Onkologia- npl przewodu pokarmowego

Nowotwór złośliwy przełyku.

1.Czynniki ryzyka

• nadużywanie alkoholu i palenie tytoniu

• długotrwałe zapalenie błony śluzowej przełyku

• czynniki dietetyczne, nadużywanie pokarmów gorących i marynowanych, dieta ubogowitaminowa.

• zaburzenia genetyczne w obrębie błony śluzowej przełyku

2.Objawy kliniczne

• dysfagia czyli trudności w przełykaniu najpierw pokarmów stałych , a następnie półpłynnych i płynnych

• nudności i wymioty

• utrata apetytu i spadek masy ciała

• bóle w klatce piersiowej i nadbrzuszu

• krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego

• szybko postępujące wyniszczenie

3.Diagnostyka

• gastrofiberoskopia - z pobraniem wycinka do badania histo-patologicznego ( owrzodzenia, guza, nacieku). Jest to podstawa rozpoznania

W celu oceny rozległości zmian:

• Tomografia komputerowa śródpiersia z oceną nadbrzusza - naciekanie śródpiersia , meta do wątroby)

• Rtg klatki piersiowej

• Ocena wydolności krążeniowo-oddechowej i schorzeń współistniejących

3. Leczenie.

• Metoda z wyboru - resekcja subtotalna przełyku ( resekcja części brzusznej z krzywizną mniejszą żołądka ,dnem i wpustem). Odtworzenie przewodu pokarmowego jest możliwa przez podciągnięcie do klatki piersiowej pozostałej części żołądka i zespolenie z kikutem przełyku lub części jelita cienkiego lub grubego

• W przypadkach nieresekcyjnych - skojarzenie radio -

i chemioterapii i ewentualnie późniejsza

W przypadkach rozsianego i skrajnie zaawansowanego raka

przełyku stosuje się metody paliatywne zapewniające

drożność przewodu pokarmowego

• protezowanie przełyku za pomocą rurki z tworzywa sztucznego

• mechaniczne rozszerzanie przełyku endoskopem

• gastrostomia - w skrajnych przypadkach

Nowotwory żołądka.

Trzeci co do częstości nowotwór u mężczyzn, pięty u kobiet.

Ponad 90% raka żołądka rozpoznawanych jest w stadium zaawansowanym.

Średnia wyleczalność wynosi 10-15%.

1.Etiologia i czynniki ryzyka

• czynniki dietetyczne, nadużywanie żywności konserwowanej, dieta uboga w warzywa i owoce

• czynniki socjalne i środowiskowe, palenie tytoniu, niski status społeczno-ekonomiczny

• nieżytowy zanik żołądka

• zakażenie Helicobacter pylori poprzez wywołanie przewlekłego stanu zapalnego

• przewlekła choroba wieńcowa z towarzyszącym nadkażeniem Helicobacter pylori

2.Objawy kliniczne.

Objawy są niecharakterystyczne. Mogą przypominać objawy

nieżytu lub choroby wrzodowej i są często bagatelizowane.

• bolesność w nadbrzuszu lub śródbrzuszu, często po posiłkach

• utrata apetytu

• okresowe nudności i wymioty

• smoliste stolce przy krwawieniu z nacieku

• spadek masy ciała i postępujące wyniszczenie

• zaburzenia połykania związane ze zmniejszeniem światła żołądka

Objawy późne , związane z rozsiewem choroby nowotworowej:

• badalny guz w nadbrzuszu

• płyn w jamie otrzewnej

• powiększone węzły chłonne okolicy nadobojczykowej

• żółtaczka

3.Diagnostyka.

• gastrofiberoskopia z pobraniem wycinka do badania hist-pat

• ultrasosnografia i tomografia komputerowa jamy brzusznej

( ocena rozsiewu do narządów jamy brzusznej)

• rtg klatki piersiowej ( meta w płucach)

4.Leczenie

• leczenie operacyjne - metoda z wyboru- usunięcie najczęściej całego żołądka i regionalnych węzłów chłonnych oraz zespoleniem przełykowo-jelitowym

• chemioterapia indukcyjna i późniejsza operacja w przypadkach bardziej zaawansowanych , przy dobrym ogólnym stanie pacjenta

• leczenie objawowe w przypadkach zaawansowanych

Nowotwory jelita grubego

11tys. nowych przypadków rocznie - 8 tys. zgonów

1.Etiologia i czynniki ryzyka

a). Czynniki środowiskowe

• dieta bogatotłuszczowa(tłuszcze zwierzęce, czerwone mięso)

• dieta bogata w proste węglowodany, bogatokaloryczna

• dieta uboga w błonnik, warzywa i owoce

• substancje powstające podczas smażenia i wędzenia

• substancje zawarte w dymie tytoniowym

b).Czynniki wewnętrzne

• gruczolaki jelita grubego

• wrzodziejące zapalenie jelit

• zespół Leśniowskiego- Crohna

• wrodzona polipowatość jelita grubego

• polipowatość rodzinna

2.Objawy - są zróżnicowane i zależą od umiejscowienia nowotworu. Są następstwem utrudnienia pasażu mas kałowych oraz krwawienia z przewodu pokarmowego.

a.) Objawy raka prawej połowy jelita grubego.

• we wczesnym okresie choroby bez żadnych objawów

• ból prawej połowy brzucha lub w okolicy pępka

• ciemne zabarwienie stolca lub domieszka świeżej krwi w stolcu

• niedokrwistość z niedoboru żelaza

• wyczuwalny przez powłoki guz prawej połowy jamy brzusznej

b).Objawy raka lewej połowy jelita grubego

• wzdęcia, bóle kolkowe - objawy ograniczonej drożności jelita.

• krew w stolcu i krwawienia podczas defekacji

• zmiana rytmu wypróżnień

c). Objawy raka odbytnicy

• świeża krew w stolcu

• uczucie niepełnego wypróżnienia

• zmiana rytmu wypróżnień

d). Objawy raka odbytu

• krwawienie świeżą krwią

• świąd odbytu

• wydzielina śluzowopodobna

• ból okolicy odbytu

• uczucie ciała obcego w odbycie

• nietrzymanie gazów i stolca.

• badalny guz odbytu

3.Diagnostyka

• badanie per rectum

• test na krew utajoną w stolcu

• badanie endoskopowe z pobraniem wycinka do badania hist-pat

(anoskopia, rektoskopia, kolonoskopia)

• badanie radiologiczne w podwójnym kontrastem =wlew kontrastowy ( baryt + powietrze)

• tomografia komputerowa w celu oceny zaawansowania procesu (stan węzłów chłonnych, wątroby, naciekanie narządów sąsiednich)

• rtg klatki piersiowej- poszukiwanie meta

4. Leczenie

• -radykalny zabieg operacyjny - metoda z wyboru- wycięcie

guza z marginesem tkanki i regionalnych węzłów

W zależności od umiejscowienia npl wykonuje się:

• Hemoklektomię prawostronną

• Hemikolektomię lewostronną (z usunięciem jednej połowy odbytnicy)

• Resekcję poprzecznicy

• Resekcję esicy

• Resekcję przednią odbytnicy

• Resekcję brzuszno-kroczową odbytnicy z wyłonieniem stałej przetoki jelitowej

4.Leczenie - cd.

• Chemioterapia - ze względu na stosunkowo dużą wrażliwość leczenie stosuje się nawet przy odległych przerzutach

• Terapia celowana przeciwciałami monoklonalnymi łączącymi się wyłącznie z komórkami nowotworowymi

• Leki antyangiogenetyczne - tzn takie, które uniemożliwiają tworzenie nowych naczyń w okolicy guza ( brak odżywiania guza powoduje jego obumarcie)

Stosowanie różnych metod leczenia może przedłużyć życie

pacjenta od kilka lat

Chirurgia paliatywna - ma na celu zmniejszenie dolegliwości

• Resekcja paliatywna samego guza bez radykalności celem utrzymania drożności jelita lub zmniejszenia krwawienia

• paliatywna przetoka

• Jelitowe zespolenie omijające

Wyleczalność we wczesnych stadiach choroby jest bardzo duża

( 80%) i spada wraz z zaawansowaniem choroby

Nowotwory złośliwe wątroby

Ze względu na rodzaj komórek tworzących guz nowotwór wątroby dzielimy na raka komórek wątrobowych i raka

z komórek dróg żółciowych.

1. Etiologia i czynniki ryzyka

-marskość wątroby - ok.80% npl wątroby

-zapalenie wątroby głownie typu C

-nadużywanie alkoholu

-mykotoksyny( kancerogeny zawarte w pleśniach, nieprawidłowo konserwowanej żywności

2.Objawy

• pierwotnie najczęściej bezobjawowo, objawy pojawiają się późno i są niecharakterystyczne

• pierwotnego niezaawansowanego raka wątroby można wykryć wyłącznie przypadkowo podczas badania usg

• pogorszenie stanu ogólnego pacjenta z marskością wątroby

• ból w prawym podżebrzy, tępy, słabo nasilony

• żółtaczka

• powiększenie wątroby

• wodobrzusze

3.Diagnostyka

• badanie usg lub tomografia komputerowa

• ocena resekcyjności zmiany

• wykluczenie przerzutów odległych

4.Leczenie

• resekcja guza z marginesem tkanki - metoda z wyboru

• metody paliatywne

• alkoholizacja( wstrzyknięcie 95%alkoholu do guza)

• Termoablacja ( niszczenie wysoką temperaturą)

• Krioterapia ( wymrażanie)

• Embolizacja

• Chemioterapia dotętnicza ( do tętnicy wątrobowej)

• Chemioterapia systemowa ( mało skuteczna)

Nowotwory trzustki

1.Czynniki ryzyka

• wiek, częstość zachorowań wzrasta z wiekiem, najwięcej między 70 i 80 rż

• palenie tytoniu

• dieta, nadmierne spożywanie tłuszczów zwierzęcych

• cukrzyca i przewlekłe zapalenie trzustki

• czynniki zawodowe ( kontakt z pestycydami oraz niektórymi barwnikami przemysłowymi)

2.Objawy

• ból w nadbrzuszu często promieniujący do kręgosłupa, tępy, gniotący

• bezbólowa żółtaczka

• ubytek masy ciała

• objawy późne - nudności , wymioty, gorączka, cukrzyca, zakrzepica

3.Diagnostyka

• ultrasonografia

• tomografia komputerowa celem określenia zaawansowania procesu( stan węzłów chłonnych, naciekanie narządów sąsiednich i dużych naczyń)

Zmiany wykryte w badaniach obrazowych zazwyczaj diagnozuje

się śródoperacyjnie, a w niektórych przypadkach wykonuje się

biopsję trzustki.

4.Leczenie

• Chirurgia - metoda z wyboru

a). Leczenie radykalne- wycięcie trzustki z dwunastnicą

lub wycięcie trzustki z regionalnymi węzłami chłonnymi

b).częściowa resekcja - jest możliwa przy guzach głowy lub trzony trzustki niewielkich rozmiarów

c). Chirurgia paliatywna - zespolenie omijające w celu zabezpieczenia odpływu żółci.

• Chemioterapia - u pacjentów w dobrym stanie. Zazwyczaj po krótkotrwałym cofnięciu się objawów dochodzi do szybkiego postępu choroby.

Nowotwory trzustki

Rokowanie w raku trzustki jest złe.

Przeżycie 5-letnie w raku trzustki nie przekracza 10%

---