WŁŚĆ. Gruntów

Niespoiste składają się z ziaren powstałych z fizycznego i mechanicznego rozpadu skał, przede wszystkim kwarcu i krzemionki. Ziarna tworzą luźny zbiór, niepowiązany praktycznie żadnymi siłami ze sobą.

Drobniejsze ziarna stanowią pył, na którego skład prócz kwarcu składają się też skalenie. Kształty cząstek pyłu są różne i są to grunty o właściwościach pośrednich między niespoistymi a spoistymi.

Grunty spoiste są wytworem wietrzenia chemicznego przeważnie skaleni i mik. Kształty cząstek są przeważnie blaszkowate. W budowie gruntu między cząsteczkami występują nieraz znaczne siły wzajemnego przyciągania, rosnące wraz z wysychaniem gruntu. Dają one przy ścinaniu i rozciąganiu gruntu opór zwany spójnością.

Grunty organiczne: ziemia roślinna, torf, namuł

Badania terenowe rodzaj (nazwa), stan, wilgotność, barwa, zawartość węglanu wapnia

Laboratoryjne ustalenie składu uziarnienia gruntu: Analiza sitowa, Analiza areometryczna, Metoda pipetowa

wskaźnik krzywizny uziarnienia: C_C =d²₃₀ /(d₁₀.d₆₀)

wskaźnik różnoziarnistości: C_U=d₆₀/d₁₀

Grunt jest ośrodkiem, składającym się z oddzielnych ziaren i cząstek, a między nimi są pory, często wypełnione wodą i bąbelkami powietrza.

Wilgotność gruntu w

- procentowy stosunek masy wody (m_w) zawartej w porach próbki do masy szkieletu gruntowego (m_s)

Gęstość właściwa szkieletu gruntowego ρ _sJest to stosunek masy szkieletu gruntowego (m_s) do jej objętości (V_s) Gęstość właściwa szkieletu gruntowego zależy od składu mineralnego i wynosi od 1,4 do 3,2 g/cm^3. Dla gruntów mineralnych jest ona w granicach od 2.65 do 2,78 g/cm³

Gęstość objętościowa gruntu ρ 

To stosunek masy próbki do jej objętości (łącznie z porami).

Gęstość objętościowa szkieletu gruntowego ρ_d to stosunek masy szkieletu do objętości (razem z porami)

Porowatość n Jest to stosunek objętości porów do objętości V próbki gruntu (szkielet + pory).

Wskaźnik porowatości gruntu e

- stosunek objętości porów V_p do objętości cząstek gruntu (szkieletu gruntowego).

Parametry zagęszczania gruntów Zagęszczanie powoduje szczelniejsze ułożenie ziaren, przy eliminacji porów, co jest możliwe w praktyce tylko do pewnej granicy.

Wskaźnik zagęszczenia I_s jest on miernikiem jakości zagęszczenia gruntu

WODA

Wskaźnik porowatości stosunek objętości porów do objętości części stałych próbki

Wodoprzepuszczalność zdolność do przepuszczania wody. (Bazalty wcale, a żwiry bardzo). Zależy też od lepkości i od temperatury. Klasyfikuje się zatem wodę przeważnie na podstawie jej stanu skupienia, ruchliwości i wzajemnego oddziaływania na cząstki gruntowe.

Woda występuje w gruncie jako: para; związana; wolna; kapilarna; w stanie stałym; krystalizacyjna i chemicznie związana.

Z uwagi na pochodzenie: infiltracyjna, kondensacyjna, juwenilna, reliktowa

Źródło to naturalny, samoczynny wypływ wody podziemnej z miejsca przecięcia się lustra wody gruntowej z powierzchnią terenu. Źródło może być juwenilne lub meteoryczne; Źródło może być stałe, okresowe lub pulsujące

Ilość wypływającej wody to wydajność źródła, a wydajność, skład chemiczny ciśnienie i właściwości fizyczne to razem nosi miano reżimu źródła.

Wody mineralne to te, które zawierają więcej niż 1 g/dm³ rozpuszczonych związków mineralnych

Źródła mają temperaturę podobną jak średnia roczna, a gdy jest ona co najmniej 5^o wyższa, to jest to woda termalna (cieplica).

Zjawiska krasowe to proces rozpuszczania skał przez wody powierzchniowe i podziemne, występujący w skałach zbudowanych z węglanu wapni

Kras może być na terenie nieprzykrytym glebą (zwietrzeliną) = kras nagi lub pod pokrywą (nierozpuszczalną) = kras zakryty.

Ponory zaś, to utwory o genezie szczelinowej, do których wpływają cieki z powierzchni. (Góry Świętokrzyskie, Łagów, na Wyżynie Krakowsko - Częstochowskiej). Odwrotnością ponorów jest wywierzysko, tam gdzie ze szczelin wypływa woda na powierzchnię. Po obniżeniu powierzchni mogą pozostać ostańce krasowe.

Woda kapilarna przenosi ciśnienie hydrostatyczne, zamarza poniżej 0⁰ C, ale temperatura zamarzania zależy od średnicy porów. Są 3 typy wody kapilarnej: woda naroży porów, woda zawieszona, właściwa woda kapilarna.

Kapilarność jest wynikiem: 1) przyczepności (adhezji) wody do ścianek rurki, 2) ciśnienia powierzchniowego wody.

Skurczem zwiemy zmniejszenie się objętości gruntu w wyniku odejścia z niego wody przy wysychaniu lub przy procesach osmozy. Skurczyć się może grunt wilgotny, bo staje się bardziej zagęszczony, i nawet twardnieje.

Pęcznienie gruntu Jest to powiększenie objętości podczas wchłaniania wody; przeważnie z powodu hydrofilnego charakteru minerałów ilastych i dużą ich powierzchnią właściwą. Pęcznienie spowodowane jest zwiększeniem w gruncie wody słabo związanej.

---