydajno

ś

ci pr

ą

dowej). Nawet w przypadku bezpo

ś

redniego pora

ż

enia, poza

nieprzyjemnymi odczuciami nie ma zagro

ż

enia zdrowia u ludzi w pełni

zdrowych.

Nale

ż

y przestrzega

ć

porz

ą

dku i punkty w których bada si

ę

układy zapłonowe

nale

ż

y wykona

ć

przy bezpo

ś

redniej obecno

ś

ci prowadz

ą

cego przy stanowisku.


1. CEL I ZAKRES ĆWICZENIA LABORATORYJNEGO

Celem

ć

wiczenia laboratoryjnego jest poznanie zasady działania , podstaw

teoretycznych oraz przebiegu procesów w samochodowych układach

zapłonowych.

Zakres

ć

wiczenia obejmuje:

magazynowanie energii w polu magnetycznym cewki (zależności,

kształt prądu, energia),

proces wytworzenia wysokiego napięcia,

badanie elementów składowych układu zapłonowego,

o

układy przerywacza (mechaniczny i elektroniczny),

o

cewka zapłonowa,

o

przewody wysokiego napięcia,

o

ś

wieca zapłonowa.

background image

3

2. BUDOWA UKŁADU ZAPŁONOWEGO

Klasyczny układ zapłonowy

Zadaniem układu zapłonowego jest wytworzenie w odpowiednim momencie

w

ś

wiecy zapłonowej iskry o odpowiedniej energii. Iskra powstaje w wyniku

przebicia przerwy w

ś

wiecy zapłonowej wyładowaniem wysokiego napi

ę

cia.

Energia iskry powinna by

ć

dostateczna do niezawodnego zapłonu spr

ęż

onej

mieszanki w cylindrze silnika.

background image

4

Energia iskry zale

ż

y od pr

ą

du i czasu trwania wyładowania . Napi

ę

cie

wytworzone przez cewk

ę

zapłonow

ą

w stanie jałowym (bez obci

ąż

enia

ś

wiec

ą

)

jest kilkakrotnie wy

ż

sze ( 30 - 45kV) od napi

ę

cia łuku w czasie wyładowania

(do 10kV). W celu wytworzenia krótkiego impulsu wysokiego napi

ę

cia

wykorzystuje si

ę

wła

ś

ciwo

ść

cewki indukcyjnej. Je

ż

eli przez uzwojenie cewki

płynie pr

ą

d, powstaje pole magnetyczne w którym gromadzi si

ę

energia.

Warto

ść

energii pola magnetycznego cewki mo

ż

emy wyznaczy

ć

korzystaj

ą

c z

równania 1.:

2

]

[

2

L

i

J

E

L

=

(1)

gdzie:

L- indukcyjno

ść

cewki,

i

L

– nat

ęż

enie pr

ą

du płyn

ą

cego przez cewk

ę

.

W typowej cewce zapłonowej, indukcyjno

ść

L= 2 - 8 mH. Pr

ą

d wynosi

ok. 4 – 5 A. Energia zgromadzona w polu magnetycznym ok. 30-100 mJ.

Jedn

ą

z własno

ś

ci cewek indukcyjnych jest przeciwstawianie si

ę

zmianom

pr

ą

du. Je

ż

eli b

ę

dziemy zmienia

ć

pr

ą

d to powstanie siła elektromotoryczna

przeciwstawiaj

ą

ca si

ę

zmianom.

dt

di

L

E

L

=

(2)

W skrajnym przypadku gdy przerwiemy obwód, teoretycznie napi

ę

cie

powinno by

ć

niesko

ń

czenie wielkie . W praktyce pomi

ę

dzy zwojami cewki

istniej

ą

pewne pojemno

ś

ci rozproszone oraz monta

ż

owe mi

ę

dzy przewodami.

Pojemno

ś

ci te s

ą

ładowane do stosunkowo wysokiego napi

ę

cia (zale

ż

nie od

warto

ś

ci i

L

oraz L oraz od szybko

ś

ci zaniku pr

ą

du).

2

2

C

u

E

=

C

E

u

=

2

background image

5

(Energia pola magnetycznego zamienia si

ę

w energi

ę

pola elektrycznego i

odwrotnie) . Proces ma charakter oscylacyjny gasn

ą

cy.

Oscylacje s

ą

korzystne gdy

ż

przedłu

ż

aj

ą

proces wyładowania iskrowego w

ś

wiecy zapłonowej.

W wyniku wysokiego napi

ę

cia powstaje przebicie przerwy iskrowej w

ś

wiecy

A nast

ę

pnie jonizacja powietrza i przez pewien czas pali si

ę

łuk elektryczny w

przerwie

ś

wiecy .


3. CEWKA ZAPŁONOWA

Zadaniem cewki zapłonowej jest przetworzenie dostarczanego przez

akumulator lub alternator niskiego napi

ę

cia na wysokie w celu wytworzenia

iskry w

ś

wiecy. Cewka spełnia dwie funkcje : indukcyjno

ś

ci gromadz

ą

cej

energi

ę

oraz transformatora napi

ę

cia wysokiej przekładni.

Cewka nawini

ę

ta na rdzeniu ferromagnetycznym zawiera dwa uzwojenia:

pierwotne 250 do 400 zwojów drutu o

ś

rednicy ok. 0.5 mm oraz wtórne ok.

20000 zw cienkiego drutu w emalii o

ś

redn. 0.1mm. Warstwy uzwoje

ń

s

ą

starannie odizolowane. W niektórych konstrukcjach wn

ę

trze cewki wypełnione

jest olejem transformatorowym.

Uzwojenia tworz

ą

najcz

ęś

ciej poł

ą

czenie autotransformatorowi co zmniejsza

ilo

ść

wyprowadze

ń

.

background image

6

Taabela 1.Parametry przykładowych cewek zapłonowych

Typ cewki

Napięcie

znamionowe

[V]

Maksymalne

napięcie w

uzwojeniu

wtórnym

[V]

Rezystancja

uzwojenia

pierwotnego

[W ]

Rezystancja

uzwojenia

wtórnego

[W ]

Indukcyjność

uzwojenia

pierwotnego

[mH]

Przełożenie

transformatora

z

2

/z

1

[ ]

MSD

Blaster 2

12

45000

0,7

10500

1

100

Blaster HVC

12

42000

0,2

1380

7

100

Cewka

dwuiskrowa

(DIS)

12

25000

0,5

13500

3,14

4. PRZERYWACZ

W procesie wytworzenia iskry w pierwszej fazie do uzwojenia pierwotnego

podł

ą

cza si

ę

napi

ę

cie akumulatora. Pr

ą

d narasta liniowo zgodnie z wzorem:

I(t) = U / L * t (czas narastania jest du

ż

o krótszy od stałej czasowej cewki )

Przerwanie przepływu pr

ą

du powoduje powstanie wysokiego napi

ę

cia iskry w

ś

wiecy.

W starszych konstrukcjach do przerwania obwodu z pr

ą

dem u

ż

ywano tz.

przerywacza sterowanego krzywk

ą

poł

ą

czon

ą

z wałem korbowym.

W momencie przerwania obwodu na stykach przerywacza powstawał

niewielki łuk elektryczny pochłaniaj

ą

cy cz

ęść

energii i osłabiaj

ą

cy iskr

ę

na

ś

wiecy. Łuk ten powodował ponadto „przypalanie styków” i konieczno

ść

okresowego czyszczenia styków.

Obecnie

rol

ę

przerywacza

spełnia

specjalny

tranzystor

wysokonapi

ę

ciowy Uc max do 800V Ic max do 8A .. wchodz

ą

cy w skład tz.

modułu zapłonowego. Tranzystor ten musi by

ć

bardzo szybki Powoduje to

lepsze wykorzystanie energii i silniejsz

ą

iskr

ę

. Sterowany jest on przez

specjalny układ scalony pozwalaj

ą

cy na ograniczenie pr

ą

du.

background image

7

Pr

ą

d uzwojenia pierwotnego w zale

ż

no

ś

ci od okresu obrotu silnika

Przewody wysokiego napi

ę

cia doprowadzaj

ą

wysokie napi

ę

cie do

ś

wiec

zapłonowych. Powinny zapewni

ć

wysok

ą

wytrzymało

ść

izolacji szczególnie

w warunkach du

ż

ej wilgotno

ś

ci i zabrudzenia.








background image

8

5. WYKONANIE ĆWICZENIA

A) Badanie własno

ś

ci cewki indukcyjnej

Podłączyć otrzymaną od prowadzącego cewkę do zasilacza .
Zwiększając napięcie ustawić prąd na ok. 1A.

przerywając ręcznie obwód obserwować iskrzenie w miejscu
przerywania.

Podłączyć równolegle do cewki kondensator (47pF-1nF), Za pomocą
sondy prądowej obserwować przebieg prądu.

Zaproponować sposób pomiaru maksymalnej wartości napięcia.

B) Badanie własno

ś

ci cewki zapłonowej

Dokładnie obejrzeć otrzymaną do badań cewkę zapłonową, ustalić
końcówki.

Zmierzyć rezystancję obu uzwojeń.

Zmierzyć indukcyjność uzwojenia pierwotnego. Obliczyć stałą
czasową cewki.

Podłączyć cewkę zapłonową do zasilacza 12V poprzez przerywacz
mechaniczny. Obniżyć napięcie tak by prąd ciągły nie przekraczał 4A.

Za pomocą przewodów zapłonowych wyjście cewki podłączyć do
iskiernika.

Włączyć zasilacz i zachowując ostrożność przerywać obwód
pierwotny. Obserwować długość iskry na przerywaczu.

Podłączyć cewkę do tranzystorowego modułu sterującego. Podając
impulsy na wejście wywołać iskry w iskierniku.

Obserwować długość łuku.

Zamiast iskiernika podłączyć świecę zapłonową . Regulować
częstotliwość wyzwalania. Za pomocą sondy prądowej rejestrować
prąd przy różnych częstotliwościach.

C) Przewody zapłonowe

Zmierzyć rezystancję przewodów zapłonowych

Odizolować mały fragment przewodu i obejrzeć jego budowę.

background image

9

6. PYTANIA KONTROLNE

A.

Co to jest samoindukcja?

B.

Dlaczego przy du

ż

ych obrotach silnika mo

ż

e male

ć

wysokie napi

ę

cie

na

ś

wiecy?

C.

Jak na prac

ę

cewki zapłonowej mo

ż

e wpływa

ć

zwarty zwój lub

przebicie mi

ę

dzy warstwami uzwojenia wtórnego.

D.

Co to s

ą

wyładowania powierzchniowe gdzie i kiedy mog

ą

wyst

ą

pi

ć

?

E.

Do jakiej warto

ś

ci naro

ś

nie pr

ą

d gdyby obroty silnika spadły

praktycznie do zera?

F.

Dlaczego przewody zapłonowe cz

ę

sto wykonane s

ą

z drutu

oporowego?

7. SPRAWOZDANIE STUDENCKIE

W sprawozdaniu nale

ż

y zamie

ś

ci

ć

i wyja

ś

ni

ć

wyniki bada

ń

. Opisa

ć

procesy

oraz wyja

ś

ni

ć

zale

ż

no

ś

ci lub rozbie

ż

no

ś

ci z oczekiwanymi wynikami. Przy

oscylogramach wymagany jest opis oraz skalowanie (czas, amplituda).

8. LITERATURA

Dziubi

ń

ski M.: Elektroniczne układy pojazdów samochodowych,

Lublin 2003.

Herner A., Riehl Hans-Jürgen: Elektrotechnika i Elektronika w

pojazdach samochodowych, WKŁ, Warszawa 2003.

Herner A.: Elektronika w samochodzie. WKŁ, Warszawa 2001.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
ES lab uklad zaplonowy id 16347 Nieznany
ES lab oswietlenie
układ zapłonowycygana1, ☆☆♠ Nauka dla Wszystkich Prawdziwych ∑ ξ ζ ω ∏ √¼½¾haslo nauka, Elektronika
układ zapłonowy, silniki
Zadanie 9 Układ zapłonowy 09, Studia, Ogrodnictwo, Inżynieria ogrodnicza
Sprawozdania sem 4, Układ zapłonowy E
ES lab oswietlenie
Układ zapłonowy P L
Świetlówka LF (lampa fluorescencyjna, lampa luminescencyjna, lampa jarzeniowa, jarzeniówka) opis, z
Bezstykowy układ zapłonowy Jawa 350
uklad pokarmowy, Podzial ukladu pokarmowego:3 grupy: przewod pokarmowy-jama ustna(cavitas oris)-gard
Lab SPS Energetyka 2008 uklad pomiarowy tabele
223 układ ciągłego zapłonu paliwa w locie
Układ zasilania paliwem silnikow z zapłonem samoczynnym, MOTORYZACJA, ▼ Silniki Spalinowe ▼
uklad cyfrowy, Studia, semestr 4, Elektronika II, Elektr(lab)
Lab SPS Energetyka 2008 uklad pomiarowy tabele

więcej podobnych podstron