CUKRZYCA Kacpert Jurczak C2

background image
background image

CUKRZYCA -

to choroba układowa, charakteryzująca się

Wystąpieniem hiperglikemii, hiperlipidemii,
hiperaminoacydemii, a spowodowana spowodowana

Spadkiem wydzielania lub zmniejszoną aktywnoscią

Insuliny.

Choroba ta często powiązana jest ze stanami
patologicznymi o typie

makroangiopatii

,

polineuropati

i,

Jest czynnikiem usposabiającym do narastania zmian

Miażdżycowych.

background image

BADANIA DIAGNOSTYCZNE W CUKRZYCY

Do badań wykonywanych w cukrzycy tzw. Samokontrolii

Należy oznaczanie glukozy we krwi i w moczu oraz

Związków ketonowych w moczu.

Analizy te można wykonywać w domu za pomocą

Tzw. Metod

paskowy

(suchych testów). Wspólną cechą tych

Metod jest

to,że do wykonania analizy używa się

Odpowiedniego paska papieru, w kontakcie z krwią lub

Moczem zmienia swoje właściwości (kolor, przewodnictwo

Elektryczne). Do wykrywania glukozy we krwi i w moczu

Używa się zwykle pasków nasączonych barwnikiem

(chromogenem), w których zachodzi swoista reakcja

background image

Enzymatyczna dla glukozy (paski posiadają aktywność
enzymatyczną glukoosksydazy peroksydazy wodoru). Do
wykrywania związków ketonowych stosuje się paski, w
których zachodzi barwna reakcja chemiczna związków
ketonowych z nitroprusydkiem sodu (w metodzie tej
wykrywa się głównie aceton).

Ocena stężenia glukozy we krwi
Do kontrolowania stężenia glukozy we krwi (glikemii)
bezpośrednio przez chorego na cukrzycę używa się krwi
włośniczkowej. Określenie stężenia glukozy we krwi dla
kontroli glikemii w ciągu doby jest zalecane szczególnie u
pacjentów z cukrzycą leczonych insuliną. Zwykle zaleca się
ocenę glikemii w następujących porach w ciągu doby: rano
na czczo,

2 godziny po śniadaniu,

przed obiadem,

przed kolacją,

późno wieczorem przed snem.

background image

Lekarz może często zalecić, aby powyższy schemat do

oceny dobowego profilu stężenia glukozy był uzupełniony
o oznaczenie glukozy we krwi: 2 godziny po obiedzie i 2

godziny po kolacji. W wyjątkowych sytuacjach może

zalecić wykonanie jeszcze dodatkowo oznaczenia glukozy

we krwi około 3-4-tej godziny nad ranem.

Dla każdego pacjenta z cukrzycą lekarz prowadzący może

ustalić indywidualnie najbardziej korzystne momenty w

ciągu doby do kontroli glikemii. W zależności od przebiegu

choroby lekarz może też ustalić indywidualnie częstość

określania dobowych profili stężenia glukozy we krwi w

poszczególnych dniach tygodnia.

Należy pamiętać, że zawsze obowiązuje następująca

kolejność podejmowanych czynności: najpierw

sprawdzenie stężenia glukozy we krwi, następnie

wstrzyknięcie insuliny, potem jedzenie.

Ocena stężenia glukozy w domu przez pacjenta nie

zastępuje pomiaru stężenia glukozy we krwi

wykonywanego w laboratorium. Częstość okresowego

powtarzania tej analizy w laboratorium powinna być

zgodna z zaleceniami lekarza prowadzącego.

background image

Ocena stężenia glukozy w moczu

Glukoza w moczu pojawia się wtedy, kiedy jej stężenie we

krwi jest na tyle wysokie, że ilość przesączającej się w

nerkach do moczu glukozy jest zbyt duża, aby mogła być w

całości reabsorbowana (ponownie wchłaniana) przez nerki.
Dochodzi do przekroczenia tzw. progu nerkowego dla

glukozy, czyli stężenie glukozy we krwi wynosi ponad 10
mmol

/l (180 mg/dl). Ilość wydalanej wówczas z moczem

glukozy u chorych na cukrzycę odzwierciedla wartość

glikemii. Wyjątkowo, u niektórych osób wartość progowego

stężenia glukozy we krwi, powyżej którego glukoza pojawia

się w moczu, może być znacząco niższa. U tych osób może

występować glukoza w moczu, mimo że nie stwierdza się u
nich cukrzycy.

Pomiar glukozy w moczu zaleca się wszystkim chorym na

cukrzycę. Mocz należy badać codziennie, 2-3 razy na dobę

w ściśle określonych porach dnia. Lekarz prowadzący

pomaga ustalić, w których porcjach oddawanego moczu

należy badać zawartość glukozy. Decyzja o tym uzależniona

jest od informacji, którą chce się z tego badania uzyskać.

Zawartość glukozy w moczu zaleca się badać

background image

w porcji moczu oddanego rano będąc na czczo,

po 2 godzinach po przyjęciu leku (insuliny lub doustnego leku

obniżającego stężenie glukozy we krwi) i jedzeniu,

w zbiórkach moczu z kilku godzin (np. w 3 kolejnych 8 godzinnych

zbiórkach moczu),

zbiórce dobowej moczu.

Ocena stężenia związków ketonowych w moczu

W stanie utrzymującego się niedoboru insuliny organizm produkuje

związki ketonowe, które wydalane są z moczem: kwas

hydroksymasłowy, kwas acetooctowy i produkt ich przemiany -
aceton.

Badanie moczu na związki ketonowe powinno być wykonywane

zawsze, jeśli w samokontroli cukrzycy stwierdzono obecność

znacznej ilości glukozy w moczu. Należy wykonać tę analizę, zawsze

jeśli istnieje jakiekolwiek przypuszczenie, że związki ketonowe mogą

być wytwarzane w organizmie (np. wystąpienie dodatkowej choroby

przebiegającej z gorączką, wymiotami lub biegunką). Związki

ketonowe są przypuszczalnie obecne w moczu w znacznej ilości,

jeśli oznaczane kilka razy stężenie glukozy we krwi przekracza 13,3
mmol

/l (240 mg/dl) lub jeśli jakiekolwiek pojedyncze oznaczenie

stężenia glukozy przekracza 16,7 mmol/l (300 mg/dl).

background image

PODZIAŁ :

1. Cukrzyca typu I - cukrzyca

insulinozależna

występuje u 10 – 15% osób chorujących na

cukrzycę.

Zwykle ujawnia się przed 40 rokiem życia ze
skłonnością do kwasicy metabolicznej. Ten typ cukrzycy

Jest powiązany z całkowitym lub prawie całkowitym

Brakiem wydzielania insuliny endogennej przez komórki

beta wysp trzustki.

background image

Cukrzyca typu II -

nieinsulinozależna

W cukrzycy typu II występowanie kwasicy metabolicznej

jest rzadkie, zwykle to powikłanie

Występuje jako wynik infekcji lub stresu.

Spośród czynników środowiskowych otyłość odgrywa

Znaczącą rolę w ujawnieniu tej formy choroby lub

Narastaniu zaburzeń metabolizmu węglowodanów.

U chorych z NIDDM może występować zarówno

Zmniejszenie ilości uwalnianej insuliny endogennej, jak i

Lub zmniejszona wrażliwość lub reaktywność

Receptorów insulinowych powiązana z zakłóceniami

Pozareceptorowymi

przemian węglowodanów.

Cukrzyca typu II występuje u 80 – 85% chorych ;

Zwykle ujawnia się u dorosłych. Około 80% populacji

Chorych na cukrzycę NIDDM to osoby otyłe.

Insulinoterapia u osób z cukrzycą typu II stosowana jest

podczas okresów znacznej hiperglikemii.

background image

Cukrzyca wtórna - może być spowodowana

schorzeniami trzustki (zapalenie trzustki, resekcja trzustki),

Zaburzeniami hormonalnymi (choroba Cushinga,

Pheochromocytoma, steroidoterapia

), działaniem róznych

Środków chemicznych lub leków.

Ta forma schorzenia może być następstwem zaburzeń

Genetycznych lub nieprawidłowości w funkcjonowaniu

Receptorów insulinowych.

Cukrzyca ciężarnych - schorzenie rozpoznawane jest u

Około 2% ciężarnych.

Ciąża u kobiet z ograniczoną zdolnością wytwarzania

Insuliny endogennej lub z cechami

insulinoodporności

Może być czynnikiem wywołującym zaburzenia

Metabolizmu węglowodanów.

background image

Nie rozpoznana lub nie leczona stanowi istotny

Czynnik zagrożenia płodu.

Upośledzona tolerancja glukozy

Zjawisko to charakteryzuje się występowaniem
prawidłowych lub nieznacznie podwyższonych wart5ości

Stężeń glukozy oznaczonych na czczo oraz

Nieprawidłowymi wartościami glikemii po posiłku lub

W warunkach doustnego testu obciążenia glukozą.

Przyjmuje się, że podstawą rozpoznania ITG jest

Stężenie glukozy pomiędzy 140 – 200 mg/dl

(7,8

– 11,1 mmol/l) obserwowane w ciągu 2 godzin po

Standardowym obciążeniu 75g glukozy.

background image

Obecnie cukrzycę rozpoznaje się na podstawie

Badania glikemii na czczo w osoczu krwi żylnej, która

Wynosi 7 mmol/l, co odpowiada 126mg%.

Kryteria rozpoznania :

Prawidłowa glikemia na czczo poniżej 100mg/dl

(5,6 mmol/l).

Nieprawidłowa glikemia na czczo 100 – 125 mg/dl

(5,6

– 6,9 mmol/l)

background image

Przyczyny

insulinooporności :

- czynniki dziedziczne - 20% chorych pochodzi z
rodzin, w których występowała cukrzyca,

- czynniki nabyte -

otyłość, styl życia, (brak aktywności

fizycznej ), stresy, urazy, infekcje, starzenie się
organizmu.

Objawy cukrzycy to :

-

zwiększone stężenie glukozy we krwi,

-

występowanie glukozy w moczu,

-

wzmożone pragnienie,

-

zwiększone oddwanie moczu,

background image

-

zwiększone łaknienie,

- ubytek masy

ciasła,

-

osłabienie, zmęczenie,

-

świąd skóry, zmiany na skórze,

-

gorsze gojenie się ran

- zaburzenia widzenia

background image

Zalecenia żywieniowe dla cukrzycy ciężarnych

Zapotrzebowanie energetyczne zależne od aktywności
fizycznej i wieku 35 kcal/kg należnej masy ciała,

1500

– 2400 kcal.

U kobiet z nadwagą zaleca się dietę
ubogoenergetyczną.

Węglowodany złozone przyswajalne 40 – 50%

Zapotrzebowania energetycznego.

Białka 30% zapotrzebowania energetycznego 1,3g/kg

Mc.

Tłuszcze 20 – 30% zapotrzebowania energetycznego;
powinny stanowić tłuszcze roślinne.

background image

Zaleca się 3 posiłki podstawowe i 3 posiłki w postaci

przekąsek.

Leczenie insuliną cukrzycy ciężarnych

Zaleca się 3 – 5 wstrzyknięć insuliny szybko działającej

przed posiłkami, wieczorem dodaje się insulinę o

Przedłużonym działaniu.

background image

Insulinoterapia

Stosuje się ją w leczeniu cukrzycy typu 1, niekiedy

Typu 2 .

Konwencjonalna insulinoterapia -

podaje się dwie

Iniekcje insulin mieszanych : krótko działającej i o

Przedłużonym działaniu, rano i wieczorem.

Zitensyfikowana konwencjonalna insulinoterapia

-

podaje się iniekcje insuliny krótko działającej przed

głównymi posiłkami oraz jedną iniekcję insuliny

przed posiłkami. Wymaga dokładnej samokontroli.

Obowiązuje częste badanie glukometrem stężenia

glukozy we krwi. Samodzielna indywidualna

adaptacja dawek insuliny i ilości spożywanych

background image

Ostre powikłania cukrzycy to :

- hipoglikemia

- hiperglikemia

Hipoglikemia -

występuje gdy stężenie glukozy we krwi

Zmniejsza się poniżej 3,3 mmol/l (60 mg/dl).

W przypadku gdy pacjent jest przytomny i może
połykać, należy podać cukier (30 – 40g – 3 – 4 płaskie
łyżeczki). Osobom, które nie mogą połykać, należy

Wstrzyknąć 1 – 2 mg glukagonu.

Glukagon jest hormonem wydzielanym przez komórki
alfa trzustki, zwiększa wątroby wyrzut glukozy, hamuje
syntezę glikogenu i działanie insuliny.

background image

Hiperglikemia -

stężęnie glukozy we krwi zwiększa się

Powyżej 10 mmol/l (180 mg/dl ), może dochodzić do

wysokiego poziomu, przekraczać 15,7 mmol/l (300 mg/dl).

Leczenie ustala lekarz.

BIBLIOGRAFIA :

Żywienie zdrowego i chorego człowieka, J.Hasik,

J.Gawęcki, Wyd.PWN.Warszawa 2005,

Podstawy żywienia klinicznego,

T.Korta,M.Łyszkowska,M.Grzymisławski – Żywienie w
cukrzycy, Wyd.PZWL ,Warszawa 2008,

Żywienie człowieka H.Ciborowska, A.Rudnicka – Dietetyka

Wyd.Lekarskie PZWL 2007

background image

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
CUKRZYCA Kacpert Jurczak C2 id Nieznany
Cukrzyca a ciąża
Cukrzyca typu 1
PowikT ania oczne w cukrzycy
3 Cukrzyca typu LADA i MODY
Cukrzyca ciężarnych 2012 spec anestetyczki
cukrzyca u pacjentów geriatrycznych
otyłość i cukrzyca dla pielęgniarek na piątek
Diagnostyka cukrzycy prewencja i fenotypy
Fizjoterapia w cukrzycy CM UMK
cukrzyca ciÄTĹĽarnych
Cukrzyca t 2

więcej podobnych podstron